4. Bipedismo
• Marcha en postura
erguida apoiándose nas
extremidades inferiores.
• O bipedismo habitual ou
bipedismo obrigado é
raro na natureza.
• Hoxe só uns poucos
mamíferos ( humanos e
canguros) mostran
bipedismo habitual.
• No pasado, outros
homínidos mostraron ese
rasgo.
5. Bipedismo
• A bipedestación é un
cambio anatómico que se
atopa na base do proceso
de hominización.
• Tamén está a idea de que
o bipedismo iniciouse
cando aínda
dependíamos das árbores
e que se desenvolveu
máis tarde, en ambentes
máis secos.
7. Causas do bipedismo
• Darwin propuso que
xurdiu ao pasar a vivir
máis no chan, mudar a
forma de obter alimento
ou cambios na súa rexión
de orixe.
• A finais do Mioceno (24-5
Ma) prodúxose unha
época glaciar, extensión
de espazos abertos de
sabana, perxudicando os
bosques tropicais.
8. Causas do bipedismo
• Explicacións
tradicionais:
Os chimpancés
quedaron adaptados
aos bosques tropicais
ao oeste do val do Rift e
os homínidos a medios
máis abertos, ao leste
da falla.
9. Causas do bipedismo
• Outras explicacións: Pode non
haber relación entre bipedismo e
cambios ambientais.
– Coñécense primates bípedos antes
das crises ambientais citadas. Na
zoa septentrional do Mediterráneo
atopáronse restos, pertencentes a
un primate antropoide
denominado Oreopithecus
bambolii, de entre 11 e 6 Ma con
locomoción bípeda.
– Outros homínidos (Sahelanthropus
tchadensis, Orrorin tugenensis e
Ardipithecus ramidus) estiveron
vencellados a medios forestais
relativamente pechados.
Oreopithecus bambolii
Orrorin tugenensis
10. Causas do bipedismo
• Explicación de J.L. Arsuaga e I.
Martínez
Pódese propoñer que o que
posiblemente ocurriu é que as
especies de primates predispostas
fisicamente para un desprazamento
bípedo (un lixeiro cambio na
orientación da ala ilíaca, puido ser
definitivo) adaptáronse mellor aos
medios abertos que rodeaban os
bosques onde vivían e que
paulatinamente foron aumentando
debido aos cambios ambientais que
se ían producindo.
Juan Luis Arsuaga
12. Cráneo
• O orificio occipital desprazouse.
• O foramen magnum desprazouse case cara a base
do mesmo.
• Aumenta a capacidade craneana.
13. Columbra vertebral
• Curvaturas na columna
vertebral.
• A concavidade lumbar
adquire o seu
desenvolvemento
máximo no home.
• Convexidade continua
de cráneo a sacro.
Vantaxes:
Soporta mellor o peso.
As curvaturas teñen un efecto
“resorte”.
A columna vertebral pudo
erguerse case 90º.
As vértebras humanas son máis
circulares que as dos simios.
14. Pernas
O fémur humano
inclínase cara dentro.
A articulación do
xeonllo voltouse
case omnidireccional
(pode moverse en
diversas dirrecións)
15. Pelve
• Dous ósos pélvicos
e o óso sacro.
• Os ósos ilíacos da
rexión pelviana
“xiran” cara o
interior da pelve.
• A bipedestación
implica unha
posición da pelve,
que fai que as crías
nazan
“prematuras”.
17. Pé
• Alongouse o talón.
• Arqueouse a planta dos pés.
• Reducíronse os dedos do pé
e deixa de ser opoñible o
pulgar do pé en liñas xerais.
• O pé perdeu case
totalmente a capacidade de
aprehensión.
• Os ósos dos membros
inferiores son relativamente
rectilíneos en comparación
cos doutros primates.
21. Vantaxes
• Control visual do territorio.
• Enfrentamento con
depredadores.
• Menor esforzo para
desprazarse.
• Menor superficie exposta a
altas temperaturas pola
radiacción solar: permitía
cazar en horas de
intensidade solar mentres
outros depredadores
estaban inactivos.
• Manos libres: fabricación
de instrumentos.
23. Desvantaxes
• Maior lentitude na
carreira.
• Dolor de parto.
• Estreitamento da canle
da pelve.
• Inmadurez das criaturas
humanas.
• Debilidade das costas
• Propensión ás lesións.
26. Lucy
• É o esqueleto fosilizado case
completo dun homínido
Australopithecus afarensis, de 3,2
Ma.
• Foi descuberto en 1974 por
Donald Johanson en Etiopía.
• É unha femia dun metro de
altura, de 27 Q., duns 20 anos de
idade e que tivo fillos.
• Bipedismo: a forma da súa pelvis,
a articulación do xeonllo.
• O nome provén da canción de
The Beatles “Lucy in the sky with
diamonds”, que escoitaban os
membros do grupo investigador a
noite despois do encontro.
27.
28. Ardi
• O Ardipithecus
ramidusk é unha
especie homínida que
viviu fai 4,4 millóns de
anos en Etiopía.
• Ardi, é unha femia de
uns 50 Q., e uns 120
cm. de altura.
• O desenterramento
rematou en 1994.
29.
30. Ardi
• Antes de Ardi:
– Criase que os simios
modernos conservaban
rasgos do último antepasado
que compartiron cos
humanos.
– Pensábase que este presunto
ancestro era máis tipo
chimpancé que humano.
– P. ex., se tería adaptado para
balancearse e colgarse das
pólas dos árbores, e quizáis
andivo sobre os seus nudillos
mentras estaba no chan.
31. Ardi
• Despois de Ardi:
– Estes homínidos viviron nun
entorno boscoso, onde treparon
en catro patas ao longo das pólas
dos árbores e camiñaron,
erguidos, sobre as dúas patas no
chan.
– Non andaban sobre os seus
nudillos, non se columpiaban nin
se colgaban das pólas dos árbores
como facían os chimpancés.
– Os homínidos e os simios
africanos seguiron sendeiros
evolutivos diferentes e xa non
podemos considerar aos
chimpancés como o sustituto do
noso último antepasado común,
todavía por atopar.
