Διαγωνισμός Ρομποτικής Δημοτικού 2016

1. O γαλαξίας μας
Με τον όρο Γαλαξίας ή Γαλακτική Οδός αναφερόμαστε, στο γαλαξία στον οποίο
ανήκει η Γη και το Ηλιακό Σύστημα, ενώ όταν αναφερόμαστε σε άλλο γαλαξία,
τον γράφουμε με πεζό γ και ακολουθεί και το όνομα ή ο κωδικός του.
Ο Ήλιος (μαζί και η Γη) βρίσκονται στις παρυφές του Γαλαξία, και έτσι αυτός,
καθώς τον κοιτάμε κατά μήκος, φαίνεται να σχηματίζει μία γαλακτόχρωμη,
φωτεινή λωρίδα από πάρα πολλά αστέρια, που διασχίζει τον ορατό από τη Γη
ουρανό από την μία πλευρά του ορίζοντα μέχρι την άλλη. Λόγω της εμφάνισης
αυτής, ονομάστηκε στα Ελληνικά "Γαλαξίας κύκλος". Στα αγγλικά είναι γνωστός
και ως «Milky Way» που είναι μετάφραση του Λατινικού Via Lactea («Γαλακτική
Οδός»).

2. Εικόνες του γαλαξία

3. Το σχήμα του
● Ο Γαλαξίας μας αποτελείται κυρίως από ένα πυρήνα, του οποίου το σχήμα
είναι φακοειδές, πολύ πεπλατυσμένο. Από δύο εκ διαμέτρου αντίθετα άκρα
του φακοειδούς αυτού πυρήνα εκφύονται οι δύο βραχίονές του, οι οποίοι και
ελίσσονται γύρω από το κύριο φακοειδές σώμα του.
● Ο κύριος δίσκος του Γαλαξία μας έχει διάμετρο από 80.000 μέχρι 100.000
έτη φωτός, περίμετρο 250 ως 300 χιλιάδες έτη φωτός και πάχος γύρω στα
1.000 έτη φωτός. Αποτελείται από 200 μέχρι 400 δισεκατομμύρια άστρα[3].
Αν ορίσουμε μια φυσική κλίμακα και θεωρήσουμε ότι ο Γαλαξίας μας είχε
διάμετρο 130 χιλιόμετρα, τότε το Ηλιακό Σύστημα θα είχε μήκος 2 χιλιοστά.
Η Γαλαξιακή Άλως εκτείνεται σε διάμετρο 250.000 ως 400.000 έτη φωτός.
Όπως αναφέρεται εκτενώς, στη δομή του Γαλαξία παρακάτω, νέες έρευνες
έδειξαν ότι ο δίσκος εκτείνεται πολύ περισσότερο από ό,τι νομίζαμε μέχρι
τελευταία.
● Το απόλυτο μέγεθος του Γαλαξία, που δεν είναι δυνατό να μετρηθεί
απευθείας, γίνεται δεκτό ως αστρονομική σύμβαση ότι είναι −20.5.

4. Ο γαλαξίας κατά μήκος του άξονα

5. Η ηλικία του
● Η ηλικία του Γαλαξία μας εκτιμάται στα 13,6 δις (109) χρόνια, διάρκεια που
είναι κοντά στην ηλικία του Σύμπαντος.[20]
● Η εκτίμηση αυτή βασίζεται στην έρευνα που διεξάχθηκε το 2004 από μια
ομάδα αστρονόμων: Luca Pasquini, Piercarlo Bonifacio, Sofia Randich,
Daniele Galli, και Raffaele G. Gratton. Η ομάδα χρησιμοποίησε το UV-
Οπτικό Φασματογράφο του VLT (Very Large Telescope) για να μετρήσει, για
πρώτη φορά, το βηρύλλιο που περιέχεται σε δύο αστέρες του αστρικού
σμήνους NGC 6397. Αυτό τους επέτρεψε να υπολογίσουν τον χρόνο
ανάμεσα στη δημιουργία της πρώτης γενιάς των αστέρων του Γαλαξία μας
και στη δημιουργία της πρώτης γενιάς αστέρων του σμήνους, σε 200 με 300
εκατομμύρια χρόνια. Συμπεριλαμβάνοντας την ηλικία των αστέρων στο
σφαιρωτό σμήνος (13,4 ± 0,8 δις χρόνια), εκτίμησαν την ηλικία του Γαλαξία
στα 13,6 ± 0,8 δις χρόνια.

6. Η ηλικία του (2)
● Το 2007, ένα αστέρι στο γαλαξιακό φωτοστέφανο, το HE 1523-
0901, εκτιμάται ότι έχει ηλικία περίπου 13,2 δισεκατομμυρίων
ετών, σχεδόν τόσο μεγάλη όσο και το Σύμπαν. Ως το
παλαιότερο γνωστό αντικείμενο στο Γαλαξία μας εκείνη την
εποχή, διέθεσε ένα κατώτατο όριο για την ηλικία του Γαλαξία
μας.[21] Η εκτίμηση αυτή καθορίστηκε από τον UV-Visual
Echelle φασματογράφο του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου για τη
μέτρηση της σχετικής δύναμης των φασματικών γραμμών που
προκαλείται από την παρουσία του θορίου και άλλων στοιχείων
που δημιουργούνται από την R-διαδικασία. Τα αυτή η γραμμή
δείχνει την αφθονία των διαφορετικών στοιχειακών ισοτόπων,
από τις οποίες η εκτίμηση της ηλικίας του αστεριού μπορεί να
γίνει με την πυρηνοκοσμοχρονονολογία.[21]

7. Ο γαλαξιακός πυρήνας
● Το γαλαξιακό κέντρο φιλοξενεί το ιδιαίτερα πολύπλοκο σύμπλεγμα Τοξότης
Α (Sagittarius A), στο κεντρικό πυρήνα του οποίου έχει εντοπιστεί ένα
συμπαγές αντικείμενο μεγάλης μάζας και ραδιοεκπομπής, το οποίο
ονομάζεται Τοξότης Α* (Sagittarius A*) και θεωρείται το κεντρικότερο σημείο
του Γαλαξία. Υπάρχουν σοβαρές υποψίες ότι το αντικείμενο αυτό είναι μια
τεράστια μαύρη τρύπα (supermassive black hole) με μάζα εκατομμύρια
φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή. Οι περισσότεροι γαλαξίες εικάζεται ότι
έχουν παρόμοιες μελανές οπές στο κέντρο τους.
● Όπως συμβαίνει με πολλούς γαλαξίες, η κατανομή μάζας στο Γαλαξία είναι
τέτοια ώστε η τροχιακή ταχύτητα των περισσοτέρων αστέρων δεν εξαρτάται
μόνο από την απόσταση από το κέντρο. Πέρα από το Κέντρο (ή στα
εξώτερα όρια) η τυπική αστρική ταχύτητα είναι ανάμεσα στα 210 και 240
km/s.[7] Άρα η περίοδος περιφοράς του τυπικού αστέρα είναι ανάλογη μόνο
με το μήκος της διανυόμενης τροχιάς. Αυτό διαφέρει σημαντικά από το
Ηλιακό Σύστημα, όπου διαφορετική τροχιά σημαίνει και διαφορετική
ταχύτητα του αντικειμένου που κινείται σε αυτή.

8. Η θέση του ήλιου στο γαλαξια
● Ο Ήλιος (έτσι κι η Γη και το Ηλιακό Σύστημα) βρίσκεται αρκετά κοντά στον εσωτερικό
δακτύλιο του Βραχίονα του Ωρίωνα, στο τοπικό νέφος, σε απόσταση 7,94 ± 0,42 kpc
από το Γαλαξιακό Κέντρο.[13][14][15] Η απόσταση ανάμεσα στον τοπικό βραχίονα
και τον αμέσως κοντινότερο, τον Βραχίονα του Περσέως, είναι της τάξης των 1·1019
m (6.500 έτη φωτός).[16] Ο Ήλιος και κατ'επέκταση το Ηλιακό Σύστημα, βρίσκονται
σε αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν Γαλαξιακή κατοικήσιμη Ζώνη.
● Η κατεύθυνση της πορείας του Ήλιου (άπηξ ή κόρυμβος), αναφέρεται στην
κατεύθυνση του Ήλιου καθώς ταξιδεύει στον Γαλαξία. Η γενική κατεύθυνση της
γαλαξιακής κίνησης του Ήλιου είναι κοντά στον αστερισμό Ηρακλή, σε γωνία
περίπου 86 μοιρών ως προς το Γαλαξιακό Κέντρο. Η τροχιά του Ήλιου στον Γαλαξία
αναμένεται να είναι περίπου ελλειπτική με την προσθήκη επιρροών από τους
γαλαξιακούς βραχίονες και την ανομοιογενή κατανομή μάζας. Αυτή τη στιγμή
βρισκόμαστε 1/8 της τροχιάς πριν το περιγαλάξιο (την κοντινότερη απόσταση από το
κέντρο του Γαλαξία).

9. Εικόνες

10. Ηλιακό Σύστημα
● Το Ηλιακό σύστημα περιλαμβάνει τον Ήλιο και
όλα τα αντικείμενα τα οποία κινούνται σε τροχιά
γύρω από αυτόν μέσα στο πεδίο βαρύτητάς
του, είτε περιστρεφόμενα άμεσα γύρω από
αυτόν είτε κινούμενα σε τροχιές γύρω από άλλα
σώματα που κινούνται γύρω από τον Ήλιο.
Βρίσκεται στο Τοπικό Διαστρικό Νέφος, το
οποίο ανήκει στην Τοπική Φυσαλίδα, η οποία
με τη σειρά της ανήκει στον Βραχίονα του
Ορίωνα στον Γαλαξία μας, σε απόσταση
27.000 ετών φωτός από το κέντρο του.

11. Ηλιακό Σύστημα 2
● Το Ηλιακό σύστημα σχηματίστηκε πριν από 4,6 δισεκατομμύρια έτη, από
την βαρυτική κατάρρευση ενός γιγάντιου μοριακού νέφους. Τα αντικείμενα
με τη μεγαλύτερη μάζα που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο, ο οποίος
συγκεντρώνει την κύρια μάζα του Ηλιακού συστήματος (99,86%), είναι οι
οκτώ πλανήτες που σχηματίζουν το πλανητικό σύστημα, των οποίων οι
τροχιές είναι σχεδόν ελλειπτικές και βρίσκονται πάνω στο επίπεδο που
ορίζει η εκλειπτική. Οι τέσσερις εσώτεροι, ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη και ο
Άρης αποτελούν τους λεγόμενους γήινους πλανήτες και αποτελούνται
κυρίως από πετρώματα και μέταλλα. Οι τέσσερις εξώτεροι πλανήτες
ονομάζονται αέριοι γίγαντες. Από αυτούς, οι δύο μεγαλύτεροι, ο Δίας και ο
Κρόνος αποτελούνται από υδρογόνο και ήλιο και οι άλλοι δύο, ο Ουρανός
και ο Ποσειδώνας αποτελούνται από νερό, αμμωνία και μεθάνιο. Με
εξαίρεση τον Ερμή και την Αφροδίτη οι υπόλοιποι πλανήτες διαθέτουν
φυσικούς δορυφόρους, ενώ οι αέριοι γίγαντες διαθέτουν επιπλέον και
δακτυλίους, οι οποίοι αποτελούνται από πάγο και σκόνη.

12. Εικόνες του ηλιακού συστήματος

13. Σελήνη
● Η Σελήνη ή Φεγγάρι είναι ο μοναδικός φυσικός δορυφόρος
της Γης και ο πέμπτος μεγαλύτερος φυσικός δορυφόρος
του ηλιακού συστήματος. Πήρε το όνομά του από την
Σελήνη, αρχαιοελληνική θεά του δορυφόρου αυτού.
Λέγεται επίσης «Φεγγάρι» στη δημοτική γλώσσα, λιγότερο
επίσημα ή ποιητικά. Αποτελείται από στερεά υλικά με
σύσταση παρόμοια με αυτή της Γης. Είναι το φωτεινότερο
σώμα στην ουράνια σφαίρα μετά τον Ήλιο, επειδή είναι και
το κοντινότερο στη Γη ουράνιο σώμα. Εξαιτίας αυτής της
εγγύτητας, η Σελήνη έχει ισχυρή βαρυτική επίδραση στη
Γη (παλιρροϊκή αλληλεπίδραση), προκαλώντας φαινόμενα
όπως οι παλίρροιες, αλλά και επηρεάζοντας τον άξονα
περιστροφής της

14. Σελήνη Εικόνες

15. Ήλιος
● Ο Ήλιος είναι ο αστέρας του ηλιακού μας συστήματος και το λαμπρότερο
σώμα του ουρανού. Είναι σχεδόν μια τέλεια σφαίρα με διάμετρο 1,4
εκατομμύρια χιλιόμετρα (109 φορές περισσότερο από τη Γη), και η μάζα του
(2×1030 κιλά) αποτελεί το 99.86% της μάζας του ηλιακού συστήματος. Η
φωτεινότητά του είναι τέτοια, ώστε κατά την διάρκεια της ημέρας να μην
επιτρέπει, λόγω της έντονης διάχυσης του φωτός, σε άλλα ουράνια σώματα
να εμφανίζονται (με εξαίρεση τη Σελήνη και σπανιότερα την Αφροδίτη). Ο
Ήλιος είναι το κοντινότερο στη Γη άστρο, σε απόσταση 149,6 εκατομμυρίων
χιλιομέτρων (1 ΑΜ). Ο Ήλιος είναι ένας κίτρινος αστέρας νάνος που
βρίσκεται στην κύρια ακολουθία, με φασματικό τύπο G2V. Ο φασματικός
τύπος G2 υποδεικνύει ότι η επιφανειακή του θερμοκρασία είναι περίπου
5.800 βαθμοί Κέλβιν. Ο Ήλιος ακολουθεί μία τροχιά μέσα στον Γαλαξία σε
μία απόσταση 25.000 με 28.000 έτη φωτός από το κέντρο του,
ολοκληρώνοντας μία περιφορά σε περίπου 226 εκατομμύρια έτη (Κοσμικό
έτος).

16. Ήλιος Εικόνες

17. Πλανήτης
● Πλανήτης, σύμφωνα με τον σύγχρονο ορισμό της Διεθνούς Αστρονομικής
Ένωσης (IAU), ονομάζεται κάθε ουράνιο σώμα που (α) βρίσκεται σε τροχιά
γύρω από τον Ήλιο και όχι γύρω από κάποιο άλλο σώμα, (β) διαθέτει
επαρκή μάζα και βαρύτητα ώστε να έχει αποκτήσει σφαιρικό σχήμα και (γ)
κυριαρχεί στην τροχιακή ζώνη στην οποία κινείται. Το σώμα που καλύπτει τα
πρώτα δύο κριτήρια αλλά όχι αυτό της κυριαρχίας στην τροχιά του, όταν δεν
είναι δορυφόρος, λέγεται «πλανήτης νάνος».[1][2]
● Η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από την αρχαιοελληνική φράση
«πλανήτες αστέρες» (άστρα που περι-πλανιούνται), σε αντίθεση με τους
αστέρες που μοιάζουν ακίνητοι στον ουράνιο θόλο (εξ ου και η ονομασία
«απλανείς αστέρες»). Είναι παράγωγο της λέξης "πλάνης" που σημαίνει
περιπλανώμενος, χωρίς μόνιμη διαμονή.

19. Ονόματα και Πληροφοριακό Υλικό
● Γιάννης Σταν
● Μιμή Καρτσοπούλου
● Firefox
● Google Images
● Wikipedia