ข้อสังเกตคำนามที่ใช้เป็นคำราชาศัพท์

1. ขFอสังเกตคํานามที่ใชFเปนคําราชาศัพทF
มีขอสังเกต ดังนี้
๑. คํานามสําคัญ เพื่อใชแสดงเกียรติยศพิเศษใชเฉพาะพระเจาแผนดิน ซึ่ง
จะมีคําวา “พระบรมมหาราช...” และ “พระบรม...” นําหนาคํานาม
ดังกลาว เชน
พระบรมมหา พระบรม
พระบรมมหาราชวัง พระบรมราชูปถัมภ
พระบรมราโชบาย
พระบรมเดชานุภาพ
พระบรมราชโองการ
พระบรมราโชวาท
๒. ใชเพื่อเนนใหเห็นความแตกตางของคําราชาศัพทกับคําทั่วไป โดยจะมีคํา
วา “พระราช” นําหนา และใชนําหนานามทีเ่ ปนสามัญทั่วไปสําหรับ
พระเจาแผนดินและเจานาย โดนจะมีคาวา “พระ” นําหนา เชน
ํ
พระราช พระ
พระราชวัง พระศก
พระราชประสงค พระภูษา
พระราชหฤทัย พระมาลา
พระราชดําริ พระเกาอี้
พระราชดํารัส พระชันษา

2. ๓. ใชประกอบขางไทยคําไทยสามัญเพือใชเปนคําราชาศัพทสําหรับพระเจา
่
แผนดิน สังเกตไดวาจะ มีคําวา “หลวง” หรือ
หลวง ตน
(ใชกับคน สัตว สิ่งของ) (ใชกับสัตวและสิ่งของซึ่งเปนชั้นดี)
ลูกหลวง มาตน
หลานหลวง ชางตน
แพทยหลวง เรือตน
เรือหลวง เครื่องตน
รถหลวง ปาตน
๔. นามบอกลักษณะ (ลักษณนาม) ที่ใชเปนคําราชาศัพท
๔.๑) จะใชคําวา “พระองค” สําหรับพระเจาแผนดิน เจานาย และ
เทพชั้นสูง เชน
- พระเจาแผนดินทั้ง ๒ พระองค
- พระราชธิดา ๓ พระองค
- เทพผูเปนใหญในศาสนาพราหมณมี ๓ พระองค
๔.๒) จะใชคําวา “องค” สําหรับเจานายและเทพเจา
ชั้นรองลงมา เชน
- พระเจาหลานเธอ ๓ องค
- พระอินทรมีพระสหาย ๓๒ องค
๔.๓) ใชคําวา “องค” สําหรับสวนตาง ๆ ของรางกาย ของ
เสวย และเครืองใชของพระเจาแผนดิน เจานาย และเทพเจา ฯลฯ
่
- เสนพระเจาหลายองค (เสน)
- พระมาลา ๒ องค (ใบ)
- พระศรี (หมาก) ๓ องค (คํา)
- พระทนต ๒ องค (ซี่)
โดย ครูปยะฤกษ บุญโกศล
โรงเรียนโพนทันเจริญวิทย