1. Μθτρικόσ Θθλαςμόσ
Συςτάςεισ τθσ
Αμερικανικισ
Ακαδθμίασ
Παιδιατρικισ
για το 2012
Published online February 27, 2012 Pediatrics
Vol. 129 No. 3 March 1, 2012
5ο Συνζδριο Παιδιατρικισ – Παιδιατρικό Κζντρο Ακθνϊν
Καλαμάτα 22-23 Ιουνίου 2012

2. Επιδθμιολογικά ςτοιχεία
Ζναρξθ μθτρικοφ κθλαςμοφ 75%
Λατινο-αμερικάνικοσ πλθκυςμόσ 80,6%
Αφρο-αμερικάνικοσ πλθκυςμόσ 58%
Με χαμθλό ειςόδθμα 67%
Με υψθλότερο ειςόδθμα 84%
Αφρο –αμερικάνικοσ πλθκυςμόσ με χαμθλό ειςόδθμα 37%
Ηλικία < 20χρ 59,7%
Ηλικία > 30χρ 79,3%
Αφρο-αμερικάνικοσ πλθκυςμόσ < 20χρ 30%

3. Επιδθμιολογικά ςτοιχεία
Συχνότθτα οποιουδιποτε κθλαςμοφςε θλικία 6μθνϊν
Λατινο και Αφρο αμερικάνικο πλθκυςμό 43%
Λατινο-αμερικάνικοσ πλθκυςμόσ 46%
Αφρο-αμερικάνικοσ πλθκυςμόσ 27,5%
Σφςταςθ για αποκλειςτικό κθλαςμό 6 μθνϊν ςτισ ΗΠΑ 13%

4. Επιδθμιολογικά ςτοιχεία
μαιευτιρια
χοριγθςθ ςυμπλθρϊματοσ ξζνου γάλατοσ ςτισ πρϊτεσ 24%
24 ϊρεσ ςαν γενικι ςυςτθματικι πρακτικι

5. Μθτρικόσ Θθλαςμόσ και
αποτελζςματα
• Αποτελζςματα για το βρζφοσ
• Αποτελζςματα για το πρόωρο βρζφοσ
• Αποτελζςματα για τθ μθτζρα
• Οικονομικά οφζλθ
• Διάρκεια μθτρικοφ κθλαςμοφ
• Αντενδείξεισ ςτον μθτρικό κθλαςμό
• Φάρμακα ςτθ μθτζρα
• Νοςοκομειακζσ πρακτικζσ
• Χριςθ πιπίλασ – Βιταμίνεσ και Συμπλθρϊματα
• Καμπφλεσ ςωματομετρικϊν ςτοιχείων
• Θθλαςμόσ και εργαςία
• Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου

6. Προβλιματα αποτελεςμάτων
Ο μθτρικόσ κθλαςμόσ βελτιϊνει τθν υγεία βρεφϊν και μθτζρων τόςο ςτον
αναπτυγμζνο όςο και ςτον αναπτυςςόμενο κόςμο.
όμωσ ζχουμε
μεγάλα μεκοδολογικά προβλιματα ωσ προσ τθν ποιότθτα των ςχετικϊν ερευνϊν
προβλιματα ςτθ ποιότθτα ςυλλογισ δεδομζνων
ςυνφπαρξθ άλλων παραγόντων (confounders)
απουςία διάκριςθσ «αποκλειςτικοφ» - «οποιουδιποτε» κθλαςμοφ
απουςία αιτιολογικισ ςχζςθσ κθλαςμοφ και ειδικοφ αποτελζςματοσ
ενδογενι πρακτικά και θκικά ηθτιματα για τυχαιοποιθμζνεσ μελζτεσ

7. Αποτελζςματα για το βρζφοσ
Δοςο-εξαρτϊμενα οφζλθ μθτρικοφ κθλαςμοφ
Νόςοσ % Μθτρικόσ κθλαςμόσ Σχολιαςμόσ
Χαμθλότερο
ρίςκο
Μζςθ ωτίτιδα 23 Οποιοςδιποτε
Μζςθ ωτίτιδα 50 >3 ι 6μινεσ Αποκλ ΜΘ
Επαναλαμβανόμενθ Μ.Ω. 77 Αποκλειςτικόσ ΜΘ >6μ Συςχετιηόμενοσ με ΜΘ
4-6μ
Λοιμϊξεισ ανϊτερου 63 >6μ Αποκλ ΜΘ
αναπνευςτικοφ
Λοιμϊξεισ κατϊτερου 72 >4μ Αποκλ ΜΘ
αναπνευςτικοφ
Λοιμϊξεισ κατϊτερου 77 Αποκλ ΜΘ >6μ με ΜΘ 4-6μ
αναπνευςτικοφ
Άςκμα 40 >3μ Ιςτορικό Οικογενειακισ
Ατοπίασ
Άςκμα 26 >3μ Χωρίσ Ιςτορικό
Οικογενειακισ Ατοπίασ
RSV Βρογχιολίτιδα 74 >4μ
Νεκρωτικι εντεροκολίτιδα 27 NICU stay
Γαςτρεντερίτιδα 64 Οποιοςδιποτε

8. Αποτελζςματα για το βρζφοσ
Δοςο-εξαρτϊμενα οφζλθ μθτρικοφ κθλαςμοφ
Νόςοσ % Μθτρικόσ κθλαςμόσ Σχολιαςμόσ
Χαμθλότερο
ρίςκο
Ατοπικι δερματίτιδα 27 >3μ Αποκλ ΜΘ - Χωρίσ
Οικογενειακό Ιςτορικό
Ατοπικι δερματίτιδα 42 >3μ Αποκλ ΜΘ - Με
Οικογενειακό Ιςτορικό
Φλεγμ Νόςοι του Εντζρου 31 Οποιοςδιποτε
Παχυςαρκία 24 Οποιοςδιποτε
Κοιλιοκάκθ 52 >2μ Ζκκεςθ ςτθ Γλουτζνθ
ενόςω κθλάηει
Σακχ Διαβιτθσ 1 30 >3μ
Σακχ Διαβιτθσ 2 40 Οποιοςδιποτε
Λευχαιμία ALL 20 >6μ
Λευχαιμία AML 15 >6μ
Σφνδρομο Αιφνιδίου Θανάτου 36 Οποιοςδιποτε >1μ

9. Συςτάςεισ για τθν διαχείριςθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ
ςτα πρόωρα βρζφθ
1 Όλα τα πρόωρα βρζφθ πρζπει να προςλαμβάνουν ανκρϊπινο γάλα.
• Το ανκρϊπινο γάλα πρζπει να ενιςχφεται με πρωτεΐνεσ, μζταλλα και βιταμίνεσ για
να διαςφαλιςτεί ιδανικι διατροφικι πρόςλθψθ για βρζφθ με βάροσ γζννθςθσ
• Θα πρζπει να χρθςιμοποιείται παςτεριωμζνο ανκρϊπινο γάλα δότριασ, κατάλλθλα
ενιςχυμζνο, εάν δεν είναι διακζςιμο το γάλα τθσ ίδιασ τθσ μθτζρασ ι εάν υπάρχει
αντζνδειξθ.
2 Θα πρζπει να είναι διακζςιμεσ ςε όλεσ τισ μθτζρεσ μζκοδοι και εκπαιδευτικά
πρωτόκολλα για τθν άντλθςθ γάλακτοσ με το χζρι ι με αντλία.
3 Οι νεογνικζσ μονάδεσ εντατικισ φροντίδασ πρζπει να κατζχουν πρωτόκολλα
επιςτθμονικά τεκμθριωμζνα για τθν ςυλλογι, τθν αποκικευςθ, και τθν ςιμανςθ του
ανκρϊπινου γάλακτοσ
4 Οι νεογνικζσ μονάδεσ εντατικισ φροντίδασ πρζπει να προλαμβάνουν τθν
λανκαςμζνθ χοριγθςθ ανκρϊπινου γάλακτοσ
(http://www.cdc.gov/breastfeeding/recommendations/other_mothers_milk.htm)
5 Δεν υπάρχουν επιςτθμονικά δεδομζνα που να υποςτθρίηουν τθν πρακτικι
ρουτίνασ, για καλλιζργεια του ανκρϊπινου γάλακτοσ ,για τθν ανεφρεςθ βακτθρίων ι
άλλων μικροοργανιςμϊν .

10. Αποτελζςματα για τθ μθτζρα
Η μθτζρα που κθλάηει επωφελείται τόςο από βραχυχρόνια όςο και από
μακροχρόνια οφζλθ για τθν υγεία τθσ.
μικρότερθ απϊλεια αίματοσ μετά τον τοκετό και γρθγορότερθ υποςτροφι τθσ μιτρασ
αυξθμζνο μεςοδιάςτθμα για επόμενθ εγκυμοςφνθ
μείωςθ επιλόχειασ κατάκλιψθσ
ςθμαντικι μείωςθ παιδικισ κακοποίθςθσ
λιγότερο βάροσ (1,38 κιλά)
μειωμζνο κίνδυνο ςακχαρϊδουσ διαβιτθ τφπου 2
ςθμαντικι μείωςθ αρτθριακισ πίεςθσ, υπερλιπιδαιμίασ, καρδιαγγειακϊν νοςθμάτων,
μείωςθσ καρκίνου μαςτοφ, καρκίνου ωοκθκϊν.

11. Οικονομικά οφζλθ
90% μθτζρων που κα κιλαηαν για 6 μινεσ = 13 ΔΙΣ δολάρια ςυνολικό όφελοσ το
χρόνο. (ανάλυςθ κόςτουσ βαςιςμζνθ ςτθν αναφορά AHRQ).
(Agency for Healthcare Research and Quality)
Για τθν Ελλάδα αναλογικά = (13 δισ: 30) =
περίπου μιςό δισ δολάρια όφελοσ το χρόνο για 6 μινεσ κθλαςμοφ.
Τα οικονομικά οφζλθ δεν περιλαμβάνουν όςα ςχετίηονται με τθν μείωςθ ςτισ ϊρεσ
απουςίασ από τθν εργαςία των γονιϊν ι με τουσ κανάτουσ ενθλίκων από αςκζνειεσ
που ξεκινοφν ςτθν παιδικι θλικία, όπωσ το άςκμα, ο ςακχαρϊδθσ διαβιτθσ τφπου 1,
ι οι καταςτάςεισ που ςχετίηονται με τθν παχυςαρκία.
Άρα ςτρατθγικζσ που αυξάνουν τον αρικμό μθτζρων που κθλάηουν αποκλειςτικά για
περίπου 6 μινεσ κα είχαν μεγάλο οικονομικό όφελοσ ςε οικογενειακό και εκνικό
επίπεδο.

12. Διάρκεια αποκλειςτικοφ κθλαςμοφ
Η ΑΑΠ ςυνιςτά αποκλειςτικό μθτρικό κθλαςμό για περίπου 6 μινεσ, με ςυνζχιςθ
του κθλαςμοφ για 1 χρόνο ι περιςςότερο όπωσ επικυμείται αμοιβαία από μθτζρα
και παιδί.
Επειδι ο μθτρικόσ κθλαςμόσ είναι προςτατευτικόσ ανοςολογικά, όταν ειςάγονται
ςυμπλθρωματικζσ τροφζσ, ςυνιςτάται αυτό να γίνεται ενόςω το βρζφοσ λαμβάνει
μόνο μθτρικό γάλα .
Η μθτζρεσ κα πρζπει να ενκαρρφνονται να ςυνεχίςουν τον κθλαςμό κακ’ όλθ τθν
διάρκεια του πρϊτου χρόνου και μετά από αυτόν, όςο ειςάγονται περιςςότερεσ και
ποικίλεσ ςτερεζσ ςυμπλθρωματικζσ τροφζσ.

13. Αντενδείξεισ μθτρικοφ κθλαςμοφ και
νόςων
διαταραχι τθσ κλαςςικισ γαλακτοηαιμία
φαινυλκετονουρία
κετικζσ για τον ανκρϊπινο Τ-κυτταρικό λεμφοτροφικό ιό τφπου 1 ι 2
μθ κεραπευμζνθ βρουκζλλωςθ
ενεργό (λοιμϊδθ) μθ κεραπευμζνθ φυματίωςθ
ανεμευλογιά 5 μζρεσ πριν ζωσ 2 μζρεσ μετά τον τοκετό πρζπει να απομονϊνονται
από τα βρζφθ τουσ (ναι ςτθν άντλθςθ γάλατοσ)
ενεργό λοίμωξθ από τον ιό γρίπθσ Η1Ν1 (ναι ςτθν άντλθςθ γάλατοσ)

14. Αντενδείξεισ μθτρικοφ κθλαςμοφ και ουςίεσ
Η χριςθ ουςιϊν από τθν μθτζρα δεν είναι κατθγορθματικι αντζνδειξθ για μθτρικό
κθλαςμό.
Μθτζρεσ με επαρκι διατροφι που εξαρτϊνται από ναρκωτικζσ ουςίεσ μποροφν να
ενκαρρφνονται να κθλάηουν εφόςον βρίςκονται ςε πρόγραμμα ςυντιρθςθσ ςε
μεκαδόνθ υπό επίβλεψθ και ζχουν αρνθτικό ζλεγχο για HIV και παράνομα ναρκωτικά.
Ναρκωτικά των δρόμων όπωσ το PCP (φαινυλκυκλιδίνθ), θ κοκαίνθ, και θ κάνναβθ,
ςυνιςτοφν αντζνδειξθ.
Το αλκοόλ δεν είναι γαλακτογωγικι ουςία. Θα πρζπει να ελαχιςτοποιείται θ
πρόςλθψθ αλκοολοφχων ποτϊν και να περιορίηεται ςε μια περιςταςιακι πρόςλθψθ
όχι περιςςότερο από 0.5 γρ αλκοόλ ανά κιλό ςωματικοφ βάρουσ, το οποίο για μια
μθτζρα 60 κιλϊν είναι περίπου 60ml λικζρ, 240ml κραςιοφ, ι 2 μπίρεσ.
Το κάπνιςμα τθσ μθτζρασ δεν ςυνιςτά απόλυτθ αντζνδειξθ για τον κθλαςμό αλλά κα
πρζπει να αποκαρρφνεται ιςχυρά.

15. Διατροφι τθσ μθτζρασ
φυςιολογικά ιςορροπθμζνθ ποικίλθ διατροφι.
οι κθλάηουςεσ μθτζρεσ με καλό επίπεδο κρζψθσ ζχουν ανάγκθ για αυξθμζνθ
κακθμερινι πρόςλθψθ ενζργειασ από 450 ζωσ 500 κερμίδεσ/μζρα.
πολλοί κλινικοί γιατροί ςυνιςτοφν τθν ςυνεχιηόμενθ χριςθ των προγεννθτικϊν
ςυμπλθρωμάτων βιταμινϊν και κατά τθν διάρκεια τθσ γαλουχίασ , (δεν υπάρχει
ςφςταςθ ρουτίνασ για ςυμπλθρϊματα ςτθ μθτζρα κατά τθν διάρκεια τθσ γαλουχίασ)
κατανάλωςθ 1 ι 2 μερίδων ψαριϊν για μια μζςθ θμεριςια πρόςλθψθ από 200 με
300mg ω-3 πολυακόρεςτων λιπαρϊν οξζων μακράσ αλυςίδασ, ϊςτε να
διαςφαλιςτεί επαρκισ ςυγκζντρωςθ προζτοιμων DHA ςτο μθτρικό γάλα.
αποφυγι κατανάλωςθσ ψαριϊν – κυνθγϊν (πχ ξιφίασ, καρχαρίασ) για πρόςλθψθ
υπερβολικϊν ποςϊν υδραργφρου ι άλλων επιμολφνςεων.

16. Φάρμακα ςτθ μθτζρα
Υπάρχει μόνο ελάχιςτοσ αρικμόσ φαρμάκων που αποτελοφν αντζνδειξθ, και ςυνικωσ
μπορεί να βρεκεί ζνα κατάλλθλο εναλλακτικό.
Σε γενικζσ γραμμζσ, ο μθτρικόσ κθλαςμόσ δεν ςυνιςτάται όταν οι μθτζρεσ λαμβάνουν
φαρμακευτικι αγωγι από τισ ακόλουκεσ κατθγορίεσ φαρμάκων: αμφεταμίνεσ,
χθμειοκεραπευτικοί παράγοντεσ, εργοταμίνεσ, και ςτατίνεσ.
Ειδικι προφφλαξθ πρζπει να ακολουκείται ςτθν περίπτωςθ κθλαηόντων βρεφϊν με
ζλλειψθ γλυκόηθσ – φωςφορικισ διυδρογενάςθσ (G6PD). Όςπρια φάβασ,
νιτροφουραντοίνθ, πριμακίνθ και φαιναηοπυριδίνθ πρζπει να αποφεφγονται από τθν
μθτζρα για να ελαχιςτοποιείται ο κίνδυνοσ αιμόλυςθσ ςτο βρζφοσ
Περιςςότερεσ πλθροφορίεσ διαδικτυακά ςτο LactMed.

17. Νοςοκομειακζσ Πρακτικζσ
Η πρότυπθ νοςοκομειακι πολιτικι βαςίηεται ςτισ αρχζσ τθσ δθμοςίευςθσ «Δζκα
Βιματα για επιτυχθμζνο Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF to 1991
Πιο ςυγκεκριμζνα, δίνεται ζμφαςθ ςτθν ανάγκθ να αντιςτραφοφν ι να ςταματιςουν
επιηιμιεσ νοςοκομειακζσ πολιτικζσ οι οποίεσ παρεμβάλλονται αρνθτικά ςτθν
1. πρϊιμθ επαφι δζρμα με δζρμα,
2. οι οποίεσ παρζχουν νερό, ηαχαροφχο νερό, ι εμπορικό γάλα για βρζφθ χωρίσ να
υπάρχει κάποια ιατρικι ζνδειξθ,
3. οι οποίεσ περιορίηουν αυκαίρετα τθν διάρκεια και τον χρόνο που ζνα βρζφοσ
μπορεί να βρίςκεται με τθν μθτζρα του,
4. οι οποίεσ περιορίηουν τθν διάρκεια τθσ ςίτιςθσ,
5. ι οι οποίεσ παρζχουν ανεξζλεγκτθ χριςθ τεχνθτισ κθλισ – πιπίλασ.

18. 5 Νοςοκομειακζσ Πρακτικζσ
1. κθλαςμόσ κατά τθν πρϊτθ ϊρα μετά τθν γζννθςθ,
2. αποκλειςτικόσ μθτρικόσ κθλαςμόσ,
3. ςυν-διαμονι μθτζρασ και νεογνοφ (rooming-in)
4. αποφυγι τεχνθτϊν κθλϊν
5. παροχι τθλεφωνικοφ αρικμοφ για υποςτιριξθ μετά τθν ζξοδο από το
νοςοκομείο

19. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείται διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

20. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ και να ενθμερϊνεται διαρκϊσ όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

21. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείτε διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφεται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν
εισ πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

22. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείτε διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ
κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

23. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείται διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

24. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείται διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν
περίπτωςθ που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

25. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείται διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

26. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείται διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

27. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείται διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

28. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείται διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

29. Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό
Θθλαςμό του ΠΟΥ/ UNICEF
1 Να υπάρχει γραπτι πολιτικι μθτρικοφ κθλαςμοφ που να επικοινωνείται διαρκϊσ ςε όλο το προςωπικό
επαγγελματιϊν υγείασ
2 Να εκπαιδεφονται όλο το προςωπικό επαγγελματιϊν υγείασ ςτισ απαραίτθτεσ δεξιότθτεσ για να φζρουν εισ
πζρασ αυτιν τθν πολιτικι.
3 Να ενθμερϊνονται όλεσ οι ζγκυεσ γυναίκεσ ςχετικά με το οφζλθ και τθν πρακτικι του μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να βοθκοφνται οι μθτζρεσ να ξεκινοφν τον μθτρικό κθλαςμό μζςα ςτθν πρϊτθ ϊρα από τθν γζννθςθ
5 Να δείχνεται ςτισ μθτζρεσ πϊσ να κθλάηουν και πϊσ να διατθροφν τθν γαλουχία ακόμα και ςτθν περίπτωςθ
που αποχωρίηονται από το βρζφοσ τουσ.
6 Να μθν δίνεται ςτα νεογζννθτα βρζφθ άλλθ τροφι ι υγρό από το μθτρικό γάλα, εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι
ζνδειξθ
7 Να εφαρμόηεται ςυν-διαμονι (να επιτρζπεται θ μθτζρα και το βρζφοσ να παραμζνουν μαηί) 24 ϊρεσ τθν
θμζρα.
8 Να ενκαρρφνεται ο μθτρικόσ κθλαςμόσ κατά απαίτθςθ του βρζφουσ
9 Να μθν δίνονται τεχνθτζσ κθλζσ, πιπίλεσ ι μπιμπερό ςε κθλάηοντα βρζφθ.
10 Να ενεργοποιείται θ εγκακίδρυςθ ομάδων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και να παραπζμπονται οι
μθτζρεσ ςε αυτζσ, κατά τθν ζξοδό τουσ από το νοςοκομείο.

30. Συςτάςεισ για τθν κλινικι αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ υγιϊν τελειόμθνων βρεφϊν
1 Αποκλειςτικόσ κθλαςμόσ για περίπου 6 μινεσ
• Θθλαςμόσ προτιμότεροσ. Εναλλακτικά, αντλθμζνο μθτρικό γάλα, ι
ανκρϊπινο γάλα δότριασ
• Να ςυνεχίηεται για τουλάχιςτον όλο τον πρϊτο χρόνο τθσ ηωισ και
περιςςότερο όςο είναι αμοιβαία επικυμθτό για μθτζρα και παιδί
• Συμπλθρωματικζσ τροφζσ πλοφςιεσ ςε ςίδθρο και άλλα μικρο-ςυςτατικά
πρζπει να ειςάγονται περίπου ςτουσ 6 μινεσ ηωισ
2 Περιγεννθτικζσ πολιτικζσ και πρακτικζσ που βελτιςτοποιοφν τθν ζναρξθ μθτρικοφ κθλαςμοφ και τθν διατιρθςι του πρζπει να είναι ςυμβατζσ με τθν
Πρότυπθ Πολιτικι τθσ ΑΑΠ και το Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και περιλαμβάνουν τα εξισ:
• Άμεςθ επαφι δζρμα με δζρμα με τισ μθτζρεσ αμζςωσ μετά τον τοκετό ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ. Η επαφι
δζρμα με δζρμα να ενκαρρφνεται κακ’ όλθ τθ διάρκεια τθσ περιόδου μετά τθν γζννθςθ.
• Κακυςτζρθςθ ςε παρεμβάςεισ ρουτίνασ (ηφγιςμα, μζτρθμα, πλφςιμο, εξετάςεισ αίματοσ, εμβόλια, και προφφλαξθ ςτα μάτια) ζωσ ότου το πρϊτο γεφμα
του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ ζχει ολοκλθρωκεί.
• Κακυςτζρθςθ ςτθν χοριγθςθ βιταμίνθσ Κ ενδομυικά ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ αλλά και μζςα ςτισ πρϊτεσ 6
ϊρεσ ηωισ.
• Να διαςφαλίηονται τουλάχιςτον 8 με 12 γεφματα ςτο ςτικοσ ςε κάκε 24ωρο.
• Να διαςφαλίηεται επίςθμθ εκτίμθςθ και καταγραφι του μθτρικοφ κθλαςμοφ από εκπαιδευμζνουσ επαγγελματίεσ υγείασ (που να περιλαμβάνει ςωςτι
τοποκζτθςθ, ςφλλθψθ του ςτικουσ, απομάκρυνςθ μθτρικοφ γάλακτοσ, κλινικι εξζταςθ) τουλάχιςτον μά φορά ςε κάκε νοςθλευτικι βάρδια
• Να μθν δίνονται ςυμπλθρϊματα (νερό, ηαχαροφχο νερό, εμπορικό γάλα για βρζφθ, ι άλλα υγρά) ςε νεογζννθτα βρζφθ που κθλάηουν εκτόσ εάν υπάρχει
ιατρικι ζνδειξθ χρθςιμοποιϊντασ ςτάνταρ κατευκυντιριεσ γραμμζσ επιςτθμονικά τεκμθριωμζνεσ για τθν αντιμετϊπιςθ τθσ υπερχολερυκριναιμίασ και τθσ
υπογλυκαιμίασ
• Να αποφεφγεται θ χριςθ ρουτίνασ τεχνθτϊν κθλϊν κατά τθν περίοδο μετά τθν γζννθςθ του παιδιοφ
• Να ξεκινά κακθμερινι χοριγθςθ βιταμίνθσ D ςε ςταγόνεσ (400 IU) με το εξιτιριο από το νοςοκομείο
3 Όλα τα κθλάηοντα νεογζννθτα βρζφθ πρζπει να βλζπονται από παιδίατρο ςτισ 3 με 5 θμζρεσ ηωισ, δθλαδι μζςα ςε 48 με 72 ϊρεσ μετά τθν ζξοδό τουσ
από το μαιευτιριο
• Να εκτιμάται τον επίπεδο ενυδάτωςθσ (οφρα και κόπρανα του βρζφουσ)
• Να εκτιμάται θ πρόςλθψθ βάρουσ του βρζφουσ (απϊλεια βάρουσ όχι περιςςότερθ από 7% από τθν γζννθςθ και μθ ςυνεχιηόμενθ απϊλεια βάρουσ από
τθν 5θ θμζρα ηωισ και ζπειτα, να εκτιμάται θ ςίτιςθ και να ςχεδιάηεται πιο ςυχνι παρακολοφκθςθ του παιδιοφ)
• Να ςυηθτοφνται ηθτιματα που ζχουν να κάνουν με τθν μθτζρα και το βρζφοσ

31. Συςτάςεισ για τθν κλινικι αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ υγιϊν τελειόμθνων βρεφϊν
1 Αποκλειςτικόσ κθλαςμόσ για περίπου 6 μινεσ
• Θθλαςμόσ προτιμότεροσ. Εναλλακτικά, αντλθμζνο μθτρικό γάλα, ι ανκρϊπινο γάλα δότριασ
• Να ςυνεχίηεται για τουλάχιςτον όλο τον πρϊτο χρόνο τθσ ηωισ και περιςςότερο όςο είναι αμοιβαία επικυμθτό για μθτζρα και παιδί
• Συμπλθρωματικζσ τροφζσ πλοφςιεσ ςε ςίδθρο και άλλα μικρο-ςυςτατικά πρζπει να ειςάγονται περίπου ςτουσ 6 μινεσ ηωισ
2 Περιγεννθτικζσ πολιτικζσ και πρακτικζσ που βελτιςτοποιοφν τθν ζναρξθ μθτρικοφ κθλαςμοφ και τθν
διατιρθςι του πρζπει να είναι ςυμβατζσ με τθν Πρότυπθ Πολιτικι τθσ ΑΑΠ και το Μοντζλο Νοςοκομειακισ
Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και περιλαμβάνουν τα εξισ:
• Άμεςθ επαφι δζρμα με δζρμα με τισ μθτζρεσ αμζςωσ μετά τον τοκετό ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο
γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ. Η επαφι δζρμα με δζρμα να ενκαρρφνεται κακ’ όλθ τθ διάρκεια τθσ
περιόδου μετά τθν γζννθςθ.
• Κακυςτζρθςθ ςε παρεμβάςεισ ρουτίνασ (ηφγιςμα, μζτρθμα, πλφςιμο, εξετάςεισ αίματοσ, εμβόλια, και
προφφλαξθ ςτα μάτια) ζωσ ότου το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ ζχει ολοκλθρωκεί.
• Κακυςτζρθςθ ςτθν χοριγθςθ βιταμίνθσ Κ ενδομυϊκά ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του
νεογζννθτου ςτο ςτικοσ αλλά και μζςα ςτισ πρϊτεσ 6 ϊρεσ ηωισ.
• Να διαςφαλίηονται τουλάχιςτον 8 με 12 γεφματα ςτο ςτικοσ ςε κάκε 24ωρο.
• Να διαςφαλίηεται επίςθμθ εκτίμθςθ και καταγραφι του μθτρικοφ κθλαςμοφ από εκπαιδευμζνουσ
επαγγελματίεσ υγείασ (που να περιλαμβάνει ςωςτι τοποκζτθςθ, ςφλλθψθ του ςτικουσ, απομάκρυνςθ
μθτρικοφ γάλακτοσ, κλινικι εξζταςθ) τουλάχιςτον μιά φορά ςε κάκε νοςθλευτικι βάρδια
• Να μθν δίνονται ςυμπλθρϊματα (νερό, ηαχαροφχο νερό, εμπορικό γάλα για βρζφθ, ι άλλα υγρά) ςε
νεογζννθτα βρζφθ που κθλάηουν εκτόσ εάν υπάρχει ιατρικι ζνδειξθ χρθςιμοποιϊντασ ςτάνταρ
κατευκυντιριεσ γραμμζσ επιςτθμονικά τεκμθριωμζνεσ για τθν αντιμετϊπιςθ τθσ υπερχολερυκριναιμίασ και
τθσ υπογλυκαιμίασ
• Να αποφεφγεται θ χριςθ ρουτίνασ τεχνθτϊν κθλϊν κατά τθν περίοδο μετά τθν γζννθςθ του παιδιοφ
• Να ξεκινά κακθμερινι χοριγθςθ βιταμίνθσ D ςε ςταγόνεσ (400 IU) με το εξιτιριο από το νοςοκομείο
3 Όλα τα κθλάηοντα νεογζννθτα βρζφθ πρζπει να βλζπονται από παιδίατρο ςτισ 3 με 5 θμζρεσ ηωισ, δθλαδι μζςα ςε 48 με 72 ϊρεσ μετά τθν ζξοδό τουσ
από το μαιευτιριο

32. Συςτάςεισ για τθν κλινικι αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ υγιϊν τελειόμθνων βρεφϊν
1 Αποκλειςτικόσ κθλαςμόσ για περίπου 6 μινεσ
• Θθλαςμόσ προτιμότεροσ. Εναλλακτικά, αντλθμζνο μθτρικό γάλα, ι ανκρϊπινο γάλα δότριασ
• Να ςυνεχίηεται για τουλάχιςτον όλο τον πρϊτο χρόνο τθσ ηωισ και περιςςότερο όςο είναι αμοιβαία επικυμθτό για μθτζρα και παιδί
• Συμπλθρωματικζσ τροφζσ πλοφςιεσ ςε ςίδθρο και άλλα μικρο-ςυςτατικά πρζπει να ειςάγονται περίπου ςτουσ 6 μινεσ ηωισ
2 Περιγεννθτικζσ πολιτικζσ και πρακτικζσ που βελτιςτοποιοφν τθν ζναρξθ μθτρικοφ κθλαςμοφ και τθν διατιρθςι του πρζπει να είναι ςυμβατζσ με τθν
Πρότυπθ Πολιτικι τθσ ΑΑΠ και το Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και περιλαμβάνουν τα εξισ:
• Άμεςθ επαφι δζρμα με δζρμα με τισ μθτζρεσ αμζςωσ μετά τον τοκετό ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ. Η επαφι
δζρμα με δζρμα να ενκαρρφνεται κακ’ όλθ τθ διάρκεια τθσ περιόδου μετά τθν γζννθςθ.
• Κακυςτζρθςθ ςε παρεμβάςεισ ρουτίνασ (ηφγιςμα, μζτρθμα, πλφςιμο, εξετάςεισ αίματοσ, εμβόλια, και προφφλαξθ ςτα μάτια) ζωσ ότου το πρϊτο γεφμα
του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ ζχει ολοκλθρωκεί.
• Κακυςτζρθςθ ςτθν χοριγθςθ βιταμίνθσ Κ ενδομυικά ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ αλλά και μζςα ςτισ πρϊτεσ 6
ϊρεσ ηωισ……..
3 Όλα τα κθλάηοντα νεογζννθτα βρζφθ πρζπει να βλζπονται από παιδίατρο ςτισ 3 με 5
θμζρεσ ηωισ, δθλαδι μζςα ςε 48 με 72 ϊρεσ μετά τθν ζξοδό τουσ από το μαιευτιριο
• Να εκτιμάται τον επίπεδο ενυδάτωςθσ (οφρα και κόπρανα του βρζφουσ)
• Να εκτιμάται θ πρόςλθψθ βάρουσ του βρζφουσ (απϊλεια βάρουσ όχι περιςςότερθ από 7%
από τθν γζννθςθ και μθ ςυνεχιηόμενθ απϊλεια βάρουσ από τθν 5θ θμζρα ηωισ και ζπειτα, να
εκτιμάται θ ςίτιςθ και να ςχεδιάηεται πιο ςυχνι παρακολοφκθςθ του παιδιοφ)
• Να ςυηθτοφνται ηθτιματα που ζχουν να κάνουν με τθν μθτζρα και το βρζφοσ
• Να παρατθρείται ζνασ κθλαςμόσ
4 Η μθτζρα και το βρζφοσ πρζπει να κοιμοφνται κοντά ο ζνασ ςτον άλλον για να ενιςχφςουν τον μθτρικό κθλαςμό
5 Πιπίλα κα πρζπει να προςφζρεται, ενόςω το βρζφοσ τοποκετείται ανάςκελα με τθν πλάτθ του ςτο ςτρϊμα για φπνο, όχι νωρίτερα από τθσ 3 με 4
εβδομάδεσ τθσ ηωισ και αφότου ο μθτρικόσ κθλαςμόσ ζχει εγκαταςτακεί πλιρωσ

33. Συςτάςεισ για τθν κλινικι αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ υγιϊν τελειόμθνων βρεφϊν
1 Αποκλειςτικόσ κθλαςμόσ για περίπου 6 μινεσ
• Θθλαςμόσ προτιμότεροσ. Εναλλακτικά, αντλθμζνο μθτρικό γάλα, ι ανκρϊπινο γάλα δότριασ
• Να ςυνεχίηεται για τουλάχιςτον όλο τον πρϊτο χρόνο τθσ ηωισ και περιςςότερο όςο είναι αμοιβαία επικυμθτό για μθτζρα και παιδί
• Συμπλθρωματικζσ τροφζσ πλοφςιεσ ςε ςίδθρο και άλλα μικρο-ςυςτατικά πρζπει να ειςάγονται περίπου ςτουσ 6 μινεσ ηωισ
2 Περιγεννθτικζσ πολιτικζσ και πρακτικζσ που βελτιςτοποιοφν τθν ζναρξθ μθτρικοφ κθλαςμοφ και τθν διατιρθςι του πρζπει να είναι ςυμβατζσ με τθν
Πρότυπθ Πολιτικι τθσ ΑΑΠ και το Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και περιλαμβάνουν τα εξισ:
• Άμεςθ επαφι δζρμα με δζρμα με τισ μθτζρεσ αμζςωσ μετά τον τοκετό ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ. Η επαφι
δζρμα με δζρμα να ενκαρρφνεται κακ’ όλθ τθ διάρκεια τθσ περιόδου μετά τθν γζννθςθ.
• Κακυςτζρθςθ ςε παρεμβάςεισ ρουτίνασ (ηφγιςμα, μζτρθμα, πλφςιμο, εξετάςεισ αίματοσ, εμβόλια, και προφφλαξθ ςτα μάτια) ζωσ ότου το πρϊτο γεφμα
του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ ζχει ολοκλθρωκεί.
• Κακυςτζρθςθ ςτθν χοριγθςθ βιταμίνθσ Κ ενδομυϊκά ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ αλλά και μζςα ςτισ πρϊτεσ 6
ϊρεσ ηωισ.
• Να διαςφαλίηονται τουλάχιςτον 8 με 12 γεφματα ςτο ςτικοσ ςε κάκε 24ωρο.
………..
3 Όλα τα κθλάηοντα νεογζννθτα βρζφθ πρζπει να βλζπονται από παιδίατρο ςτισ 3 με 5 θμζρεσ ηωισ, δθλαδι μζςα ςε 48 με 72 ϊρεσ μετά τθν ζξοδό τουσ
από το μαιευτιριο
• Να εκτιμάται τον επίπεδο ενυδάτωςθσ (οφρα και κόπρανα του βρζφουσ)
• Να εκτιμάται θ πρόςλθψθ βάρουσ του βρζφουσ (απϊλεια βάρουσ όχι περιςςότερθ από 7% από τθν γζννθςθ και μθ ςυνεχιηόμενθ απϊλεια βάρουσ από
τθν 5θ θμζρα ηωισ και ζπειτα, να εκτιμάται θ ςίτιςθ και να ςχεδιάηεται πιο ςυχνι παρακολοφκθςθ του παιδιοφ)
• Να ςυηθτοφνται ηθτιματα που ζχουν να κάνουν με τθν μθτζρα και το βρζφοσ
• Να παρατθρείται ζνασ κθλαςμόσ
4 Η μθτζρα και το βρζφοσ πρζπει να κοιμοφνται κοντά ,ο ζνασ ςτον άλλον για να ενιςχφςουν
τον μθτρικό κθλαςμό
5 Πιπίλα κα πρζπει να προςφζρεται, ενόςω το βρζφοσ τοποκετείται ανάςκελα με τθν πλάτθ του ςτο ςτρϊμα για φπνο, όχι νωρίτερα από τθσ 3 με 4
εβδομάδεσ τθσ ηωισ και αφότου ο μθτρικόσ κθλαςμόσ ζχει εγκαταςτακεί πλιρωσ

34. Συςτάςεισ για τθν κλινικι αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ υγιϊν τελειόμθνων βρεφϊν
1 Αποκλειςτικόσ κθλαςμόσ για περίπου 6 μινεσ
• Θθλαςμόσ προτιμότεροσ. Εναλλακτικά, αντλθμζνο μθτρικό γάλα, ι ανκρϊπινο γάλα δότριασ
• Να ςυνεχίηεται για τουλάχιςτον όλο τον πρϊτο χρόνο τθσ ηωισ και περιςςότερο όςο είναι αμοιβαία επικυμθτό για μθτζρα και παιδί
• Συμπλθρωματικζσ τροφζσ πλοφςιεσ ςε ςίδθρο και άλλα μικρο-ςυςτατικά πρζπει να ειςάγονται περίπου ςτουσ 6 μινεσ ηωισ
2 Περιγεννθτικζσ πολιτικζσ και πρακτικζσ που βελτιςτοποιοφν τθν ζναρξθ μθτρικοφ κθλαςμοφ και τθν διατιρθςι του πρζπει να είναι ςυμβατζσ με τθν
Πρότυπθ Πολιτικι τθσ ΑΑΠ και το Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και περιλαμβάνουν τα εξισ:
• Άμεςθ επαφι δζρμα με δζρμα με τισ μθτζρεσ αμζςωσ μετά τον τοκετό ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ. Η επαφι
δζρμα με δζρμα να ενκαρρφνεται κακ’ όλθ τθ διάρκεια τθσ περιόδου μετά τθν γζννθςθ.
• Κακυςτζρθςθ ςε παρεμβάςεισ ρουτίνασ (ηφγιςμα, μζτρθμα, πλφςιμο, εξετάςεισ αίματοσ, εμβόλια, και προφφλαξθ ςτα μάτια) ζωσ ότου το πρϊτο γεφμα
του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ ζχει ολοκλθρωκεί.
• Κακυςτζρθςθ ςτθν χοριγθςθ βιταμίνθσ Κ ενδομυϊκά ζωσ ότου ολοκλθρωκεί το πρϊτο γεφμα του νεογζννθτου ςτο ςτικοσ αλλά και μζςα ςτισ πρϊτεσ 6
ϊρεσ ηωισ.
• Να διαςφαλίηονται τουλάχιςτον 8 με 12 γεφματα ςτο ςτικοσ ςε κάκε 24ωρο.
………..
3 Όλα τα κθλάηοντα νεογζννθτα βρζφθ πρζπει να βλζπονται από παιδίατρο ςτισ 3 με 5 θμζρεσ ηωισ, δθλαδι μζςα ςε 48 με 72 ϊρεσ μετά τθν ζξοδό τουσ
από το μαιευτιριο
• Να εκτιμάται τον επίπεδο ενυδάτωςθσ (οφρα και κόπρανα του βρζφουσ)
• Να εκτιμάται θ πρόςλθψθ βάρουσ του βρζφουσ (απϊλεια βάρουσ όχι περιςςότερθ από 7% από τθν γζννθςθ και μθ ςυνεχιηόμενθ απϊλεια βάρουσ από
τθν 5θ θμζρα ηωισ και ζπειτα, να εκτιμάται θ ςίτιςθ και να ςχεδιάηεται πιο ςυχνι παρακολοφκθςθ του παιδιοφ)
• Να ςυηθτοφνται ηθτιματα που ζχουν να κάνουν με τθν μθτζρα και το βρζφοσ
• Να παρατθρείται ζνασ κθλαςμόσ
4 Η μθτζρα και το βρζφοσ πρζπει να κοιμοφνται κοντά ,ο ζνασ ςτον άλλον για να ενιςχφςουν τον μθτρικό κθλαςμό
5 Πιπίλα κα πρζπει να προςφζρεται, εφόςον το βρζφοσ τοποκετείται ανάςκελα , με τθν
πλάτθ του ςτο ςτρϊμα για φπνο, όχι νωρίτερα από τισ 3 με 4 εβδομάδεσ ηωισ και ο μθτρικόσ
κθλαςμόσ ζχει εγκαταςτακεί πλιρωσ.

35. Χριςθ τεχνικισ κθλισ - πιπίλασ
Επειδι θ χριςθ πιπίλασ ζχει ςυςχετιςτεί με μια μείωςθ ςτθν ςυχνότθτα SIDS, οι
μθτζρεσ υγιϊν τελειόμθνων βρεφϊν κα πρζπει να λαμβάνουν οδθγία να
χρθςιμοποιοφν τεχνθτι κθλι κατά τον φπνο του βρζφουσ, αφότου ο μθτρικόσ
κθλαςμόσ ζχει εγκαταςτακεί επιτυχϊσ, πράγμα που ςυμβαίνει ςυνικωσ μεταξφ 3 και
4 εβδομάδων ηωισ.

36. Βιταμίνεσ και Συμπλθρϊματα
Ιχνοςτοιχείων
Ενδομυϊκι χοριγθςθ βιταμίνθσ Κ (φυτοναδιόνθ) ςε μια δόςθ 0.5 με 1.0mg
όλα τα βρζφθ που κθλάηουν πρζπει ωσ ρουτίνα να λαμβάνουν ζνα ςυμπλιρωμα
βιταμίνθσ D από του ςτόματοσ, 400 U τθν θμζρα, ξεκινϊντασ από τθν ζξοδο από το
νοςοκομείο
Από τθν θλικία των 6 μθνϊν ζωσ 3 ετϊν, θ ςυμπλθρωματικι χοριγθςθ φκορίου
πρζπει να περιορίηεται ςε βρζφθ που διαμζνουν ςε κοινότθτεσ όπου θ ςυγκζντρωςθ
φκορίου ςτο πόςιμο νερό είναι < 0.3ppm
Συμπλθρωματικζσ τροφζσ πλοφςιεσ ςε ςίδθρο και ψευδάργυρο πρζπει να ειςάγονται
περίπου ςτουσ 6 μινεσ ηωισ. Κςωσ χρειαςτεί ςυμπλθρωματικι χοριγθςθ ςταγόνων
ςιδιρου από του ςτόματοσ πριν τουσ 6 μινεσ για να υποςτθριχκοφν οι αποκικεσ
ςιδιρου.
Πρόωρα βρζφθ πρζπει να λαμβάνουν ζνα πολυβιταμινοφχο ςκεφαςμα όπωσ και ζνα
ςυμπλιρωμα ςιδιρου από το ςτόμα ζωσ ότου καταναλϊνουν μια πλιρθ ποικιλία
τροφϊν και θ ςωματικι τουσ ανάπτυξθ και θ αιματολογικι τουσ κατάςταςθ είναι
φυςιολογικι.

37. Καμπφλεσ ανάπτυξθσ
Από τον Σεπτζμβριο του 2010, το CDC, με τθν ςφμφωνθ γνϊμθ τθσ ΑΑΠ, εξζδωςε
ςφςταςθ να χρθςιμοποιοφνται οι καμπφλεσ ΠΟΥ για όλα τα παιδιά νεϊτερα των 24
μθνϊν
Διότι οι υπάρχουςεσ καμπφλεσ αναφοράσ ςωματικισ ανάπτυξθσ του CDC, ζχουν
βαςιςτεί κυρίαρχα ςε δεδομζνα από λιγοςτά κθλάηοντα βρζφθ.
Οι πολυκεντρικζσ καμπφλεσ του ΠΟΥ ζχουν βαςιςτεί ςε ςυνδυαςμζνα δεδομζνα,
προοπτικά από υγιι κθλάηοντα βρζφθ, από τθν γζννθςθ ζωσ 24 μθνϊν και
δειγματολθπτικά δεδομζνα από 2 ζωσ 5 ετϊν των ίδιων παιδιϊν από 6 διαφορετικζσ
γεωγραφικζσ περιοχζσ (Βραηιλία, Γκάνα, Ινδία, Νορβθγία, Ομάν, και Ηνωμζνεσ
Πολιτείεσ)
Η χριςθ των καμπυλϊν του ΠΟΥ για τα δφο πρϊτα χρόνια επιτρζπει πιο ακριβι
ζλεγχο και παρακολοφκθςθ του βάρουσ και του φψουσ για τθν θλικία
οι καμπφλεσ ΠΟΥ είναι ο καλφτεροσ οδθγόσ για να εκτιμάται θ επίδοςθ γαλουχίασ
γιατί ελαχιςτοποιοφν τθν λανκαςμζνθ διάγνωςθ και χαρακτθριςμό κλινικϊν
καταςτάςεων ωσ ανεπαρκοφσ μθτρικοφ κθλαςμοφ και ανευρίςκουν με μεγαλφτερθ
ακρίβεια και πιο ζγκαιρα τα υπζρβαρα και τα παχφςαρκα βρζφθ

38. Θθλαςμόσ και εργαςία
για κάκε 1 δολάριο που επενδφεται για να δθμιουργθκεί και να υποςτθριχκεί ζνα
πρόγραμμα υποςτιριξθσ γαλουχίασ για τισ εργαηόμενεσ υπάρχει επιςτροφι 2 με 3
δολάρια
μειϊςεων ςτο κόςτοσ ιατρικισ αςφάλιςισ,
λιγότερων απουςιϊν των εργαηομζνων από τθν δουλειά
μείωςθσ των επαναπροςλιψεων εργαηομζνων
αυξθμζνου θκικοφ των εργαηομζνων και παραγωγικότθτάσ τουσ
Ο Νόμοσ για τθν Προςταςία των Αςκενϊν και για Οικονομικά Προςβάςιμθ Φροντίδα
που ψθφίςτθκε από το Κογκρζςο των ΗΠΑ τον Μάρτιο του 2010 υποχρεϊνει τουσ
εργοδότεσ να παρζχουν «λογικό χρόνο για διαλλείματα» για τισ κθλάηουςεσ μθτζρεσ
και απομονωμζνεσ περιοχζσ – όχι τουαλζτεσ – για να αντλοφν μθτρικό γάλα κατά τθν
διάρκεια του ωραρίου εργαςίασ τουσ

39. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
Οι παιδίατροι ζχουν ζναν κρίςιμο ρόλο να παίξουν ςτα ατομικά τουσ ιατρεία, ςτισ κοινότθτεσ, και ςτθν
κοινωνία γενικότερα ϊςτε να υπθρετιςουν ωσ υπεραςπιςτζσ και υποςτθρικτζσ του επιτυχοφσ μθτρικοφ
κθλαςμοφ
Παρά τον κρίςιμο αυτό ρόλο, ζρευνεσ ζχουν επιδείξει ςθμαντικι ζλλειψθ προετοιμαςίασ και γνϊςεων και
φκίνουςεσ νοοτροπίεσ ςε ςχζςθ με το κατορκωτό του μθτρικοφ κθλαςμοφ
Ο κρίςιμοσ ρόλοσ που παίηουν οι παιδίατροι επιςθμαίνεται από τθν ςυνιςτϊμενθ επίςκεψθ επίβλεψθσ υγείασ
ςτθν θλικία των 3 με 5 θμερϊν, το οποίο ςθμαίνει μζςα ςε 48 με 72 ϊρεσ από τθν ζξοδο από το νοςοκομείο,
όπωσ και από τθν ςφςταςθ οι παιδίατροι να υποςτθρίηουν πρακτικζσ που αποφεφγουν τθν χοριγθςθ
ςυμπλθρϊματοσ εμπορικοφ γάλακτοσ για βρζφθ που δεν ενδείκνυται ιατρικά
Οι παιδίατροι κα πρζπει επίςθσ να υπθρετοφν ωσ υπεραςπιςτζσ του μθτρικοφ κθλαςμοφ και εκπαιδευτζσ
Για να βοθκιςει ςτθν εκπαίδευςθ των γιατρϊν του μζλλοντοσ, θ ΑΑΠ ςυνιςτά τθν χριςθ του επιςτθμονικά
τεκμθριωμζνου Πορτοφολιοφ Μθτρικοφ Θθλαςμοφ Ειδικευόμενων (4), το οποίο ζχει αποδειχκεί ότι βελτιϊνει
τθν γνϊςθ, τθν αυτοπεποίκθςθ, τα μοτίβα κλινικισ πράξθσ, και τισ ςυχνότθτεσ μθτρικοφ κθλαςμοφ.
Τα προςωπικά ιατρεία των παιδιάτρων πρζπει να υπθρετοφν ωσ μοντζλα για το πϊσ να υποςτθρίηεται ο
μθτρικόσ κθλαςμόσ ςτουσ χϊρουσ εργαςίασ. Ο παιδίατροσ πρζπει ακόμα να θγείται για τθν ενκάρρυνςθ των
νοςοκομείων με τα οποία ςυνεργάηεται να παρζχουν κατάλλθλθ υποςτιριξθ και κατάλλθλεσ υπθρεςίεσ για τισ
υπαλλιλουσ τουσ που επιλζγουν να ςυνεχίςουν τον κθλαςμό.

40. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
1 Να προωκεί τον μθτρικό κθλαςμό ωσ το φυςιολογικό ςτθν βρεφικι διατροφι
2 Να αποκτιςει επαρκείσ γνϊςεισ ςτισ αρχζσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ και τθσ γαλουχίασ
3 Να αναπτφςςει δεξιότθτεσ απαραίτθτεσ για να εκτιμά ςωςτά τθν επάρκεια του
μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να υποςτθρίηει τθν εκπαίδευςθ και τθν εξάςκθςθ των φοιτθτϊν ιατρικισ, των
ειδικευόμενων και των μεταπτυχιακϊν
5 Να προωκεί νοςοκομειακζσ πολιτικζσ που είναι ςυμβατζσ με τθν ΑΑΠ και με το
Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και με τα
«Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF
6 Nα ςυνεργάηεται με τθν κοινότθτα μαιευτιρων – γυναικολόγων για τθν ανάπτυξθ
ιδανικϊν προγραμμάτων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ
7 Να ςυντονίηει τουσ επαγγελματίεσ υγείασ που δουλεφουν ςτθν κοινότθτα και τουσ
μθ επαγγελματίεσ ςυμβοφλουσ κθλαςμοφ ϊςτε να διαςφαλίηεται ομοιόμορφθ και
ενδελεχισ υποςτιριξθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ

41. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
1 Να προωκεί τον μθτρικό κθλαςμό ωσ το φυςιολογικό ςτθν βρεφικι διατροφι
2 Να αποκτιςει επαρκείσ γνϊςεισ ςτισ αρχζσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ και τθσ γαλουχίασ
3 Να αναπτφςςει δεξιότθτεσ απαραίτθτεσ για να εκτιμά ςωςτά τθν επάρκεια του
μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να υποςτθρίηει τθν εκπαίδευςθ και τθν εξάςκθςθ των φοιτθτϊν ιατρικισ, των
ειδικευόμενων και των μεταπτυχιακϊν
5 Να προωκεί νοςοκομειακζσ πολιτικζσ που είναι ςυμβατζσ με τθν ΑΑΠ και με το
Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και με τα
«Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF
6 Nα ςυνεργάηεται με τθν κοινότθτα μαιευτιρων – γυναικολόγων για τθν ανάπτυξθ
ιδανικϊν προγραμμάτων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ
7 Να ςυντονίηει τουσ επαγγελματίεσ υγείασ που δουλεφουν ςτθν κοινότθτα και τουσ
μθ επαγγελματίεσ ςυμβοφλουσ κθλαςμοφ ϊςτε να διαςφαλίηεται ομοιόμορφθ και
ενδελεχισ υποςτιριξθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ

42. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
1 Να προωκεί τον μθτρικό κθλαςμό ωσ το φυςιολογικό ςτθν βρεφικι διατροφι
2 Να αποκτιςει επαρκείσ γνϊςεισ ςτισ αρχζσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ και τθσ γαλουχίασ
3 Να αναπτφςςει δεξιότθτεσ απαραίτθτεσ για να εκτιμά ςωςτά τθν επάρκεια του
μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να υποςτθρίηει τθν εκπαίδευςθ και τθν εξάςκθςθ των φοιτθτϊν ιατρικισ, των
ειδικευόμενων και των μεταπτυχιακϊν
5 Να προωκεί νοςοκομειακζσ πολιτικζσ που είναι ςυμβατζσ με τθν ΑΑΠ και με το
Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και με τα
«Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF
6 Nα ςυνεργάηεται με τθν κοινότθτα μαιευτιρων – γυναικολόγων για τθν ανάπτυξθ
ιδανικϊν προγραμμάτων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ
7 Να ςυντονίηει τουσ επαγγελματίεσ υγείασ που δουλεφουν ςτθν κοινότθτα και τουσ
μθ επαγγελματίεσ ςυμβοφλουσ κθλαςμοφ ϊςτε να διαςφαλίηεται ομοιόμορφθ και
ενδελεχισ υποςτιριξθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ

43. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
1 Να προωκεί τον μθτρικό κθλαςμό ωσ το φυςιολογικό ςτθν βρεφικι διατροφι
2 Να αποκτιςει επαρκείσ γνϊςεισ ςτισ αρχζσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ και τθσ γαλουχίασ
3 Να αναπτφςςει δεξιότθτεσ απαραίτθτεσ για να εκτιμά ςωςτά τθν επάρκεια του
μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να υποςτθρίηει τθν εκπαίδευςθ και τθν εξάςκθςθ των φοιτθτϊν ιατρικισ, των
ειδικευόμενων και των μεταπτυχιακϊν
5 Να προωκεί νοςοκομειακζσ πολιτικζσ που είναι ςυμβατζσ με τθν ΑΑΠ και με το
Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και με τα
«Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF
6 Nα ςυνεργάηεται με τθν κοινότθτα μαιευτιρων – γυναικολόγων για τθν ανάπτυξθ
ιδανικϊν προγραμμάτων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ
7 Να ςυντονίηει τουσ επαγγελματίεσ υγείασ που δουλεφουν ςτθν κοινότθτα και τουσ
μθ επαγγελματίεσ ςυμβοφλουσ κθλαςμοφ ϊςτε να διαςφαλίηεται ομοιόμορφθ και
ενδελεχισ υποςτιριξθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ

44. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
1 Να προωκεί τον μθτρικό κθλαςμό ωσ το φυςιολογικό ςτθν βρεφικι διατροφι
2 Να αποκτιςει επαρκείσ γνϊςεισ ςτισ αρχζσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ και τθσ γαλουχίασ
3 Να αναπτφςςει δεξιότθτεσ απαραίτθτεσ για να εκτιμά ςωςτά τθν επάρκεια του
μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να υποςτθρίηει τθν εκπαίδευςθ και τθν εξάςκθςθ των φοιτθτϊν ιατρικισ, των
ειδικευόμενων και των μεταπτυχιακϊν
5 Να προωκεί νοςοκομειακζσ πολιτικζσ που είναι ςυμβατζσ με τθν ΑΑΠ και με το
Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και με τα
«Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF
6 Nα ςυνεργάηεται με τθν κοινότθτα μαιευτιρων – γυναικολόγων για τθν ανάπτυξθ
ιδανικϊν προγραμμάτων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ
7 Να ςυντονίηει τουσ επαγγελματίεσ υγείασ που δουλεφουν ςτθν κοινότθτα και τουσ
μθ επαγγελματίεσ ςυμβοφλουσ κθλαςμοφ ϊςτε να διαςφαλίηεται ομοιόμορφθ και
ενδελεχισ υποςτιριξθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ

45. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
1 Να προωκεί τον μθτρικό κθλαςμό ωσ το φυςιολογικό ςτθν βρεφικι διατροφι
2 Να αποκτιςει επαρκείσ γνϊςεισ ςτισ αρχζσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ και τθσ γαλουχίασ
3 Να αναπτφςςει δεξιότθτεσ απαραίτθτεσ για να εκτιμά ςωςτά τθν επάρκεια του
μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να υποςτθρίηει τθν εκπαίδευςθ και τθν εξάςκθςθ των φοιτθτϊν ιατρικισ, των
ειδικευόμενων και των μεταπτυχιακϊν
5 Να προωκεί νοςοκομειακζσ πολιτικζσ που είναι ςυμβατζσ με τθν ΑΑΠ και με το
Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και με τα
«Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF
6 Nα ςυνεργάηεται με τθν κοινότθτα μαιευτιρων – γυναικολόγων για τθν ανάπτυξθ
ιδανικϊν προγραμμάτων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ
7 Να ςυντονίηει τουσ επαγγελματίεσ υγείασ που δουλεφουν ςτθν κοινότθτα και τουσ
μθ επαγγελματίεσ ςυμβοφλουσ κθλαςμοφ ϊςτε να διαςφαλίηεται ομοιόμορφθ και
ενδελεχισ υποςτιριξθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ

46. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
1 Να προωκεί τον μθτρικό κθλαςμό ωσ το φυςιολογικό ςτθν βρεφικι διατροφι
2 Να αποκτιςει επαρκείσ γνϊςεισ ςτισ αρχζσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ και τθσ γαλουχίασ
3 Να αναπτφςςει δεξιότθτεσ απαραίτθτεσ για να εκτιμά ςωςτά τθν επάρκεια του
μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να υποςτθρίηει τθν εκπαίδευςθ και τθν εξάςκθςθ των φοιτθτϊν ιατρικισ, των
ειδικευόμενων και των μεταπτυχιακϊν
5 Να προωκεί νοςοκομειακζσ πολιτικζσ που είναι ςυμβατζσ με τθν ΑΑΠ και με το
Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και με τα
«Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF
6 Nα ςυνεργάηεται με τθν κοινότθτα μαιευτιρων – γυναικολόγων για τθν ανάπτυξθ
ιδανικϊν προγραμμάτων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ
7 Να ςυντονίηει τουσ επαγγελματίεσ υγείασ που δουλεφουν ςτθν κοινότθτα και τουσ
μθ επαγγελματίεσ ςυμβοφλουσ κθλαςμοφ ϊςτε να διαςφαλίηεται ομοιόμορφθ και
ενδελεχισ υποςτιριξθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ

47. Ο ρόλοσ του Παιδιάτρου
1 Να προωκεί τον μθτρικό κθλαςμό ωσ το φυςιολογικό ςτθν βρεφικι διατροφι
2 Να αποκτιςει επαρκείσ γνϊςεισ ςτισ αρχζσ και ςτθν αντιμετϊπιςθ του μθτρικοφ
κθλαςμοφ και τθσ γαλουχίασ
3 Να αναπτφςςει δεξιότθτεσ απαραίτθτεσ για να εκτιμά ςωςτά τθν επάρκεια του
μθτρικοφ κθλαςμοφ
4 Να υποςτθρίηει τθν εκπαίδευςθ και τθν εξάςκθςθ των φοιτθτϊν ιατρικισ, των
ειδικευόμενων και των μεταπτυχιακϊν
5 Να προωκεί νοςοκομειακζσ πολιτικζσ που είναι ςυμβατζσ με τθν ΑΑΠ και με το
Μοντζλο Νοςοκομειακισ Πολιτικισ τθσ Ακαδθμίασ Ιατρικισ τθσ Γαλουχίασ και με τα
«Δζκα Βιματα για Επιτυχι Μθτρικό Θθλαςμό» του ΠΟΥ/ UNICEF
6 Nα ςυνεργάηεται με τθν κοινότθτα μαιευτιρων – γυναικολόγων για τθν ανάπτυξθ
ιδανικϊν προγραμμάτων υποςτιριξθσ μθτρικοφ κθλαςμοφ
7 Να ςυντονίηει τουσ επαγγελματίεσ υγείασ που δουλεφουν ςτθν κοινότθτα και
τουσ μθ επαγγελματίεσ ςυμβοφλουσ κθλαςμοφ ϊςτε να διαςφαλίηεται ομοιόμορφθ
και ενδελεχισ υποςτιριξθ του μθτρικοφ κθλαςμοφ

48. Συμπεράςματα
ο μθτρικόσ κθλαςμόσ και θ χριςθ ανκρϊπινου γάλακτοσ μεταδίδουν μοναδικά
κρεπτικά και μθ κρεπτικά οφζλθ ςτο βρζφοσ και τθν μθτζρα , που με τθν ςειρά
τουσ, μεγιςτοποιοφν και απογειϊνουν τθν υγεία βρεφϊν, παιδιϊν και ενθλίκων
δθμοςιευμζνεσ ζρευνεσ βαςιςμζνεσ με επιςτθμονικι τεκμθρίωςθ, ζχουν
επιβεβαιϊςει και ποςοτικοποιιςει τουσ κινδφνουσ από τον μθ κθλαςμό των παιδιϊν
ο μθτρικόσ κθλαςμόσ δεν πρζπει να κεωρείται επιλογι τρόπου ηωισ (lifestyle - μόδα)
αλλά κυρίωσ ωσ βαςικό ηιτθμα υγείασ (κουλτοφρα ηωισ)
μεγάλο οικονομικό όφελοσ ςτθν οικογζνεια και κατ επζκταςθ ςτθ κοινωνία
ο ρόλοσ του παιδιάτρου ςτθν υπεράςπιςθ και υποςτιριξθ κατάλλθλων πρακτικϊν
είναι απαραίτθτοσ και ηωτικόσ, για να εκπλθρωκεί αυτόσ ο βαςικόσ ςτόχοσ δθμόςιασ
υγείασ.

49. Συμπεράςματα
ο μθτρικόσ κθλαςμόσ και θ χριςθ ανκρϊπινου γάλακτοσ μεταδίδουν μοναδικά
κρεπτικά και μθ κρεπτικά οφζλθ ςτο βρζφοσ και τθν μθτζρα , που με τθν ςειρά
τουσ, μεγιςτοποιοφν και απογειϊνουν τθν υγεία βρεφϊν, παιδιϊν και ενθλίκων
δθμοςιευμζνεσ ζρευνεσ βαςιςμζνεσ με επιςτθμονικι τεκμθρίωςθ, ζχουν
επιβεβαιϊςει και ποςοτικοποιιςει τουσ κινδφνουσ από τον μθ κθλαςμό των παιδιϊν
ο μθτρικόσ κθλαςμόσ δεν πρζπει να κεωρείται επιλογι τρόπου ηωισ (lifestyle - μόδα)
αλλά κυρίωσ ωσ βαςικό ηιτθμα υγείασ (κουλτοφρα ηωισ)
μεγάλο οικονομικό όφελοσ ςτθν οικογζνεια και κατ επζκταςθ ςτθ κοινωνία
ο ρόλοσ του παιδιάτρου ςτθν υπεράςπιςθ και υποςτιριξθ κατάλλθλων πρακτικϊν
είναι απαραίτθτοσ και ηωτικόσ, για να εκπλθρωκεί αυτόσ ο βαςικόσ ςτόχοσ
δθμόςιασ υγείασ.

50. Υποςτθρικτικι Επιςτθμονικι Βιβλιογραφία,
American Academy of Pediatrics
http://pediatrics.aappublications.org/content/129/3/e827.full
από μετάφραςθ του πρωτότυπου κειμζνου, από τον παιδίατρο Στζλιο Παπαβζντςθ

51. ευχαριςτϊ
Μάριοσ Ανδρζου