17 Eylül 2012'de Drupal Türkiye buluşmasında yaptığım sunum.

1. DRUSH SUNUMUMA HOŞGELDİNİZ!
Merhaba!
Drupal Türkiye grubumuzun ilk sunumu olan Drush
sunumuna hoşgeldiniz.
Ben Kartagis (Muzaffer Tolga Özses) bu sunumda kısaca
size Drush'un ne olduğundan, kurulumundan,
kullanımından kısaca bahsedeceğim.
Bu sunum bilgisayarciniz.org tarafından desteklenmektedir.

2. DRUSH NEDİR?
Drush ilk olarak 2006 yılında Moshe Weitzman tarafından yazılmış
ve şu anki sürümü 7.x-5.7 olan bir can kurtarıcıdır. Drush adı
Drupal Shell kelimelerinin ilk hecelerinin alınmalarından meydana
gelmiştir. Drupal IRC kanalında Druplicon'a sorduğunuzda
“dilimlenmiş ekmekten üstün” olduğunu söyler.

3. DRUSH KURULUMU
● Drush'u drupal.org üzerindeki http://drupal.org/project/drush proje
sayfasından indirebileceğiniz gibi, kullandığınız GNU/Linux
dağıtımının depolarından da indirebilirsiniz. Ben proje sayfasından
indirmeyi öneriyorum. Böylece depolardaki Drush eski olabileceği
için her zaman güncel kalmış olursunuz. Bir sonraki sayfada hem
proje sayfasından indirip açmayı, hem de birkaç dağıtımın
deposundan kurmayı göstereceğim.

4. DRUSH KURULUMU - DEVAM
● Bir önceki sayfada dediğim gibi Drush'u hem proje sayfasından hem
de depolardan indirebilirsiniz.
● Proje sayfasından indirip kurmak için
http://ftp.drupal.org/files/projects/drush-7.x-5.7.zip dosyasını indirip
diskte bir yere açın (neresi olduğu önemli değil) ve ~/.bashrc
dosyanıza (burada ~ kullanıcı dizininize denk geliyor) alias
drush='/usr/local/bin/drush/drush' yazıp kaydettikten sonra source
~/.bashrc yazıp Enter tuşuna basarsanız drush için bir kısayol yaratmış
olursunuz.
● Depolardan kurmak için kullandığınız GNU/Linux dağıtımının paket
yöneticisi ile kurabilirsiniz (Debian ve Ubuntu için apt-get install
drush, CentOS için yum install drush)

5. DRUSH KULLANIMI
● Drush ile birçok şey yapılabilir. Bunların en basitleri modül ve tema
kurmak. Ama kesinlikle zahmetli değil. Drush'ı kullanmak için
Drupal kurulumunun içinde olmanız gerekiyor ve herhangi bir
dizinde olmanız yeterli.
● Örneğin: drush dl views pathauto sky corolla komutu views ve
pathauto modüllerini /sites/all/modules/ dizinine, sky ve corolla
temalarını /sites/all/themes/ dizinine indirir ve kendisi açar.

6. DRUSH KULLANIMI - DEVAM
● Bir önceki sayfada views ve pathauto modüllerini indirmiştik. Şimdi
gelelim burada Drush'ın bize yaptığı kolaylığa. drush en views
pathauto komutunu verdiğimizde views modülü ctools modülünü,
pathauto modülü de token modülünü istediği için otomatik olarak
bunlar da otomatik olarak /sites/all/modules/ dizinine indirilip
açılacak. Peki Drush modüllerin gereksinimlerini nereden anlıyor?
Modüllerin .info dosyasına bakıyor.

7. DRUSH BU KADARLA SINIRLI MI?
● Tabii ki hayır. Drush'la bir sürü şey yapabilirsiniz. Standart
olanlardan birkaç tanesi modül ve tema kurmak ve gereksinimlerini
çözmek, önbelleği temizlemek, kullanıcı oluşturmak ve silmek,
bütün kullanıcılara mesaj göndermek. Birçok modülle de yeni drush
komutları geliyor. Bunlar komut satırında drush yazdığınızda çıkan
yardım metninde All commands in devel şeklinde ayrılıyor.
Örneğin drush generate users komutuyla devel modülüne kullanıcı
oluşturtabilirsiniz. Tabii ki bu komutların olması için devel
modülünün kurulu olması gerekiyor. Komutların tam listesini komut
satırında drush yazarak alabilirsiniz.
http://drupal.org/project/modules?filters=tid:4654adresinden ise
drush uyumlu modüllerin listesini görebilirsiniz.

8. DRUSH VE ÇOKLU-SİTE
● Önce size çoklu-sitenin ne olduğundan ve kurulumundan bahsedeyim.
Çoklu-site kurulumu bir Drupal kurulumu altında birden çok web
sitesi kurmak için tasarlanmış bir yapıdır.
● Çoklu-site kurulumu yapmak için önce normal bir Drupal kurulumu
yapmanız gerekiyor. Daha sonra sites/ dizini altına diğer siteleri temsil
edecek birer dizin açmanız gerek. Benim örneğim
sites/drupalizm.com/ olacak. Daha sonra ise
sites/default/default.settings.php dosyasını
sites/drupalizm.com/settings.php olarak kopyalayıp drupalizm.com/
dizininin ve settings.php dosyasının izinlerini chmod ile 777
yapmanız gerek. Burada dikkat edilmesi gereken en büyük nokta eğer
Apache web sunucusunu kullanıyorsanız bütün web siteleri için
DocumentRoot değerinin aynı olması gerektiği. Daha sonra
http://drupalizm.com adresine gidip kurulumu yapıyorsunuz.

9. PEKİ YA MODÜLLER/TEMALAR?
● Modüller ve temalar dilerseniz sites/all/modules dizininde olabilir,
dilerseniz sites/drupalizm.com/modules dizininde. Ben şahsen
sites/all/modules dizinini tercih ediyorum, çünkü güncellemek çok
daha kolay oluyor. Eğer Drupal kurulumunun ana dizininde drush dl
<projeismi> komutunu verirseniz proje sites/all/modules ya da themes
dizinine iniyor, ama sites/drupalizm.com dizininin içinde verirseniz
sites/drupalizm.com/modules dizinine iniyor; ama bu benim tercih
ettiğim bir yol değil. Burada takma adlar devreye giriyor. drush
kurulumunun içinde olan examples/ dizinindeki
example.aliases.drushrc.php dosyasını bir üst dizine
aliases.drushrc.php olarak kopyalayın. İçine drupalizm.com için (ben
drupalizm demeyi tercih ettim) takma ad yaratırsanız drush dl
<projeismi> ile indirdiğiniz projeyi, drush @drupalizm en
<modülismi> ile etkinleştirebilirsiniz.

10. PROJE/MODÜL?
● Neden bir önceki sayfada hem projeismi, hem de modülismi
kullandık? Bunun nedeni şu: Bir projede (örneğin Übercart) proje ismi
ve modül ismi aynı olmayabiliyor. Örneğin Übercart bir proje, ancak
bunun içinde olan uc_paypal bir modül. Onun için drush dl ubercart
dedikten sonra drush @drupalizm en uc_paypal dememiz
gerekiyor. Tabii ki uc_paypal'ı etkinleştirmek istediğimizde eğer bu
modülün gereksinimleri varsa o modüller de etkinleştirilecek. Bir
ipucu: Eğer drush @drupalizm -y en uc_paypal derseniz her soruya
evet demişsiniz gibi davranır, fakat -y seçeneğini koymazsanız her
soruya ayrı ayrı evet demek zorunda kalırsınız. Bu seçenek bütün
komutlarla kullanılabiliyor.

11. SORULAR, SORULAR
● Soruları alayım? :)
● Hepinize teşekkürler :)