Ritos funerarios, actitude ante a morte, aras e estelas funerarias en Galicia, a morte en Internet, Léxico da morte, latinismos, Requiem de Mozart, enredando, Ligazóns.

1. Texto
Os romanos e a morte
Álvaro P. Vilariño
v.1.4 outubro 2012

2. Index

3. Index
Ritos funerarios Actitude ante a morte
• Inhumación e • Mundo subterráneo
incineración • Lémures
• Urnas funerarias • Manes
• Columbaria Aras e estelas funerarias en Galicia
• Catacumbas A morte en Internet
Ritos funerarios (II) • “Lo velan en su motora”
• “El muerto parado”
• Pompa funebris
Léxico da morte
• As tumbas na Via Appia
Latinismos
• Mausoleo de Augusto Requiem de Mozart
• Epitafios latinos Enredando
• Epitafios famosos Ligazóns

4. Ritos funerarios

5. Ritos funerarios
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

6. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

7. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

8. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

9. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

10. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

11. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

12. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

13. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081

14. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081
• Pollinctores: escravos que lavaban e
perfumaban o cadáver

15. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081
• Pollinctores: escravos que lavaban e
perfumaban o cadáver
• Escravos > fosa común

16. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081
• Pollinctores: escravos que lavaban e
perfumaban o cadáver
• Escravos > fosa común
• Pobres:

17. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081
• Pollinctores: escravos que lavaban e
perfumaban o cadáver
• Escravos > fosa común
• Pobres:
• collegia funeraria, arbitria

18. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081
• Pollinctores: escravos que lavaban e
perfumaban o cadáver
• Escravos > fosa común
• Pobres:
• collegia funeraria, arbitria
• columbaria

19. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081
• Pollinctores: escravos que lavaban e
perfumaban o cadáver
• Escravos > fosa común
• Pobres:
• collegia funeraria, arbitria
• columbaria
R e s t o sde Unguentaria,
recipientes de perfumes,
queimados despois dunha
cremación

20. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081
• Pollinctores: escravos que lavaban e
perfumaban o cadáver
• Escravos > fosa común
• Pobres:
• collegia funeraria, arbitria
• columbaria
R e s t o sde Unguentaria, Urnae funeraria con restos de ósos e
recipientes de perfumes, cinzas
queimados despois dunha
cremación

21. Ritos funerarios
• A solemnidade no trato ao defunto sempre en
función da súa clase social.
• 2 tipos de ritual fúnebre (sempre extra muros,
Lex XII tabularum)
• incineración (+ propio de ricos e nobres)
in + cinis, eris
• urna, columbaria, ustrina
• Inhumación (+ propio dos pobres, + frecuente a
partir do s II d.C.) in + humus, i
• tumbas, catacumbas.
• Unha profesión:
• Libitinarii (enterradores): Venus Libitina,
vitare Libitinam, evadere Libitinam
http://www.itusozluk.com/gorseller/libitina/90081
• Pollinctores: escravos que lavaban e
perfumaban o cadáver
• Escravos > fosa común
• Pobres:
• collegia funeraria, arbitria
• columbaria
R e s t o sde Unguentaria, Urnae funeraria con restos de ósos e
recipientes de perfumes, cinzas
queimados despois dunha
cremación

22. Inhumación e
incineración

23. Inhumación e
incineración
Enterramento infantil (duns 9 meses de idade) en ánfora.
Época romana. S. I-II d.C. Museo Arqueolóxico de La Vila Joiosa
(Alacant).
Imaxe de RafaelDP en Flickro Arqueológico de La
Vila Joiosa

24. Inhumación e
incineración
Enterramento infantil (duns 9 meses de idade) en ánfora.
Época romana. S. I-II d.C. Museo Arqueolóxico de La Vila Joiosa Urnas funerarias de necrópole romana. Museo do Castelo de Santo Antón, A Coruña.
(Alacant). o Arqueológico de La Vila Joiosa
Imaxe de DivesGallaecia en Flickr
Imaxe de RafaelDP en Flickro Arqueológico de La
Vila Joiosa

25. Inhumación e
incineración
Enterramento infantil (duns 9 meses de idade) en ánfora.
Época romana. S. I-II d.C. Museo Arqueolóxico de La Vila Joiosa Urnas funerarias de necrópole romana. Museo do Castelo de Santo Antón, A Coruña.
(Alacant). o Arqueológico de La Vila Joiosa
Imaxe de DivesGallaecia en Flickr
Imaxe de RafaelDP en Flickro Arqueológico de La
Vila Joiosa

26. Urnas funerarias

27. Urnas funerarias
1ª - Roman funerary urn, Archeological Museum of Janzur, near Tripoli. Imaxe de Sebastià Giralt.
2ª - Museo archeologico, Aquileia, Roman funerary urns. Fotografía de Sebastiá Giralt
3ª - Urna funeraria e unguentario. Empúries s. I-II d.C. Fotografía de DivesGallaecia
4ª - Anfora de bebé.

28. Urnas funerarias
1ª - Roman funerary urn, Archeological Museum of Janzur, near Tripoli. Imaxe de Sebastià Giralt.
2ª - Museo archeologico, Aquileia, Roman funerary urns. Fotografía de Sebastiá Giralt
3ª - Urna funeraria e unguentario. Empúries s. I-II d.C. Fotografía de DivesGallaecia
4ª - Anfora de bebé.

29. Urnas funerarias
1ª - Roman funerary urn, Archeological Museum of Janzur, near Tripoli. Imaxe de Sebastià Giralt.
2ª - Museo archeologico, Aquileia, Roman funerary urns. Fotografía de Sebastiá Giralt
3ª - Urna funeraria e unguentario. Empúries s. I-II d.C. Fotografía de DivesGallaecia
4ª - Anfora de bebé.

30. Urnas funerarias
1ª - Roman funerary urn, Archeological Museum of Janzur, near Tripoli. Imaxe de Sebastià Giralt.
2ª - Museo archeologico, Aquileia, Roman funerary urns. Fotografía de Sebastiá Giralt
3ª - Urna funeraria e unguentario. Empúries s. I-II d.C. Fotografía de DivesGallaecia
4ª - Anfora de bebé.

31. Urnas funerarias
1ª - Roman funerary urn, Archeological Museum of Janzur, near Tripoli. Imaxe de Sebastià Giralt.
2ª - Museo archeologico, Aquileia, Roman funerary urns. Fotografía de Sebastiá Giralt
3ª - Urna funeraria e unguentario. Empúries s. I-II d.C. Fotografía de DivesGallaecia
4ª - Anfora de bebé.

32. Columbaria

33. Columbaria
3 imaxes de columbarios (sen determinar)
2 imaxes do Columbarium Via Portuense. I metade II d.C. Museo Nazionale romano. Imaxes de Nick in Exilio en Flickr
1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Missouri 1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Oakland

34. Columbaria
3 imaxes de columbarios (sen determinar)
2 imaxes do Columbarium Via Portuense. I metade II d.C. Museo Nazionale romano. Imaxes de Nick in Exilio en Flickr
1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Missouri 1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Oakland

35. Columbaria
3 imaxes de columbarios (sen determinar)
2 imaxes do Columbarium Via Portuense. I metade II d.C. Museo Nazionale romano. Imaxes de Nick in Exilio en Flickr
1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Missouri 1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Oakland

36. Columbaria
3 imaxes de columbarios (sen determinar)
2 imaxes do Columbarium Via Portuense. I metade II d.C. Museo Nazionale romano. Imaxes de Nick in Exilio en Flickr
1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Missouri 1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Oakland

37. Columbaria
3 imaxes de columbarios (sen determinar)
2 imaxes do Columbarium Via Portuense. I metade II d.C. Museo Nazionale romano. Imaxes de Nick in Exilio en Flickr
1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Missouri 1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Oakland

38. Columbaria
3 imaxes de columbarios (sen determinar)
2 imaxes do Columbarium Via Portuense. I metade II d.C. Museo Nazionale romano. Imaxes de Nick in Exilio en Flickr
1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Missouri 1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Oakland

39. Columbaria
3 imaxes de columbarios (sen determinar)
2 imaxes do Columbarium Via Portuense. I metade II d.C. Museo Nazionale romano. Imaxes de Nick in Exilio en Flickr
1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Missouri 1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Oakland

40. Columbaria
3 imaxes de columbarios (sen determinar)
2 imaxes do Columbarium Via Portuense. I metade II d.C. Museo Nazionale romano. Imaxes de Nick in Exilio en Flickr
1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Missouri 1 imaxe (wikipedia) dun Columbarium actual de Oakland

41. Catacumbas

42. Catacumbas
Epitafio de Atimetus das catacumbas de St. Sebastian na Via Appia, Roma. Inscrición rodeada por símbolos cristiáns, unha
áncora e un peixe.
Catacumbas de Siracusa en Sicilia. Imaxe: web rsanzcarrera
Catacumbas de San Calixto. Roma. Imaxe de Jonas Witt en Flickr

43. Catacumbas
Epitafio de Atimetus das catacumbas de St. Sebastian na Via Appia, Roma. Inscrición rodeada por símbolos cristiáns, unha
áncora e un peixe.
Catacumbas de Siracusa en Sicilia. Imaxe: web rsanzcarrera
Catacumbas de San Calixto. Roma. Imaxe de Jonas Witt en Flickr

44. Catacumbas
Epitafio de Atimetus das catacumbas de St. Sebastian na Via Appia, Roma. Inscrición rodeada por símbolos cristiáns, unha
áncora e un peixe.
Catacumbas de Siracusa en Sicilia. Imaxe: web rsanzcarrera
Catacumbas de San Calixto. Roma. Imaxe de Jonas Witt en Flickr

45. Catacumbas
Epitafio de Atimetus das catacumbas de St. Sebastian na Via Appia, Roma. Inscrición rodeada por símbolos cristiáns, unha
áncora e un peixe.
Catacumbas de Siracusa en Sicilia. Imaxe: web rsanzcarrera
Catacumbas de San Calixto. Roma. Imaxe de Jonas Witt en Flickr

46. Ritos funerarios (II)

47. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:

48. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale

49. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris

50. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris
• Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais
(Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano)

51. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris
• Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais
(Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano)
• Fosas individuais > Epitafios: identidade do falecido (nome, idade,
condición social, etc.), persoa que dedica o epitafio, ton solemne ou con
toques humorísticos

52. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris
• Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais
(Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano)
• Fosas individuais > Epitafios: identidade do falecido (nome, idade,
condición social, etc.), persoa que dedica o epitafio, ton solemne ou con
toques humorísticos
• Loito:

53. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris
• Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais
(Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano)
• Fosas individuais > Epitafios: identidade do falecido (nome, idade,
condición social, etc.), persoa que dedica o epitafio, ton solemne ou con
toques humorísticos
• Loito:
• vestes pullae, sacrificio do novendiale, cena novendialis

54. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris
• Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais
(Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano)
• Fosas individuais > Epitafios: identidade do falecido (nome, idade,
condición social, etc.), persoa que dedica o epitafio, ton solemne ou con
toques humorísticos
• Loito:
• vestes pullae, sacrificio do novendiale, cena novendialis
• Festas e conmemoracións

55. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris
• Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais
(Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano)
• Fosas individuais > Epitafios: identidade do falecido (nome, idade,
condición social, etc.), persoa que dedica o epitafio, ton solemne ou con
toques humorísticos
• Loito:
• vestes pullae, sacrificio do novendiale, cena novendialis
• Festas e conmemoracións
• Parentalia (13-21 febreiro): festas á memoria dos mortos. Feralia
(derradeiro día)

56. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris
• Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais
(Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano)
• Fosas individuais > Epitafios: identidade do falecido (nome, idade,
condición social, etc.), persoa que dedica o epitafio, ton solemne ou con
toques humorísticos
• Loito:
• vestes pullae, sacrificio do novendiale, cena novendialis
• Festas e conmemoracións
• Parentalia (13-21 febreiro): festas á memoria dos mortos. Feralia
(derradeiro día)
• Violaria, Rosaria (finais de maio): frores nos sepulcros ou urnas

57. Ritos funerarios (II)
• Cidadáns ricos e ilustres:
• Conclamatio, extremum vale
• Pompa funebris, praeficae, naeniae, laudatio funebris
• Incineración nas necrópoles fóra da cidade: sepulcros monumentais
(Tumba de Cecilia Metela), mausoleos (Augusto, Adriano)
• Fosas individuais > Epitafios: identidade do falecido (nome, idade,
condición social, etc.), persoa que dedica o epitafio, ton solemne ou con
toques humorísticos
• Loito:
• vestes pullae, sacrificio do novendiale, cena novendialis
• Festas e conmemoracións
• Parentalia (13-21 febreiro): festas á memoria dos mortos. Feralia
(derradeiro día)
• Violaria, Rosaria (finais de maio): frores nos sepulcros ou urnas

58. Pompa funebris

59. Pompa funebris
2 Reconstrucións Pompa Funebris
Relevo en mármore de Amiternum, Italia. 2ª metade do s. I a.C. Imaxe: fransite.net

60. Pompa funebris
2 Reconstrucións Pompa Funebris
Relevo en mármore de Amiternum, Italia. 2ª metade do s. I a.C. Imaxe: fransite.net

61. Pompa funebris
2 Reconstrucións Pompa Funebris
Relevo en mármore de Amiternum, Italia. 2ª metade do s. I a.C. Imaxe: fransite.net

62. Pompa funebris
2 Reconstrucións Pompa Funebris
Relevo en mármore de Amiternum, Italia. 2ª metade do s. I a.C. Imaxe: fransite.net

63. As tumbas na via Appia

64. As tumbas na via Appia
Gravado da Via Appia (reconstrución). Imaxe: wikipedia
Tumba de Cecilia Metela na Via Appia, s.I a.C., foi convertido en castelo na Idade Media. Imaxe de Trix en Flickr
Sepulcro dos Escipións na Via Appia, s. III a.C. Imaxe wikipedia

65. As tumbas na via Appia
Gravado da Via Appia (reconstrución). Imaxe: wikipedia
Tumba de Cecilia Metela na Via Appia, s.I a.C., foi convertido en castelo na Idade Media. Imaxe de Trix en Flickr
Sepulcro dos Escipións na Via Appia, s. III a.C. Imaxe wikipedia

66. As tumbas na via Appia
Gravado da Via Appia (reconstrución). Imaxe: wikipedia
Tumba de Cecilia Metela na Via Appia, s.I a.C., foi convertido en castelo na Idade Media. Imaxe de Trix en Flickr
Sepulcro dos Escipións na Via Appia, s. III a.C. Imaxe wikipedia

67. As tumbas na via Appia
Gravado da Via Appia (reconstrución). Imaxe: wikipedia
Tumba de Cecilia Metela na Via Appia, s.I a.C., foi convertido en castelo na Idade Media. Imaxe de Trix en Flickr
Sepulcro dos Escipións na Via Appia, s. III a.C. Imaxe wikipedia

68. Mausoleo de Augusto

69. Mausoleo de Augusto
Mausoleo de Augusto, 29 a.C. Imaxe: wikipedia
Reconstrución e planta

70. Mausoleo de Augusto
Mausoleo de Augusto, 29 a.C. Imaxe: wikipedia
Reconstrución e planta

71. Mausoleo de Augusto
Mausoleo de Augusto, 29 a.C. Imaxe: wikipedia
Reconstrución e planta

72. Mausoleo de Augusto
Mausoleo de Augusto, 29 a.C. Imaxe: wikipedia
Reconstrución e planta

73. Abreviaturas Epitafios latinos

74. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum

75. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est

76. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis

77. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis
A > annos

78. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis
A > annos D > dies

79. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis
A > annos D > dies
B > bene

80. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis
A > annos D > dies
B > bene M > merenti

81. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis
A > annos D > dies
B > bene M > merenti
V > vivus

82. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis
A > annos D > dies
B > bene M > merenti
V > vivus F > fecit

83. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis
A > annos D > dies
B > bene M > merenti
V > vivus F > fecit
F. C. > faciendum curavit

84. Abreviaturas Epitafios latinos
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
H. S. E. > Hic Situs Est
S. T.T. L. > Sit Tibi Terra Levis
A > annos D > dies
B > bene M > merenti
V > vivus F > fecit
F. C. > faciendum curavit

85. Epitafos latinos

86. Epitafos latinos
Anagni 036.
Tullia /
Tecusa /
Artemoni /
coiugi /
bene meren/ti /
fecit

87. Epitafos latinos
Anagni 036.
Tullia /
Tecusa /
Artemoni /
coiugi /
bene meren/ti /
fecit
Anagni 035
P(ublius) Sulpicius /
Victorinus /
vixit annis V

88. Epitafos latinos
CIL 06, 28963 = 10, 00771*,3 = Anagni 037.
Anagni 036.
Tullia / V(ivus) M(arcus) Vinicius Vinici l(ibertus) Phoebus/
Tecusa / fecit sibi et /
Artemoni / Cordiae Asterope coniugi carissim(ae) /
coiugi / et libertis libertabus posterisq(ue) eorum
bene meren/ti /
fecit
Anagni 035
P(ublius) Sulpicius /
Victorinus /
vixit annis V

89. Epitafos latinos
CIL 06, 28963 = 10, 00771*,3 = Anagni 037.
Anagni 036.
Tullia / V(ivus) M(arcus) Vinicius Vinici l(ibertus) Phoebus/
Tecusa / fecit sibi et /
Artemoni / Cordiae Asterope coniugi carissim(ae) /
coiugi / et libertis libertabus posterisq(ue) eorum
bene meren/ti /
CIL 06, 17551 = Anagni 025.
fecit D(is) M(anibus) /
M(arcus) Fabius Pa/catus Tetti/ae Vibiae /
co(n)iugi /
f(e)c(it) b(ene) m(erenti)
Anagni 035
P(ublius) Sulpicius /
Victorinus /
vixit annis V

90. Epitafos latinos
CIL 06, 28963 = 10, 00771*,3 = Anagni 037.
Anagni 036.
Tullia / V(ivus) M(arcus) Vinicius Vinici l(ibertus) Phoebus/
Tecusa / fecit sibi et /
Artemoni / Cordiae Asterope coniugi carissim(ae) /
coiugi / et libertis libertabus posterisq(ue) eorum
bene meren/ti /
CIL 06, 17551 = Anagni 025.
fecit D(is) M(anibus) /
M(arcus) Fabius Pa/catus Tetti/ae Vibiae /
co(n)iugi /
f(e)c(it) b(ene) m(erenti)
CIL 02-05, 00005.
Anagni 035
P(ublius) Sulpicius / G(aius) Iulius Primus /
Victorinus / miles veteranus /
vixit annis V leg(ionis) X Gemina[e] /
h(ic) s(itus) e(st)
s(it) t(ibi) t(erra) l(evis)

91. Epitafos latinos
CIL 06, 28963 = 10, 00771*,3 = Anagni 037.
Anagni 036.
Tullia / V(ivus) M(arcus) Vinicius Vinici l(ibertus) Phoebus/
Tecusa / fecit sibi et /
Artemoni / Cordiae Asterope coniugi carissim(ae) /
coiugi / et libertis libertabus posterisq(ue) eorum
bene meren/ti /
CIL 06, 17551 = Anagni 025.
fecit D(is) M(anibus) /
M(arcus) Fabius Pa/catus Tetti/ae Vibiae /
co(n)iugi /
f(e)c(it) b(ene) m(erenti)
CIL 02-05, 00005.
Anagni 035
P(ublius) Sulpicius / G(aius) Iulius Primus /
Victorinus / miles veteranus /
vixit annis V leg(ionis) X Gemina[e] /
h(ic) s(itus) e(st)
s(it) t(ibi) t(erra) l(evis)

92. Epitafios famosos

93. Epitafios famosos

94. Epitafios famosos

95. Epitafios famosos

96. Actitude ante a morte

97. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)

98. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)

99. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.

100. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:

101. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte

102. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus

103. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus
• Proserpina, ae e Pluto, onis (Dis Pater)

104. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus
• Proserpina, ae e Pluto, onis (Dis Pater)
• Múltiples concepcións sobre o mundo de ultratumba

105. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus
• Proserpina, ae e Pluto, onis (Dis Pater)
• Múltiples concepcións sobre o mundo de ultratumba
• Para uns a alma e o corpo perecen conxuntamente, para outros a alma se disipa pouco despois, e para outros
vive eternamente (Cicerón)

106. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus
• Proserpina, ae e Pluto, onis (Dis Pater)
• Múltiples concepcións sobre o mundo de ultratumba
• Para uns a alma e o corpo perecen conxuntamente, para outros a alma se disipa pouco despois, e para outros
vive eternamente (Cicerón)
• Epicúreos: a morte era un medo máis a eliminar. Epicuro negaba a existencia do máis alá; Lucrecio: o corpo
e a alma perecen ao mesmo tempo.

107. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus
• Proserpina, ae e Pluto, onis (Dis Pater)
• Múltiples concepcións sobre o mundo de ultratumba
• Para uns a alma e o corpo perecen conxuntamente, para outros a alma se disipa pouco despois, e para outros
vive eternamente (Cicerón)
• Epicúreos: a morte era un medo máis a eliminar. Epicuro negaba a existencia do máis alá; Lucrecio: o corpo
e a alma perecen ao mesmo tempo.
• Estoicos: a morte é lei de vida que hai que aceptar. Séneca e o seu sobriño Lucano arremeten contra as
crenzas e cerimonias que preparan o tránsito a un máis alá no que non crían.

108. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus
• Proserpina, ae e Pluto, onis (Dis Pater)
• Múltiples concepcións sobre o mundo de ultratumba
• Para uns a alma e o corpo perecen conxuntamente, para outros a alma se disipa pouco despois, e para outros
vive eternamente (Cicerón)
• Epicúreos: a morte era un medo máis a eliminar. Epicuro negaba a existencia do máis alá; Lucrecio: o corpo
e a alma perecen ao mesmo tempo.
• Estoicos: a morte é lei de vida que hai que aceptar. Séneca e o seu sobriño Lucano arremeten contra as
crenzas e cerimonias que preparan o tránsito a un máis alá no que non crían.
• Influenza dos espíritos dos antepasados mortos na vida dos vivos.

109. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus
• Proserpina, ae e Pluto, onis (Dis Pater)
• Múltiples concepcións sobre o mundo de ultratumba
• Para uns a alma e o corpo perecen conxuntamente, para outros a alma se disipa pouco despois, e para outros
vive eternamente (Cicerón)
• Epicúreos: a morte era un medo máis a eliminar. Epicuro negaba a existencia do máis alá; Lucrecio: o corpo
e a alma perecen ao mesmo tempo.
• Estoicos: a morte é lei de vida que hai que aceptar. Séneca e o seu sobriño Lucano arremeten contra as
crenzas e cerimonias que preparan o tránsito a un máis alá no que non crían.
• Influenza dos espíritos dos antepasados mortos na vida dos vivos.
• Larvae e Lemures > espíritos malignos.

110. Actitude ante a morte
• A morte como feito cotiá. Esperanza de vida curta (50 anos)
• O paso do mundo dos vivos ao dos mortos > un cambio de etapa máis (como o nacemento, infancia, madurez...)
• Ritos obrigatorios, perfectamente estipulados. De non cumplilos o defunto no chegaría ao mundo dos mortos.
• Influencia da mitoloxía grega:
• obolus, Caronte
• Stix, Hades, Elysium, Tartarus
• Proserpina, ae e Pluto, onis (Dis Pater)
• Múltiples concepcións sobre o mundo de ultratumba
• Para uns a alma e o corpo perecen conxuntamente, para outros a alma se disipa pouco despois, e para outros
vive eternamente (Cicerón)
• Epicúreos: a morte era un medo máis a eliminar. Epicuro negaba a existencia do máis alá; Lucrecio: o corpo
e a alma perecen ao mesmo tempo.
• Estoicos: a morte é lei de vida que hai que aceptar. Séneca e o seu sobriño Lucano arremeten contra as
crenzas e cerimonias que preparan o tránsito a un máis alá no que non crían.
• Influenza dos espíritos dos antepasados mortos na vida dos vivos.
• Larvae e Lemures > espíritos malignos.
• Manes > espíritos protectores da familia.

111. Mundo subterráneo

112. Mundo subterráneo
Mapa do mundo subterráneo + gravado de Caronte
The dead is ferried across the river by Charon, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur, near Tripoli, 1rst century.
Imaxe de Sebastiá Giralt
The dead arrives to the underworld, where he meets Pluto and Proserpina, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur,
near Tripoli, 1rst century. Imaxe de Sebastiá Giralt.
Plutón e Proserpina. Apulian Red Figure volute krater. White Sakkos Painter, ca. 320 BCE. Imaxe de Diffendale

113. Mundo subterráneo
Mapa do mundo subterráneo + gravado de Caronte
The dead is ferried across the river by Charon, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur, near Tripoli, 1rst century.
Imaxe de Sebastiá Giralt
The dead arrives to the underworld, where he meets Pluto and Proserpina, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur,
near Tripoli, 1rst century. Imaxe de Sebastiá Giralt.
Plutón e Proserpina. Apulian Red Figure volute krater. White Sakkos Painter, ca. 320 BCE. Imaxe de Diffendale

114. Mundo subterráneo
Mapa do mundo subterráneo + gravado de Caronte
The dead is ferried across the river by Charon, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur, near Tripoli, 1rst century.
Imaxe de Sebastiá Giralt
The dead arrives to the underworld, where he meets Pluto and Proserpina, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur,
near Tripoli, 1rst century. Imaxe de Sebastiá Giralt.
Plutón e Proserpina. Apulian Red Figure volute krater. White Sakkos Painter, ca. 320 BCE. Imaxe de Diffendale

115. Mundo subterráneo
Mapa do mundo subterráneo + gravado de Caronte
The dead is ferried across the river by Charon, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur, near Tripoli, 1rst century.
Imaxe de Sebastiá Giralt
The dead arrives to the underworld, where he meets Pluto and Proserpina, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur,
near Tripoli, 1rst century. Imaxe de Sebastiá Giralt.
Plutón e Proserpina. Apulian Red Figure volute krater. White Sakkos Painter, ca. 320 BCE. Imaxe de Diffendale

116. Mundo subterráneo
Mapa do mundo subterráneo + gravado de Caronte
The dead is ferried across the river by Charon, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur, near Tripoli, 1rst century.
Imaxe de Sebastiá Giralt
The dead arrives to the underworld, where he meets Pluto and Proserpina, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur,
near Tripoli, 1rst century. Imaxe de Sebastiá Giralt.
Plutón e Proserpina. Apulian Red Figure volute krater. White Sakkos Painter, ca. 320 BCE. Imaxe de Diffendale

117. Mundo subterráneo
Mapa do mundo subterráneo + gravado de Caronte
The dead is ferried across the river by Charon, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur, near Tripoli, 1rst century.
Imaxe de Sebastiá Giralt
The dead arrives to the underworld, where he meets Pluto and Proserpina, fresco of the main tomb of the Archeological Museum of Janzur,
near Tripoli, 1rst century. Imaxe de Sebastiá Giralt.
Plutón e Proserpina. Apulian Red Figure volute krater. White Sakkos Painter, ca. 320 BCE. Imaxe de Diffendale

118. Lemures

119. Lemures
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.

120. Lemures
• Maio: festa das Lemuria, cerimonia que tentaba
satisfacer aos Lemures que puidesen andar
polas súas casas.
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.

121. Lemures
• Maio: festa das Lemuria, cerimonia que tentaba
satisfacer aos Lemures que puidesen andar
polas súas casas.
• A medianoite:
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.

122. Lemures
• Maio: festa das Lemuria, cerimonia que tentaba
satisfacer aos Lemures que puidesen andar
polas súas casas.
• A medianoite:
• Paterfamilias facía o sinal do “Mano Fico”
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.

123. Lemures
• Maio: festa das Lemuria, cerimonia que tentaba
satisfacer aos Lemures que puidesen andar
polas súas casas.
• A medianoite:
• Paterfamilias facía o sinal do “Mano Fico”
• percorría descalzo toda a casa mentres...
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.

124. Lemures
• Maio: festa das Lemuria, cerimonia que tentaba
satisfacer aos Lemures que puidesen andar
polas súas casas.
• A medianoite:
• Paterfamilias facía o sinal do “Mano Fico”
• percorría descalzo toda a casa mentres...
• Escupía nove fabas negras para que as
comesen os espectros
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.

125. Lemures
• Maio: festa das Lemuria, cerimonia que tentaba
satisfacer aos Lemures que puidesen andar
polas súas casas.
• A medianoite:
• Paterfamilias facía o sinal do “Mano Fico”
• percorría descalzo toda a casa mentres...
• Escupía nove fabas negras para que as
comesen os espectros
• Perseguíase a cambio o benestar dos habitantes
do fogar.
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.

126. Lemures
• Maio: festa das Lemuria, cerimonia que tentaba
satisfacer aos Lemures que puidesen andar
polas súas casas.
• A medianoite:
• Paterfamilias facía o sinal do “Mano Fico”
• percorría descalzo toda a casa mentres...
• Escupía nove fabas negras para que as
comesen os espectros
• Perseguíase a cambio o benestar dos habitantes
do fogar.
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.
Amuletos co signo do Mano Fico.

127. Lemures
• Maio: festa das Lemuria, cerimonia que tentaba
satisfacer aos Lemures que puidesen andar
polas súas casas.
• A medianoite:
• Paterfamilias facía o sinal do “Mano Fico”
• percorría descalzo toda a casa mentres...
• Escupía nove fabas negras para que as
comesen os espectros
• Perseguíase a cambio o benestar dos habitantes
do fogar.
Imaxe do Mano Fico. Wikipedia.
Amuletos co signo do Mano Fico.

128. Manes

129. Manes
• Espíritos protectores da familia.

130. Manes
• Espíritos protectores da familia.
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum

131. Manes
• Espíritos protectores da familia.
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
D. M.
MESSIEDONATE
MATRI.IVSTVS
FILIVS . V . F . C
Museo de Estrasburgo

132. Manes
• Espíritos protectores da familia.
D. M. S. > Diis Manibus Sacratum
D. M. D(is) M(anibus)
MESSIEDONATE Messi(a)e Donat(a)e
MATRI.IVSTVS matri, Iustus
FILIVS . V . F . C filius v(ivus) f(aciendum) c(uravit)
Museo de Estrasburgo

134. * (Museo de Estrasburgo, datado no s. III d.C.)

135. D.M.
GAI IVLI MAX
MINI EMERITI LE
GIONIS VIII BNEFI
CIARIVS PROCVRATO
RIS ONESTA MISSIO
NE MISSVS ISTAME
MORIAM PROCVRA
VIT SIMILINIA PATE
RNA CONIVX CO
NIVGI KRISSIMO
MAXMINVS ICQ
VIESQVIT AVE VIA
TOR VALE VIATOR
* (Museo de Estrasburgo, datado no s. III d.C.)

136. D.M. D(is) M(anibus)
GAI IVLI MAX Gai Iuli Max(i)mini,
MINI EMERITI LE emeriti legionis VIII
GIONIS VIII BNEFI b(e)neficiarius
CIARIVS PROCVRATO procuratoris (h)onesta
RIS ONESTA MISSIO
missione missus,
NE MISSVS ISTAME
MORIAM PROCVRA Ista(m) memoriam
VIT SIMILINIA PATE procuravit Similinia Paterna
RNA CONIVX CO coniux coniugi k(a)rissimo
NIVGI KRISSIMO Maximinus (h)ic quiesquit.
MAXMINVS ICQ
VIESQVIT AVE VIA Ave, viator,
TOR VALE VIATOR vale, viator
* (Museo de Estrasburgo, datado no s. III d.C.)

137. D.M. D(is) M(anibus)
GAI IVLI MAX Gai Iuli Max(i)mini,
MINI EMERITI LE emeriti legionis VIII
GIONIS VIII BNEFI b(e)neficiarius
CIARIVS PROCVRATO procuratoris (h)onesta
RIS ONESTA MISSIO
missione missus,
NE MISSVS ISTAME
MORIAM PROCVRA Ista(m) memoriam
VIT SIMILINIA PATE procuravit Similinia Paterna
RNA CONIVX CO coniux coniugi k(a)rissimo
NIVGI KRISSIMO Maximinus (h)ic quiesquit.
MAXMINVS ICQ
VIESQVIT AVE VIA Ave, viator,
TOR VALE VIATOR vale, viator
* (Museo de Estrasburgo, datado no s. III d.C.)

138. Aras e estelas funerarias en Galicia

139. Aras e estelas funerarias en Galicia

140. Aras e estelas funerarias en Galicia
Victorin/Vs /
in pace/
annorv/
M CXX
Museo do Castelo de Santo
Antón. A Coruña.
S. III, finais do IV d.C.
Foto de DivesGallaecia en Flickr

141. Aras e estelas funerarias en Galicia
Victorin/Vs /
in pace/
annorv/
M CXX
Museo do Castelo de Santo
Antón. A Coruña.
S. III, finais do IV d.C.
Foto de DivesGallaecia en Flickr

142. Aras e estelas funerarias en Galicia

143. Aras e estelas funerarias en Galicia

144. Aras e estelas funerarias en Galicia
D(is) M(anibus) S(acrum)/ Museo do Castelo de Santo Antón.
A Coruña.
PRIMIANO/ S. III, finais do IV d.C.
Foto de DivesGallaecia en Flickr
VITALES AN/ LXXV/
TETVLV/ [---]

145. Aras e estelas funerarias en Galicia
D(is) M(anibus) S(acrum)/ Museo do Castelo de Santo Antón.
A Coruña.
PRIMIANO/ S. III, finais do IV d.C.
Foto de DivesGallaecia en Flickr
VITALES AN/ LXXV/
TETVLV/ [---]

146. Aras e estelas funerarias en Galicia

147. Aras e estelas funerarias en Galicia

148. Aras e estelas funerarias en Galicia
Museo do Castelo de Santo Antón.
D(is) M(anibus)/ G(aio) A Coruña.
Foto de DivesGallaecia en Flickr
ARRUNTIO SERE/NO
AN(norum) LX FLACCINI/A
SEVERA MARITO/
PIENTISSIMO

149. Aras e estelas funerarias en Galicia
Museo do Castelo de Santo Antón.
D(is) M(anibus)/ G(aio) A Coruña.
Foto de DivesGallaecia en Flickr
ARRUNTIO SERE/NO
AN(norum) LX FLACCINI/A
SEVERA MARITO/
PIENTISSIMO

150. Aras e estelas funerarias en Galicia

151. Aras e estelas funerarias en Galicia

152. Aras e estelas funerarias en Galicia
APANA • AMBO
LLI • F(ilia) • CELTICA
SVPERTAM(ARICA)
[ ) ] • MIOBRI
AN(Norum) • XXV • H(ic) •
S(ita) • E(st)
APANVS • FR(ater) •
F(aciendum) • C(uravit)
Museo Arqueolóxico de Lugo
Mediados s.I d.C.
Foto de Miguel Bugallo en Flickr

153. Aras e estelas funerarias en Galicia
APANA • AMBO
LLI • F(ilia) • CELTICA
SVPERTAM(ARICA)
[ ) ] • MIOBRI
AN(Norum) • XXV • H(ic) •
S(ita) • E(st)
APANVS • FR(ater) •
F(aciendum) • C(uravit)
Museo Arqueolóxico de Lugo
Mediados s.I d.C.
Foto de Miguel Bugallo en Flickr

154. A morte en Internet

155. A morte en Internet
http://www.mivoluntad.com/

156. A morte en Internet
http://www.mivoluntad.com/ http://www.todoesquelas.com/

157. A morte en Internet
http://www.mivoluntad.com/ http://www.todoesquelas.com/
http://www.revistaadios.es/

158. A morte en Internet
http://www.mivoluntad.com/ http://www.todoesquelas.com/
http://www.revistaadios.es/ http://www.famousdead.com/

159. A morte en Internet
http://www.mivoluntad.com/ http://www.todoesquelas.com/
http://www.revistaadios.es/ http://www.famousdead.com/

160. “Lo velan en su motora”

161. “Lo velan en su motora”

162. “Lo velan en su motora”

163. “El muerto parado”

164. “El muerto parado”

165. “El muerto parado”

166. Léxico da morte

167. Léxico da morte
• Helenismos:

168. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)

169. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”

170. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”

171. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)

172. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)

173. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”

174. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”

175. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”

176. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i

177. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i
• enterrar < in + terra, ae: “terra”

178. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i
• enterrar < in + terra, ae: “terra”
• sepelio < sepelio, is, sepelire, sepultum: “sepultar, enterrar”

179. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i
• enterrar < in + terra, ae: “terra”
• sepelio < sepelio, is, sepelire, sepultum: “sepultar, enterrar”
• exequias < exsequiae, arum: “honras fúnebres” < exsequor: “seguir (ao enterramento)”

180. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i
• enterrar < in + terra, ae: “terra”
• sepelio < sepelio, is, sepelire, sepultum: “sepultar, enterrar”
• exequias < exsequiae, arum: “honras fúnebres” < exsequor: “seguir (ao enterramento)”
• funeral < funus, eris: “cerimonia fúnebre”, “cortexo fúnebre”

181. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i
• enterrar < in + terra, ae: “terra”
• sepelio < sepelio, is, sepelire, sepultum: “sepultar, enterrar”
• exequias < exsequiae, arum: “honras fúnebres” < exsequor: “seguir (ao enterramento)”
• funeral < funus, eris: “cerimonia fúnebre”, “cortexo fúnebre”
• columbario < columba, ae: “pomba” + sufixo lat. arius (lugar)

182. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i
• enterrar < in + terra, ae: “terra”
• sepelio < sepelio, is, sepelire, sepultum: “sepultar, enterrar”
• exequias < exsequiae, arum: “honras fúnebres” < exsequor: “seguir (ao enterramento)”
• funeral < funus, eris: “cerimonia fúnebre”, “cortexo fúnebre”
• columbario < columba, ae: “pomba” + sufixo lat. arius (lugar)
• osario < os, ossis: “óso” + sufixo lat. arius (lugar)

183. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i
• enterrar < in + terra, ae: “terra”
• sepelio < sepelio, is, sepelire, sepultum: “sepultar, enterrar”
• exequias < exsequiae, arum: “honras fúnebres” < exsequor: “seguir (ao enterramento)”
• funeral < funus, eris: “cerimonia fúnebre”, “cortexo fúnebre”
• columbario < columba, ae: “pomba” + sufixo lat. arius (lugar)
• osario < os, ossis: “óso” + sufixo lat. arius (lugar)
• lápida < lapis, idis: “pedra”

184. Léxico da morte
• Helenismos:
tumba < τὺμβος, “túmulo” / tanatorio < θάνατος “morte” + sufixo lat. arius (lugar)
necrópole < νεκρός “morto, cadáver” + πόλις “cidade”
sarcófago < σαρξ, σαρκός “carne”+ φαγεῖν “comer”
pompa < πομπή (latín pompa, ae: “Procesión, desfile solemne”)
epitafio < ἐπι (sobre) + ταφός (tumba)
• cadáver < caro data vermibus: “carne entregada ao vermes” / cado, is, ere, cecidi, cassum: “caer, sucumbir”
• defunto < defunctus < defungor: “cumprir”, “pagar unha débeda”, “acabar con”
• incinerar < in + cinis, eris: “cinza”
• inhumar < in + humus, i: “terra” / exhumar < ex + humus, i
• enterrar < in + terra, ae: “terra”
• sepelio < sepelio, is, sepelire, sepultum: “sepultar, enterrar”
• exequias < exsequiae, arum: “honras fúnebres” < exsequor: “seguir (ao enterramento)”
• funeral < funus, eris: “cerimonia fúnebre”, “cortexo fúnebre”
• columbario < columba, ae: “pomba” + sufixo lat. arius (lugar)
• osario < os, ossis: “óso” + sufixo lat. arius (lugar)
• lápida < lapis, idis: “pedra”

185. Latinismos

186. Latinismos
R.I.P.

187. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”

188. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I.

189. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”

190. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis

191. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”

192. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam

193. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”

194. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”
rigor mortis

195. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”
rigor mortis “rixidez da morte” (termo forense)”

196. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”
rigor mortis “rixidez da morte” (termo forense)”
corpore insepulto

197. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”
rigor mortis “rixidez da morte” (termo forense)”
corpore insepulto “funeral co corpo do defunto sen sepultar”

198. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”
rigor mortis “rixidez da morte” (termo forense)”
corpore insepulto “funeral co corpo do defunto sen sepultar”
post mortem

199. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”
rigor mortis “rixidez da morte” (termo forense)”
corpore insepulto “funeral co corpo do defunto sen sepultar”
post mortem “despois da morte”

200. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”
rigor mortis “rixidez da morte” (termo forense)”
corpore insepulto “funeral co corpo do defunto sen sepultar”
post mortem “despois da morte”
requiem (aeternam dona eis)

201. Latinismos
R.I.P. “requiescat in pace”
I.N.R.I. “Iesus Nazarenus Rex Iudeaorum”
in articulo mortis “no momento mesmo da morte”
in memoriam “en memoria dunha persoa morta”
rigor mortis “rixidez da morte” (termo forense)”
corpore insepulto “funeral co corpo do defunto sen sepultar”
post mortem “despois da morte”
requiem (aeternam dona eis) “misa de defuntos”

202. Requiem Mozart

203. Requiem Mozart

204. Requiem Mozart
Confutatis maledictis,
flammis acribus addictis,
voca me cum benedictis.
Oro supplex et acclinis,
cor contritum quasi cinis,
gere curam mei finis.

205. Requiem Mozart
Confutatis maledictis, Rexeitados os malditos,
flammis acribus addictis, entregados ás crueis chamas,
voca me cum benedictis. chámame cos benditos.
Oro supplex et acclinis, E rogo suplicante e inclinado ante ti,
cor contritum quasi cinis, co meu corazón triturado coma cinza,
gere curam mei finis. que coides da miña fin.

206. Requiem Mozart
Confutatis maledictis, Rexeitados os malditos,
flammis acribus addictis, entregados ás crueis chamas,
voca me cum benedictis. chámame cos benditos.
Oro supplex et acclinis, E rogo suplicante e inclinado ante ti,
cor contritum quasi cinis, co meu corazón triturado coma cinza,
gere curam mei finis. que coides da miña fin.

207. Enredando...

208. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)

209. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)

210. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)
• El Llatí i el lèxic de la mort (El Fil de les Clàssiques)

211. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)
• El Llatí i el lèxic de la mort (El Fil de les Clàssiques)
• Ritos de paso. La muerte Roma I (Hortus Hesperidum)

212. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)
• El Llatí i el lèxic de la mort (El Fil de les Clàssiques)
• Ritos de paso. La muerte Roma I (Hortus Hesperidum)
• Ritos de paso. La muerte Roma II (Hortus Hesperidum)

213. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)
• El Llatí i el lèxic de la mort (El Fil de les Clàssiques)
• Ritos de paso. La muerte Roma I (Hortus Hesperidum)
• Ritos de paso. La muerte Roma II (Hortus Hesperidum)
• Menú de todos los santos (De re coquinaria)

214. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)
• El Llatí i el lèxic de la mort (El Fil de les Clàssiques)
• Ritos de paso. La muerte Roma I (Hortus Hesperidum)
• Ritos de paso. La muerte Roma II (Hortus Hesperidum)
• Menú de todos los santos (De re coquinaria)
• Ritos fúnebres dos romanos (documento pdf en iussu de DivesGallaecia)

215. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)
• El Llatí i el lèxic de la mort (El Fil de les Clàssiques)
• Ritos de paso. La muerte Roma I (Hortus Hesperidum)
• Ritos de paso. La muerte Roma II (Hortus Hesperidum)
• Menú de todos los santos (De re coquinaria)
• Ritos fúnebres dos romanos (documento pdf en iussu de DivesGallaecia)
• Ritos funerarios (recompilación de ligazóns en Diigo)

216. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)
• El Llatí i el lèxic de la mort (El Fil de les Clàssiques)
• Ritos de paso. La muerte Roma I (Hortus Hesperidum)
• Ritos de paso. La muerte Roma II (Hortus Hesperidum)
• Menú de todos los santos (De re coquinaria)
• Ritos fúnebres dos romanos (documento pdf en iussu de DivesGallaecia)
• Ritos funerarios (recompilación de ligazóns en Diigo)
• Os romanos e a morte (Galería de imaxes en Pinterest)

217. Enredando...
• O máis alá dos romanos (“O olmo dos falsos soños)
• Parentalia e Feralia: a memoria dos mortos na antiga Roma (“O olmo dos falsos soños)
• El Llatí i el lèxic de la mort (El Fil de les Clàssiques)
• Ritos de paso. La muerte Roma I (Hortus Hesperidum)
• Ritos de paso. La muerte Roma II (Hortus Hesperidum)
• Menú de todos los santos (De re coquinaria)
• Ritos fúnebres dos romanos (documento pdf en iussu de DivesGallaecia)
• Ritos funerarios (recompilación de ligazóns en Diigo)
• Os romanos e a morte (Galería de imaxes en Pinterest)

218. Ligazóns

219. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php

220. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php
• Salieri vs. Mozart: http://www.youtube.com/watch?v=WXUkL9t9qkI

221. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php
• Salieri vs. Mozart: http://www.youtube.com/watch?v=WXUkL9t9qkI
• Epitafios famosos: http://es.wikiquote.org/wiki/Epitafios

222. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php
• Salieri vs. Mozart: http://www.youtube.com/watch?v=WXUkL9t9qkI
• Epitafios famosos: http://es.wikiquote.org/wiki/Epitafios
• Na rede:

223. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php
• Salieri vs. Mozart: http://www.youtube.com/watch?v=WXUkL9t9qkI
• Epitafios famosos: http://es.wikiquote.org/wiki/Epitafios
• Na rede:
• http://www.mivoluntad.com/

224. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php
• Salieri vs. Mozart: http://www.youtube.com/watch?v=WXUkL9t9qkI
• Epitafios famosos: http://es.wikiquote.org/wiki/Epitafios
• Na rede:
• http://www.mivoluntad.com/
• http://www.todoesquelas.com/

225. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php
• Salieri vs. Mozart: http://www.youtube.com/watch?v=WXUkL9t9qkI
• Epitafios famosos: http://es.wikiquote.org/wiki/Epitafios
• Na rede:
• http://www.mivoluntad.com/
• http://www.todoesquelas.com/
• http://www.revistaadios.es/

226. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php
• Salieri vs. Mozart: http://www.youtube.com/watch?v=WXUkL9t9qkI
• Epitafios famosos: http://es.wikiquote.org/wiki/Epitafios
• Na rede:
• http://www.mivoluntad.com/
• http://www.todoesquelas.com/
• http://www.revistaadios.es/
• http://www.famousdead.com/

227. Ligazóns
• Personaliza o teu epitafio: http://www.tombstonebuilder.com/index.php
• Salieri vs. Mozart: http://www.youtube.com/watch?v=WXUkL9t9qkI
• Epitafios famosos: http://es.wikiquote.org/wiki/Epitafios
• Na rede:
• http://www.mivoluntad.com/
• http://www.todoesquelas.com/
• http://www.revistaadios.es/
• http://www.famousdead.com/
• http://www.epilogable.com/steven-jobs/epgbks/memories