3. •Ang Rome ay itinatag sa kalagitnaan ng
ikalawang siglo B.C.E
•Unang Roman na nagsalita ng Latin,
isang sangay ng wikang nabibilang sa
Indo-Europeo
4. Ayon sa alamat, itinatag ng
kambal na magkakapatid na
lalaking
sina Romulus at Remus ang
lungsod at kaharian ng
Roma noong Abril 21, 753 BK.
Nagbuhat ang dalawang
magkapatid na ito mula sa lahi
ng
prinsipeng Troyanong si Aeneas.
Pagkaraan ng maraming mga
pagtatalo, pinatay ni Romulus si
Remus, at pinangalanan ang
lungsod mula sa kanyang
pangalan, bilang Roma.
5.
6. ►Noong 509 B.C.E nag-alsa
ang mga Roman laban sa
dayuhang Etruscan
►Ang lipunang Roman ay
binubuo ng dalawang uri
7. •Patrician na hango sa salitang Latin na
patres o “Mga Ama”
-sila ay mayayamang may ari ng lupa
-sila ang bumubuo sa mataas na lipunan
sa Rome
•Plebelian na binubuo ng mga karaniwang
tao tulad ng mga magsasaka at
mangangalakal
8.
9. • Ang 300 kasapi ng mga Senate na
tinawag na mga Senador, ay mga
Patrician
► Ang pagtatag ng mga Roman ng
Lehislatura na binubuo ng Senate at
ilang Assembly
► Assembly of Centuries
•Pamamahala ng usaping pandigma
10. ► hawak ng dalawang consul na
pinipili mula sa mga patrician
• Veto
• Praetor
• Censor
► pangunahan ang hukbo, ingatan
ang salapi ng pamahalaan, at
tumayo bilang kahulu-hulihang
hukom
11. Pakikibaka ng mga Plebeian
para sa pantay na karapatan
► Assembly of Tribes
•binubuo ng mga plebeian
► Tribune
•nilikha upang pangalagaan ang karapatan ng mga
plebeian
► Twelve Tables
• Ang unang nakasulat na batas sa Roma
• Isinulat sa 12 bronze tablets na naka post sa
Roman Forum at pampublikong lugar
12.
13. Latin League
• Ipagtanggol ang estado nito
• makakuha ng karagdagang lupa na maaaring
sakahin
Balakid sa pagtatatag ng Rome ng
monopolyo ng kapangyarihan sa Italy
• Ang kolonyang Greek sa timog
- matagal ng naninirahan ang mga Greek sa lugar
kung kaya madalas na tawagin ang bahaging ito
bilang magna Graecia o Greater Greece
• Paghingi ng tulog kay Pyrrhus
• Sa pagsapit ng 270 B.C.E ang Rome ang naging
pangunahing lungsod sa gitna at Timog Italy
14.
15.
16. Carthage
• Itinatag ng mga Phoenician
• Panibagong kalaban sa pagiging ganap na
panginoon sa Mediterranean Sea
► Mula 264 hanggang 146 B.C.E, sumabak
ang Rome at ang Carthage sa tatlong
digmaan na tinatawag na Digmaang Punic
17.
18. Unang Digmaang Punic
(264 – 241 B.C.E)
►Nanalo ang Rome sa Unang
digmaang Punic
• Sinakop nila ang Sicily, Sardinia, at
Corsica
• Nagsagawa ang rome ng plota at
sinanay ang mga sundalo nito upang
maging tagapag sagwan
19. Ikalawang Digmaang Punic
(218 – 202 B.C.E)
• Sinalakay ni Hannibal ang ang lungsod ng Saguntum sa
Spain
•Tinawid ni Hannibal ang timog France at bundok ng Alps
ksama ang kanyang 40,000 sundalo
• Tinalo ng hukbo ni Hannibal ang isang malaking hukbo ng
Rome sa Cannae noong 216 B.C.E
• Sa ngalan ng pamumuno ni Scipio Africanus, sinalakay ng
Roman ang Hilagang Africa
• Natalo si Hannibal sa labanan sa Zama
• Sinuko ng Carthage ang Spain at nagbayad ng buwis taon
– taon sa Rome
20.
21.
22. Ikatlong Digmaang Punic
(149 – 146 B.C.E)
► Marcus Porcius Cato
• pinuno at manunulat
• Pagsalakay ng Carthage sa isang
kaalyado ng Rome
• Pagkuha ng Rome sa lahat ng pag-
aari ng Carthage sa Hilagang Africa
Marcus Porcius Cato
Tagumpay sa Silangan
► Tinalo ng Rome ang Macedonia
• Pagsapit ng 100 B.C.E lahat ng lupain sa
baybayin ng Mediterranean Sea ay nasakop
na ng Rome
• Mare Nostrum o Aming Dagat
23. Kabihasnang Roman
► Sa pagsakop ng Rome sa mga
lungsod ng Greece, libo – libong
Greek ang tumungo sa Italy
►Tinangay ng mga Heneral ng
Rome ang mga gawaing sining at
aklat ng Greece sa pagbalik nila
sa Rome
► Naimpluwensyahan ng Greece
ang kabihasnang nabuo sa Rome
24. Batas
► Twelve Tables
• Ito ay batas para sa lahat
• Ginamit upang alamin ang
kaukulang parusa para sa isang
krimen
• Nakasaad ang mga karapatan ng
mga mamamayan
Panitikan
► nangsimula noong kalagitnaan ng ikatlong siglo
B.C.E
• Livius Andronicus, nagsalin ng Odyssey sa Latin
• Marcus Plautus at Terence, unang manunulat ng
Comedy
• Laucretius at Catullus, mga manunulat
• Cicero, isang manunulat at orador na nagpahalaga sa
batas
26. Arkitektura
► Ang mga Roman ang tumuklas ng
Semento
► Arch na natutunan ng mga Roman sa
Etruscan
► Bassilica isang bulwagan na nag
sisilbing korte
► Colesseum na isang ampitheater para
sa mga labanan ng gladiator
Colesseum
The arch of Constantine
St Peter's Basilica
(Basilica di San Pietro)
27. Inhenyera
► Nagtayo ng mga daan at tulay upang pag – ugnayin
ang mga imperyo
► Appian Way nag – uugnay sa Rome at timog Italy
► Aqueduct daan ng tubig patungo sa lungsod
Aqueduct
28. Tirahan ng Mayayaman
► Yari sa ladrilyo, bato at marmol ang mga bahay
►may malawak na bulwagan o atrium
Tirahan ng Mahihirap
►Nakatira sa bahay paupahan
Libangan
►Sa pahahon ng republic ang mga pampublikong
paliguan ang sentro ng libangan ng mga
Roman.Ngayon ay Colesseum
30. Pananamit
► Dalawang kasuotan ng mga lalaking
Roman
• Tunic kasuotang pambahay
• Toga isinusuot sa ibabaw ng tunic
►Dalawang uri ng kasuotan ng mga
babaeng Roman
• Stola kasuotang pambahay
• Palla isinusuot sa ibabaw ng stola
Agrikultura
►pagtatanim ng trigo, barley,
gulay at prutas
►pag aalaga ng tupa at baka
32. MGA PAGBABAGO DULOT NG PAGLAWAK
NG KAPANGYARIHANG ROMANO
►Patuloy ang pagkakasangkot ng Rome sa mga
usaping panlabas
• dinagdagan ng Senate ang kapangyarihan at
katanyagan nito
► Nasira ang timog na bahagi ng Italy dahil sa
hukbo ni Hannibal
► Ang yaman na pumasok sa Rome mula sa
napanalunan sa mga digmaan ay napakinabangan
lamang ng mga mayayaman
33. ► Itinuring ng magkapatid na Tiberius
at Gaius Gracchus, kapwa tribune,
ang lumalaking agwat sa pagitan ng
mayayaman at mahihirap
34. ► Tiberius
• nagpanukala ng batas sa pagsasaka kung saan ang
mga lupang nakamit sa pamamagitan ng digmaan ay
ipamamahagi upang magkaroon ng bukirin ang
mahihirap
• nagnais na limitahan ang lupang pwedeng ariin ng
mayayaman
• pinatay ng isang grupo ng mayayaman
► Gaius Gracchus
• itinuloy ang nasimulan ng kapatid
• Sinalakay ng isang pangkat ng mga senador
kasama ang mga ang inupahang hukbo at alipin
► Nilinaw ng kamatayan ng magkapatid na Gracchus
ang mainit na tunggalian ng mga patrician sa Senate
at ng mga plebeian at alipin
35.
36.
37. • Siya ang naging Gobernador ng Gaul kung saan
matagumpay nitang napalawak ang mga hangganan ng
Rome hanggang sa France at Belgium
• nagpanukala ng reporma sa mga lalawigan tulad ng
pagbababa ng buwis at pagkakaloob ng lupa sa mga
beterano ng hukbo
► Ginawang diktador si Caesar sa kanyang pagbalik sa
Rome
• Binawasan niya ang kapangyarihan ng Senate
• Nabigyan ng Roman Citizenship ang lahat ng mga
naninirahan sa Italy
• Sinaksak si Caesar ng unang grupo ng senador na
pangunguna ni Brutus matalik na kaibigan ni Caesar at si
Gaius Cassius
• Binuo ni Julius Caesar, Pompey at Marcus Licinius
Crassus ang first Triumvirate
38.
39.
40. ► Bago mamatay si Caesar, ginawa niyang
tagapagmana ang kanyang apo sa pamangkin
na si Octavian
► Pinamunuan ni Octavian ang Rome at ang
kanlurang bahagi ng imperyo
► Bilang pinuno ng hukbo, si Octavian ay
tinawag na Emperador
► Ginawag ng Senate kay Octavian ang
titulong Augustus
• Ang katagang Augustus ay karaniwang
ginagamit patungkol sa isang banal na lugar o
akto, nagpapahiwatig ng hindi pangkaraniwan
41. LIMANG SIGLO NG IMPERYO
► Ang unang dalawa at kalahating siglo ng imperyo ay
nagsimula noong 27 B.C.E hanggang 180 B.C.E o
kadalasang tinatawag na Pax Romana
►Pag unlad ng panitinkan ng Pax Romana
• Ang makatang sina Virgil, Horace at Ovid ay nabuhay
sa panahong ito
• Sinulat ni Virgil ang Aenid (unang siglo B.C.E) ulat ng
paglalakbay ng Aeneas pagkatapos ng pagbagsak ng
Troy
• Ovid, binigyang buhay ang mga mitong Greek at
Roman sa akda niyang Metamorphoses (8 C.E)
• Pliny the Elder, ang Natural History (circa 77 – 79 C.E)
• Tacitus, ang Histories of Annals (circa 115 – 116 B.C.E)
• Livy, (27 – 26 B.C.E) From the Founding of the City
42. MGA EMPERADOR PAGKATAPOS NI
AUGUSTUS
► Namatay si Augusus noong 14 C.E
• Tiberius hanggang sa katapusan ng
imperyo noong 476 C.E
• Caligula (37 – 41 C.E)
• Nero (54 – 68 C.E)
• Claudius (41 – 54 C.E)
► Dinastiyang Flavian
• Vespasian (67 – 79 C.E)
► Limang Mahuhusay na Emperador
• Nerva (96 – 98 C.E)
• Trajan (98 – 117 C.E)
• Antoninus Pius (138 – 161 C.E)
• Hadrian (117 – 138 C.E)
• Marcus Aurelius (161 – 180 C.E)
43. Mga Nasakop ng Roman
Empire
• Italya
• Carthage
• Macedonia
• Sicily
• Corsica
• Mesopotamia
• Egypt
• Sardinia
• Gaul (France)
• England
• Espanya
• Greece
• Asia Minor
•Ang Rome ay itinatagsakalagitnaanngikalawangsiglo B.C.E•Unang Roman nanagsalitangLatid, isangsangayngwikangnabibilangsa Indo-Europeo
Ayonsaisangmatandangalamat, ang Rome ay itinatagngkambalnasinaRomolus at Remus
AngRepublikangRomano (509 B.C.E)
►Noong 509 B.C.E nag-alsaangmga Roman labansadayuhang Etruscan ►Anglipunang Roman ay binubuongdalawanguri•Patrician nahangosasalitang Latin napatres o “MgaAma”-sila ay mayayamang may aringlupa-sila ay angbumubuongmataasnalipunansa Rome
•Plebeliannabinubuongmgakaraniwangtaotuladngmgamagsasaka at mangangalakal
Senate
► Assembly of Centuries•Pamamahalangusapingpandigma
► hawakngdalawang consul napinipilimulasamga patrician► pangunahananghukbo, ingatanangsalapingpamahalaan, at tumayobilangkahulu-hulihanghukom
► Assembly of Tribes•binubuongmga plebeian► Tribune•nilikhaupangpangalagaanangkarapatanngmga plebeian► Twelve Tables• Angunangnakasulatnabatassa Roma• Isinulatsa 12 bronze tablets nanaka post sa Roman Forum at pampublikonglugar
ANG ROME BILANG MAKAPANGYARIHAN SA MEDITERRANEAN
Latin League•Ipagtanggolangestadonito• makakuhangkaragdaganglupanamaaaringsakahinBalakidsapagtatatagng Rome ngmonopolyongkapangyarihansa Italy• Angkolonyang Greek satimog - matagalngnaninirahanangmga Greek salugar kung kayamadalasnatawaginangbahagingitobilang magna Graecia o Greater Greece• Paghingingtulogkay Pyrrhus• Sa pagsapitng 270 B.C.E ang Rome angnagingpangunahinglungsodsagitna at Timog Italy
ROME LABAN SA CARTHAGE
Carthage•Itinatagngmga Phoenician• Panibagongkalabansapagigingganapnapanginoonsa Mediterranean Sea► Mula 264 hanggang 146 B.C.E, sumabakang Rome at ang Carthage satatlongdigmaannatinatawagnaDigmaang Punic
UnangDigmaang Punic (264 – 241 B.C.E)►Nanaloang Rome saUnangdigmaang Punic• Sinakopnilaang Sicily, Sardinia, at Corsica• Nagsagawaangromengplota at sinanayangmgasundalonitoupangmagingtagapagsagwan
IkalawangDigmaang Punic (218 – 202 B.C.E)• Sinalakayni Hannibal anganglungsodngSaguntumsa Spain•Tinawidni Hannibal angtimog France at bundokng Alps ksamaangkanyang 40,000 sundalo• Tinalonghukboni Hannibal angisangmalakinghukbong Rome sa Cannae noong 216 B.C.E• Sa ngalanngpamumunoni Scipio Africanus, sinalakay Roman angHilagang Africa• Natalosi Hannibal salabanansa Zama• Sinukong Carthage ang Spain at nagbayadngbuwistaon – taonsa Rome
Mapang Second Punic War
ScipioAfricanus
IkatlongDigmaang Punic (149 – 146 B.C.E)► Marcus Porcius Cato• pinuno at manunulat• Pagsalakayng Carthage saisangkaalyadong Rome• Pagkuhang Rome salahatngpag-aaring Carthage saHilagang Africa
Panitikan►nangsimulanoongkalagitnaanngikatlongsiglo B.C.E• Livius Andronicus, nagsalinng Odyssey sa Latin• Marcus Plautus at Terence, unangmanunulatng Comedy• Laucretius at Catullus, mgamanunulat• Cicero, isangmanunulat at oradornanagpahalagasabatas
The arch of Constantine
Inhenyera►Nagtayongmgadaan at tulayupangpag – ugnayinangmgaimperyo► Appian Way nag – uugnaysa Rome at timog Italy► Aqueduct daanngtubigpatungosalungsod
TirahanngMamamayan► Yarisaladrilyo, bato at marmolangmgabahay►may malawaknabulwagan o atriumTirahanngMahihirap►NakatirasabahaypaupahanLibangan►Sa pahahonng republic angmgapampublikongpaliguanangsentronglibanganngmgaRoman.Ngayon ay Colesseum
Agrikultura►pagtatanimngtrigo, barley,gulay at prutas►pagaalagangtupa at baka
Panlalaki
MGA PAGBABAGO DULOT NG PAGLAWAK NG KAPANGYARIHANG ROMANO►Patuloyangpagkakasangkotng Rome samgausapingpanlabas• dinagdaganng Senate angkapangyarihan at katanyagannito► Nasiraangtimognabahaging Italy dahilsahukboni Hannibal► Angyamannapumasoksa Rome mulasanapanalunansamgadigmaan ay napakinabanganlamangngmgamayayaman
ANG BANTA NG DIGMAANG SIBIL
►Nilinawngkamatayanngmagkapatidna Gracchus angmainitnatunggalianngmga patrician sa Senate at ngmga plebeian at alipin
Gaius Gracchus, Tribune of the People
SI JULIUS CAESAR BILANG DIKTADOR
• SiyaangnagingGobernadorng Gaul kung saanmatagumpaynitangnapalawakangmgahanggananng Rome hanggangsa France at Belgium• nagpanukalangrepormasamgalalawigantuladngpagbababangbuwis at pagkakaloobnglupasamgabeteranonghukbo► Ginawangdiktadorsi Caesar sakanyangpagbaliksa Rome• Binawasanniyaangkapangyarihanng Senate• Nabigyanng Roman Citizenship anglahatngmgananinirahansa Italy• Sinaksaksi Caesar ngunanggrupongsenadornapangungunani Brutus mataliknakaibiganni Caesar at si Gaius Cassius• Binuoni Julius Caesar, Pompey at Marcus Licinius Crassus ang first Triumvirate
AUGUSTUS : Unang Roman Emperor
► Bagomamataysi Caesar, ginawaniyangtagapagmanaangkanyangaposapamangkinnasi Octavian► Pinamunuanni Octavian ang Rome at angkanlurangbahagingimperyo► Bilangpinunonghukbo, si Octavian ay tinawagnaEmperador► Ginawagng Senate kay Octavian angtitulong Augustus• Angkatagang Augustus ay karaniwangginagamitpatungkolsaisang banal nalugar o akto, nagpapahiwatignghindipangkaraniwan
LIMANG SIGLO NG IMPERYO► Angunangdalawa at kalahatingsiglongimperyo ay nagsimulanoong 27 B.C.E hanggang 180 B.C.E o kadalasangtinatawagnaPaxRomana►PagunladngpanitinkanngPaxRomana• Angmakatangsina Virgil, Horace at Ovid ay nabuhaysapanahongito• Sinulatni Virgil angAenid (unangsiglo B.C.E) ulatngpaglalakbayng Aeneas pagkataposngpagbagsakng Troy• Ovid, binigyangbuhayangmgamitong Greek at Roman saakdaniyang Metamorphoses (8 C.E)• Pliny the Elder, ang Natural History (circa 77 – 79 C.E)• Tacitus, ang Histories of Annals (circa 115 – 116 B.C.E)• Livy, (27 – 26 B.C.E) From the Founding of the City