1. Máney Sól Jónsdóttir

2. Fæðingarár og staður

 Hallgrímur Pétursson er
fæddur í Gröf á Höfðaströnd
árið 1614.
 Hann var sonur hjónanna
Péturs Guðmundssonar og
konu hans, Solveigar
Jónsdóttur.
 Hann flutti ungur að Hólum
í Hjaltadal með föður sínum
en þar var hann hringjari.
 Hallgrímur þótti nokkuð
óþekkur í æsku og var látin
fara frá Hólum.

3. Uppvaxtarár

 Hallgrímur er kominn
til Kaupmannahafnar
árið 1632.
 En þá um haustið
kemst hann í Vorrar
frúar skóla.
 Með hjálp Brynjólfs
Sveinssonar.
 Síðar biskups.

4. Lærlingur í járnsmíði

 Hallgrímur fór erlendis
og komst í þjónustu hjá
járnsmið.
 Eða kolamanni, í
Glückstadt sem var í
Danmörku.
 En er nú í Norður-
Þýskalandi.

5. Námsárin í
Kaupmannahöfn

 Haustið 1636 er hann fenginn til að
hressa upp á kristindóm Íslendinga
þeirra sem leystir höfðu verið leyst úr
ánauð í Alsír eftir að hafa verið
herleiddir þangað eftir Tyrkjaránið 1627.
 Var talið að þeir væru farnir að ryðga í
kristinni trú og jafnvel í móðurmálinu.
 Þess vegna var fenginn íslenskur
námsmaður til þess að fara yfir fræðin
með þeim og varð Hallgrímur fyrir
valinu.
 Í þessum hópi var kona nokkur frá
Vestmannaeyjum, Guðríður
Símonardóttir, gift kona.

6. Hallgrímur og Guðríður

 Urðu Hallgrímur og
Guðríður ástfangin og
æxluðust mál þannig að
hann yfirgaf námið.
 Og hann yfirgaf
Danmörku og fór til
Íslands með Guðríði.
 Þegar hópurinn var
sendur heim.
 Guðríður var 16 árum
eldri en Hallgrímur.

7. Hjónaband og
barneignir

 Komu þau til lands í Keflavík
snemma vors 1637 og var
Guðríður þá ófrísk að fyrsta barni
þeirra.
 Þau settust að í smákoti, sem hét
Bolafótur og var hjáleiga frá Ytri-
Njarðvík, og gerðist Hallgrímur
vinnumaður hjá dönsku
kaupmönnunum í Keflavík.
 Einhverja sekt mun hann hafa
orðið að greiða, vegna þess að
þegar þau komu til Íslands var
Guðríður ófrísk, gift kona, en
reyndar hafði maður hennar dáið
árið 1636.
 En það vissu þau hjúin ekkert um
og voru því ótvírætt brotleg.

8. Starf hans sem prestur

 Einhvern veginn kastaðist í kekki
á milli Hallgríms Torfa
Erlendsson, sýslumanns á
Stafnesi og munu þeir aldrei hafa
litið hvor annan réttu auga.
 Árið 1644 losnaði embætti prests
á Hvalsnesi.
 Þá ákvað Brynjólfur
Sveinsson, biskup í Skálholti, að
vígja Hallgrím til þessa
embættis, þrátt fyrir það að hann
hafði ekki lokið prófi.
 Hann mun samt hafa verið
fyllilega jafn vel menntaður og
flestir þeir sem voru vígðir
prestar á Íslandi þá.

9. Hallgrímur og Torfi

 Er sagt að þegar hann var vígður og
tók við prestsembættinu á Hvalsnesi
hafi Torfi Erlendsson, sem þá var
orðinn nágranni hans sagt: „Allan
andskotann vígja þeir.“
 Einnig er sagt að Hallgrímur hafi
verið að yrkja um Torfa er hann kvað:
 Áður en dauður drepst úr hor
drengur á rauðum kjóli,
feginn verður að sleikja slor
slepjugur húsgangs dóli.
 Sýna þessi ummæli Torfa og
kveðskapur Hallgríms að þeim hefur
verið lítt til vina.

10. Prestur

 Hann var prestur á
Hvalsnesi og saurbæ.
 Árið 1651 fékk séra
Hallgrímur veitingu
fyrir Saurbæ á
Hvalfjarðarströnd.
 Og fluttust þau hjón
þangað.
 Talið er að þar hafi
Hallgrími líkað betur.

11. Ævilok Hallgríms

 Síðustu ár sín bjó
Hallgrímur á Kalastöðum og
loks á Ferstiklu á
Hvalfjarðarströnd og dó þar.
 Hann hefur þá verið farinn
að þjást af sjúkdómnum sem
dró hann til dauða, en það
var holdsveiki.
 Þau Guðríður áttu nokkur
börn.
 En aðeins eitt þeirra komst
upp og var það Eyjólfur,
elsta barnið.

12. Ljóð

 Hallgrímur Pétursson var mjög virkt
ljóðskáld en meðal hans frægustu
verka eru Passíusálmarnir svokölluðu,
50 talsins, sem hann skrifaði á árunum
1656 – 1659.
 Sem dæmi um önnur verk hans má
nefna sálminn Um dauðans óvissan
tíma (oft nefnt Allt eins og blómstrið
eina eða einfaldlega Sálmurinn um
blómið sem er einmitt nafn á bók eftir
Þórberg Þórðarson).
 Hallgrímur var undir miklum
áhrifum píetismans.
 Til eru nokkrar þjóðsögur um
Hallgrím þar sem hann er sagður vera
kraftaskáld.

13. Kirkjur

 Margar kirkjur eru kenndar við
Hallgrím Pétursson:
 Hallgrímskirkja í Saurbæ á
Hvalfjarðarströnd (byggð 1954 –
1957)
 Og Hallgrímskirkja á
Skólavörðuholti í Reykjavík
(byggð 1945 – 1986).
 Einnig er lítil en falleg kirkja:
Hallgrímskirkja Vindáshlíðar í
Kjós.
 Sú kirkja var áður í Hvalfirði en
var flutt eftir að
Vindáshlíðarkonur höfðu mikið
beðið fyrir að fá kirkju.

14. Þjóðsagan

 Ein þjóðsagan segir frá því að hann
var við guðsþjónustu og hafi
skyndilega litið út um litla
trégluggann og sá tófu bíta fé.
 Þá orti hann þessa vísu:
 Þú sem bítur bóndans fé,
bölvuð í þér augun sé,
stattu nú sem stofnað tré,
steindauð á jörðunni.
 Við þetta féll tófan niður dauð og
segir sagan að þar hafi hann misst
skáldgáfuna vegna þess að hann
misnotaði hana með þessum hætti í
miðri guðsþjónustu.
 Samkvæmt sögunni fékk hann hana
aftur þegar hann hóf að semja
Passíusálmana 1656-1659.