Colección de expresións latinas para o segundo trimestre do curso

1. EXPRESIÓNS LATINAS (I)

2. AXENDA Significado literal en latín: “ O que debe ser feito” Uso actual: Caderno onde anotamos labores que temos que facer ou feitos que debemos lembrar

3. OPERA PRIMA Uso actual: Primeira obra publicada por un músico, pintor, escritor, cineasta, erc. Significado literal en latín: “ Primeira obra”

4. PERSONA NON GRATA Significado literal en latín “ Persoa non grata” Uso actual Calificación que se outorga a unha persoa cuxa presencia non se acepta nun Estado, comunidade, concello...

5. ALIAS Significado literal en latín “ Doutro xeito” Uso actual Alcume polo que son coñecidas algunhas persoas

6. MEA CVLPA Significado literal en latín “ Pola miña culpa” Uso actual Expresión procedente da liturxia cristiá que empregamos para asumir a culpa por algunha acción

7. REFERENDVM Significado literal en latín: “ O que debe ser confirmado” Uso actual: Consulta ó corpo electoral no que o votante debe optar entre “si” ou “non” (ou absterse)

8. VLTIMATVM Uso actual: Derradeiro aviso

9. PER SAECVLA SAECVLORUM Significado literal en latín e uso actual “ Polos séculos dos séculos” GROSSO MODO Significado literal en latín “ De xeito burdo” Uso actual “ Sen detalle”, “Aproximadamente”

10. EX CATHEDRA Significado literal en latín “ Desde a cadeira” Uso actual No ámbito católico indica a facultade que posúe o Papa de sentar doctrina, como se Deus falasa pola súa boca. Máis coloquialmente, empregámola cando queremos dicir que unha persoa fala pretendendo non equivocarse

11. CVRSVS HONORVM Significado literal en latín e uso actual “ Carreira de honores”, “Carreira política”. Orixinalmente refírese ó escalafón das maxistraturas da República romana

12. NVMERVS CLAVSVS Significado literal en latín “ Número pechado” Uso actual Indica a limitación de prazas que se decreta nalgúns estudios superiores

13. CARPE DIEM Significado literal en latín: “ Aproveita o día” (Q. Horacio, 65-8 a.C.) Uso actual: Alusión á necesidade que sentimos de aproveitar a nosa existencia pola súa brevidade

14. COGITO ERGO SVM Significado literal en latín e uso actual: “ Penso, polo tanto existo” (R. Descartes, 1596-1650) Con este aforismo o filósofo francés quixo expresar que se sentía seguro da súa propia existencia gracias a que era un ser pensante

15. CURRICVLVM VITAE Significado literal en latín “ Curso da vida” Uso actual Documento no que consignamos a nosa formación e traxectoria académica e profesional. Característico das demandas e ofertas de emprego

16. DEFICIT Significado literal en latín “ Falta” (3ª persoa de singular) Uso actual Expresión das perdas nun balance económico

17. DVRA LEX, SED LEX Significado literal en latín e uso actual: “ A lei é dura, pero é a lei”

18. ECCE HOMO Significado literal en latín “ Velaquí ó home” Frase coa que Poncio Pilato presentou a Xesús Cristo ó pobo de Xerusalén Uso actual Persoa que ofrece un aspecto digno de mágoa, cheo de feridas

19. ET CETERA Significado literal en latín: “ E o restante” Uso actual: Empregado en abreviatura ( etc. ) para pechar unha enumeración, preferentemente de tres membros ou máis

20. EX ABRVPTO Significado literal en latín: “ Bruscamente” Uso actual: Emprégase como locución co mesmo senso que en latín ou como sustantivo (escrito todo xunto: “exabrupto”), co significado de “saída de tono”

21. EX PROFESSO Significado literal en latín e uso actual: “ Adrede”, “A mantenta” ¡Coidado! Ás veces escóitase “ex proceso”

22. GRATIS ET AMORE Significado literal en latín: “ Gratis e por amor” Uso actual: Empregámola cando queremos expresar que facemos algo sen agardar nada a cambio; é moito máis cotiá en forma abreviada: “gratis”

23. ALTER EGO Significado literal en latín: “ Outro eu” Uso actual: Persoa coa que temos unha gran intimidade e confiamos nela como en nós mesmos. No contexto dunha obra literaria, tamén é un personaxe no que se adiviñan rasgos do autor

24. MENS SANA IN CORPORE SANO Significado literal en latín: “ Unha mente sa nun corpo san” (D. X. Xuvenal, s. II-III d.C.) Uso actual: Lema que hoxe en día alude á necesidade do exercicio físico para ter unha boa saúde física e mental. Sen embargo, a intención do poeta era dicir que cómpre ter unha mente equilibrada nun corpo equilibrado

25. MODVS VIVENDI Significado literal en latín e uso actual: “ Modo de vivir”

26. MOTV PROPRIO Significado literal en latín e uso actual: “ Por propio movemento”, “Por propia iniciativa”. ¡Ollo! Non debemos cometer o erro de pronuncialo (e escribilo) “motu propio ”

27. NIHIL OBSTAT Significado literal en latín: “ Nada se opón” Uso actual: Selo que outorgaba un censor da Igrexa Católica, quen se encargaba de revisar as obras escritas que aspiraban a ser publicadas

28. O TEMPORA, O MORES! Significado literal en latín: “ ¡Ah, tempos! ¡Ah, costumes!” (M. T. Cicerón, 106-43 a.C.) Uso actual: Co mesmo senso que lle deu Cicerón, expresa a indignación de quen a pronuncia respecto dos costumes da época na que vive

29. PECCATA MINVTA Significado literal en latín: “ Erros pequenos” Uso actual: Emprégase cando se quere rebaixar a importancia dalgunha cousa, tanto se se trata dun erro, dun traballo que cómpre facer, dunha dificultade ante algo, etc.