1. Жұманқұлова Гүлдана Қуандыққызы
Астана қаласы
«№44 орта мектебі»
Математика пәнінің мұғалімі
Сабақтың түрі: Ашық сабақ
Пәні: Математика
Сыныбы: 5 «Ә» сынып
Сабақтың тақырыбы : «Аралас сандар»
Сабақтың мақсаты: 1) Оқушыларға аралас сан туралы түсінік беру ,
бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жаза білу , аралас
санды бұрыс бөлшек түрінде жаза білу , натурал
санды аралас сан түрінде жаза білу.
2) Оқушылардың логикалық ойлау
шеберлігін, математикалық сөйлеу
қабілеттерін арттыру.
3) Оқуға саналы сезімге ,жауапкершілікке өз бетінше
еңбектенуге тәрбиелеу.Тез ойлап , тез қорытуға және
сөйлеу мәнеріне тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту.
Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар, тест
есептері, логикалық сұрақтар.
Сабақтың түрі: саяхат сабақ
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру.
Оқушыларды жаңа білімді меңгертуге дайындау.
-Оқушылар бүгін біз сендермен «Математика сарайына» саяхат жасаймыз.
Сарай 5 қабаттан тұрады. Әр қабатқа өту үшін әр қабаттың оқушыларға
арналған тапсырмалары бар. Сол тапсырмаларды толық өз мәнінде
орындағанда ғана келесі қабатқа өтуге мүмкіндік аламыз

2. «Жедел-тест» қабаты
«Логика » қабаты
«Есепке кім жүйрік?» қабаты
«Жаңа ұғым» қабаты
II. Үй жұмысын тексеру.
Қайталау сұрақтары:
1. Үлестер дегеніміз не?
2. Қандай бөлшек дұрыс бөлшек деп аталады?
3. Қандай бөлшек бұрыс бөлшек деп аталады?
Үй жұмысына берілген есепті тексеру.
І ҚАБАТ: «Жаңа ұғым» қабаты.
Жаңа сабақты түсіндіру.
• Бұл тақырыпты игере отырып аралас сан туралы түсінік беріледі ,
бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жаза білуді үйренеміз , аралас
санды бұрыс бөлшек түрінде жаза білуге дағдыланамыз , натурал
санды аралас сан түрінде жаза білуді үйренеміз.
•
5
3
1 аралас сан ( аралас бөлшек ) деп аталады.Оқылуы : «Бір бүтін
бестен үш» . 1 – саны бүтін бөлігі , ал 5
3
- бөлшек бөлігі.
• Бүтін бөліктен және бөлшек бөліктен тұратын санды аралас сан
деп атайды.
• Бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жазу үшін :
1. бөлшектің алымын бөліміне бөлу керек;
2. толымсыз бөлінді аралас санның бүтін бөлігі болады;
3. қалдық бөлшек бөліктің алымы болады.
Мысалы , .
9
1
6
9
55
.
8
3
5
8
43
.
5
2
6
5
32
===
• Аралас санды бұрыс бөлшек түрінде жазу үшін :
1. аралас санның бүтін бөлігін бөлшек бөлігінің бөліміне
көбейту керек.
2. шыққан санды бөлшек бөлігінің алымына қосып , алымына жазу
керек.
3. бөлшектің бөлімін өзгертпей бөлімі етіп қалдыру керек.
Математика
сарайы

3. Мысалы : .
4
51
4
3
12;
7
58
7
2
8;
4
29
4
1
7 ===
• Натурал санды аралас сан түрінде жазуға болады.
Мысалы : 7
7
8
7
7
89 =+=
Жаттығу жұмыстарына нұсқаулар :
№ 491 .
T = 4 сағ ; S = 22 км ; V = ?
S = V*t 22 = v*4 V = 2
1
5
4
2
5
4
22
== ( км/сағ)
№497
1) Егер банкалардың әрқайсысына 2 л жеміс сусынын құйсақ 11
банкаға неше литр жеміс сусыны құйылады? 11*2 =22 л
2) Неше литр жеміс сусыны ауысып қалады ?
26-22 = 4
3) Жеміс сусыны 3 литрлік неше банкаға құйылады?
4: (3-2)=4
4 ) Жеміс сусыны 2 литрлік неше банкаға құйылады ?
11-4=7 ( банкага )
Жауабы : Жеміс сусыны 2 литрлік 7 банкаға , 3 литрлік 4 банкаға
құйылады. Тексеру : 7*2+3*4=26
IІ-ҚАБАТ. «Есепке кім жүйрік?» қабаты.
Есептер шығару.
А деңгейінің тапсырмалары.
Оқулықтан № 488,489,490,491,493,495
В деңгейінің тапсырмалары. № 493,494,495
ІІІ-Қабат. «Логика» қабаты.
«Логика» қабатында оқушыларға логикалық ойлау қабілеттерін арттыру
мақсатында 8 логикалық сұрақ қойылады.
Логикалық сұрақтар.

4. 1. «Спутник» жер шарын 103 минутта айналып өтті. Ол неше сағат, неше
минутта айналып өтті?
(1 сағат 43 минутта)
2. Жыл 12 айдың ішінде 30 және 31 сандары ауысып отырады. Ал 28 саны
қай айда кездеседі?
(Барлық айда)
3. 2 қасқыр 2 қойды 2 сағатта жейді. Ал 4 қасқыр 4 қойды неше сағатта
жейді?
(2 сағатта)
4. Екі қолымызда 10 саусақ болса, 10 қолымызда қанша саусақ болады?
(50 саусақ)
5. Қараңғы бөлмеде керосин шамы мен шырағдан шамы қатар тұрса, бірінші
қайсысын тұтатар едіңіз?
(Бірінші шырпыны тұтатамыз)
6. 7 ағайындының бір-бірден қарындасы бар. Олар барлығы нешеу?
(7 ағасы, 1 қарындасы бар. Барлығы 8 туыс)
7. Алмұрттың жартысы неге ұқсас?
(Алмұрттың жартысына)
8. 50 саусақ қөріну үшін неше баланың қолы көрінуі керек?
(5 баланың)
ІV-Қабат. «Жедел-тест» қабаты.
Оқушыларды 2 нұсқаға бөліп, тест жұмыстары таратылады. Тест
жедел-тест аталуына орай, 6 жеңіл есептерден құралады.
Жедел-тест
I нұсқа
1. 25 санының квадратын тап.
а) 225 ә)115 б)625
2. Дұрыс бөлшектер дегеніміз не?
а) Бүтін және бөлшек бөліктен тұратын сан.
ә) Алымы бөлімінен кіші бөлшек.
б) Алымы бөлімінен үлкен немесе оған тең
бөлшек.
3. Кубтың көлемі неге тең?
а) Р=a+b+c
ә) V=a3
б) V=a*b*c
4. 729 саны қай санның кубы?

5. а) 8 ә)5 б)9
5. ЕҮОБ (28;42)=?
а) 26 ә)14 б)8
6. Жай сандарды тап.
а) 24,35,102 ә)15,44,960 б)31,53,157
Жедел-тест
ІІ нұсқа
1. 13 санының квадратын тап.
а)169 ә)196 б)25
2. Бұрыс бөлшектер дегеніміз не?
а) Бүтін және бөлшек бөліктен тұратын сан.
ә) Алымы бөлімінен үлкен немесе оған тең
бөлшек.
б) Алымы бөлімінен кіші бөлшек.
3. Квадраттың периметрінің формуласы:
а) V=a3
ә) Р=a+b+c
б) Р=4a
4. 512 қай санның кубы?
а) 4 ә) 9 б) 8
5. ЕҮОБ (72;48)=?
а) 24 ә)15 б)7
6. Жай сандарды тап.
а) 10,25,110 ә)19,67,173 б)24,46,122
Қорытынды.
Сабақ соңында оқушылар әр қабаттың тапсырмаларын дұрыс әрі тез
орындап, білім сарайының шыңына жетеді.
Бағалау.
Сабаққа белсене араласқан оқушыларды бағалау.
Үйге тапсырма: Оқулықтан: №496,499

6. а) 8 ә)5 б)9
5. ЕҮОБ (28;42)=?
а) 26 ә)14 б)8
6. Жай сандарды тап.
а) 24,35,102 ә)15,44,960 б)31,53,157
Жедел-тест
ІІ нұсқа
1. 13 санының квадратын тап.
а)169 ә)196 б)25
2. Бұрыс бөлшектер дегеніміз не?
а) Бүтін және бөлшек бөліктен тұратын сан.
ә) Алымы бөлімінен үлкен немесе оған тең
бөлшек.
б) Алымы бөлімінен кіші бөлшек.
3. Квадраттың периметрінің формуласы:
а) V=a3
ә) Р=a+b+c
б) Р=4a
4. 512 қай санның кубы?
а) 4 ә) 9 б) 8
5. ЕҮОБ (72;48)=?
а) 24 ә)15 б)7
6. Жай сандарды тап.
а) 10,25,110 ә)19,67,173 б)24,46,122
Қорытынды.
Сабақ соңында оқушылар әр қабаттың тапсырмаларын дұрыс әрі тез
орындап, білім сарайының шыңына жетеді.
Бағалау.
Сабаққа белсене араласқан оқушыларды бағалау.
Үйге тапсырма: Оқулықтан: №496,499