Autism Education

1. NÓI LẮP PHÁT TRIỂN THEO TUỔI
Ruth W. Bass, Thạc sĩ Khoa học (MS),
Chứng nhận Năng lực Lâm sàng chuyên về Bệnh học
Giọng nói & Ngôn ngữ (CCC-SLP)
Chuyên gia về Bệnh học Giọng nói & Ngôn ngữ

2. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ
O Tiền sử gia đình có người nói lắp hay không?
Nguy cơ tăng nếu có các thành viên khác trong gia đình nói lắp.
O Mấy tuổi trẻ bắt đầu bị nói lắp?
Nguy cơ tăng nếu khởi phát nói lắp sau 3 tuổi rưỡi.
O Trẻ đã bị nói lắp bao lâu?
Nguy cơ tăng nếu nói lắp đã hơn 6 tháng.
O Trẻ thuộc nhóm giới tính nào?
Nguy cơ tăng lên ở trẻ trai.
Nếu trẻ có một hoặc nhiều của các yếu tố kể trên, hãy tham khảo để
đánh giá.

3. THEO DÕI
Khi đứa trẻ:
• không có tiền sử gia đình nói lắp -
Các nghiên cứu cho thấy rằng
khoảng 50% trẻ em nói lắp có một
thành viên trong gia đình nói lắp
• bắt đầu nói lắp trong độ tuổi từ 2
đến 3 tuổi rưỡi - có khả năng tự hết
• đã bị nói lắp ít hơn sáu tháng - 75%
-80% các trẻ em nói lắp sẽ cải thiện
mà không cần trị liệu ngôn ngữ
• là trẻ gái - tỷ lệ 4/1 (tỷ lệ con trai nói
lắp so với con gái)

4. ĐÁNH GIÁ
O Phỏng vấn cha mẹ nuôi nấng trẻ
O Tìm hiểu tường tận tiền sử gia đình và bệnh nhân
O Ghi nhận qua thu âm / thu hình tương tác giữa cha, mẹ và con
O Thực hiện xét nghiệm tiêu chuẩn hóa
O Tính tỷ lệ phần trăm âm tiết lắp bắp – bài tập đọc và bài tập nói
O Ghi nhận các đặc điểm thứ phát đi đôi với thể chất
O Tìm kiếm:
a. những phát âm kéo dài
b. lặp đi lặp lại (một phần từ, toàn bộ từ, cụm từ)
c. sự xen vào âm thanh / âm tiết / cụm từ
d. Những lúc nghẹn lời, im lặng

5. 1. Những người nói lắp không thông minh.
2. Căng thẳng gây ra nói lắp.
3. Có thể "bắt kịp" nói lắp bằng cách nghe một người nói lắp khác.
4. Giúp nói cho một người biết "hít một hơi thật sâu trước khi nói
chuyện."
5. Giúp nói cho một người biết "suy nghĩ về những gì bạn muốn nói
trước."
6. Căng thẳng gây ra nói lắp.
QUAN NIỆM SAI LẦM THƯỜNG GẶP

6. SỰ CAN THIỆP
 Mô hình Nhu cầu-Khả năng
 Chương trình Lidcombe
 Chiến lược Nói trôi chảy - Nâng Cao (hít thở nhẹ nhàng thoải
mái, nói chậm rãi, cử động nhịp nhàng, âm rung dễ dàng, giao
tiếp thanh thoát, và nói kéo dài)
 Liệu pháp điều trị Điều chỉnh Nói lắp (Nắm bắt được Nói lắp,
Làm giảm Nói lắp, Nói lắp và hủy bỏ lướt qua, dễ dàng)
 Phương pháp tiếp cận tích hợp (kết hợp các liệu pháp kể trên)

7. LỜI KHUYÊN CHO PHỤ HUYNH
1. Giảm nhịp độ nói nhanh của bạn.
2. Thực hành kỹ năng nghe tốt.
3. Giảm các câu hỏi.
4. Chờ đợi đáp ứng của con bạn.
5. Sử dụng xoay vòng.
6. Tạo sự tự tin.
7. Thực hiện "thời gian đặc biệt".
8. Các quy tắc thông thường của việc áp dụng kỷ luật.

8. TRẺ EM TUỔI MẪU GIÁO
Mô hình Nhu cầu-Khả năng (DCM)
THAY ĐỔI MÔI TRƯỜNG
(Phương pháp tiếp cận gián tiếp)
Chương trình Lidcombe (LP)
HUẤN LUYỆN HÀNH VI THEO
PHƯƠNG PHÁP THƯỞNG, PHẠT
(Phương pháp tiếp cận trực tiếp)

9. Phương pháp tiếp cận gián tiếp -
DCM
1. Tránh đặt quá nhiều kỳ vọng và yêu
cầu đối với trẻ em đặc biệt là trong thời
gian có các hoạt động gây căng thẳng.
2. Hãy nhớ rằng những đòi hỏi cấp
bách của môi trường xung quanh làm
cho trẻ khó khăn hơn khi cử động các
cấu trúc phát âm của mình một cách
uyển chuyển và nhanh chóng.
3. Sự kháng cự tạo nên các nhận xét
tiêu cực về tiếng nói của trẻ.
4. Tập trung vào những gì trẻ đang cố
gắng truyền đạt chứ không phải là nó
được nói như thế nào.
5. Can thiệp sớm là điểm then chốt.
Trở nên được giáo dục về các phương
cách nhằm hỗ trợ các chiến lược phát
triển lưu loát và can thiệp.
Phương pháp tiếp cận trực tiếp - LP
1. Trẻ em được khen ngợi khi nói trôi
chảy.
* Từ, cụm từ hoặc mức độ câu
2. Yêu cầu sửa chữa được thực hiện.
* Tỷ lệ 5/1 khen ngợi với chỉnh sửa
3. Kết hợp chặt chẽ sự tự nhận thức.
* nhằm tổng quát hóa
Cha mẹ sẽ đóng vai trò "người trị
liệu" ở nhà. Điều đó tạo tác động
hiệu quả và truyền sự tự tin cho trẻ.

10. TRẺ EM TUỔI HỌC ĐƯỜNG
Phương pháp tiếp cận trực tiếp và tích hợp
* Sự kích thích xúc giác / cảm giác cử động
* Các giao tiếp phát âm rõ ràng nhẹ nhàng
* Sự phát âm/ Luồng không khí liên tục
* Làm thế nào để xác định nói lắp
* Khởi đầu dễ dàng và suôn sẻ
* Ngưng nói và thoát ra sau câu nói
* Tạm dừng, diễn đạt và nhịp độ câu nói