https://mozyrko.files.wordpress.com/2013/10/praca-magisterska-bartosz-mozyrko-kognitywistyka.pdf http://mozyrko.files.wordpress.com/2010/12/nazywanie_ksztaltow_artykul.pdf To co uważamy za estetyczne jest po prostu wygodne dla naszego mózgu. Zaokrąglone prostokąty, przy których upierał się Steve Jobs pracując nad pierwszą wersją systemu Mac OS, są jednym z wielu takich przykładów. Nasza percepcja jest wynikiem milionów lat ewolucji co przekłada się na sposób w jaki funkcjonujemy. Z tego względu projektanci powinni mieć na uwadze, że efekty ich pracy nie mogą być jedynie przyjemne dla oka, ale również wygodne z perspektywy odbioru przez nasz mózg. To, co dla jednych jest atrakcyjne, dla innych oczywiście takie być nie musi. Czasem jednak nie jest to jedynie kwestia gustu, ale także tego, jak nasz umysł odbiera różne kształty i wzorce. Prezentacja zostanie oparta o autorskie badania nad uniwersalnym zjawiskiem, które występuje u większości z nas. Mowa tutaj o kojarzeniu pewnych typów figur z (niepowiązanymi semantycznie) pewnymi typami nazw. Motywacją do ukierunkowania badań z tego zakresu była chęć stworzenia dodatkowego narzędzia wspomagającego pracę osób zajmujących się szeroko pojętą identyfikacją wizualną oraz namingiem.

1. Nazywanie kształtów,
kształtowanie nazw
O znaczeniu asemantycznych skojarzeo nazw dla
projektowania logo
Bartosz Mozyrko

2. Coraz trudniej jest się wyróżnić
2

3. Reklam jest coraz więcej
„Przeciętny człowiek napotyka na coraz więcej
reklam, z tego powodu średni czas koncentracji
na pojedynczej pozycji zmniejsza się”
Ukryta moc reklamy. Co tak naprawdę wpływa na wybór marki?
Robert Heath
3

4. Nasza uwaga jest ograniczona
The Magical Number Seven, Plus or Minus Two. Some Limits on
Our Capacity for Processing Information, George A. Miller
4
Killer Web Content, Gerry McGovern

5. Zasady Gestalt
• Bliskość
• Podobieństwo
• Wspólna droga
• Dobra kontynuacja 5
• Domykanie

6. Zasady Gestalt & inne
Designing with the Mind in Mind: Simple Guide to Understanding
User Interface Design Rules, Jeff Johnson
6

7. Style poznawcze a architektura informacji
7
Cognitive styles and users’ responses to structured information representation,
Sherry Y. Chen, George D. Magoulas and Robert D. Macredie

8. Style poznawcze a architektura informacji
• Osoby zależne od otoczenia (field-dependent) osiągały gorsze wyniki
podczas próby wyboru odpowiedniego obiektu. Jest to typ
osobowości bardzo wrażliwy na otoczenie percepcyjne:
• za najlepszy sposób organizacji kategorii uważały segregację
według stopnia ich istotności
• preferowały większą liczbę kategorii dostępnych od razu, lecz o
wiele „płytszych”
• faworyzowały horyzontalny (od lewej do prawej) sposób
organizacji subkategorii
• potrzebowały zaplanowanej struktury, która przeprowadzi je
przez cały proces poszukiwania informacji
8

9. Style poznawcze a architektura informacji
• Osoby niezależne od otoczenia (field-independent) były w stanie
spostrzec szukane figury spośród otaczających obiektów bez większej
trudności:
• preferowały alfabetyczny sposób segregacji kategorii
• preferowało mniejszą ich liczbę, za to z większą liczbą poziomów
zagnieżdżenia
• preferowały wertykalną (z góry na dół) organizację subkategorii
• wolały, aby subkategorie znajdowały się na tym samym menu co
kategorie główne
9

10. Style poznawcze a architektura informacji
field-independent field-dependent
10

11. Design dopasowany do mózgu
„Rectangles with rounded corners are
everywhere! Just look around this room!„
- Steve Jobs
11

12. Design dopasowany do mózgu
„Rectangles with rounded corners are „Our fovea-eye is even faster in recording a
everywhere! Just look around this room!„ circle. Edges involve additional neuronal image
- Steve Jobs tools. The process is therefore slowed down”
- Professor Jürg Nänni
12
www.uiandus.com/blog/2009/7/26/realizations-of-rounded-rectangles.html

13. Logo, sygnet, logotyp
13
Logo, Sygnet, Logotyp, Andrzej-Ludwik Włoszczyński

14. Logo, sygnet, logotyp
14
Logo, Sygnet, Logotyp, Andrzej-Ludwik Włoszczyński

15. Wolfgang Köhler
• W 1929 roku W. Köhler zaprezentował
grupie osób zamieszkującym Teneryfę
dwie pary figur
• Następnie poprosił o
przyporządkowanie do każdej z nich
po jednej z dwóch nazw do wyboru:
"takete" oraz "baluba”
• W wyniku eksperymentu udało się
zaobserwować bardzo silną zbieżność
w przypisywaniu nazw do figur
15

16. Mały eksperyment
? ?
16

17. Mały eksperyment
TAKETE BALUBA
17

18. Ramachandran i Hubbard
 W 2001 roku Vilayanur Ramachandran
i Edward Hubbard powtórzyli eksperyment
Köhlera zastępując wyraz „takete” słowem
„kiki”, a „baluba” słowem „buba”
 Badanym zaprezentowano dwie figur wraz z
następującą instrukcją: W marsjańskim
języku, jedna z tych dwóch figur nosi nazwę
„buba”, druga to „kiki”. Spróbuj odgadnąć,
która z nich to „buba”, a która to „kiki”
 W 95% przypadków osoby poddane
eksperymentowi łączyły wyraz „kiki”
z figurą o ostrych rogach, a wyraz „buba” z
figurą o obłym kształcie
18

19. Eksperyment I
 Postanowiono przyjrzeć się bliżej roli,
jaką w zjawisku odgrywają samogłoski
 Przyjęto następującą hipotezę
badawczą: przypisanie nazw do figur
będzie zależne od występujących w
nazwie samogłosek („i”, „a”, „u”)
 W eksperymencie przebadano 60 osób
19

20. Kwestionariusz
20

21. Czworokąt samogłoskowy
21

22. Czworokąt samogłoskowy
22

23. Wyniki
N = 30 N = 30
23

24. Wyniki
N = 30 N = 30
24

25. Wyróżnione kontinuum Jeden z
ważniejszych
slajdów tej
prezentacji
25

26. Eksperyment II
 Na podstawie wyników uzyskanych w eksperymencie pierwszym
poczyniono założenie o „kontinuum ostrości/obłości” dla samogłosek
 Przypisanie figur do nazw odbywało się na podstawie skojarzeo
 Celem eksperymentu drugiego było sprawdzenie, które z nazw zostaną
lepiej zapamiętane w zależności od figury towarzyszącej
 Przyjęto następujące hipotezy badawcze:
 zaobserwowana w eksperymencie pierwszym zbieżnośd zajdzie dla większej
grupy nazw ze współdzielonymi samogłoskami „i”, „a”, „u”
 możliwe będzie rozróżnienie spółgłosek „ostrych” od „obłych”
26

27. Badanie
• Każdej grupie pokazywano określony
zestaw bodźców do zapamiętania
• Eksperyment składał się z dwóch bloków:
„zapamiętaj” oraz „odpamiętaj”
• Wyrazy zostały przypisane do figur
w każdej grupie „na sztywno”, natomiast
kolejnośd ekspozycji zestawów była
losowa
• W eksperymencie wzięło udział 150 osób
podzielonych na 5 grup
27

28. Testowane nazwy
28

29. Warunki prowadzenia badania
29

30. Samogłoski - wyniki
30

31. Samogłoski - wyniki
31

32. Spółgłoski
• Wyliczając różnicę poprawnie udzielonych odpowiedzi dla tych samych nazw
można wskazad, która spółgłoska miała wpływ na lepsze zapamiętanie
nazwy z daną figurą
32

33. Spółgłoski – wyniki
• Należy zaznaczyd, że wyniki zaprezentowane w tabeli odnoszą się do
wybranego (arbitralnie) sposobu klasyfikacji spółgłosek dokonanego po 33
zebraniu wyników z badao

34. Spółgłoski – wyniki Jeden z
ważniejszych
slajdów tej
prezentacji
• Należy zaznaczyd, że wyniki zaprezentowane w tabeli odnoszą się do
wybranego (arbitralnie) sposobu klasyfikacji spółgłosek dokonanego po 34
zebraniu wyników z badao

35. Eksperyment III
 Nazwy zostały utworzone na podstawie wyników uzyskanych
w dwóch poprzednich eksperymentach
 Przyjęto następującą hipotezę badawczą: figury o ostrych zakooczeniach
przypisywane będą częściej do nazw sklasyfikowanych jako „ostre”, a figury o
obłych zakooczeniach do nazw sklasyfikowanych jako „obłe”
 Figury zostały wykonane przez profesjonalnego grafika w taki sposób, aby
swoim wyglądem w jak największym stopniu przypominały prawdziwe
sygnety
 W eksperymencie przebadano 90 osób 35

36. Kwestionariusz
36

37. Grupa #1
37
N = 10

38. Grupa #2
38
N = 10

39. Grupa #3
39
N = 10

40. Grupa #4
40
N = 10

41. Grupa #5
41
N = 10

42. Grupa #6
42
N = 10

43. Grupa #7
43
N = 10

44. Grupa #8
44
N = 10

45. Grupa #9
45
N = 10

46. „Ostre” vs „Obłe”
46
N = 90

47. „Ostre” vs „Obłe”
RITEKA KETARI TAKIRE MASUGO BULADO PAMULA
47
N = 90

48. Wyniki
• Zgodnośd z przewidywaniami na podstawie przeprowadzonej
klasyfikacji wyniosła 91%
• 82 na 90 osób przyporządkowało nazwy sklasyfikowane jako „ostre”
do figur „ostrych”, a nazwy „obłe” do figur „obłych”
• Wyniki uzyskane w eksperymencie drugim oraz trzecim wskazują, że
możliwe jest dobranie kształtu sygnetu dopasowanego do nazwy w
sposób pozwalający na zwiększenie efektywności zapamiętania
• Korzyśd dla projektantów: optymalizacja przekazu reklamowego
związana nie ze wzrostem częstotliwości emisji, a odpowiednią
konstrukcją „wskazówek” wykorzystywanych do jego przywołania
48

49. Podsumowanie
• Zalety spójności sygnetu z nazwą na niesemantycznym poziomie
można rozpatrywad również w odniesieniu do teorii pamięci Daniela
Schactera. Schacter opisując sieci wzajemnych powiązao
wspomnieo, posługuje się terminem „engram”:
Engramy to przejściowe lub trwałe zmiany w mózgu, będące
następstwem kodowania znaczeo. Według przedstawicieli neuronauk
mózg koduje dane zdarzenie, wzmacniając połączenia między
grupami neuronów, które uczestniczą w kodowaniu tego
doświadczenia. Typowe zdarzenie codzienne składa się z licznych
obrazów, dźwięków, działao i słów. Te aspekty danego zdarzenia są
analizowane w różnych obszarach mózgu. Wskutek tego między
neuronami znajdującymi się w różnych częściach mózgu tworzą się
silniejsze niż dotąd połączenia. Ów nowy wzorzec połączeo to zapis 49
danego zdarzenia w mózgu – engram.

50. Elements of User Experience
50
The Elements of User Experience, Jesse James Garrett

51. Inne spojrzenie na model
51

52. Inne spojrzenie na model
52

53. Inne spojrzenie na model?
53

54. Pewnie przypadek, ale…
54

55. Dziękuję za uwagę!
55