1. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Мултимедиа программ хангамжинд суурилж,
микро - блогоор хэлбэржсэн багшийн заах арга зүйгээр
“Ээлжит хичээл”-ийн үр өгөөжийг сайжруулах нь
Хураангуй
“Ээлжит хичээлийн үр өгөөжийг дээшлүүлэх нь” сэдвийн дор судалгаа хийхдээ
ээлжит хичээлийн үр өгөөжийг дээшлүүлэхэд зайны сургалт чухал хэмээн
томъѐолж, сурагч, багш, удирдлага гэсэн сургалтын үйл явцад биечлэн оролцдог
зорилтот бүлгүүдийг хамруулан судалгаа хийж, гарцыг тодорхойлов. Ингэхдээ
“Хөгжлийн төлөө хамтдаа” сургалтанд хамрагдаж 4 сарын турш багаар ажиллаж,
судалгаа хийн сайжруулсан хичээлүүдээ олны хүртээл болгож түүн дээрээ анализ
хийлээ.
Түлхүүр үгс :
Мултимедиа, блог, багш хөгжлийн төв
Оршил
Мултимедиа программ хангамжинд суурилж, микро - блогоор хэлбэржсэн
багшийн заах арга зүй нь дэлхий нийтийн боловсролын чиг хандлага болсон
бөгөөд олон улсын шинжээчид, сургалтын байгууллагууд энэ талаар нэлээн
судалгаа хийж ажил хэрэг болгосон байна.
Өмнө судлагдсан байдал:
Astleiner.H., ба C.Wiesner нар “Мултимедиа сургалтыг сайжруулах, түүнд
интеграци хийх асуудалд”. Мултимедиа болон Кибермедиа сэтгүүл, №13(1), 3-21.
2004
Alessi S.M., ба S.R.Trollipy нар Мултимедиа сургалтын онол аргазүй, хөгжүүлэлт
2001.
Дээрх судалгааны эх баримтуудаас бидний судалгаа нь мултимедиад суурилсан
багшийн үйл нь хэрхэн нэгж хүүхдэд хүрч байгааг чухалчлан авснаараа онцлог юм.
1 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

2. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Сэдэв сонгосон үндэслэл
XX зуунд боловсролтой хүнийг шинжлэх ухааны өндөр мэдлэгтэй хүн гэж үздэг
байсан бол XXI зуунд шинжлэх ухааны хэрэглээний өргөн мэдлэгтэй, бие дааж
өөрийгөө хөгжүүлэх чадвартай хүнийг хэлнэ. Ийм учраас Монголын боловсролын
салбарт шат дараалсан шинэчлэлүүд явагдаж байгаа бөгөөд үүний нэгэн тод
илрэл нь БСШУЯ-ны сайдын 2008 оны 72 дугаар тушаалын багшийн мэргэжил
дээшлүүлэх тогтолцоонд “Бие даан мэргэжил дээшлүүлэх” сургалтын хэлбэрт
интернэт зайны сургалтыг оруулж өгсөн болно. Мөн 2010 оны 3 дугаар сарын
25нд “Кембрижийн хөтөлбөр”-өөр сургалт явуулах анхны сургууль нээгдсэн нь
орчин үеийн чиг хандлагатай хөл нийлүүлэн алхаж буйн тод илрэл билээ.
Судалгааны ач холбогдол:
Судалгааны туршилтын блог-д тавигдсан хичээлүүд нь байгалийн ухааны багийн
гишүүдийн хамтын ажиллагаагаар сайжирсан хичээлүүдээс гадна бараг
ашигладаггүй байсан хичээлийн цахим хэрэглэгдэхүүнүүд болно. Эндээс анхаарал
татаж байгаа нь дээрх ашиглалт сул хэрэглэгдэхүүнүүд нь ихэвчлэн ур чадварын
уралдаан, олимпиад, ерөнхий шалгалтанд сурагчдыг бэлдэх чиглэлээр
боловсруулсан материалууд болно.
№ Хэнд Хэрхэн
Ээлжит хичээл, нэгж хичээл цаашлаад
сургалтын үр дүн нэмэгдэж, багш
1 Багшийн хувьд
сурагчдын хоорондын харилцаанд
эерэгээр нөлөөлөх
Ойлгоогүй, дахин судлах, нэмэлт
мэдээлэл авах гэсэн хичээлээ орон зай,
2 Сурагчийн хувьд цаг хугацаа үл хамааран бие даан
судлах, чөлөөт цагаа зөв боловсон
өнгөрүүлэх
Сургууль, багш, сурагчийн үйл
ажиллагааг зайнаас шууд хянах
3 Эцэг эхийн хувьд
боломжтой, мөн хүүхдээ яг юу сурч
байгааг мэдэж авах, туслах
Сургуулийн нээлттэй бодлого, хүүхэд
хөгжүүлэх бодлого, багшийн хөгжил,
4 Сургуулийн хувьд сурагчийн хөгжил гэх мэтээр сургалтын
үйлчилгээнд чанарын эрс өөрчлөлт
гарах
2 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

3. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Судалгааны арга:
Анкет
Ажиглалт
Ярилцлага
Туршилт хийх
Үндсэн хэсэг:
Монголын боловсролын салбарт гарсан өөрчлөлт:
Монголын орчин үеийн боловсролын түүх 1921 онд ардын хувьсгал ялсны дараа
Нийслэл хүрээнд анхны бага сургууль байгуулагдсанаар эхэлдэг. Энэ үеэс хойш
даруй 90 жил өнгөрсөн бөгөөд өнөөдрийг хүртэл түүхэн олон шинэчлэлүүдийг
хийж иржээ. Тэдгээр нь :
“Сургууль, амьдралын холбоог бэхжүүлэх, ардын боловсролын системийг
цаашид хөгжүүлэх тухай хууль” баталснаар ерөнхий боловсрол, хөдөлмөр,
политехникийн 8,10 жилүүд болж хөгжсөн байна.
1971 онд ЕБС-ын системийг хөгжүүлж, сургалтын чанарыг дээшлүүлэх тухай
тогтоол гарснаар төрөл бүрийн хичээлийн судлах агуулга нэмэгдсэн байна.
1992 онд сургалтын агуулга, арга хэлбэрийг хувь хүний авьяас сонирхол,
нийгмийн хэрэгцээнд нийцүүлэх талаар
1996 онд олон хувилбартай сурах бичгээр хангах талаар
2000 онд ЕБС-ыг компьютержүүлж, интернэтэд холбох [1]
Харин 2008 оноос 12 жилийн сургалтын стандарт руу шилжихийг зорьсон бөгөөд:
2008 – 2009 оны хичээлий жилд Сургалт хүмүүжлийн ажлын агуулга, арга
зүйн уялдаа холбоог хангах
2009 – 2010 оны хичээлийн жилд нэгж хичээлийн бэлтгэл, явц, үр дүнгийн үр
өгөөжийг нэмэгдүүлэх стратеги
2010 – 2011 оны хичээлийн жилд нэгж хичээлийн үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх
стратеги, хичээлийн судалгаа хийх арга зүй гэсэн зорилтуудыг шат
дарааллан системтэйгээр хөгжүүлж ирсээр байна. [2]
2006 – 2015 онд Боловсролын салбарыг хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөнд багш
сурган хүмүүжүүлэгчдийг уриалахдаа “БОЛОВСРОЛЫН ШИНЭЧЛЭЛИЙН ХУВЬ
ЗАЯА БАГШААС ХАМААРНА” гэж тусгасан байна. [3]
Тэгэхээр энэ шинэчлэлтийн үйлийг хүн гүйцэтгэх бөгөөд тэр дундаа сурган
хүмүүжүүлэгч багш та бид голлох үүрэг гүйцэтгэх билээ.
3 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

4. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Онолын үндэслэл:
Хичээл сургалт гэсэн агуулга дотроос сургалтын тогтолцоо, түүнд хийгдэх
технологийн шинэчлэлийг чухал гэж авч үзвэл сургалтын тогтолцоо болон
технологийн шинэчлэлийн гол стратегийн нэг нь сургалтын арга зүй, хичээлийн
заах аргын шинэчлэл, түүнийг байнга боловсронгуй болгох асуудал юм. Сургалт нь
сургууль, хичээлийн төвшинд “суралцах – сургах” үйл ажиллагааны нэгдэл гэдэг
утгаараа илүү тодордог. [4]
Багш төвтэй сургалтын үед - Багш субъект, сурагч объект – Онолын өндөр
мэдлэг бүхий сургалтын явц
Шавь төвтэй сургалт – Багш, сурагч хоѐулаа субъект – Онолын өргөн хүрээний
мэдлэгтэй, бие даан суралцах үйл бүхий сургалтын явц.
Чухам эндээс:
Шавь төвтэй сургалт – Багш, сурагч хоѐулаа субъект – Эндээс бидний
илтгэлийн гол санаа гарч ирж байгаа бөгөөд субъектуудыг идэвхгүй субъект гэж
тодорхойлж байна.
Үүний гол шалтгаан нь :
Багшийн мэргэжлийн үүрэгт: Багш бол сурагчдыг чиглүүлэгч, туслагч, дотны
зөвлөх байна гэж заасан бол энэ нь бодит амьдрал дээр мэргэжлийн
цалгардуулалтыг үүсгэж байна. Тэр нь багш сурагчдын энгийн харилцаан дээр
хамгийн ихээр илэрч байна. Жишээлбэл: Орчин үед багш нар бүх юмыг хэлж
өгөхөө больсон, та нар өөрсдөө сур, интернэт техник технологи хөгжчихөөд
байхад мэдээлэл олж ир гэх мэт.
Багшид гарч буй дээрх өөрчлөлтүүд нь хүүхдэд залхуурлыг үүсгэж байна.
Жишээлбэл :
За тэгж байгаад нэг хийнэ дээ.
Багш бие даан суралц гэсэн хаанаас мэдээллээ олох вэ? За яахав нэг
нартай өдөр........
Тэгэхээр багш мэргэжлийн үүргээ зөв зүй зохистой гүйцэтгэж сурагчийн бие даан
суралцах үйлийг заан чиглүүлэх нь тулгамдаад байна. Иймээс доорхи судалгааг
авлаа.
4 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

5. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Судалгааны хэсэг
Судалгааг багш, сурагч, удирдлага гэсэн сургалтын өдөр тутмын процесст голлон
оролцдог зорилтот бүлгүүдийг хамруулж авлаа.
Багшийн мэргэжил дээшлүүлэлт, ажлын байрандаа хөгжих боломжийг
нэмэгдүүлэхийн тулд БСШУЯ түүний салбар БСГазар нэлээдгүй ажлыг санаачлан
зохион байгуулж хөрөнгө оруулалтыг хийсэн байна.
2010 онд Д.У.А-ын Б.С.Газраас ЕБС-уудад оруулсан хөрөнгө оруулалт
№ Сургууль Оруулсан хөрөнгө оруулалт Нийт үнэ
Номын сан мэдээлэл
1 дүгээр сургууль 10 сая төгрөг
1 харилцааны ком
Асеr брэндийн компьютер 6ш 4.5 сая
18 компьютер бүхий иж бүрэн
2 2 дугаар сургууль лаборатори /дэлгэц 8.5 сая
салаалагчтай/
3 Од цогцолбор сургууль Аcer брэндийн компьютер 15ш 14.970.000
Acer брэндийн компьютер 8ш 7.984.000
18 компьютер бүхий иж бүрэн
4 4 дүгээр сургууль
лаборатори /дэлгэц 8.5 сая
салаалагчтай/
Оюуны ирээдүй цогцолбор
5 Аcer брэндийн компьютер 15ш 14.970.000
сургууль
6 6 дугаар сургууль Terminal – 10ш 6.105.000
7 8 дугаар сургууль Terminal – 10ш 6.105.000
Багш хөгжлийн төв 16.6 сая
8 9 дүгээр сургууль
Аcer брэндийн компьютер 6ш 5.988.000
18 компьютер бүхий иж бүрэн
9 12 дугаар сургууль лаборатори /дэлгэц 8.8 сая
салаалагчтай/
10 15 дугаар сургууль Багш хөгжлийн төв 16.6 сая
11 16 дугаар сургууль Аcer брэндийн компьютер 8ш 7.984.000
Багш хөгжлийн төв 16.6 сая
12 18 дугаар сургууль
Аcer брэндийн компьютер 10ш 9.980.000
Жич : БСГ-ын нарийн бичиг Болорцэцэгтэй хийсэн ярилцлагаас дүгнэхэд Орхон
сумын 8 дугаар сургууль, Хонгор сумын 14 дүгээр сургуулиас бусад сургууль
ерөнхийдөө Багш хөгжлийн төвтэй, тэдгээр нь интернэтэд бүрэн холбогдсон
байна.
Дээр үзүүлсэн тоо баримт нь зөвхөн тоон үзүүлэлт бөгөөд бидний судалгааны
ажил үүний чанарын үзүүлэлтэд илүү анхаарсан болно. Учир нь эдгээр хөрөнгө
оруулалт нь бидний ажлыг дэмжиж, ажиллах боломж нөхцөлөөр хангаж буйн нэг
илрэл юм.
5 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

6. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Удирдлагаас авсан судалгааны дүн:
Судалгааг БСГ-ын дэд дарга, мэргэжилтэн, МСҮТ, 15, Од цогцолбор сургуулиудын
менежерүүдээс ярилцлагын хэлбэрээр өнөөдрийн “Багш хөгжлийн төвийн
ашиглалт, үр дүн”-гийн талаар ярилцлаа. Судалгаанаас гарсан нийтлэг зүйлсийг
дурьдвал:
Дархан – Уул аймаг хөгжлийн 4 бүсэд хуваагдсан ба одоогоор 15 дугаар
сургууль дээр байрлах “Хөгжил” бүс нэлээд сайн ажиллаж байгаа.
Сургуулиуд ямар нэгэн байдлаар интернэтэд холбогдсон.
Багш нар маань БХТ-д сайн суудаг. 1 суухдаа 2-3 цаг суудаг.
Ихэвчлэн хичээлийн аргазүйн боловсруулалт, төлөвлөлт, интенэтээс
хичээлийн хэрэглэгдэхүүн олж авдаг.
Экран хүрэхгүй үед бүлгийн хичээл дээр зарим багш нар маань
нөүтбүүкээрээ цахим хэрэглэгдэхүүнээ харуулж ордог.
Нэгдсэн ашиглалт 50 орчим хувьтай гэж дүгнэсэн байна.
Ухрах араа гэж байхгүй, хугацааг хэлж мэдэхгүй ч хичээл сургалтын 80
хувийг цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ордог болох зорилт тавин ажиллаж
байна.
6 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

7. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Багш нараас авсан судалгааны дүн:
Багш хөгжлийн төв, цахим хэрэглэгдэхүүний ашиглалт, тэдгээрт тулгамдаж буй
бэрхшээлүүдийг илрүүлэх зорилгоор нийт 30 багшийг хамруулан судалгаа авлаа.
Асуулга № 1. Танай сургуулийн багш хөгжлийн төв хэдэн компьютертэй вэ?
Та багш хөгжлийн төвд ажлын цагийн хэдэн хувийг өнгөрөөдөг вэ?
Ажлын цагийн хэдэн хувийг өнгөрөөдөг
вэ?
10
9
10
6
5
5
0
10 хувь 20 хувь 30 хувь 30-аас их
Асуулга №2. Танд POWERPOINT дээр бэлтгэсэн цахим хэрэглэгдэхүүн хэр их
байдаг вэ? Тоог нь бичнэ үү?
13
14
12
10 8
8
5
6 4
4
2
0
10 хүртэл 20 хүртэл 30 хүртэл 30-аас их
Асуулга № 3. Та сард хэдэн удаа проектороор хичээл зааж байна вэ?
Энэ асуултанд ихэнх багш нар маань сард 1 – 2 удаа, ихэвчлэн нээлттэй
хичээлийн үед заадаг гэсэн байна.
7 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

8. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Асуулга №4. Таныг цахим хэрэглэгдэхүүн бүхий хичээл ороход ямар нэгэн
хүндрэл учирдаг уу?
Проектор, дэлгэц хүрэлцээ муутай
Компьютер олддоггүй
Компьютерийн мэдлэгийн хүндрэл гардаг
Зөөж авч явахад хүнрэлтэй, сургуульд ганц хоѐрхон байдаг.
Бэлэн анги танхим байхгүй
Асуулга №5. Хэрэв сурагчид таниас хичээлээс гадуур нэмэлт мэдээлэл авах,
мэйлээр харьцах, онлайнаар зөвөлгөө авахыг хүсвэл та юу хийх вэ?
Ажил гэр хоѐроо байнга интернэтэд холбоно.
Цахим хэрэглэгдэхүүн хийхэд компьютер, интернэт чухал иймээс энэ
хоѐртой л болно доо.
Блог-оор харьцана.
Мэйл хаягаа нээлттэй өгч харьцах боломж олгодог.
Өөрийн гэсэн цахим хуудастай болж хичээлд бэлтгэх
Мэйл, онлайнаар зөвөлгөө өгнө.
Нэмэлт хичээл flash-аар өгнө.
Сурагчдаас авсан судалгааны дүн:
Сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн нь нэгж хүүхдэд хэр хүрч буйг илрүүлэх
зорилгоор 15, Од, 19, МСҮТ, Дархан – Турк зэрэг сургуулиудын нийт 58 сурагчдаас
судалгааг авлаа.
Асуулга №1. Танай багш сард хэдэн удаа проектортой хичээл ордог вэ? /Ордог
бол ямар ямар үед орж байна вэ?/
65.8%
40
35
30
25
20
20.6%
15
10 6.8%
3.4% 3.4%
5
0
Нээлттэй Ордоггүй Хааяа Мэдэхгүй Ордог
хичээлээр л
8 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

9. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Асуулга №2. Таны багш хичээлээ сурах бичгээс харилцан яриа хэлбэрээр заах,
электрон дуу дүрс бүхий бодит үзүүлэнтэй заах хоѐрын аль нь чамд илүү
ойлгомжтой вэ?
65.6%
40
30 34.4%
20
10
0
Харилцан яриа Электрон дуу, дүрс
Асуулга №3. Гар утсанд чинь хичээл суулгаж өгдөг бол чи түүнийг ашиглаж
хичээл давтах уу?
82.1%
50
40
30
20 17.9%
10 0%
0
Давтана Давтахгүй Мэдэхгүй
Асуулга№4. Хичээлийн бус цагаар хичээлээ давтахад багш нар чинь хэр их
тусладаг вэ?
50%
30
25
32.8%
20
15 17.2%
10
5
0
Тусладаг ТусладаггүйЗөвхөн олимпиад, шалгалтын үеэр
9 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

10. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Асуулга№5. Хэрэв багш нар чинь танд мэйлээр, блогоор хичээлээ өгч, зөвлөгөө
өгдөг бол ямар вэ?
Санал Тоо
Ойлгомжтой, сонирхолтой 4
Мэйлээр өгвөл амар 1
Тодорхой ойлгомжтой байх болно 7
Сайн суралцана 2
Гоѐ 18
Боломжийн 5
Маш сайн 4
Өгдөггүй 3
Илүү ихийг сурна 8
Хичээлээ өдөр бүр давтана 3
Сурахад дөхөмтэй 3
Асуулга №6. Ингэж өгсөнөөр танд хичээлээ үр дүнтэй давтахад цаг хугацаа,
ойлголтын хувьд ямар байх вэ?
Санал Тоо
Богинохон байна 4
Илүү ойлгомжтой хурдан 8
Хичээлээ үр дүнтэй давтана 6
Сайн бөгөөд ойлгомжтой байх болно. 12
Гоѐ байна. 5
100 хувь 2
Чөлөөтэй 3
Хичээлээ сайн ойлгож, багш нараа 4
энд тэндээс хайж явхааргүй болно.
Цаг хугацааг илүү үр дүнтэй өнгөрөөнө. 1
Гэртээ давтахад таатай. 7
6 сурагч хариулаагүй болно.
10 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

11. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Асуулга№7. Хичээлийг илүү ойлгомжтой заахын тулд багш нар ямар хэлбэрээр,
яаж заавал чамд илүү ойлгомжтой вэ?
Санал Тоо
Ярилцаад хүн болгонтой тулж 3
ажилладаг бол
Электрон дуу дүрстэй хичээл буюу 20
туршилтат хичээл
Чөлөөтэй ярилцвал 8
Онолоо туршилттай харьцуулах 8
Хамтран ажиллах 8
Хөгжилтэй зугаатай байдлаар заавал 2
Сэтгэлээсээ 1
8 сурагч хариулаагүй болно.
Усан мандал сэдвээр судалгаанд орсон ангиудын харьцуулалт:
100 92%
90 83%
80
70
60
Амжилт
50 44%
37% Чанар
40
30
20
10
0
7в анги 7а анги
ДУА-ын Од цогцолбор сургуулийн 7а ангид “Далайн усны хөдөлгөөн” сэдвийг блог,
гар утас ашиглан орж, энгийн сургалт явагдсан 7в ангитай ижил материалаар
шалгалт авч харьцуулсан нь амжилт 9 хувь, чанар 7 хувиар өссөн байна.
11 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

12. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Судалгаанд хийсэн дүн шинжилгээ:
Эндээс нэгтгэн дүгнэвэл хичээл сургалтын явцад 2 зүйл маш ихээр анхаарал
татаж байна.
Сургалтыг зохион байгуулагч 2 субъект болох Сургууль, багшид 2 идэвхгүй
/ашиглалт хангалтгүй/ объект байна. Эдгээр нь :
1. Сургуулийн хэмжээнд – Багш хөгжлийн төв
2. Багшийн хувьд – Powerpoint болон бусад цахим хэрэглэгдэхүүн
Багш хөгжлийн төв: ДУА-ын хэмжээнд нийт Орхон сумын 8, Хонгор сумын 14
дүгээр сургуулиас бусад бүх сургууль багш хөгжлийн төвтэй ба тэдгээр нь
дунджаар 15 - 18 тооны компьютертэйгээс 80 хувь нь интернэтэд холбогдсон
байна. БХТөвийн ашиглалтын талаар судалгаа авахад багш нар ихэвчлэн
хөтөлбөр боловсруулах, судалгаа шивэх, аргазүйн боловсруулалт гүйцэтгэхэд
ихэнх цагаа өнгөрүүлдэг байна. Харамсалтай нь энд хийгдсэн үйл нь хүүхдэд
хүрэхгүй байгаа нь анхаарал татаж байгаа юм.
Багшийн хувьд: Багш бид нээлттэй хичээл заах, менежертээ боловсруулсан нэгж
хичээлийн хөтөлбөр шалгуулах, үр дүн тооцуулах үед л хичээлийн
хэрэглэгдэхүүнийг цахим хэлбэрээр бэлдэж түүнийгээ зөвхөн шалгалт шүүлгийн
үед ашиглаж байгаа нь хэн бүхний маргахгүй үнэн билээ. Гэтэл багш нарын дунд
явуулсан судалгаагаар багш нарт ийм хэрэглэгдэхүүн маш их байгаа бөгөөд
гагцхүү үүнийгээ хүүхдэд харуулдаггүйд гол учир нь оршиж байгаа юм.
Эндээс хэрэв хичээлийг нэгэн систем гэж үзвэл :
Эндээс бид эргэх холбоог чухалчлан авч үзэж байгаа бөгөөд
Оролт хичээл сургалт нь зөвхөн анги танхимд багш сурагчдын
хооронд явагдах бус сурагчдад хичээлийн бус цагаар
багшийн оролцоогүйгээр хүссэн цагтаа бие даан суралцах
боломжийг хангаж өгсөнөөр хичээл сургалтын үйл явц
жинхэнэ утгаараа хэрэгжинэ гэж үзэж байна. Иймээс бид
сурагч, багш, удирдлагыг хамарсан судалгааг
явуулсан бөгөөд үүн дээрээр үндэслэн
Эргэх www.baigaliinuhaan.blogmn.net блогийг
Гаралт
холбоо туршилт хэлбэрээр нээн ажиллуулсан нь
өндөр үр дүнг үзүүлж байна.
12 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

13. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Аргазүйн шинэчлэлийг хангаж буй зарим үзүүлэлт:
Cirip.eu нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн
“Мултимедиад суурилсан микроблогоор заах
арга зүй” – г хангаж буй сайт бөгөөд Microsoft
компани энэхүү сайтыг дэмжиж байгаа илтгэсэн
байна. [5]
Үүний зэрэгцээ Монголд одоогийн байдлаар
боловсрол ангилалд 750, Хичээл сургалт ангилалд
354 нийт 1004 блогийг багш сурган хүмүүжүүлэгч
нар маань ашиглаж байна. Үүний зөвхөн нэг нь л
www.baigaliinuhaan.blogmn.net юм.
Блогоор хичээл зааснаар та ганцхан үр дүнд хүрч
болно.
Та нэг зүйлээ арав давтаж заах уу?
Нэг сайн бэлдсэн хичээлийг чинь 10 давтаж үзсэн
нь дээр үү?
Эндээс та хариултаа олноо гэж найдаж байна.
Туршилтын үр дүн:
Танилцуулга www.baigaliinuhaan.blogmn.net блог дээр:
Энэхүү блогийг манай баг Байгалийн Ухааны Хичээлээр сонгон суралцагч, ЕШ,
олимпиадад бэлдэгчдэд зөвлөн туслах, байгалийн ухааны хичээлийн чанарыг
сайжруулах зорилго дор нэгдэн 2010 оны 2 дугаар сарын 27-ны өдөр нээсэн
болно. Ингэхдээ “Хөгжлийн төлөө хамтдаа” хөтөлбөрт хамрагдаж 4 сарын турш
судалгаа хийж сайжруулсан хичээлүүдээ оруулсан болно.
4 дүгээр сарын 3 ны байдлаар 2105 зочинтой, 87 хичээлтэй, 101 сэтгэгдэлтэй
байна.
13 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

14. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Бичлэгүүд: Нийт 87
30
30
25
20
20
14
15
10 8 7
6
5
1 1
0
Та болон таны хамт олон мултимедиа программ хангамжид суурилж,
микроблогоор хэлбэржсэн зайны сургалтыг явуулсанаар дараах боломж нээгдэнэ.
1. Хэдэн хүн таны хичээлийг үзэж байна. 10 дугаар ангийн Биологийн хичээл –
Эсийн химийн найрлагыг хамгийн их буюу 65 удаа үзсэн байна.
2. Яг одоо таны блогт хэдэн хүн байна, нийт хандалт хэд байна зэргээс та
ажлын үр дүнгээ тооцож болно.
3. Таны хичээлд өгсөн сэтгэгдэл нь танд ажлын урам өгөхөөс гадна, дараагийн
хичээлийн чинь эхлэл болж өгдөг. Бидний ажлыг дэмжиж урамшуулсан
сэтгэгдэл нийт 101 удаа ирсэн бөгөөд үүнээс 3 сэтгэгдэл нь сайжруулах
санал байсныг баяртайгаар хүлээн авч ажил хэрэг болгосон болно.
4. Төрөл бүрийн өргөтгөлтэй файлыг
сургалтанд зориулж нээлттэй өгөх
14 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

15. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
5. Электрон ном унших
15 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

16. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
6. Цахим тест бөглөх
Энд тухайн сурагч 10 асуултаас 8-г амжиллтай хариулж 80% гэсэн үнэлгээ
авсан байна. Бид нэг сэдэв оруулаад дараа нь түүнтэй холбоотой тестийг
хүүхэд блогоос шууд бөглөөд дүнгээ сонсдогоор хийж өгсөн нь бидний
ажлын ололттой тал гэж үзэж байна.
16 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

17. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
7. Нээлттэй хичээлд зориулж, менежертээ цаг тооцуулах гэж бэлддэг
powerpoint үзүүлэнгүүдээ хүүхдүүдэд дэлгэж тавихад:
17 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

18. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
8. Шууд видео бичлэг бүхий цахим хэрэглэгдэхүүн үзэх болмж:
18 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

19. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
9. ЕШ, Олимпиадын материалтай танилцах боломж:
19 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

20. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
10. Улирлын амралтын даалгавар, бие даан гүйцэтгэх бодлогуудыг ч өгөх
боломж:
11. Блогоос интернэт модем ашиглан шууд хичээл заах боломжтой.
20 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

21. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Нэгдсэн дүгнэлт
Мультмедиад суурилсан багшлах аргазүйг шийдвэрлэх боломж
Утга Бодит байдал Хүндрэл Шийдвэрлэх боломж
Багш хөгжлийн
Багш хөгжлийн төвд хийгдэж
Багш хөгжлийн төв цоожтой
буй үйл нь нэгж хүүхдэд тусч
төв хэр байдаг,
50 хувь байвал түүнд тоон
ашиглагдаж компьютерийн
үзүүлэлтийг авч үзэх
байна вэ? мэдлэг муу,
шаардлага байхгүй
зав бага
Проектороос – LCD TV бүхий
Проектор
Цахим нэг мултимедиа сургалт
хүрэлцэхгүй,
хэрэглэгдэхүүн Сард 1 – 2 бүхий кабинет байгуулж багш
компьютер
бүхий хичээл удаа орж нар ээлжлэн орох, ингэснээр
олдохгүй,
хэр их орж байна. давтагдсан тоогоор нэг ангид
компьютерийн
байна вэ? сард 4 удаа ийм хичээл орох
мэдлэг муу
боломж байна.
Хийсэн зүйлээ
яаж өөр
Компьютерийн
Багш нарын өргөтгөл рүү Энгийн powerpoint үзүүлэн,
мэдлэг муу гэж
мэдлэгийн хөрвүүлэх, дуу зураг зэрэг нь мултимедиа
өөрсдийгөө
түвшин дүрс оруулах хичээлийн үндсэн суурь юм.
үнэлсэн
тал дээр
хүндрэлтэй
Гар утас нь нэгэн төрлийн
видео тоглуулагч бөгөөд
Гар утас Бараг үгүй Ойлголт муу
түүнийг сургалтын
хэрэглэгдэхүүн болгож болно.
Дарханд 19,
RGB сургууль,
Интернэт www.blogmn.net Үнэгүй+Бүх
DMTS,
орчинд заавар монголоор
Зайны сургалт Байгалийн
ажиллах www.baigaliinuhaan.blogmn.net
ухааны баг
мэдлэг сул
зайны сургалт
явуулж байна.
Хэрэв үйлчлүүлэгч маань өөрчлөгдөж байгаа бол “Бид ч бас дагаад өөрчлөгдөх
ѐстой” иймээс бид
Та нэг зүйлээ арав давтаж заасан нь дээр үү?
Таны сайтар боловсруулсан нэг хичээлийг 10 үзэх нь дээр үү?
гэдэг эргэцүүлэлийг таны өмнө нээлттэй орхиѐ.
21 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net

22. Цахим хэрэглэгдэхүүн ашиглаж ээлжит хичээлийн үр дүнг сайжруулах нь 2011
Ном зүй:
Мэргэжлийн ном сурах бичиг:
1. У.Доѐд, Н.Нэргүй, Сургууль соѐлын хөгжлийн шинэ чиг хандлага (сургалтын
гарын авлага), УБ.,2008. хх. 5-7, [1], [4]
Эрдэмтдийн өгүүлэл сэтгүүл дээрээс авсан:
2. Н.Нэргүй 2010 – 2011 оны хичээлийн жилийн зорилт ppt [2], [3]
3. P.Shank The value of Multimedia in learning.,2005,USA
4. Crip.eu Microblogging Multimedia-Based Teaching Methods [5]
Статистик баримт бичиг:
5. ДУА-ын БСГ-ын ЕБС-уудад хийсэн хөрөнгө оруулалтын мэдээ
6. www.blogmn.net статистик мэдээ
22 ДУА – Байгалийн Ухааны Баг | www.baigaliinuhaan.blogmn.net