Raport serwisu Office Warriors (http://officewarriors.pl) na temat logotypów polskich ministerstw. Więcej informacji także na Fan Page'u: http://facebok.com/officewarriors

2. Raport. Logotypy polskich ministerstw.
7 grzechów głównych.
1. Brak spójnego systemu identyfikacji wizualnej.
2. Niepoprawne barwy godła.
3. Niekształtna tarcza i różne wersje korony.
4. Typografia z przypadku i błędy w nazewnictwie.
5. Szybkie konkursy na logotypy.
6. Całkowity brak myślenia systemowego i perspektywicznego.
7. Zacofanie i ignorancja.
Nie trzeba być fachowcem od projektowania graficznego, brandingu ani heraldyki
żeby dostrzec w jakim stanie są logotypy polskich ministerstw. Panuje pełny chaos, brakuje
pomysłu na spójny system identyfikacji, nie wyłania się z tego obraz marki o którą wszystkie
z ministerstw powinny dbać – marki pod nazwą Polska.
Dokładnie tak, jak na poziomie administracji centralnej, prezentuje się sytuacja
w samorządach lokalnych, gdzie świadomość posługiwania się właściwymi formami symboli
państwowych, a także konieczności stosownego do nich podejścia, jest niska, może nawet
żadna.
Jak wygląda temat logotypów z punktu widzenia prawa?
Pierwsze dwa artykułu obowiązującej Ustawy o godle, barwach i hymnie
Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych z 31 stycznia 1980 roku,
z późniejszymi zmianami, mówią: „Orzeł biały, biało-czerwone barwy i Mazurek Dąbrowskiego
są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej” (art. 1 pkt. 1). „Godłem Rzeczypospolitej Polskiej
jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi
skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy”
(art. 2 pkt 1), a „otaczanie tych symboli czcią i szacunkiem jest prawem i obowiązkiem
każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej oraz wszystkich organów państwowych,
instytucji i organizacji” (art. 1 pkt 2). Nie można jednak twierdzić, że ustawa jest mądra
i słuszna, tylko nikt nie potrafi się do niej dostosować. Wzór godła, na którym bazuje
obecna ustawa, powstał w 1927 roku. Sposób ustawowego określenia symboli narodowych
jest archaiczny, nie jest dopasowany do współczesnych sposobów projektowania graficznego
czy choćby do materiałów wykorzystywanych np. do produkcji flag.
2

3. Problemy techniczne.
Tomasz Budzyń, w artykule Szacunek i cześć, i cześć (kwartalnik 2+3D, nr 38, listopad 2010),
dobrze podsumowuje techniczne kwestie związane z godłem (herbem państwowym):
Jednym z podstawowych problemów dotyczących godła (herbu państwowego)
jest sposób jego przygotowania i forma zapisu w ustawie. Załącznik z wzorem godła
występuje obecnie w internecie jako mapa bitowa, jest to najprawdopodobniej skan
oryginału przygotowanego 20 lat temu (a ten bazował zapewne na oryginale z czasu II RP ).
Jak w przypadku każdego znaku, mocno ogranicza to i utrudnia pracę projektanta, aplikację
znaku, obniża jego jakość itp. Prawodawca, załączając do Ustawy cieniowany rysunek białego
orła na czerwonej tarczy, nie przewidział innych wersji znaku, zarówno technicznych (pliki
wektorowe), jak i kolorystycznych (monochromatyczna, achromatyczna czy negatywowa).
Brakuje nam prostej, podstawowej księgi znaku, która określałaby te zasadnicze kwestie,
brakuje więc jednego z podstawowych narzędzi. (...) Identyfikując różne instytucje państwowe,
projektanci bodaj najrzadziej korzystają z wersji ustawowej godła.
3

4. Logotypy polskich ministerstw:
1. Ministerstwo Edukacji Narodowej
2. Ministerstwo Finansów
3. Ministerstwo Gospodarki
4

5. 4. Ministerstwo Infrastruktury
Jeden z niewielu logotypów, który można pobrać z oficjalnej strony ministerstwa.
Niestety, pomimo że do pobrania jest Logotyp Ministerstwa Infrastruktury, to okazuje się,
że po pobraniu i otworzeniu mamy logotyp Ministra Infrastruktury. Albo Ministerstwo,
albo Minister. Na coś trzeba się zdecydować.
5. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Najlepszy logotyp w całym zestawieniu. MKiDN jako jedyne udostępnia swoją księgę znaku.
Możemy przeczytać, że Logo Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest znakiem
graficznym składającym się z pełnej nazwy Ministerstwa opatrzonym kropką/kwadratem,
stworzonym w oparciu o font Helvetica oraz, że kolorystyka jest istotnym czynnikiem
kształtującym tożsamość i sposób postrzegania znaku. Banały, ale bardzo istotne.
Takich podstaw właśnie brakuje w pozostałych projektach logotypów.
6. Ministerstwo Naukii Szkolnictwa Wyższego
Zupełne nieporozumienie. Logotyp, który wygląda jak zdjęta z budynku ministerstwa tabliczka?
Chyba, że chcemy podkreślić archaiczny charakter znaku, a tym samym całej instytucji.
Jeśli tak, to logotyp jest idealny.
5

6. 7. Ministerstwo Obrony Narodowej
Nie wiadomo czy jest to projekt obrączki, sygnetu czy znak graficzny poważnego ministerstwa.
Orzeł zupełnie niezgodny z obowiązującą ustawą. Podobnie kolorystyka.
8. Ministerstwo Pracyi Polityki Społecznej
MPiPS nie posiada logotypu – informacja otrzymana z Biura Prasowego Ministerstwa Pracy
i Polityki Społecznej
9. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
6

7. 10. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
11. Ministerstwo Skarbu Państwa
12. Ministerstwo Sportu i Turystyki
Czytelność znaku pozostawia wiele do życzenia. W pomniejszeniu nie wiadomo
czy mamy do czynienia z orłem czy białą kropką. Logotyp nie jest dostępny na stronie.
Został pobrany z oficjalnego dokumentu Ministra Sportu.
7

8. 13. Ministerstwo Sprawiedliwości
14. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, prosząc o logotyp albo wskazanie
miejsca z którego można go pobrać, otrzymaliśmy informację, że w tej chwili nie ma
w pracy żadnego z informatyków, a osoba która odebrała telefon kontaktowy dla mediów,
poinformowała nas, że nie wie gdzie takie logo może się znajdować, ale chyba jest.
Jest do trafna ilustracja tego jak MSWiA podchodzi do swojego logotypu. Brak orła, zupełnie
zbędny wieniec laurowy, kontur polski w biało-czerwonych brawach i dwie różne czcionki,
dwóch różnych wielkości w jednym logotypie, to zdecydowanie zbyt wiele.
15. Ministerstwo Spraw Zagranicznych
8

9. 16. Ministerstwo Środowiska
Białe niebo, zielone pagórki i błękitna rzeka. Logo, które wygląda jak rysunek 3 letniego dziecka
nie jest chyba najlepsze dla instytucji zajmującej się tak istotną, szczególnie dziś kwestią,
jak ochrona środowiska.
17. Ministerstwo Zdrowia
Powyższa grafika pochodzi ze strony głównej ministerstwa i jest jedynym dostępnym
znakiem, który swoim wyglądem przypomina logotyp Ministerstwa Zdrowia,
który nie jest udostępniany na oficjalnej stronie.
18.Senat i Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Specyficzna jest również stylizacja znaków Senatu i Sejmu. Nie wpływa to dobrze
na całościowy wizerunek Polski, jeśli nawet dwie izby tego samego parlamentu mają całkowicie
różne pomysły (lub ich brak) na siebie.
9

10. Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej
a kwestia logotypów.
Chaos wizualny w identyfikacji polskich instytucji i resortów jest widoczny gołym
okiem. Czy pomysł z pokazaniem oficjalnego logotypu Polskiej Prezydencji tuż przed
jej startem jest trafiony? Jak media i unijni urzędnicy mają się zapoznać z tym znakiem
w tak krótkim czasie?
1 lipca 2011 roku Polska obejmuje Przywództwo w Radzie Unii Europejskiej.
Jak podaje oficjalna strona: Co sześć miesięcy kolejne państwo członkowskie Unii
Europejskiej sprawuje Prezydencję, czyli przewodniczy pracom Rady Unii Europejskiej.
W tym czasie państwo sprawujące Prezydencję staje się gospodarzem większości
unijnych wydarzeń i gra kluczową rolę na wszystkich polach aktywności Unii Europejskiej.
Jest odpowiedzialne za organizację spotkań UE, nadaje kierunek polityczny Unii,
dba o jej rozwój, integrację oraz bezpieczeństwo.
Na stronie www.polskaprezydencjaue.gov.pl możemy przeczytać, że Polska
ma 264960 minut na wzmocnienie pozycji UE w świecie dzięki polskiemu Przewodnictwu.
Szkoda, że będzie to odbywać się z tak bardzo niespójnym systemem identyfikacji wizualnej.
wykorzystywanych np. do produkcji flag.
19. Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskie
Sześć kolorowych strzałek - żółta, czarna, zielona, niebieska, pomarańczowa i czerwona,
z towarzyszącą im biało-czerwoną flagą - stanowi znak polskiej prezydencji w Radzie
Europejskiej. Autorem znaku jest Jerzy Janiszewski. Grafik, który zaprojektował logo
„Solidarności”. Ostateczna decyzja wyboru należała do premiera Donalda Tuska.
Logo, które pokażemy, będzie interesujące dla wszystkich w Polsce, będzie miało
bardzo mocny akcent polski, kojarzący się z Polską na całym świecie. Będzie też kolorowe,
dynamiczne, przypominające o tym, jaką Polskę chcielibyśmy widzieć w świecie – twierdził
przed prezentacją Mikołaj Dowgielewicz, wiceszef MSZ, odpowiedzialny za przygotowania
Polskiej Prezydencji.
10

11. Podsumowanie
Nie można nic zarzucić Panu Jerzemu Janiszewskiemu. Stworzył kultowe logo Solidarności
i w podobnym stylu znak Polskiej Prezydencji.
To do czego można i należy się przyczepić, to droga wyboru.
Czym kierował się Premier wybierając taki a nie inny znak? Na pewno
nie oficjalną księgą znaku marki Polska, bo taki dokument nie istnieje.
Jakie kompetencje posiada Premier i urzędnicy Kancelarii, że mogą podejmować
decyzję o wyborze. Prawdopodobnie odbyło się to na zasadzie „to jest ładne”,
„to się będzie podobać”.Logo na pewno jest kolorowe - tego nie można mu zarzucić,
ale ciężko stwierdzić jakie założenia za nim stały i jaką Polskę w świecie chce widzieć
MSZ. Nie ma w tym znaku nic, co odróżniałoby go od tysięcy innych logotypów.
Poza tym, że znów wspominamy czasy Solidarności.
Mamy nadzieję, że powyższy raport przyczyni się do rozpoczęcia dyskusji
nad tematem całościowej i jednolitej identyfikacji wizualnej marki Polska. Liczymy,
że niedługo skończy się niepoprawne używanie barw i kształtów polskiego godła.
Oby typografia i systemowe i perspektywiczne myślenie również zagościły w głowach
urzędników.
Jeśli ten raport stanie się początkiem końca zacofania i ignorancji, banalnego dla urzędników
tematu jakim jest identyfikacji wizualna, to będziemy mogli ogłosić wielki sukces.
Źródła:
1. Tomasz Budzyń, Szacunek i cześć, i cześć, 2+3D, nr 38, listopad 2010
2. Raport NIK z kwietnia 2005 roku, Informacja o wynikach kontroli używania symboli
państwowych przez organy administracji publicznej
11