1. Abeleira
abraira
(Corylus avellana)
avellano
hazel
noisetier
aveleira

2. CLASE
Anxiospermas
ORDE
Fagales
FAMILIA
Betuláceas

3. Pode ser unha árbore
pequena de copa densa
ou un arbusto que bota
ponlas desde a base.
Acada ata os 8-10 m de
altura. Gosta de solos
soltos e frescos, silíceos
ou calcários, en zonas de
abundantes chuvias.
É orixinaria de Europa,
Asia Menor e Norte de
África. En Galiza é máis
común nas zonas de
media e alta montaña. Nas
zonas costeiras atópanse
exemplares illados ou
formando pequenos
grupos.

4. TALO
Curto e dereito, coa tona gris-
vermella, lisa e brillante cando
é nova e máis escura e
gretada canto mái vella.

5. FOLLAS
Caedizas, simples, alternas, de
forma acorazonada na base,
lixeiramente apuntadas, de 7 a 10
cm de lonxitude, coa beira
dobremente serrada, de cor verde
e con peliños polo dereito.

6. FLORES
Unisexuais e nacen no
mesmo pé, antes que as
follas. As masculinas son
amentos longos de ata 9 cm
de lonxitude. As femininas
son ovais, de cor parda,
rodeadas por escamas dos
que sobresaen os estigmas
de cor vermella. Florecen de
xaneiro a abril.

7. FROITO (abelá)
É un aquenio duro, de forma
esférica-apuntada e cor castaña,
cunha semente grande que se
come. Os froitos están envoltos
por 3 profilos parcialmente
fusionados a xeito de campá
coas beiras recortadas.

8. CICLO ANUAL-ABELEIRA
Folla
Flor
Froito
xaneiro febreiro marzo abril maio xuño xullo agosto setembro outubro novembro decembro

9. Pode aparecer formando parte dos sotobosques nas fragas e
bosques mixtos asociado ás zonas húmidas ou formar abeledas
en barrancos e valgadas sombrizas sobre ladeiras empinadas,
formacións densas e cunha rica diversidade botánica.

10. Abeleira do Parque de Castrelos (Vigo).

11. Meis, á beira do rego da Armenteira

12. Simes (Meaño), á beira
do río da Chanca.

13. Abeleira do xardín do Pazo de Lourizán
(Pontevedra), a máis vella de Galiza.

14. USOS
Aprovéitase a semente, que é comestible,
e as varas para cestería e tonelería.
A tona (especialmente a das raíces)
emprégase en medicina tradicional como
astrinxente, o pole como sudorífico e as
follas como vasoconstrictoras.

15. Bailemos nós ja todas tres, ai amigas,
so aquestas avelaneiras frolidas,
e quen for velida como nós, velidas
se amigo amar,
so aquestas avelaneiras frolidas
verrá bailar.
Airas Nunes (Século XII)
RIBA da auga tecida
fraira d’a abraira florida.
Riba da auga trenzada
flaira d’abraira granada.
Uxío Novoneyra (OS EIDOS)
MONTAXE e FOTOS:
Adela Leiro,
Mon Daporta
Marzo 2015