Breve presentación sobre as características da lírica satírica galego portuguesa medieval. Material de apoio para a clase. 3º ESO.

1. LITERATURA GALEGA I
A literatura galego-portuguesa medieval. A
cantiga de escarnio.
3º ESO.
Acto
Presentación do tema e esquema.

2. Esquema xeral.
1. A cantiga de escarnio e maldicir.
1.1. Orixe.
1.2. Definición.
1.3. Clasificación temática.
1.4. Aspectos formais.

3. A cantiga de
escarnio e maldicir
1.Orixe.-
Lírica provenzal (sirventés: sátira de aspectos da política, da moral, da
relixión da sociedade do tempo ou de aspectos persoais)
2.- Definición.-
Cantigas nas que todas a clases sociais son obxecto da burla máis cruel. A
diferenza do sirventés, non se pretende unha crítica seria senón unha burla
que persegue facer rir.

4. A cantiga de
escarnio e maldicir
3.- Clasificación temática.
3.1.-Sátira política e militar.
Acontecementos relacionados co mundo militar, como a covardía dalgúns
cabaleiros nas cruzadas.
3.2.- Sátira social.
Ridiculizan os diferentes estamentos sociais, e os seus comportamentos,
sobre todo os infanzóns (nobre vidos a menos, arruinados pero orgullosos aínda,
aferrados ao seu estatus privilexiado).
3.3.- Sátira de costumes.-
Costumes sociais da época como as crenzas en agoiros, astroloxía, maxia e
bruxería, as modas no vestir…

5. A cantiga de
escarnio e maldicir
3.4.-Sátira sexual.
Costumes relacionadas cos comportamentos e costumes sexuais (soldadeiras,
cregos, monxas, homosexuais…).
3.5.- Sátira literaria.
Sobre os tópicos da cantiga de amor (p. ex. A gabanza da dama, ou a súa suposta
beleza…) ou as habilidades versificatorias e musicais de certos xograres. Tamén
trobadores que reaccionan ante o “intrusismo” dos xograres que compoñen.
3.6.- Sátira moral e relixiosa.-
Temática seria e amarga: os vicios máis estendidos na época. Máis parecidos ao
sirventés, con intención didáctica e moralizadora e non burlesca.

6. A cantiga de
escarnio e maldicir
4. Aspectos formais.
Presenta semellanzas coa cantiga de amor, igual que o sirventés coa cançó.
Cantigas de escarnio. Con equívoco e dobre sentido.
Cantigas de maldicir. Sen equívoco nin dobre sentido