1. sajaro
samsaxuris
biuro
efeqturi da gamWvirvale sajaro
mmarTveloba saqarTveloSi
www.csb.gov.ge

3. efeqturi da gamWvirvale sajaro
mmarTveloba saqarTveloSi
N1
2009 agvisto - 2010 agvisto
sajaro
samsaxuris
biuro

4. gamocema moamzades:
ana jRarkavam
qeTevan samxaraZem
irine siamaSvilma
dizaini:
besik danelia
sajaro samsaxuris biuro
Tbilisi, ingoroyvas q. N7
tel.: + 995 32 93 19 12
faqsi: + 995 32 92 33 78
el-fosta: csb@csb.gov.ge
www.csb.gov.ge
www.declaration.ge
4

5. Sinaarsi
07 sajaro samsaxuris biuros ufrosis mimarTva
ganxorcielebuli proeqtebi
09 deklarirebis erTiani eleqtronuli sistemis amoqmedeba
11 qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis sajaroobasTan
dakavSirebiT ganxorcielebuli reforma
13 cvlilebebi sajaro mmarTvelobis kanonmdeblobaSi
samomavlo proeqtebi
16 adamianuri resursebis marTvis erTiani eleqtronuli sistema
17 sajaro samsaxuris kodeqsis proeqti
20 saqarTveloSi gatarebuli antikorufciuli reformebis Sefaseba
saerTaSoriso organizaciebis mier
22 interviuebi
5
sajaro samsaxuris biuro 5
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

6. 6

7. m ogesalmebiT, pativcemulo mkiTxvelo! moxaruli var warmogid-
ginoT publikacia, romlis mizania, gagacnoT sajaro samsaxuris
biuroSi ukanasknel periodSi ganxorcielebuli ZiriTadi re-
formebi. Cveni ofisi ganviTarebis sakmaod mniSvnelovan etapze
imyofeba. im reformebs Soris, romlebic saqarTvelos mTavro-
bis mier ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi tardeba, sajaro sam-
saxuris reforma erT-erT umniSvnelovanes mimarTulebas war-
moadgens.
saqarTvelos parlamentis mier 2009 wlis zafxulSi kanonmdeb-
lobaSi ganxorcielebuli cvlilebebis Sedegad, likvidirebul
iqna Tanamdebobis pirTa qonebrivi da safinanso mdgomareobis
sainformacio biuro, romelic Sedioda saqarTvelos iusticiis
saministros daqvemdebarebaSi da misi funqciebi SeiTavsa saja-
ro samsaxuris biurom. Sesabamisad, sajaro samsaxuris biuros
funqciebi gafarTovda. amJamad biuro koordinacias uwevs re-
formis process sajaro samsaxurSi da uzrunvelyofs Tanamde-
bobis pirTa qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis erTiani
eleqtronuli sistemis gamarTul muSaobas. biuro funqcioni-
rebs damoukideblad. mis ufross Tanamdebobaze niSnavs da aTa-
7
visuflebs saqarTvelos prezidenti.
sajaro samsaxuris biuro 7
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

8. reformis Sedegad, biuroSi ganxorcielda axali proeqtebi,
kerZod:
dainerga deklarirebis erTiani eleqtronuli sistema;
Tanamdebobis pirTa 47 000 qonebrivi mdgomareobis dek-
laracia daskanerda da daido Cvens veb-gverdze;
saqarTvelos parlamentSi moxda lobireba ramdenime
sakmaod mniSvnelovani kanonproeqtis, romelic amarti-
vebs konkursis Catarebas sajaro samsaxurSi;
Catarda kvlevebi sazRvargareTis qveynebSi ganxorcie-
lebuli sajaro samsaxuris reformis Sesaxeb da aRniS-
nuli kvlevebis analizi gamoyenebul iqna sajaro samsa-
xuris kodeqsis proeqtSi.
Cven ar vgegmavT miRweul Sedegebze gaCerebas da uaxloes
momavalSi kvlavac vapirebT ramdenime mniSvnelovani pro-
eqtis ganxorcielebas, romelTa Soris prioritets warmo-
adgens sajaro dawesebulebebSi adamianuri resursebis mar-
Tvis sistemis danergva da sajaro samsaxuris axali kodeq-
sis lobireba saqarTvelos parlamentSi.
dasasruls, minda imedi gamovTqva, rom aRniSnuli publika-
cia Seasrulebs Cvens mier dasaxul funqcias da mkiTxvels
ufro naTeli warmodgena Seeqmneba sajaro samsaxuris bi-
uros saqmianobis Sesaxeb, sazogadoeba gaecnoba biuros mi-
er ganxorcielebul da samomavlod dagegmil proeqtebs.
amasTan, Cven moxaruli viqnebiT vupasuxoT sajaro samsa-
xurTan dakavSirebul Tqvens nebismier SekiTxvas.
tel: (995 32) 932102, el-fosta: csb@csb.gov.ge, www.csb.gov.ge
irakli kotetiSvili
sajaro samsaxuris biuros ufrosi
8

9. ganxorcielebuli proeqtebi
deklarirebis erTiani eleqtronuli sistemis amoqmedeba
2010 wlis 1 Tebervlidan amoqmedda Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklarirebis
erTiani eleqtronuli sistema, ramac mTlianad Caanacvla qaRaldze arsebuli deklarirebis
sistema. aRniSnuli sistema SemuSavda sajaro samsaxuris biuros mier da Sesabamisad, mis ad-
ministrirebasac Tavad uzrunvelyofs.
WWW.DECLARATION.GE
deklarirebis erTian eleqtronul sistemaze ga-
dasvliT mniSvnelovnad daixvewa deklarirebis
procesi. Tanamdebobis pirTaTvis gamartivda dek-
laraciis Sevsebis procedura. isini onlain re-
JimSi avseben deklaracias specialurad maTTvis
gankuTvnili unikaluri parolis meSveobiT, aRar
aris saWiro furclebis amobeWvda, sajaro sam-
saxuris biuros ofisSi stumroba. deklarantebi
ubralod Sedian veb-gverdze (www.declaration.ge), sai-
danac martivad avseben deklaracias.
9
sajaro samsaxuris biuro 9
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

10. sajaro samsaxuris biuro aqtiurad muSaobs im mimarTulebiT, rom ufro metad gamartivdes
deklaraciis Sevsebis procedura. kerZod, deklaraciis wardgenisaTvis gaTvaliswinebuli va-
dis amowurvamde araugvianes oci dRisa, sajaro samsaxuris biuro werilobiT afrTxilebs
Tanamdebobis pirs amis Sesaxeb da ganumartavs mas deklaraciis droulad warudgenlobisaTvis
saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul pasuxismgeblobas. mocemul werilSi aseve
miTiTebulia sajaro samsaxuris biuros mier miniWebuli momxmareblis saxeli da unikaluri
paroli, romlebic gamoiyeneba avtorizaciisaTvis, raTa SemdgomSi SesaZlebeli iyos dekla-
raciis Sevseba.
unda aRiniSnos, rom eleqtronu-
WWW.DECLARATION.GE
li deklarirebisaTvis SemuSave-
buli programa sakmaod daxvewi-
lia. programis TiToeul vels aqvs
daxmarebis Rilaki, romlis gamo-
yenebis SemTxvevaSi deklaranti
iRebs detalur informacias, Tu
ra unda miuTiTos mocemul vel-
Si. Tu yovelive zemoaRniSnulis
Semdeg deklarants mainc daeba-
deba kiTxva, sajaro samsaxuris bi-
uroSi moqmedebs cxeli xazi, Se-
sabamisad, operatorebi mzad ari-
an ganmarton deklarirebasTan
dakavSirebuli nebismieri sakiT-
xi.
Sevsebuli deklaraciebi sajaro
da xelmisawvdomia veb-gverdze www.declaration.ge. aRniSnul veb-gverdze SesaZlebelia deklara-
ciebis Zieba saxelis, gvaris da organizaciis mixedviT.
10

11. WWW.DECLARATION.GE
aRsaniSnavia, rom ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis (OECD) mier
Catarebuli kvlevis Tanaxmad eleqtronuli deklarirebis sistema moqmedebs mxolod ramde-
nime qveyanaSi.1
qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis sajaroobasTan dakavSirebiT
ganxorcielebuli reforma
sajaro samsaxuris biuros mier ganxorcielebul proeqtTa Soris erT-erTi yvelaze ufro
ambiciuria Cvens arqivSi daculi Tanamdebobis pirTa qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis
ganTavseba sajaro samsaxuris biuros veb-gverdze (www.csb.gov.ge).
sajaro samsaxuris biuros mxridan aRniSnuli proeqtis ganxorcieleba udidesi moculobis
informaciis damuSavebasTan iyo dakavSirebuli. moxda Cvens arqivSi daculi 47 000 deklara-
ciis skanireba da maTi PDF formatSi gadayvana. aRniSnuli proeqtis SemuSavebamde deklara-
ciis aslis gacemis procedura sakmaod rTuli iyo. dainteresebul pirebs uxdebodaT sajaro
samsaxuris biuroSi mosvla, gancxadebis dawera, SemdgomSi xdeboda gancxadebis dakmayofi-
1 11
OECD Anti-Corruption Network for Eastern Europe and Central Asia OECD-EU SIGMA programme Draft Study “ASSET DECLARATIONS
FOR PUBLIC OFFICIALS – A TOOL TO PREVENT CORRUPTION” (March 31, 2010)
sajaro samsaxuris biuro 11
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

12. WWW.CSB.GOV.GE
leba, rac droSi sakmaod iweleboda, gansakuTrebiT, Tuki piri iTxovda araerTi deklaraciis
gacnobas. amasTan, deklaraciis aslis gadaReba ar iyo ufaso.2
qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis veb-gverdze ganTavsebam yvela zemoaRniSnuli prob-
lema moxsna. nebismier dainteresebul pirs SeuZlia Sevides veb-gverdze (www.csb.gov.ge) da momen-
talurad moipovos Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklaracia yovelgvari gadasa-
xadis gareSe. veb-gverdis Seqmnis dRidan ukve 26869 deklaracia iqna CamotvirTuli.
cvlilebebi sajaro samsaxuris mmarTvelobis kanonmdeblobaSi
ukanaskneli 6 Tvis ganmavlobaSi, `sajaro samsaxuris Sesaxeb~ da `sajaro samsaxurSi interesTa
SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb” saqarTvelos kanonebSi araerTi cvlileba Sevida,
romelTa proeqtis avtoric sajaro samsaxuris biuro iyo.
2
`sajaro informaciis aslis gadaRebis mosakreblis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis Tanaxmad, A4 da A5 formatis
qaRaldis qseroaslis erTi gverdis Rirebuleba aris 0,05 lari, lazerul printerze amobeWdvis _ 0,10 lari,
erT kompiuterul diskze informaciis Caweris Rirebuleba warmoadgens 2,65 lars, xolo erT disketaze
informaciis Caweris Rirebulebaa 1,3 lari.
12

13. mniSvnelovani cvlilebebi Sevida `sajaro samsaxuris Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi 2009 wlis
4 dekembers, kerZod:
gauqmda sakonkurso gancxadebis mxolod werilobiTi formiT wardgenis valdebuleba da
mis nacvlad SesaZlebeli gaxda eleqtronuli ganacxadis Sevsebac
avtobiografiis alternativad ganisazRvra CV
gauqmda sajaro samsaxurSi miRebisas sagadasaxadodan qonebrivi deklaraciis cnobis ward-
genis valdebuleba
gauqmda Sromis wignakebis warmoebis valdebuleba
gafarTovda deklarirebas daqvemdebarebul Tanamdebobis pirTa wre
`sajaro samsaxuris Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis mixedviT, SromiTi saqmianobis Sesaxeb in-
formacia aRiricxeboda Sromis wignaksa da namsaxurobis nusxaSi. aRniSnuli sistema moZvele-
buli iyo da faqtobrivad SeuZlebeli iyo misi gakontroleba. Sromis wignakebis SeZena Tavi-
suflad iyo SesaZlebeli. Sesabamisad, nebismier pirs SeeZlo TviTneburad Seetana Canawerebi
masSi. amasTan, Sromis kodeqsiT 2006 wlidan gauqmebulia Sromis wignakis warmoebis valdebu-
leba da kerZo seqtorSi aRar xdeba misi gamoyeneba.
praqtikaSi faqtobrivad ar xdeboda namsaxurobis nusxis gamoyeneba da aRniSnuli moTxovna
ufro formalur xasiaTs atarebda. amis gaTvaliswinebiT, 2009 wlis 4 dekemberis sakanonm-
deblo cvlilebebiT sajaro samsaxuris dawesebulebebSi gauqmda Sromis wignakebisa da nam-
saxurobis nusxis warmoebis valdebuleba.
cvlilebebis Tanaxmad, cvlilebebis amoqmedebamde gacemuli Sromis wignakebi inarCune-
ben Zalas. amasTan, aRar xdeba axali Sromis wignakebis gacema. sajaro mosamsaxuris moT-
xovnis SemTxvevaSi, Tu kanonis amoqmedebamde masze gacemuli iyo Sromis wignaki, dawesebuleba
valdebulia Sromis wignakSi Seitanos Sesabamisi Canaweri.
2009 wlis 4 dekembers cvlilebebi iqna Setanili `sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseb-
lobisa da korufciis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSic. aRniSnuli cvlilebebis aucilebloba
13
ZiriTadad dakavSirebuli iyo Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklarirebis er-
Tian eleqtronul sistemaze gadasvlasTan da kanonSi arsebul sxvadasxva xarvezebTan.
sajaro samsaxuris biuro 13
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

14. zemoaRniSnul kanonSi iyo garkveuli problemebi, kanonis zogierTi Canaweri moZvelebuli iyo
da srulad ar asaxavda im Tanamdebobis pirTa nusxas, romelTaTvisac savaldebuloa qonebrivi
mdgomareobis deklaraciis Sevseba. cvlilebebiT moxda am xarvezebis gasworeba.
aRniSnuli cvlilebebiT, Tanamdebobis pirTa nusxas daemata saqarTvelos mTavrobis kance-
lariis ufrosi, misi moadgile, struqturuli qvedanayofis ufrosi, agreTve masTan gaTanab-
rebuli pirebi. cvlilebebamde aRniSnuli pirebi Tanamdebobis pirTa nusxaSi moxseniebulni
iyvnen saxelmwifo kancelariis ufrosad, mis moadgiled, struqturuli qvedanayofis ufro-
sad, agreTve masTan gaTanabrebul pirebad, rac qmnida garkveul problemebs, kerZod, aRniS-
nuli pirebis mier aRar xdeboda Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklaraciis
Sevseba. cvlilebebis Semdeg problema aRmoifxvra.
Tanamdebobis pirTa nusxas, aseve, daemata saqarTvelos prezidentis administraciis ufrosi,
misi moadgile, struqturuli qvedanayofis ufrosi, agreTve masTan gaTanabrebuli pirebi.
aRsaniSnavia, rom ekonomikuri interesebis gacxadebisa da gamoqveynebis sakiTxebSi (`sajaro
samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonis IV Tavi)
Tanamdebobis pirebad aseve ganisazRvrnen zogierTi sajaro samarTlis iuridiuli piris xel-
mZRvanelebic (magaliTad, sazogadoebrivi mauwyeblis, saxelmwifo Sesyidvebis saagentos, sa-
jaro reestris erovnuli saagentos da sxva ssip-Ta xelmZRvanelebi), romelTa CamonaTvali
ganisazRvreba saqarTvelos prezidentis brZanebulebiT. aRniSnuli cvlileba logikuria,
vinaidan sajaro samarTlis iuridiul pirTa dafinanseba saxelmwifo biujetidan xdeba da
aucilebelia, maTi xelmZRvanelebis qonebrivi mdgomareoba iyos sazogadoebis farTo mase-
bisaTvis gamWvirvale.
Tanamdebobis pirebs gaezardaT Tanamdebobaze gamwesebidan da gaTavisuflebidan deklaraciis
Sevsebis vada. cvlilebebamde aRniSnuli vada iyo erTi Tve, xolo cvlilebebis Semdeg 2 Tvemde
gaizarda.
cvlilebebis Tanaxmad, sajaro samsaxuris biuros moexsna valdebuleba Tanamdebobaze
gamamwesebel organos gadasces Sevsebuli qonebrivi mdgomareobis deklaraciis asli, radgan
dainteresebul pirs ukve Cvens veb-gverdze SeuZlia misi naxva.
14

15. gauqmda deklaraciis warudgenlobis SemTxvevaSi biuros ufrosis mier
damatebiTi aTdRiani vadis miniWebis wesi. cvlilebebis Tanaxmad, sajaro
samsaxuris biuro Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis
deklaraciis wardgenisaTvis gaTvaliswinebuli vadis amowurvamde ara
ugvianes 20 dRisa afrTxilebs pirs amis Sesaxeb da ganumartavs mas
deklaraciis droulad warudgenlobisaTvis saqarTvelos kanonmdeb-
lobiT gaTvaliswinebul pasuxismgeblobas, xolo Tu pirma mainc ar
waradgina deklaracia, igi jarimdeba 1000 lariT.
`sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Se-
saxeb~ saqarTvelos kanoniT gaTvaliswinebul deklaraciaSi misa-
TiTebel monacemebs Soris ar iyo piradi nomeri. 2009 wlis 4 dekem-
bris sakanonmdeblo cvlilebebis Tanaxmad, savaldebulo gaxda dek-
laraciaSi piradi nomris miTiTeba, rac savsebiT logikuria, rad-
gan SesaZlebeli gaxda pirTa ufro zusti identificireba.
cvlilebebis Sedegad ganisazRvra, rom sajaroa Tanamdebobis piris
qonebrivi mdgomarebis deklaraciaSi mocemuli yvela informacia,
garda saidumlo gverdis, deklaraciis pirvel gverd-ze miTiTebuli
piradi nomris, mudmivi sacxovrebeli adgilis misamarTisa da piradi telefonis nomrisa.
aseve mniSvnelovan siaxles warmoadgens 2010 wlis ivlisis TveSi `sajaro samsaxurSi interesTa
SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb~ da `sajaro samsaxuris Sesaxeb~ saqarTvelos kanonebSi
ganxorcielebuli cvlilebebi, ris Sedegadac:
Tanamdebobis piris qonebrivi mdgomareobis deklaraciis wardgena moxdeba weliwadSi
erTxel;
gauqmda moxeleTa rezervi, garda kanonmdeblobiT pirdapir gaTvaliswinebuli SemTxveve-
bisa;
antikorufciul RonisZiebeTa progresis SenarCunebisa da arsebuli meqanizmebis ganmt-
kicebis mizniT kanonis doneze Seiqmna uwyebaTaSorisi antikorufciuli sakoordinacio
15
sabWo.
sajaro samsaxuris biuro 15
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

16. samomavlo proeqtebi
adamianuri resursebis marTvis erTiani eleqtronuli sistema
Cvenma uwyebam daiwyo muSaoba saxelmwifo dawesebulebebSi adamianuri resursebis marTvis
erTiani standartuli eleqtronuli programis SemuSavebaze. yvela sajaro samsaxuris dawe-
sebulebaSi dainergeba sajaro mosamsaxureTa Tanamedrove erTiani eleqtronuli baza, ro-
melsac Tavad uwyeba gamoiyenebs Tavis yoveldRiur saqmianobaSi. dawesebulebebis adamianu-
ri resursebis marTvis samsaxurebi SeZleben TanamSromelTa Sesaxeb nebismieri informaciis
(saxeli, gvari, Tanamdeboba, informacia Svebulebis Sesaxeb, informacia mivlinebis Sesaxeb,
Tanamdebobrivi gadaadgileba, informacia waxalisebisa da disciplinaruli pasuxismgeblobis
Sesaxeb da sxv.) asaxvas bazaSi. faqtobrivad Seiqmneba moxeleTa eleqtronuli piradi saqmeebi.
am sistemis Seqmna metad mniSvnelovania sajaro seqtorSi adamianuri resursebis marTvis gam-
Wvirvalobisa da efeqturobis amaRlebisaTvis, saqmianobis Sefasebis efeqturobis gazrdisa
da rekomendaciebis SemuSavebisaTvis.
sajaro mosamsaxureTa erTiani eleqtronuli bazis gamoyeneba SesaZlebeli iqneba sajaro sam-
saxuris Sesaxeb kvlevebis Casatareblad da sajaro samsaxurSi politikis ukeT gansasazRvrad.
Cveni varaudiT, aRniSnuli programis amoqmedeba SesaZlebeli gaxdeba 2010 wlis 1 oqtom-
brisTvis.
16

17. sajaro samsaxuris kodeqsis proeqti
sajaro samsaxuris reforma warmoadgens saqarTvelos mTavrobis erT-erT umTavres priori-
tets. sajaro samsaxuris biuros mier SemuSavebul iqna sajaro samsaxuris kodeqsis proeqti,
romelmac axal safexurze unda aiyvanos sajaro samsaxuris saqmianobis standartebi.
sajaro samsaxuris kodeqsis proeqti agebulia dasavlur standartebze da iTvaliswinebs mxo-
lod kritikulad aucilebel normebs sajaro samsaxuris Sesaxeb.
proeqtis Tanaxmad, SromiTi urTierTobebi ZiriTadad mowesrigdeba SromiTi kanonmdeblobiT
da daqiravebul pirTan gaformebuli SromiTi xelSekrulebis safuZvelze.
proeqti aseve awesrigebs sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobasa da korufciasTan
dakavSirebul sakiTxebs.
kodeqsis proeqtSi mocemulia saerTaSoriso organizaciebis rekomendaciebis Sesabamisad Se-
muSavebuli sajaro mosamsaxureTa qcevis wesebi.
erT-erTi yvelaze mniSvnelovani siaxlea politikuri da aRmasrulebeli nawilebis gamijvna, rac
gulisxmobs imas, rom sajaro samsaxuris instituciuri struqtura gaiyofa politikur da
aRmasrulebel nawilebad. zemoaRniSnul sistemaSi politikuri nawili miiRebs mxolod po-
litikur gadawyvetilebebs, uSualod ar ganaxorcielebs dawesebulebis administrirebas. rac
Seexeba aRmasrulebel nawils, igi stabiluri iqneba da politikuri procesebi masze zegav-
lenas ar moaxdens. kodeqsis proeqtSi vxvdebiT aRmasrulebeli direqtoris (dawesebulebis
xelmZRvanelis (CEO) Tanamdebobas, romelic administrirebas gauwevs dawesebulebas.
sajaro samsaxuri
politikuri nawili aRmasrulebeli nawili
politikuri da saxelmwifo moxele aRmasrulebeli direqtori
politikuri da saxelmwifo moxelis kabinetis wevri
17
sajaro mosamsaxureebi
sajaro samsaxuris biuro 17
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

18. politikuri da aRmasrulebeli nawilebis gamijvnas vxvdebiT iseT qveynebSi, rogorebicaa:
SvedeTi, axali zelandia, gaerTianebuli samefo. aRniSnul saxelmwifoebSi uwyebebs marTaven
xelmZRvanelebi (General Director, Chief Executive, Permanent Secretary), xolo politikas SeimuSaveben
mTavrobaSi Semavali ministrebi. ministrebis/politikuri Tanamdebobis pirebis cvlileba
ar iwvevs uwyebis aRmasrulebeli xelmZRvanelis cvlilebas.
proeqtis mixedviT, sajaro samsaxurSi gamwesebisaTvis dadgenili minimaluri asaki Semcirdeba
21 wlidan 18 wlamde.
kanonproeqtis Tanaxmad, ucxo qveynis moqalaqeebsac eqnebaT SesaZlebloba daikavon Ta-
namdebobebi sajaro samsaxurSi, garda politikuri da saxelmwifo moxelis Tanamdebobebisa.
kanonproeqtiT mkafiod gaimijna Tanamdebobebi, romlebzedac piri SeiZleba gamwesdes kon-
kursis da pirdapiri daniSvnis, arCevis wesiT.
aRmasrulebeli direqtoris Tanamdebobaze konkurss Caatarebs sajaro samsaxuris biuro,
xolo sakvalifikacio moTxovnebs gansazRvravs uflebamosili politikuri an saxelmwifo
moxele biuros ufrosTan SeTanxmebiT.
SerCeul kandidatTan xelSekrulebas aformebs uflebamosili politikuri an saxelmwifo
moxele da biuros ufrosi kodeqsis proeqtiT dadgenili xelSekrulebis zogadi principebis
safuZvelze.
aRmasrulebel direqtors uflebamosileba Seuwydeba ara uflebamosili politikuri an
saxelmwifo moxelis gaTavisuflebis, aramed xelSekrulebis pirobebis Seusruleblobis gamo.
aRmasrulebeli direqtori
daniSvna gaTavisufleba
sajaro samsaxuris biuros mier Catarebuli konkursis Tavisufldeba xelSekrulebis pirobebis
safuZvelze, xelSekrulebas uformebs uflebamosili Seusruleblobis gamo
politikuri an saxelmwifo moxele da biuros ufrosi
18

19. aRmasrulebel direqtors eqneba sruli diskrecia Tavis saagentoSi miiRos sajaro moxele.
Tumca, aseTi konkursi yvela SemTxvevaSi unda Catardes aradiskriminaciulad da Sejibrebi-
Tobis principis dacviT.
sajaro samsaxurSi miReba
pirdapiri daniSvnis an arCevis wesi konkursis wesi
politikuri da saxelmwifo moxelis kabinetis wevri aRmasrulebeli direqtori
aRmasrulebeli direqtoris moadgile, TanaSemwe, da yvela sxva sajaro moxele
mrCeveli, mdivani
sajaro samsaxurSi miRebis amgvar sistemas vxvdebiT, magaliTad axal zelandiaSi. axali zelan-
diis saxelmwifo seqtoris aqtis (1988) Tanaxmad, dawesebulebis xelmZRvaneli samsaxurSi mi-
iReba saxelmwifo komisioneris mier Catarebuli konkursis safuZvelze. dawesebulebis Sig-
niT, piris samsaxurSi miRebisas, dadgenili minimaluri moTxovnebis farglebSi, xelmZRvanels
gaaCnia sruli avtonomia.
aRmasrulebeli direqtoris saqmianobis Sefaseba moxdeba uflebamosili politikuri an sa-
xelmwifo moxelis mier, aRmasrulebeli direqtoris mier warmodgenili angariSebis safuZ-
velze. aRmasrulebeli direqtori angariSs waradgens weliwadSi orjer an ufro xSirad.
19
sajaro samsaxuris biuro 19
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

20. saqarTveloSi gatarebuli antikorufciuli reformebis Sefaseba
saerTaSoriso organizaciebis mier
2010 wlis 15 aprils ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis (OECD) veb-
gverdze gamoqveynda monitoringis meore raundis angariSi, romlis Sesabamisad saqarTvelo
warmatebiT axorcielebs antikorufciul reformebs, dadebiTad aris Sefasebuli maT mier
gaweuli rekomendaciebis Sesrulebis procesic3.
angariSSi antikorufciuli politikis erT-erT pozitiur faqtorad aris moxseniebuli 2008
wels antikorufciuli sabWos Camoyalibeba, korufciis kriminalizacia saerTaSoriso stan-
dartebis Sesabamisad.
korufciis prevenciis mxriv, mniSvnelovan progresad aris miCneuli 2009 wels miRebuli sa-
qarTvelos prezidentis brZanebulebebi sajaro moxeleTa konkursisa da atestaciis Catare-
bis wesis Sesaxeb. zemoaRniSnuli mimarTulebiT erT-erT mniSvnelovan miRwevad aris dasaxe-
lebuli `sajaro samsaxurSi interesTa SeuTavseblobisa da korufciis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonSi mamxileblis dacvis wesebis SemoRebac.
angariSSi aRniSnulia, rom 2009 wlidan Tanamdebobis pirTa qonebrivi mdgomarebis deklara-
ciebis miRebaze pasuxismgebeli organoa sajaro samsaxuris biuro da mniSvnelovan nabijad
aris miCneuli biuros mier aRniSnuli deklaraciebis veb-gverdze ganTavseba.
saqarTveloSi korufciis done gasuli xuTi wlis ganmavlobaSi mniSvnelovnad Semcirda, (CPI)
2.0-dan 4.1-mde (sadac 10 korufciis gareSe _ 0 korufciis maRali done). saqarTvelo am maC-
venebliT evrokavSiris zogierT wevr qveyanas uswrebs win, kerZod bulgareTs, rumineTs da
saberZneTs4.
3
OECD Anti-Corruption Network for Eastern Europe and Central Asia Istanbul Anti-Corruption Action Plan Second Round Monitoring
Georgia Draft Report (30 March, 2010)
4
www.transparency.ge
20

21. dabali done
4.5
korufciis Semcirebis maCvenebeli
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0
maRali done 2004 2005 2006 2007 2008 2009
antikorufciuli mimarTulebiT miRweulma progresma mniSvnelovani gavlena moaxdina eko-
nomikur faqtorebze. Doing Business-is ukanaskneli angariSis Tanaxmad saqarTvelo dawinaurda,
meTeqvsmetedan meTerTmete adgilze gadainacvla da axla aseulSi imyofeba yvela maCveneb-
liT, xolo oTxi maCveneblis mixedviT aTeulSi moxvda5.
2010 2009
singapuri 1 1
saqarTvelo 11 16
Sveicaria 21 15
21
5
www.doingbusiness.org
sajaro samsaxuris biuro 21
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

22. interviuebi
fransisko kardona OECD ekonomikuri
TanamSromlobis da
ufrosi administratori,
ganviTarebis organizacia
mmarTvelobisa da menejmentis
gaumjobesebis mxardaWera/
ekonomikuri TanamSromlobis da
ganviTarebis organizacia
olga savrani
menejeri, aRmosavleT evropisa da centraluri aziis antikorufciuli qseli; anti-
korufciuli ganyofileba; finansuri da samewarmeo saqmianobis direqtorati; ekonomikuri
TanamSromlobis da ganviTarebis organizacia
gasuli ramdenime wlis ganmavlobaSi saqarTvelos mTavrobam ganaxorciela rigi
reformebisa, dakavSirebuli sajaro samsaxuris gaumjobesebasa da mis Semdgom gan-
viTarebasTan. rogor SeafasebT saqarTvelos mTavrobis mier korufciul saqmiano-
basTan dakavSirebuli riskebis minimizaciisa da mTavrobis saqmianobis momatebuli
gamWvirvalobis mimarTulebiT dagadgmul nabijebs?
fransisko kardona: amasTan dakavSirebiT mogaxsenebT, rom sajaro samsaxuris reforma aris
politikuri Zalisxmeva. sajaro samsaxuris profesionalizaciiT Tqven SegiZliaT mi-
iRoT dadebiTi Sedegi korufciis Semcirebis saqmeSi. sajaro samsaxuris reformis mTa-
vari mizania demokratiul konteqstSi uzrunvelyos, rom sajaro samsaxuri xelmZRva-
22

23. nelobdes samarTlis normiT, moqmedebdes kanonierebis principis Sesabamisad da pativs
scemdes moqalaqeTa uflebebs. es aris sajaro samsaxuris mTavari amocana, Tumca, ro-
gorc giTxariT paralelurad SeuZlia Seamciros korufcia. amasTan dakavSirebiT get-
yviT, rom saqarTvelos mTavroba mzad aris wamoiwyos umTavresi reforma sajaro sam-
saxurSi misi modernizaciisaTvis: rogor imarTeba sajaro samsaxuri da ramdenad mor-
gebulia, sajaro samsaxuri emsaxuros qarTvel sazogadoebas da es kargi nabijia. es aris
Zalian pozitiuri ganviTareba da Cven Zalian moxaruli viqnebiT, TqvenTan erTad CavebaT
am ganviTarebaSi.
olga savrani: Tu daviwyeb Tqveni SekiTxvis pirveli nawiliT, romelic exeba antikorufciul
saqmianobas, amis ukeTesi Sefaseba iqneba ori angariSi, dabeWdili ekonomikuri TanamS-
romlobisa da ganviTarebis organizaciis (OECD) antikorufciuli qselis mier. pirveli
angariSi gamoqveynda 2006 w. da meore _ erTi kviris win Cvens veb-gverdze. iq gaecnobiT
saqarTvelos mTavrobis antikorufciuli qselis OECD-is oficialur Sefasebas, magram
mTlianobaSi, Cven veTanxmebiT bevr saerTaSoriso damkvirvebels, rom mniSvnelovani
progresi iqna miRweuli saqarTveloSi administraciuli korufciis Semcirebis Tval-
sazrisiT, Tumca, Cveni SefasebiT, es progresi ZiriTadad miRweul iqna samarTaldamcavi
organoebis, prokuraturis udidesi ZalisxmeviT, danaSaulis gamovleniT da samarT-
lebrivi devniT da, albaT, am progresis umciresi nawili ganxorcielda sajaro samsa-
xuris nebismieri sistemuri reformis wyalobiT, saidanac iwyeba Tqveni SekiTxva. mTav-
robis gamWvirvalobis pirobebSi Cven aseve vxedavT did progress sxvadasxva samTavrobo
saagentoebis mier informaciis proaqtiuli an moTxovnisamebr miwodebis safuZvelze
arasamTavrobo organizaciebis, sajaro samsaxuris sazogadoebis da Cveulebrivi moqa-
laqeebis meSveobiT. am SemTxvevaSi SeiniSneba gamWvirvalobis gaumjobeseba, Tumca ver
getyviT, rom OECD-is moxsenebebSi Cven gvaqvs naTeli Sefaseba imaze, rom es romelime
sistemuri reformis wyalobiT moxda, Tu iyo mravali uwyebis mier ganxorcielebuli
politikuri gadawyvetileba. angariSi miuTiTebs, rom partiebis dafinansebis qarTuli
sistema Seicavs ZiriTad wesebs evropis standartebisa da praqtikis Sesabamisad. misi
naklia saTanado monitoringisa da saxelmwifo xelisuflebis organoebis mier partiis
dafinansebis kontroli. centralur saarCevno komisias ar gaaCnia arc mandati, arc
23
resursebi, rom yuradRebiT gaakontrolos partiis dafinansebis kanonmdeblobasTan
sajaro samsaxuris biuro 23
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

24. Sesabamisoba. monitoringisa da zedamxedvelobis aseTi meqanizmis gareSe politikuri
partiis dafinansebis aseTi sistema ar aris srulyofili da amaos xdis partiis Sewirulo-
bebis Sesaxeb dadgenilebas. Cemi azriT, angariSi miuTiTebs, rom ar arsebobs aSkara faq-
tebze dafuZnebuli mtkicebuleba, rom amJamad saqarTveloSi arsebobs aseTi problema.
ra SegiZliaT TqvaT saqarTveloSi sajaro samsaxuris reformis mimarTulebis Sesaxeb?
fransisko kardona: sajaro samsaxuris reformis amocanebis dasadgenad, upirvelesad, unda
daxarjo dro da Zalisxmeva da Seecado miaRwio konsesuss rac SeiZleba met adamianTan
sxvadasxva dawesebulebidan, saxelmwifo organizaciebidan, politikuri partiebidan da
a.S. garkveuli saerTo urTierTgagebis Sesaqmnelad amasTan dkavSirebiT, Tu ra aris am
reformis saboloo daniSnuleba, radgan sxvagvarad Cven SesaZloa gamogvrCes saxelm-
wifos mniSvnelovani sakiTxebi. nebismieri reformis dawyebamde unda davrwmundeT, rom
es reforma: pirveli, iqneba sando, meore, iqneba sasargeblo da mesame, mas miiRebs sazo-
gadoebis umetesoba zogadad. am etapze es iqneba Cemi rekomendacia.
2010 wlis 1 Tebervlidan amoqmedda qonebrivi mdgomareobis deklaraciis Sevsebis
eleqtronuli sistema. amJamad, deklaraciebis wardgenis forma Tanamdebobis pir-
TaTvis aris mxolod eleqtronuli. aRniSnuli sistemis administratori aris sajaro
samsaxuris biuro. gTxovT Tqveni mosazreba gamoTqvaT am inovaciasTan dakavSirebiT.
olga savrani: Cveni azriT, es pozitiuri nabijia da aseve kargia, rom arsebobs erTi saagento,
romelic pasuxismgebelia am qonebriv deklaraciebze. vfiqrob, rom swori mimarTulebiT
moZraobT, magram bevria gasakeTebeli imisaTvis, rom gacnobierebul iqnes am sistemi-
saTvis mimatebuli Rirebuleba da misi efeqturoba. mcire teqnikur sakiTxebTan dakav-
SirebiT me mesmis, rom am qonebrivi mdgomareobis deklaraciebis wardgena xdeba eleqt-
ronuli formiT da mere gadagyavT PDF formatSi da aTavsebT onlain reJimSi. bolo
SekiTxva, romelic Cven gvqonda qonebrivi mdgomareobis deklaraciebTan dakavSirebiT
saqarTvelosTan Cveni ukanaskneli intervius dros, iyo am qonebrivi mdgomareobis dek-
laraciebis Semowmeba. ar aris aucilebeli arsebobdes uzarmazari sistema, romelic
yvelafers Seamowmebs da gaakontrolebs. ai es aris is sfero, romelic ar iqna asaxuli
24

25. uaxloes angariSSi saqarTvelosTvis imitom, rom mTavrobam ar miiRo is, magram Cven mainc
daJinebiT vamtkicebT, rom sasargeblo iqneba am sferos kvleva, arsebobs Tu ara dekla-
raciebis aseTi SemTxveviTi Semowmebis/kontrolis an misi sxva formebis saWiroeba.
sajaro moxeleTa 47 000 qonebrivi deklaracia iqna skanirebuli da gadayvanili PDF
formatSi. es deklaraciebi atvirTul iqna sajaro samsaxuris biuros veb-gverdze.
yvela wina da mimdinare qonebrivi mdgomareobis deklaracia xelmisawvdomia sazo-
gadoebisaTvis. gTxovT gagvacaniT Tqveni mosazreba, Tu ramdenad uwyobs xels qo-
nebrivi mdgomareobis deklaraciis Sevsebis eleqtronuli sistema antikorifciuli
reformis ganviTarebas.
olga savrani: es emTxveva Cvens adrindel rekomendacias, rom qonebrivi mdgomareobis dekla-
raciebi sajaro unda iyos da moxarulebi varT, rom saqarTveloSi ase ganviTarda movle-
nebi. rogorc iciT, warsulSi deklaraciebi xelmisawvdomi iyo mxolod moTxovnisamebr.
Tqveni komentarebi nebismier sxva sakiTxze, romelsac saWirod miiCnevT.
olga savrani: Cven viciT, rom saqarTvelos antikorufciuli reforma aris sakmaod warmate-
buli da metad unikaluri yofil sabWoTa kavSiris regionSi da saqarTvelom mowoneba
daimsaxura amasTan dakavSirebiT. TumcaRa, sajaro samsaxuris reformis sferoSi SesaZ-
loa sasargeblo iyos saqarTvelos xelisuflebis organoebisaTvis, dainaxon, Tu rogor
ganxorcielda msgavsi reformebi aRmosavleT evropis sxva qveynebSi, gansakuTrebiT,
uaxles kandidat qveynebSi an evrokavSiris axal wevr qveynebSi. rac Cven iq vnaxeT, aris
uzarmazari Seneleba an Tundac ukureformebi da umTavresi saSiSroeba, rac SeiniSneba
am qveynebSi, aris sajaro samsaxuris politizireba. arCevnebis wyalobiT axali mTavroba
cvlis yvelas sajaro administraciaSi da amgvarad, isini ver uzrunvelyofen, rom saja-
ro samsaxurma gawios momsaxureba qveynis sazogadoebisaTvis da ara _ partiisaTvis da
ZalauflebisaTvis. amJamad aseTi saSiSroeba saqarTvelos ar emuqreba, Tumca misi war-
moSoba gamoricxuli ar aris. es nawilobriv ukavSirdeba antikorufciul Temas da vfiq-
robT es udavod unda iyos saqarTveloSi sajaro samsaxuris samomavlo reformis Semad-
25
geneli nawili.
sajaro samsaxuris biuro 25
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

26. batoni per eklundi
elCi,
evrokavSiris warmomadgenlobis
xelmZRvaneli saqarTveloSi
2004 wlidan saqarTvelos mTavrobis erT-erT umTavres amocanas warmoadgenda
sajaro samsaxuris gaumjobeseba da misi Semdgomi ganviTareba. amasTan dakavSirebiT
inicirebul iqna rigi reformebisa, gansakuTrebiT: 1) korufciul saqmianobasTan
dakavSirebuli riskebis minimizacia; 2) mTavrobis saqmianobis momatebuli gamWvir-
valoba. rogor SeafasebdiT saqarTvelos mTavrobis mier gadadgmul am nabijebs?
evrokavSiri miesalmeba sajaro mmarTvelobis modernizebas saqarTveloSi. evrokavSiris _
saqarTvelos samoqmedo gegmis ZiriTadi amocanebi moicavs sajaro samsaxuris gamWvir-
valobisa da racionaluri angariSvaldebulebis zrdas. aseve minda aRvniSno, rom gar-
damaval qveyanaSi, rogoricaa saqarTvelo, sajaro samsaxuris modernizeba ar warmo-
adgens mxolod erT-erT ZiriTad reformas, aramed moicavs evrokavSiris wevri saxel-
mwifoebis mudmiv miswrafebas, mimarTuls xarisxis, angariSvaldebulebis da momsaxu-
rebis donis gaumjobesebisaken.
2010 wlis 1 Tebervlidan amoqmedda Tanamdebobis pirTaTvis savaldebulo qonebrivi
mdgomareobis deklaraciis Sevsebis eleqtronuli sistema. aRniSnuli sistemis ad-
ministratori aris sajaro samsaxuris biuro. gTxovT gagviziaroT Tqveni Sexedu-
leba am sakiTxTan dakavSirebiT.
26

27. efeqturobisa da gamWvirvalobis zrdis mizniT mTel msoflioSi dagegmili da amoqmedebuli
eleqtronuli mmarTvelobis meqanizmebi usaTuod gamarTlebulia. aqedan gamomdinare,
Cven mivesalmebiT sajaro samsaxuris biuros mier gadadgmul am da sxva nabijebs.
sajaro moxeleTa 47 000 qonebrivi deklaracia iqna skanirebuli da gadayvanili PDF
formatSi. es deklaraciebi atvirTul iqna sajaro samsaxuris biuros veb-gverdze.
yvela wina da mimdinare qonebrivi deklaracia xelmisawvdomia sazogadoebisaTvis.
gTxovT gagvacaniT Tqveni mosazreba, Tu ramdenad uwyobs xels qonebrivi deklara-
ciis Sevsebis eleqtronuli sistemis sajarooba antikorifciuli reformis ganviTa-
rebas.
gamWvirvaloba, iseve rogorc kanoniereba, obieqturoba, angariSvaldebuleba da efeqturoba
warmoadgens sajaro mmarTvelobis safuZvels. qonebrivi deklaraciebis sajarooba usa-
Tuod Seitans wvlils sajaro samsaxuris mimarT moqalaqeTa ndobis zrdaSi. evrokavSi-
ris rig qveynebSi amoqmedda an warmodgenil iqna msgavsi meqanizmebi, rac ufro farTo
sistemis nawilia da uzrunvelyofs sajaro moxeleebis mier piradi interesebis dakma-
yofilebis mizniT ganxorcielebuli TviTneburi qmedebebis aRkveTas. neba miboZeT, da-
vamato, rom saqarTveloSi sajaro samsaxuris biuros Zalisxmeva, daabalansos gamWvirva-
lobis maRali donis uzrunvelyofa da TiToeuli sajaro moxelis interesebis gaTva-
liswineba, evropis sajaro samsaxuris mmarTveli uwyebebis mier did mowonebas imsaxu-
rebs.
SekiTxva: sajaro samsaxuris biuros samomavlo proeqtebi moicavs adamianuri re-
sursebis marTvis erTiani eleqtronuli sistemis danergvasa da sajaro samsaxuris
kodeqsis proeqtis wardgenas. gTxovT, gagviziaroT Tqveni azri Tu rogor imoqme-
debs aRniSnuli reformebi zogadad sajaro samsaxurze?
rac ar unda Sabloburad Candes, sajaro moxeleebi warmoadgenen nebismieri sajaro samsaxuris
ZiriTad faseulobas. sajaro moxeleebis erTiani eleqtronuli bazis amoqmedeba TiTo-
euli sajaro dawesebulebis xelmZRvanels miscems SesaZleblobas, SearCios Sesabamisi
27
sajaro samsaxuris biuro 27
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

28. kadrebi maTi gamocdilebis, unar-Cvevebis da SesaZleblobebis gaTvaliswinebiT. aseTi
meqanizmi aseve xels Seuwyobs sajaro moxeleTa gadaadgilebis gaumjobesebas da sajaro
samsaxuris profesiul srulyofas.
rac Seexeba sajaro samsaxuris kodeqsis proeqts, evrokavSiri am ideas dasawyisidanve
emxroboda. iTvaliswinebs ra sajaro moxeleebis konstituciur rols, evrokavSiri
miiCnevs, rom maTi statusi unda daregulirdes specialuri sakanonmdeblo aqtebiT.
Tqveni komentarebi nebismier sxva sakiTxze, romelsac saWirod miiCnevT.
dasasruls minda aRvniSno lisabonis SeTanxmebis 197-e muxli, romelic gulisxmobs, rom evro-
kavSiri mxars uWers wevri saxelmwifoebis sajaro mmarTvelobis gaumjobesebas. SeTanx-
mebis aRniSnuli ganmarteba asaxavs evrokavSiris damokidebulebas sajaro mmarTvelo-
bis mniSvnelobis mimarT. marTebuli iqneba imis Tqma, rom evrokavSiris farglebSi sa-
jaro samsaxuris mmarTveli organoebi ukve mravali wlis ganmavlobaSi TanamSromloben,
raTa gansazRvron da danergon sajaro mmarTvelobis principebisa da praqtikis zogadi
standartebi, rasac Cven evropuli mmarTvelobis sivrces vuwodebT.
Cveni kompleqsuli instituciuri uwyebis saSualebiTa da sxva zomebiT, mzad varT, mxari
davuWiroT saqarTvelos xelmZRvanelobas sajaro mmarTvelobis modernizebis sakiT-
xebSi.
28

29. vaxtang leJava
mmarTvelobisa da ekonomikur sakiTxebSi
saqarTvelos premier-ministris mrCevelTa
jgufis (samsaxuris) ufrosi
rogor afasebT bolo wlebis ganmavlobaSi saqarTvelos mTavrobis mier antikoruf-
ciuli mimarTulebiT gadadgmul nabijebs?
vfiqrob, rom vardebis revoluciis Semdeg saqarTveloSi antikorufciuli mimarTulebiT
gadadgmuli nabijebi uprecendentoa. Znelad moiZebneba an TiTqmis ar moiZebneba qveyana,
romelmac xuTi-eqvsi wlis ganmavlobaSi SeZlo aseTi garRveva da korumpirebulidan
arakorumpirebul qveynad transformirda. amaze metyvelebs Zalian bevri damoukide-
beli wyaro, maT Soris saerTaSoriso gamWvirvalobis kvlevebi da sxva. ase rom, es ar aris
mxolod saqarTvelos mTavrobis azri.
gTxovT gaakeToT komentari qarTuli sajaro samsaxuris dasavlur standartebTan
miaxloebis mimarTulebiT gatarebuli reformebis Sesaxeb.
bolo wlebis ganmavlobaSi qarTuli sajaro samsaxuri sakmaod dauaxlovda msoflio stan-
dartebs. pirvel rigSi Zalian gaizarda efeqturoba, ara marto imitom, rom korufcia
Semcirda minimumamde, aramed imis gamoc, rom samotivacio sistema sajaro samsaxurSi
bevrad ufro daxvewilia. sajaro samsaxurma SeZlo bevri niWieri da unariani adamianis
mozidva. gadawyvetilebebis miReba xdeba swrafad da efeqturad. sxvadasxva samsaxurs
29
Soris koordinacia Zalian mWidro da efeqturia, TviTon momsaxurebis xarisxi, romel-
sajaro samsaxuris biuro 29
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi

30. sac sajaro samsaxuri uwevs saqarTvelos mosaxleobas zogierT SemTxvevaSi msoflio
standartebis Sesabamisia. umetes SemTxvevaSi ki is akmayofilebs yvela im sabazo stan-
darts, romelic aseTi momsaxurebisTvis arsebobs. im TanxisTvis, romelsac qarTveli
sazogadoeba ixdis sajaro samsaxurSi, is iRebs sakmaod maRal gadawyvetilebis miRebis
efeqts koordinaciis da aseve momsaxurebis gawevis TvalsazrisiT.
gTxovT, gagvacnoT Tqveni mosazreba, Tu ra mimarTulebiT unda ganviTardes refor-
ma sajaro samsaxurSi.
sajaro samsaxurSi reforma unda gagrZeldes imave mimarTulebiT: pirveli, ar unda dagva-
viwydes, rom korufciasTan brZola arasdros ar aris dasrulebuli da korufciuli
riskebi yovelTvis unda Sefasdes. meore, samotivacio sistema kidev ufro unda daixve-
wos da ekonomikis da sazogadoebis cxovrebis ganviTarebasTan erTad isic unda ganvi-
Tardes. mesame, gadawyvetilebis miRebis procesis efeqturoba SesaZlebelia kidev ufro
gaizardos da ra Tqma unda gamWvirvalobis principis dacviT koordinaciis meqanizmebs
sWirdeba ufro meti institucionalizeba. meoTxe, sajaro samsaxuri kidev ufro unda
iyos damyarebuli egreT wodebul meritokratiul principebze anu Rirsebebze da una-
rebze sajaro mosamsaxureebSi. amas kidev sWirdeba ganviTareba, xelSewyoba da, Cemi
azriT, es unda iyos Cveni reformebis generaluri xazi. Cven swor gzaze mivdivarT da ub-
ralod unda gavagrZeloT am mimarTulebiT svla.
gTxovT, gagvacnoT Tqveni mosazreba imis Sesaxeb, Tu ratom iqna dawunebuli sajaro
samsaxuris Sesaxeb kodeqsis proeqti, romelic inicirebul iqna saqarTvelos parla-
mentSi 2007 wels.
yvelas Tavisi mosazreba aqvs, Tu ratom ver moxerxda am kodeqsis miReba 2007 wels. Cemi azriT,
am kodeqsSi ar iyo srulad asaxuli is progresi, romelic sajaro samsaxurma ganicada
bolo sami wlis ganmavlobaSi da ar Canda perspeqtiva, romliTac unda ganviTarebuliyo
sajaro samsaxuri. SesaZloa am kodeqsis erT-erTi sisuste iyo, rom is cdilobda gar-
kveul abstraqtul garemoSi samodelo (es modeli sakamaTo SeiZleba iyos) sajaro sam-
saxuris Camoyalibebas, romelic Sors iyo arsebuli tendenciebisa da realobisagan.
30

31. rac mTavaria, am kodeqsma ver aiTvisa is mTavari da dadebiTi, rac im droisTvis iyo
sajaro samsaxurSi.
2010 wlis 1 Tebervlidan amoqmedda Tanamdebobis pirTa qonebrivi mdgomareobis
deklarirebis eleqtronuli sistema. gTxovT mogvaxsenoT Tqveni azri am novaciis
Sesaxeb.
rac Seexeba deklarirebis eleqtronul sistemas, me SemiZlia misi orgvarad Sefaseba _ ubralo
deklarantisa da sakuTari Tanamdebobis poziciidan. rogorc deklarantma, visargeble
am sistemiT da dRes warvadgine Cemi eleqtronuli deklaracia. sakmaod orientirebulia
momxmarebelze, kargi interfeisi aqvs. xolo rac Seexeba Cems Tanamdebobriv pozicias, me
vfiqrob, rom es aris kidev erTi wingadadgmuli nabiji meti gamWvirvalobisken da anga-
riSvaldebulebisken sajaro mosamsaxureebis mxridan. Zalian cota qveyanaSi aris da-
nergili, erTi mxriv aseTi maRalteqnologiuri da, meore mxriv, gamWvirvale sistema.
ramdenad uwyobs xels aRniSnuli sistemis sajarooba antikorufciuli reformis
ganviTarebas?
es sistema xels uwyobs sajaroobas da gamWvirvalobas, aseve mniSvnelovanwilad _ korufciis
prevencias. Cemi azriT, bevrma qveyanam SeiZleba mibaZos saqarTvelos.
31
sajaro samsaxuris biuro 31
efeqturi da gamWvirvale sajaro mmarTveloba saqarTveloSi