Presentatie voor de bijeenkomst van het Netwerk Auteursrechten Informatiepunten op 19 april 2013 te Heerlen.

1. Van OER naar Open Onderwijs
Robert Schuwer
Netwerk Auteursrechten Informatiepunten WO – 17-4-2013

2. Pagina 2
Agenda
• Wat zijn open leermaterialen?
• Waarom open leermaterialen?
• Wat zijn MOOC’s?
• MOOC’s in breder perspectief: open education
• Kansen voor Nederlands hoger onderwijs
• Trends

3. Pagina 3
Pagina 3
Wat zijn open leermaterialen?
• Open educational resources (OER)
• Digitaal, vrij beschikbaar
• Gebruiker heeft 4 rechten
– Recht op hergebruik “as-is”
– Recht op herbewerken
– Recht op combineren met andere materialen
– Recht op verder verspreiden
• Onder bepaalde voorwaarden
• De “4 R’s”: Reuse – Rework – Remix - Redistribute
http://www.flickr.com/photos/jmarty/

4. Pagina 4
Historie
• 2001 MIT
• 2002 Unesco: omschrijving OER
• Eerste jaren vooral academia
• Instellingsgebaseerd
– MIT, Carnegie-Mellon, OU-UK
• Community gebaseerd
– Connexxions, MERLOT, Wikiwijs
• In Nederland in 2006 eerste experimenten
– Open Universiteit, TU Delft, Universiteit Leiden

5. Pagina 5
Pagina 5
Voorwaarden: licenties
CC Naamsvermelding
• Creative Commons
• Beschrijven voorwaarden waaronder de rechten van de 4 R’s kunnen worden
uitgeoefend
• Drie meest voorkomende:
CC Naamsvermelding
CC Naamsvermelding-GelijkDelen
CC Naamsvermelding-GelijkDelen-NietCommercieel

6. Pagina 6
Pagina 6
Waarom open leermaterialen?
• Leren = delen = samenwerken
• Delen = nemen
• Financieel voordelig
• Continue kwaliteitsverbetering
• Bevordert innovatie
– Bijvoorbeeld Khan Academy
David Wiley - http://slideshare.net/opencontent/

7. Pagina 7
Pagina 7
Waarom geen open leermaterialen?
• Vindbaarheid
• Kwaliteit
• Duurzaamheid van initiatieven
• Licentieproblematieken
• Human factors
– Waarom delen?
– Weggeven van kroonjuwelen

8. Pagina 8
Vraag aan jullie over licentieproblematiek
• Wat zijn jullie ervaringen daarmee?
• Hoe gaan jullie daarmee om?
• Zou het instellen van een nationaal clearinghouse helpen
om auteurs van (potentieel) open materiaal hen werk uit
handen te nemen?

9. Pagina 9
En toen waren er ineens….

10. Pagina 10Pagina 10
E R S U R A C O University

11. Pagina 11
Wat zijn MOOC’s
• Massive: veel deelnemers (> getal van Dunbar)
• Open: vrije toegang
• Online: via internet
• Course: Eenheid van aanbod is een cursus (5-10 weken
doorlooptijd)

12. Pagina 12
Typen MOOC’s
• cMOOC: Lerende centraal (Connectivist leren)
– De originele MOOC
• xMOOC: Docent centraal
– Start van de hype in 2012
• Task-based MOOC: Lerende centraal
– Bv. ds106.us (digital storytelling)
• En meer typen ontwikkelen zich....

13. Pagina 13
Aanbieders xMOOC’s: “the big three”
Pagina 13
Commercieel – Platform – Universiteiten leveren content
Commercieel – Platform – Udacity levert content
Not-for-profit – Samenwerkende universiteiten

14. Pagina 14Pagina 14
Open platform – Iedereen kan content leveren
(Not-for-)profit?? – Samenwerkende universiteiten
Aanbieders (2)

15. Pagina 15Pagina 15
MOOC: hoe gaat dat nu? Een voorbeeld bij Coursera
http://coursera.org

16. Pagina 16Pagina 16
Video lectures

17. Pagina 17Pagina 17
Soms een quizvraag

18. Pagina 18Pagina 18
Met directe terugkoppeling

19. Pagina 19Pagina 19
Wekelijkse problem sets…

20. Pagina 20Pagina 20
…met terugkoppeling en een cijfer

21. Pagina 21Pagina 21
Forums voor studenten

22. Pagina 22Pagina 22
Afsluitend examen met directe feedback na
submit

23. Pagina 23Pagina 23
En een certificaat indien een minimum prestatie
is behaald

24. Pagina 24Pagina 24
MOOC’s vergeleken
Aanbod Feedback Certificaat Tempo Didactiek
EdX Cursus Instructeur/
Geautomatiseerd
Prestatie Paced Instructeur
gedreven
Udacity Cursus Instructeur/
Geautomatiseerd
Prestatie/
Deelname
Zelfbepaald/
Paced
Instructeur
gedreven
Coursera Cursus Instructeur/
geautomatiseerd/
Peer
Prestatie/
Deelname
Paced Instructeur
gedreven
Canvas.net Cursus Peer/Instructeur Geen/prestatie/
Badges
Zelfbepaald/
Paced
Diverse
Futurelearn Cursus ? ? Zelfbepaald Instructeur
gedreven
Khan
Academy
Les/
Fragment
- Badges Zelfbepaald Instructeur
gedreven
cMOOC Cursus Peer Geen/prestatie/
Badges
Paced Samenwerken
Saylor.org Curriculum - - Zelfbepaald/
Paced
Instructeur
gedreven
OERu Curriculum - Diploma Zelfbepaald -

25. Pagina 25
Open: veel verschijningsvormen
– Open toegankelijk (geen ingangseisen)
– Open in tempo (geen gelimiteerde periode)
– Open in plaats (overal)
– Open in tijd (geen vaste begindatum; geen cohorten)
– Open in programma (heel curriculum of losse cursussen)
– Open voor bewerkingen (vrijheid reuse – remix – rework –
redistribute)
– Open beschikbaar (gratis)
(attribution Fred Mulder)
“klassieke” openheid
“digitale” openheid

26. Pagina 26Pagina 26
Classificatie van MOOC’s op openheid (vergeleken met Open Universiteit)
xMOOC (EdX,
Udacity,
Coursera)
cMOOC
(Siemens,
Downes,
Wiley)
canvas.net Open Universiteit
Open
toegankelijk
   
Open in
tempo
X Deels wel X X 
Open in
plaats
   
Open in tijd X Deels wel X X 
Open in
programma
 Wel in
aanbod, niet
binnen cursus
   Wel in aanbod, niet
binnen cursus
Open voor
bewerkingen
X EdX en
Udacity wel
intentie
 Zelf te
bepalen
X Deels wel
(Opener,OpenU)
Open
beschikbaar
   X Deels wel (Opener,
OpenU)

27. Pagina 27
MOOC vs OER: inzetbaarheid
MOOC OER
Kant-en-klaar Ook bouwstenen
Bruikbaar “As-is” Ook maatwerk
Direct inzetbaar Inspanning nodig voor
inzetbaarheid
Toepasbaar in specifieke
situaties
Geschikt voor mainstream
onderwijs
Paradox voor inzetbaarheid:
OER
mogelijkheid tot hergebruik
vastgelegdecontext
MOOC

28. Pagina 28
Kritiek op MOOC
• Kopiëren van docentgericht onderwijs (hoorcollegemodel)
– Zou moeten gaan over “connecting van lerenden”
• Niet open in de “4 R”-betekenis
• Hoog uitvalpercentage
– Onterechte vergelijking met formeel systeem
• Cheating
• Commercialisering van hoger onderwijs
• Kwaliteitsissues
Fundamentals of Online Education: Planning and Application

29. Pagina 29
Waarom zijn MOOC’s potentieel ‘disruptive’?
• Bedient ruimere markt dan die van huidig hoger onderwijs
• Maakt “unbundling” van hoger onderwijs mogelijk
– Certificering en cursus gescheiden
– Instructie en cursus gescheiden
• Herdefinieert kwaliteit van onderwijs
– Niet gebaseerd op research maar op vraag van de lerende
– Didactische modellen gebaseerd op mogelijkheden online
medium

30. Pagina 30
Businessmodellen
• EdX: “university self-service model” vs “edX-supported model”
• Contracten met Coursera:
– Studentgegevens voor derde partijen (bv. headhunters)
– Screening op verzoek (bv. wanneer student vrijstelling vraagt
of bij sollicitaties)
– Hergebruik MOOC in eigen curriculum
• Gezamenlijk ontwikkelen met MOOC-partner

31. Pagina 31
Open Education
http://www.flickr.com/photos/johnspooner/2973385919/

32. Pagina 32
Wat is onderwijs?
• Meer dan materialen
• Meer dan “ingeblikte” colleges
http://www.flickr.com/photos/ikkoskinen/309087067/

33. Pagina 33
Wat is Open Education: het 5COE model
Open
Education
Leermaterialen
OnderwijsinspanningServices
Van lerende Van omgeving
Aanbod
Vraag

34. Pagina 34
“Vingerafdruk” van openheid
Leermaterialen
Services
Onderwijsinspanning
Vraag van lerende
Vraag van omgeving
0% 100%
Voorbeeld van een instellingsprofiel (met alle leermaterialen als OER)
Mate van openheid

35. Pagina 35
Kansen voor Nederland?
http://www.flickr.com/photos/jikatu/5816745251/
Meedoen met
anderen?
Nog even nadenken?
Actief aan de bal?Afzijdig houden?

36. Pagina 36
Kansen voor hoger onderwijs in Nederland: kwaliteitsagenda
activerend onderwijs
internationale oriëntatie
> geprofileerd en
gedifferentieerd aanbod
> kwaliteit
> studiecultuur,
onderwijskwaliteit
effectiever
onderwijs
> flexibiliteit in HO
voor werkenden
> docentkwaliteit
> onderwijstrajecten
verbeteren
aansluiting
excellente trajecten,
diverser aanbod
OER/MOOC als
voorlichting/selectie
(eigen / van elders)
Alternatieve vormen
zoals flipped classroom
met OER/MOOC
Inzet cMOOC’s Gebruik OER/
MOOC van elders
OER/MOOC vergroot
zichtbaarheid
> blended trajecten
met OER/MOOC
A B
Legenda: A draagt bij aan B
MOOC’s volgen ikv
professionalisering
Gebruikersdata
MOOC’s als bron voor
Learning Analytics

37. Pagina 37
Kansen voor hoger onderwijs in Nederland: efficiency
> efficiency
> studierendement < kosten
Betere keuze
> Mogelijkheden in
aanbod voor student
Efficiënter
onderwijsproces > studenten
< kosten/
student
Gebruik OER/MOOC van elders
als extra materiaal voor
studenten
Alternatieve vormen
zoals flipped classroom
OER/MOOC
als marketing
A B
Legenda: A draagt bij aan B
OER/MOOC als
voorlichting/selectie
(eigen / van elders)
Efficiënter
productieproces
Hergebruik OER/MOOC ipv
van scratch ontwikkelen

38. Pagina 38
Vragen aan jullie
• Wat doen jullie instellingen aan open education?
• Welke rol kunnen jullie spelen om open education te
bevorderen?

39. Pagina 39
Dank voor uw aandacht!
Pagina 39
Robert.Schuwer@ou.nl
@fagottissimo
linkedin.com/in/robertschuwer