1. Αδαμαντία Πατέλη (pateli@ionio.gr)
Παναγιώτης Κουρουθανάσης (pkour@ionio.gr)
Διάλεξη 1

2. Περιεχόμενα Διάλεξης
2
Επιχειρηματικότητα
Ορισμός
Σημασία της Επιχειρηματικότητας
Επιχειρηματικότητα & Επιχειρηματίες
Επιχειρηματική διαδικασία
Επιχειρηματική ευκαιρία, επιχειρηματική ιδέα
Επιχειρηματικό σχέδιο
Χρηματοδότηση
Δημιουργία επιχείρησης
Διαχείριση και ανάπτυξη επιχείρησης
Έξοδος?

3. Η έννοια της
Επιχειρηματικότητας
3
Επιχειρηματικότητα ↔ Entreupreneurship
Από την λέξη entreprendre = undertake
(αναλαμβάνω)
Τι έννοιες εμπεριέχει η επιχειρηματικότητα?
Δημιουργία
Αφοσίωση: Χρόνος και Προσπάθεια
Ανάληψη Ρίσκου
Ανταμοιβή

4. Ορισμός της
Επιχειρηματικότητας
4
«…είναι η συνολική διαδικασία
δημιουργίας μιας νέας
δραστηριότητας με αξία.
Προϋποθέτει χρόνο και
προσπάθεια. Εμπεριέχει
οικονομικά, φυσικά και
κοινωνικά ρίσκα. Ανταμείβει με
οικονομικά οφέλη, προσωπική
ικανοποίηση και ανεξαρτησία.»

5. Ενδο-Επιχειρηματικότητα
Intrapreneurship
5
Είναι η επιχειρηματικότητα μέσα σε μια υπάρχουσα
επιχείρηση
Ανάπτυξη ενδο-επιχειρηματικής κουλτούρας για καινοτομία
και ανάπτυξη, μέσω:
Ανάπτυξης δημιουργικότητας
Αναγνώρισης ιδεών
Δημιουργίας ομάδων εργασίας

6. e-Επιχειρηματικότητα
6
Είναι η διαδικασία δημιουργίας
Μιας επιχείρησης ηλεκτρονικού εμπορίου
Μιας μονάδας ή θυγατρικής ηλεκτρονικού εμπορίου σε υπάρχουσα
επιχείρηση
Ένας επιχειρηματίας που δημιουργεί μια επιχείρηση στο δια-
δίκτυο έχει να αντιμετωπίσει τα ίδια στρατηγικά και τακτικά
θέματα με οποιονδήποτε άλλο επιχειρηματία

7. Τα συστατικά μιας
e-Επιχείρησης
7
Καινοτομία
Αποδοτικότητα
Συμπληρωματικότητα
«Κλείδωμα»
ΑΞΙΑ
Amit & Zott, 2001, SMJ

8. Κατηγορίες νέων
Επιχειρήσεων
8
Μέσο Διαβίωσης
Δημιουργούνται για να συντηρήσουν τους ιδιοκτήτες
Έχουν μικρές προοπτικές ανάπτυξης
Γαζέλες
Έχουν υψηλές προοπτικές ανάπτυξης
Ηγούνται σε καινοτομίες
Δραστηριοποιούνται τόσο σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας (47%) όσο
και σε παραδοσιακούς κλάδους

9. Επιχειρηματικό
Εγχείρημα (1/2)
9
Ο Jeff Bezos είναι ο ιδρυτής και ΔΣ της
Amazon.com που ιδρύθηκε τον Ιούλιο 1995
Εισήγαγε νέους τρόπους αγοράς βιβλίων, CD
κλπ. (on-line, product review info, email alerts
κλπ.)
Η εταιρεία πήρε ρίσκο στον κλάδο του e-
commerce χωρίς προηγούμενη εμπειρία στο
λιανεμπόριο
Ήταν το πρώτο on-line βιβλιοπωλείο
Σήμερα απασχολεί περισσότερους από
33.000 υπαλλήλους και κέρδη που ξεπερνούν
τα $1.15 Δισ. το 2010

10. Επιχειρηματικό
Εγχείρημα (2/2)
10
Ο Richard Branson είναι γνωστός ως ο ΔΣ και
ιδρυτής του ομίλου Virgin που αριθμεί
περισσότερες από 400 επιχειρήσεις
Η αρχή έγινε μέσω της εταιρίας Virgin η οποία
άρχισε να δραστηριοποιείται στην πώληση
δίσκων μουσικής μέσω ταχυδρομείου (1970)
Μειώνοντας δραστικά τις τιμές των δίσκων
κατάφερε να ανταγωνιστεί άλλες εταιρίες στον
κλάδο
Προχώρησε στην δημιουργία δισκογραφικής
(Virgin Records) η οποία έγινε γνωστή λόγο
«A business has to be involving, it των αμφιλεγόμενων καλλιτεχνών που επέλεγε.
has to be fun, and it has to exercise
your creative instincts»

11. Bασικά στοιχεία της
Επιχειρηματικότητας
11
Σε μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, οι Zahra, Jennings & Kuratko (1999)
αναφέρουν ότι...
... η επιχειρηματικότητα για μια εταιρεία περιλαμβάνει:
Καινοτομικότητα
Ανάληψη ρίσκου
Προδραστικότητα (proactiveness) έναντι ανταγωνιστών

12. Bασικά στοιχεία της
Επιχειρηματικότητας
12
Καινοτομικότητα:
Στροφή στην Ε&Α και τις καινοτομίες και όχι το μάρκετινγκ δοκιμασμένων προϊόντων
H εταιρεία ευνοεί πολλές και όχι λίγες εισαγωγές νέων προϊόντων
H εταιρία ευνοεί σημαντικές και όχι επουσιώδεις αλλαγές στα προϊόντα
Ανάληψη ρίσκου:
Η εταιρία ευνοεί έργα υψηλού παρά χαμηλού ρίσκου
Ευνοεί απότομη παρά σταδιακή συμπεριφορά
Ευνοεί τολμηρές παρά συντηρητικές αποφάσεις
Προδραστικότητα έναντι του ανταγωνισμού:
Η εταιρία εγκαινιάζει παρά ακολουθεί ανταγωνιστικές κινήσεις
Συγκριτικά με τον ανταγωνισμό, εισάγει συχνά παρά σπάνια νέα προϊόντα
Υλοποιεί μια ‘νίκησε τους ανταγωνιστές’ παρά μια ‘ζήσε και άσε τους να ζήσουν’ στάση

13. Bασικά στοιχεία της
Επιχειρηματικότητας
13
13
Χρειάζεται ένας καλός (όχι υπέρτατος) συνδυασμός
καινοτομικότητας
ανάληψης ρίσκου
προδραστικότητας
.... για να διακρίνουμε μια εταιρία ως ‘επιχειρηματική’
Μύθος: Μια εταιρεία είναι επιχειρηματική μόνο σε
κλάδους υψηλής τεχνολογίας
Είναι η καινοτομία το απαραίτητο αποτέλεσμα της
επιχειρηματικότητας;

14. Άλλες πτυχές μιας
«Επιχειρηματικής» Δράσης
14
Ενδοεπιχειρηματικότητα
Ενδο-δικτύωση
Εξωτερική δικτύωση
Ιδρυση νέων επιχειρήσεων
Εξαγορές
Επιχειρηματικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου
Κατάλληλη χρήση ανταμοιβών
Στήριξη από management
Οργανωσιακή δομή

15. Επιχειρηματικά
Εγχειρήματα
15
Διάσταση Επιχειρηματική Έμφαση
Στρατηγικός προσανατολισμός Βασισμένος στην αντίληψη ευκαιριών
Αφοσίωση στις ευκαιρίες Επαναστατική με μικρή διάσταση
Αφοσίωση στους πόρους Σε πολλά στάδια με μικρή έκθεση
Φιλοσοφία ανταμοιβών Βασισμένη στη δημιουργία αξίας
Διοικητική δομή Επίπεδη, πολλά άτυπα δίκτυα
Ανάπτυξη Γρήγορη, αποδοχή κινδύνου για ανάπτυξη
Stevenson & Gumpert, 1985, Harvard Business Review

16. Ολοκληρωμένο Μοντέλο
Επιχειρηματικότητας
16
ΕΙΣΟΔΟΙ ΕΞΟΔΟΙ
Επιχειρηματική Επιχειρηματική Επιχείρηση
Διαδικασία Ένταση
Περιβάλλον Δημιουργία
Άτομα Βαθμός Αξίας
•Αναγνώριση
Επιχειρηματικότητας Νέα Προϊόντα
Οργανωτικό Ευκαιρίας
Πλαίσιο Υπηρεσίες
•Απόκτηση
Μοναδικά Πόρων Διαδικασίες
Επιχειρηματικά •Ίδρυση και Καινοτομία Pro-
Τεχνολογία
Μοντέλα Ανάπτυξη Activeness
Ανάληψη Ρίσκου Κέρδη
Πόροι
Απασχόληση
D. Kuratko & R. Hodgetts, 2004

17. Η Σημασία της
Επιχειρηματικότητας
17
Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας κάθε χώρας
Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
Συνολικότερη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη
Χώρα Ελλάδα Γαλλία Γερμανία Φινλανδία Ιταλία Δανία Νορβηγία Ολλανδία Ηνωμένο
Βασίλειο
2010 5,5% 5,8% 4,2% 5,7% 2,3% 3,8% 7,7% 7,2% 6,4%
2009 8,8% 4,3% 4,1% 5,2% 3,7% 3,6% 8,5% 7,2% 5,7%
2008 9,9% 5,6% 3,8% 7,3% 4,6% 4,4% 8,7% 5,2% 5,9%
Δείκτης Συνολικής Επιχειρηματικής Δραστηριότητας
(Πηγή: http://www.internationalentrepreneurship.com/europe/)

18. Διαφορές Επιχειρηματικής
Δραστηριότητας
18
Γερμανία, Ιταλία και Γαλλία: Ταϊλάνδη, Ινδονησία και
κάτω από 5% των ατόμων Φιλιππίνες: πάνω από 15%
ηλικίας 18-64 εμπλέκονται σε των ατόμων ηλικίας 18-64
επιχειρηματική δραστηριότητα εμπλέκονται σε επιχειρηματική
δραστηριότητα

19. Συμπέρασμα
Επιχειρηματικής Δραστηριότητας
19
Τα ποσοστά δημιουργίας επιχειρήσεων και αυτό-απασχόλησης είναι
μεγαλύτερα σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
Όμως τα ποσοστά των επιχειρήσεων που επιβιώνουν είναι μεγαλύτερα σε
ανεπτυγμένες χώρες.
- Αποτέλεσμα το πιο οργανωμένου κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος και
του υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου
- Η Παιδεία βοηθά στην επιχειρηματικότητα
Μόνο 60% των επιχειρήσεων
καταφέρνουν να επιβιώσουν μετά το
5ο έτος στην βιομηχανία της υψηλής
τεχνολογίας.
(Πηγή: http://www.startup-book.com/2010/04/)

20. Δικαίωμα στην Αποτυχία
20
Πετυχημένοι επιχειρηματίες είχαν πολλές αποτυχημένες προσπάθειες (50%)
Μάθηση από αποτυχίες
Όταν επιτύχεις έχεις να χάσεις πολλά, όχι στο ξεκίνημα!
Henry Ford Walt Disney Bill Gates

21. Τύποι Επιχειρηματιών
21
«Αρχάριος» (Novice Entrepreneur)
Δεν έχει προηγούμενη εμπειρία
Δεν έχει ιδρύσει, κληρονομήσει ή αγοράσει
«Συνηθισμένος» (Habitual Entrepreneur)
Έχει προηγούμενη εμπειρία
«Αναπτυσσόμενος» (Nascent Entrepreneur)
Στη φάση δημιουργίας
Μπορεί να είναι ‘αρχάριος’ ή ‘συνηθισμένος’
«Σειριακός» (Serial Entrepreneur)
Έχει ήδη μεταβιβάσει (ή κλείσει) μια επιχείρηση και ιδρύει μια νέα
Επαναλαμβάνει τον κύκλο μεταβίβασης και ίδρυσης
«Χαρτοφυλακίου» (Portfolio Entrepreneur)
Διατηρεί την αρχική του επιχείρηση και δημιουργεί χαρτοφυλάκιο νέων επιχειρήσεων
Μέσω κληρονομιάς, ανάπτυξης, εξαγοράς

22. Απαραίτητες
Ικανότητες Επιχειρηματία
22
Τεχνικές Διαχειριστικές Προσωπικές
Γραπτή επικοινωνία Σχεδιασμός Εσωτερικός έλεγχος
Προφορική
Λήψη αποφάσεων Ανάληψη ρίσκου
επικοινωνία
Παρακολούθηση
Ανθρώπινες σχέσεις Δημιουργικότητα
περιβάλλοντος
Μάρκετινγκ -
Χρήση τεχνολογίας Όραμα - Αλλαγή
Πωλήσεις

23. Υπόβαθρο
Επιχειρηματία
23
Υποστήριξη από το οικογενειακό
περιβάλλον
Επιχειρηματικά πρότυπα στην
οικογένεια
Καλή εκπαίδευση
Ηλικία: 22-45
Επαγγελματική ιστορία: έλλειψη
ικανοποίησης στην εργασία, υψηλές
τεχνικές γνώσεις

24. Επιχειρηματική
Διαδικασία
24
4(+) φάσεις:
Αναγνώριση και αξιολόγηση της ευκαιρίας/
σύλληψη της ιδέας
Ανάπτυξη επιχειρηματικού σχεδίου
Εύρεση και απόκτηση απαραίτητων πόρων
Ίδρυση της επιχείρησης και ανάπτυξη της
Έξοδος

25. Επιχειρηματική
Διαδικασία
25
Κορρές Φυσικά Προϊόντα

26. Αξιολόγηση Ευκαιρίας
26
Ποια ανάγκη της αγοράς καλύπτεται;
Τι προσωπικές παρατηρήσεις έχουν γίνει;
Ποιες είναι οι υφιστάμενες κοινωνικές συνθήκες;
Έρευνα αγοράς.
Αποτίμηση ανταγωνισμού. Υπάρχουν πατέντες;
Ποιο είναι το μοντέλο; Από που θα δημιουργηθούν
έσοδα;

27. Πηγές Ιδεών
27
Πελάτες:
Αξιολόγηση των επιθυμιών/ αναγκών τους
Υπάρχουσες επιχειρήσεις:
Αναγνώριση τρόπων να βελτιωθούν
υπάρχοντα προϊόντα και υπηρεσίες
Κανάλια διανομής:
Προσοχή στις υποδείξεις
των συνεργατών
R&D:
Προσωπική έρευνα και ανάπτυξη

28. Επιχειρηματικό
Σχέδιο
28
Προετοιμάζεται κυρίως από τον
επιχειρηματία.
Περιγράφει όλα τα σχετικά με τη
δημιουργία της νέας επιχειρηματικής
δραστηριότητας στοιχεία.
Αποτελείται από πολλά λειτουργικά
σχέδια
μάρκετινγκ, οικονομικό,...

29. Μελέτη Σκοπιμότητας
29
Πριν την εκπόνηση του επιχειρηματικού σχεδίου,
πρέπει να γίνει μελέτη σκοπιμότητας της
επιχειρηματικής δραστηριότητας:
Υπάρχουν εμπόδια στην επιτυχία;
Μπορεί το προϊόν/ υπηρεσία να χρηματοδοτηθεί, παραχθεί
και προωθηθεί στην αγορά;
Είναι οι στόχοι της επιχείρησης ξεκάθαροι και σαφώς
προσδιορισμένοι;

30. Απαραίτητες
Πληροφορίες
30
Για την αγορά:
προσδιορισμός της αγοράς
Για τη λειτουργία:
παραγωγή, πρώτες ύλες, ανθρώπινο δυναμικό, γενικά
έξοδα
Οικονομικές πληροφορίες:
ανάλυση εσόδων εξόδων, ισολογισμοί, cash-flow
τουλάχιστον για τρία έτη

31. Γιατί αποτυγχάνουν τα
επιχειρηματικά σχέδια?
31
Μη ρεαλιστικοί και ασαφείς στόχοι
Έλλειψη ολικής αφοσίωσης στην επιχειρηματική
δραστηριότητα
Ελλιπής εμπειρία και γνώση του επιχειρηματία
Οι πραγματικές ανάγκες του πελάτη δεν
αναγνωρίστηκαν ποτέ
Ο επιχειρηματίας δεν είχε πραγματική αίσθηση των
ευκαιριών και των απειλών

32. Πηγές Χρηματοδότησης
32
Προσωπικά κεφάλαια
Οι εξωτερικοί επενδυτές εκτιμούν
την οικονομική εμπλοκή του
επιχειρηματία
Οικογένεια και φιλικό
περιβάλλον
Τράπεζες
Ιδιώτες Επενδυτές
Προσφέρουν χρηματοδότηση με
τη μορφή συμμετοχής στο
κεφάλαιο της επιχείρησης

33. Κεφάλαια Επιχειρηματικού
Κινδύνου (VC)
33
Βασικά στάδια χρηματοδότησης:
Δημιουργία επιχείρησης
Δύσκολο να χρηματοδοτηθεί η δημιουργία επιχείρησης
Ανάπτυξη επιχείρησης
Ευκολότερη χρηματοδότηση
Εξαγορά ή διοικητική εξαγορά
Εισαγωγή στο χρηματιστήριο

34. Δημιουργία Επιχείρησης:
Πρώτες Διοικητικές Αποφάσεις
34
Δημιουργία διαδικασιών πρόσληψης
Διατήρηση αρχείων
Πωλήσεις, κόστος
Εργαζόμενοι
Έλεγχος προμηθειών και αποθεμάτων
Αποτελεσματική προώθηση
Ανάπτυξη web site
“The man who stops advertising to save money is like the man
who stops the clock to save time”

35. Αρχική Ανάπτυξη (1/2)
35
Όλες οι επιχειρήσεις δεν αναπτύσσονται γρήγορα
Πόσο κεφάλαιο χρειάζεται για να υποστηρίξει τις πωλήσεις της
επόμενης περιόδου?
Δημιουργία κουλτούρας που να υποστηρίξει την
ανάπτυξη. Ο επιχειρηματίας πρέπει να:
Επικοινωνεί
Ακούει
Εκχωρεί υπευθυνότητες
Παρέχει επανα-πληροφόρηση (feedback)
Εκπαιδεύει το προσωπικό

36. Αρχική Ανάπτυξη (2/2)
36
Δημιουργία μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου
Σωστή διαχείριση χρόνου
Έμφαση στην ικανοποίηση του πελάτη
Αν όχι, στροφή στην αλλαγή

37. Στρατηγικές Ανάπτυξης
37
Ανάπτυξη βασισμένη σε
ίδιους πόρους
Ή
Ανάπτυξη της επιχείρησης
μέσω:
Συνεργασιών
Εξαγορών
Συγχωνεύσεων
Franchising

38. Εισαγωγή στο
Χρηματιστήριο
38
Είναι η κατάλληλη στιγμή;
Είναι η επιχείρηση αρκετά μεγάλη;
Διασφαλίζουν τα έσοδα της επιχείρησης τη δυνατότητα
εισαγωγής
της στο χρηματιστήριο;
Είναι ευνοϊκές οι συνθήκες της αγοράς;
Χρειάζεται επειγόντως κεφάλαιο;
Ποιες είναι οι ανάγκες και επιθυμίες των ιδιοκτητών;

39. Στρατηγικές Εξόδου
39
Μεταφορά ιδιοκτησίας μέσω:
πώλησης σε στέλεχος της επιχείρησης
διασφαλίζεται ότι γνωρίζει την επιχείρηση
πώλησης σε τρίτους
εισαγωγής στο χρηματιστήριο
συγχώνευσης
Χρεωκοπία?

40. Προτεινόμενη
Βιβλιογραφία
40
Amit R. & Zott C., 2001, “Value creation in E-business”, Srategic
Management Journal, 22(6-7), 493-520.
Kuratko D. & Hodgetts R. 2004, Entrepreneusrhip: Theory, Process, Practice,
6th ed., Thomson South-Western.
Schumpeter, J. A., 1934, The theory of economic development (R.
Opie: Translator). Cambridge, MA: Harvard University Press.
Shook, C. L., Priem, R. L., & McGee, J. E., 2003, “Venture creation
and the enterprise individual: A review and synthesis”, Journal of
Management, 29, 379-400.
Stevenson H. & Gumpert D., 1985, “The heart of entrepreneurship”,
Harvard Business Review, 63(2), 85-94.
Zahra, S. A., Jennings D. F., & Kuratko D. F., 1999, “The antecedents
and consequences of firm-level entrepreneurship: The state of the
field”. Entrepreneurship Theory and Practice, 24(2), 45-63.

41. Ερωτήσεις
41