1. Opbrengstgericht werken
Bespiegelingen rondom opbrengstgericht
werken en de implicaties voor de leerkracht
-In hoeverre is de situatie in zuid-Limburg anders dan in de rest van het land?-
Woensdag 23 juni 2010
Jan-Jos Janssen
1

2. 1. Hoe leren leerlingen
effectief? leerling
2. Wat doen
effectieve
leerkrachten?
leerkracht
3. Wat doet de
schoolleiding om de
leerlingresultaten te schoolleiding
verbeteren?
bestuur 2

3. Zonder doelen Met doelen
Leerkrachten Van
onderwijzen leerkrachten
wat ze denken wordt verwacht
dat belangrijk dat ze de doelen
is. halen.
3

4. Opbrengstgericht werken betekent dat
opbrengstgegevens gebruikt worden om het
onderwijsproces te verbeteren zodat de
leerlingprestaties toenemen
4

5. Doelgericht werken
Wat moeten onze leerlingen leren?
Hoe weten we dat de leerlingen
daadwerkelijk leren wat ze moeten
leren?
>
5

6. Het proces
• Stap 0 Doelen stellen: wat willen we met deze
leerlingen bereiken?
• Stap 1 Verzamelen gegevens
• Stap 2 Analyseren gegevens:
Wat zien we?
Welke verklaringen hebben we hiervoor?
Wat zijn onze conclusies?
• Stap 3 Plan van aanpak uitwerken, gebruik makend
van effectieve aanpakken
• Stap 4 Plan van aanpak uitvoeren
• Stap 5 Begin weer bij stap.
6

7. Op leerlingniveau
• Leerlingen iedere les
een helder doel voor
ogen geven:
“Je merkt dat kinderen
Wat gaan we doen?
meer greep krijgen op
Hoe gaan we dit doen?
waar ze mee bezig zijn.”
Wat kunnen we daardoor aan
het einde van de les?
• Evalueren met de
kinderen
7

8. Op leerkrachtniveau
• Wat wil ik met deze groep dit jaar
“Ik heb vooral bereiken?
geleerd om • Wat moet er in ieder geval aan bod
essentiële zaken komen om dit te realiseren?
goed aan bod te • Hoe speel ik hierbij in op verschillen
tussen leerlingen?
laten komen.”
• Welke initiatieven moet ik hiervoor
nemen?
• Hoe organiseer ik dit in de groep?
8

9. Op schoolniveau
Wat betekent opbrengstgericht
werken voor het hele team?
>
9

10. Effectief innoveren op schoolniveau
Schoolbrede aanpak: iedereen doet mee!
Bespreek met elkaar wat je ziet …
niets verfraaien of verbloemen
Heldere afspraken maken
Leren van en met elkaar:
Professionele leergemeenschappen
Leren in en van de praktijk
Successen vieren!
>
10

11. De besturen
11

12. Op bovenschools niveau
• Hoe doen onze scholen het? Welke scholen zijn
sterk/zwak?
• Hoe komt dit?
• Welke initiatieven moeten er op schoolniveau worden
genomen om te zorgen dat de zwakkere scholen
weer op koers komen/de sterke scholen van goed
naar beter groeien?
• Welke ondersteuning is hierbij nodig?
>
12

13. Onderwijskundig leiderschap
(Imants,2010)
Schoolgerelateerde
factoren
Strategie / gedrag Leeractiviteiten
Handelen /
onderwijskundig en leerresultaten
positioneren leraar
leider leerlingen
Klasgerelateerde
factoren
13

14. En nu zuid-Limburg
• Wat zien we in zuid-Limburg?
• Welke informatie hebben we ter
beschikking?
• Wat betekent dit voor het beleid?
14

15. 15

16. leerlingenaantallen basisonderwijs
2006-2009 per provincie en richting
bron cijfers: Cfi/OCW
richting 2006 2007 2008 2009 verschil verschil % trend 06/09
Limburg
vrije school 688 660 668 698 30 4% 1%
samenw. pc en rk 320 338 333 330 -3 -1% 3%
alg. bijzonder 2.968 2.923 2.829 2.757 -72 -3% -7%
islamitisch 652 435 448 438 -10 -2% -33%
openbaar 14.836 14.712 13.934 13.927 -7 0% -6%
protestant 2.022 1.993 1.944 1.939 -5 0% -4%
katholiek 74.259 72.922 71.812 70.125 -1687 -2% -6%
totaal 95.745 93.983 91.968 90.214 -1754 -2% -6%
16

17. 17

18. 18
Oriëntatie op identiteit, een praktijkvoorbeeld. Roosendaal jan. 2010 Marianne van Lent.

19. 19

20. Wat veroorzaakt frustratie, onzekerheid
en zelftwijfel bij leraren? (Kempas, Wahl en Huber, 1995)
•Negatie van huidige inzet
•Gebrek aan investering in communicatie
•Negeren van kritiek
•Leerkrachtdimensie van de werkelijkheid wordt vergeten
•Kloofanalyse met veel ratio
•Geen antwoord op vragen van taakbetrokken collega’s
•Zelfbetrokkenheid wordt genegeerd
Kortom:
Er wordt geen rekening gehouden met de school als
emotionele arena
20

21. 21

22. Ter overweging
“Als je enige gereedschap een hamer is, ziet elk probleem eruit als
een spijker.”
(Abraham Maslow)
“Logica brengt je van A naar B, verbeelding brengt je overal.”
(Albert Einstein)
“Wees niet bang om langzaam voorwaarts te gaan, wees alleen bang
om stil te staan.”
(Chinese wijsheid)
22