1. www.greekconomics.gr
«Κλειστό…λόγω νοοτροπίας»
August 17th, 2012 Μυρτώ Χαμπάκη
Νομίζω πως δεν υπάρχει χειρότερο παράδειγμα «επαγγελματικού προσανατολισμού» από την συνήθη ατάκα « Κοίτα να
σπουδάσεις κάτι για να βρεις δουλειά και άσε το τι σου αρέσει και το τι δεν σου αρέσει! Αυτά είναι πολυτέλειες ….».
Και όμως η Ελληνική κουλτούρα έχει γαλουχήσει σειρά γενεών με την αναζήτηση της «δουλίτσας» που θα δώσει (;) μια
βασική οικονομική εξασφάλιση και θα «βολέψει» τον ενδιαφερόμενο. «Καριέρα ; Α, παπα! Επιχείρηση; Τι λες καλέ που
θα ρισκάρεις εσύ … κάτσε να σε πληρώνει άλλος και να μην κάνεις και τίποτα. Μπες στο δημόσιο παιδί μου , σίγουρη
δουλειά….». Και να τα αποτελέσματα…
Ανατριχιάζω μόνο με τη σκέψη ότι ένα νέο παιδί γεμάτο όνειρα, φιλοδοξίες και όρεξη μπορεί να επιλέξει να θάψει τον
εαυτό μέσα στο σάπιο σύστημα , είτε εάν αυτό το θάψιμο αυτό λέγεται «μια θεσούλα ότι να’ ναι στο δημόσιο» είτε μια
«δουλίτσα με τον βασικό» στον ιδιωτικό τομέα. Αρνούμαι να δεχτώ ότι ένας νέος άνθρωπος με όλη τη ζωή μπροστά του
αποδέχεται μοιρολατρικά μια τέτοια κατάσταση και κατ’ επιλογή δεν παλεύει για ένα καλύτερο μέλλον. Ναι, δεν ζω σε
άλλη χώρα. Ζω στην Ελλάδα του 2012 όπως όλοι μας, με την ανεργία, την ύφεση και την ολική καταστροφή του
επιχειρηματικού σύμπαντος. Προσπαθώ να σκεφτώ όμως ρεαλιστικά: δουλειές δεν υπάρχουν. Σαφώς. Αλλά πως θα
δημιουργηθούν; Με ευχές … και τάματα στη Μεγαλόχαρη; Νομίζω ότι η Μεγαλόχαρη είναι… otherwise engaged και τα
μαγικά τζίνι που πραγματοποιούν ευχές έχουν εκλείψει από την εποχή της Χαλιμάς. Άρα ,τα τζίνι και ο Θεός δεν παίζουν
σαν σενάριο, γεγονός που αφήνει ως μοναδική επιλογή το «κούνημα της χείρας» («συν Αθηνά και χείρα κίνει»…αυτό!).
Επί σειρά δεκαετιών, αντί να λέμε στα παιδιά μας «ακολούθησε τα όνειρα σου» , τα μάθαμε να ακολουθούν το money
trail …δηλαδή; «Που έχει χρήμα ; Πήγαινε εκεί τυφλοσούρτη». Αντί να εξηγήσουμε στα παιδιά μας ότι η επιτυχία είναι
κάτι που κερδίζεται, με επιμονή και προσπάθεια, τους μάθαμε ότι «μάγκας είναι αυτός που βγάζει χρήμα γρήγορα και
τζάμπα». Αντί να μάθουμε στα παιδιά μας ότι η επαγγελματική τους αξία δεν είναι δεδομένη επειδή πήραν ένα πτυχίο
αλλά για να αμειφθούν ανάλογα πρέπει πρώτα να δημιουργήσουν πραγματική αξία μέσω επιτευγμάτων, τους μάθαμε να
διεκδικούν το ανέφικτο και να απαιτούν να «πέσει η πίττα να την φάνε» έτσι, γιατί τους το χρωστάει η ζωή.
Δημιουργήσαμε μια business (;) κουλτούρα στελεχών και επιχειρηματιών, που αναζήτησαν και εξακολουθούν να
αναζητούν τις εύκολες λύσεις θα οδηγούσαν σε εύκολο και γρήγορο πλουτισμό. Δεν χτίστηκαν όμως θεμέλια για το
μέλλον … ούτε καν τα βασικά θεμέλια για να «κρατήσουν» στο σεισμό του σήμερα. Δημιουργήσαμε μια κουλτούρα μιας
κοινωνίας ανθρώπων που με την πρώτη ευκαιρία χώνουν το χέρι τους στο «βάζο με το μέλι» και τρώνε ασύστολα, χωρίς
να νοιάζονται αν θα μείνει λίγο μέλι και για τους άλλους. Άστε και λίγο μέλι επιτέλους … θα πάθετε ζάχαρο! Τόση πείνα
πια; Τόση πλεονεξία; Τόση απληστία;
Θεωρώ, ότι όλοι έχουμε ευθύνη στην σημερινή αποσύνθεση της ελληνικής οικονομίας. Ο καθένας μας , συνειδητά ή
ασυνείδητα βοήθησε στην καταστροφή του οικονομικού περιβάλλοντος : οι παλαιότεροι γιατί επέλεξαν τις εύκολες
λύσεις και έχτισαν το σημερινό κατεστημένο μεταλαμπαδεύοντας μια άρρωστη κουλτούρα στους νεότερους και οι
νεότεροι γιατί ενώ έβρισκαν ατέλειες σε αυτή την κουλτούρα βολεύτηκαν μέσα σε αυτήν, έγιναν μέρος του
κατεστημένου … και δεν την αμφισβήτησαν. Η άρρωστη παιδεία μας, η άρρωστη τηλεόραση μας με τα άρρωστα
πρότυπα που γέμιζαν τα μυαλά μας με lifestyle αρλούμπες , οι άρρωστες και υπό διάλυση οικογένειες μας , η ανύπαρκτη

2. ατιμωρησία στον πάσα κλέφτη, η άρρωστη και ανύπαρκτη επαφή μας με τον εαυτό μας και τη συνείδηση μας …υπήρξαν
οι βάσεις για την απόλυτη κατάρρευση της Ελληνικής πραγματικότητας , της κοινωνίας, της οικονομίας … των πάντων.
Μιλάμε για το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων. Ναι, εάν θυμάμαι καλά, πέραν από τους συνειδητοποιημένους
επαγγελματίες μαγαζάτορες, όποιος ήταν ανεπάγγελτος άνοιγε (ή του άνοιγαν οι γονείς) μαγαζί. Το να διατηρείς μια
επιχείρηση όμως δεν είναι χόμπι του αργόσχολου. Πρέπει να γνωρίζεις κάποιους βασικούς κανόνες της αγοράς. Έτσι,
φτάσαμε στο σημείο, να αγοράζει ο έμπορος από την Κίνα 10 ευρώ εμπόρευμα, να δίνει άλλα 10 στους
μεγαλομεσάζοντες, άλλα 10 στους μικρομεσάζοντες και να πουλάει και το μαγαζί με 100% κέρδος – δηλαδή ένα προϊόν
των 10 ευρώ έφτανε στον καταναλωτή στα 60 ευρώ! Ναι … αυτή ήταν η πρακτική σε πολλούς «συγκυριακούς»
μαγαζάτορες. Έβλεπαν και οι διπλανοί που πουλούσαν 30 Ευρώ και έλεγαν : « Α , ο Γιάννης ο μάγκας το πουλάει 60 …
ας το πάω και γω 62». Όλες οι τιμές στο max λοιπόν … και ξεκινάει η «κρίση». Ο Γιάννης εκεί που πούλαγε π.χ 20
κομμάτια στα 60 ευρώ, επιτυγχάνοντας ένα τζίρο της τάξεως των 1,200 είδε τον τζίρο του να πέφτει στα 800 ευρώ. Ο
Γιάννης που είναι άσχετος με το σπορ , 1200 έβγαζε , 1200 ήθελε – τι τον κόφτει η κρίση;;; Αντί να ρίξει τις τιμές του
για να αυξήσει τα κομμάτια που πουλάει, αποφάσισε να ανεβάσει τις τιμές του για να βγάζει πάλι 1200 ευρώ με λιγότερα
κομμάτια. Και φυσικά… το φούνταρε το μαγαζί! «Κλειστό λόγω νοοτροπίας»!!!
Να μιλήσω για την άλλη κατηγορία αποτυχημένης νοοτροπίας ; Αυτήν των ΜΧΕ (Μεταχρονολογημένων επιταγών);
Που ο Γιάννης, έβγαζε 1200 τζίρο αλλά π.χ δεν υπολόγιζε ότι με αυτά θα έπρεπε να πληρώσει προμηθευτές και να
παραγγείλει ξανά εμπόρευμα έτσι τα έτρωγε στα μπουζούκια στην παραλιακή ; Και μετά … αβέρτα ΜΧΕ , αβέρτα
επιχειρηματικά δάνεια … και έχει ο Θεός μωρέ! Ο Γιάννης έβαλε λουκέτο λόγω «ανοησίας» (άλλη λέξη ήθελα να πω…)
αλλά τι φταίει και ο Κώστας ο προμηθευτής ή η Χ εταιρία που έβαλαν λουκέτο γιατί είχαν πελάτες τους 500 Γιάννηδες
που τους ήξερε η Βανδή με τ’όνομα τους ; «Λουκέτο, λόγω νοοτροπίας»!
Οι τράπεζες είχαν στόχους να πιάσουν (ακόμα και τώρα έχουν). Λίγο από δω, λίγο από κεί, μ’ένα ψευτοεγγυητή τα
δίνανε τα δάνεια και τις καρτούλες σε ειδικά περίπτερα στα εμπορικά κέντρα. Έστελναν και επιστολές στο σπίτι : Πάρτε
κύριε Γιάννη μας προεγκεκριμένο δάνειο 5,000 Ευρώ για τα όμορφα σας μάτια! Τα στελέχη ήθελαν τις προαγωγές τους
και τις αυξησούλες τους και έκαναν τη δουλειά τους. Το ίδιο και οι τράπεζες οι οποίες από όσο γνωρίζω είναι
κερδοσκοπικοί οργανισμοί και όχι φιλόπτωχα ιδρύματα και αυτές επίσης κάνουν τη δουλειά τους. Οι ηλίθιοι που
έπαιρναν όποιο δάνειο βρισκόταν στο δρόμο τους , δεν σκέφτηκαν ποτέ ότι το δάνειο δεν είναι «εισφορά στο
φιλόπτωχο» αλλά ότι πρέπει να το αποπληρώσουν; Ξαφνικά βρίσκονται να χρωστάνε κάρτες, καταναλωτικά,
στεγαστικά, αυτοκινήτου, διακοποδάνεια, γαμοδάνεια… οτιθέλεισδάνεια. Μια απαίδευτη, στερημένη κοινωνία, που την
είδε νεόπλουτη , γιατί δεν είχε παιδεία και έπεσε με τα μούτρα στο χρήμα. Η γενιά του «Burberrys» που λέω και γω,
όπου το Burberrys είχε γίνει η στολή της μεσαίας τάξης. Αλλά τα μεταξωτά εσωρουχάκια… θέλουν και επιδέξια οπίσθια.
«Χρεοκοπημένα νοικοκυριά… λόγω νοοτροπίας».
Για τι να πρωτομιλήσω; Τους Δημοσίους Υπαλλήλους; Την πολιτεία; Τις Δ.Ε.Κ.Ο; Που ακόμα και σήμερα, παίζουν το
βιολί τους στους ρυθμούς τους 2007 χωρίς να έχουν καμία αίσθηση της τραγικής πραγματικότητας; Εφεδρεία ; Ναι
σοβαρά; Να κάθεσαι στο σπιτάκι σου, να παίρνεις το 70% του μισθουλάκου σου και να βρεις και μαύρη εργασία
στερώντας σε ένα νέο παιδί κάθε ελπίδα να δουλέψει; Και τώρα εγώ πρέπει να λυπηθώ; Πάμε καλά; O ιδιωτικός τομέας
που έχει φτύσει αίμα είναι «δεύτερας κατηγορίας» πολίτες σε αυτή τη χώρα; Είμαστε σοβαροί; Δούλευες σε μια δουλειά
που κανονικά δεν έπρεπε να δουλεύεις εις βάρος της κοινωνίας, έπαιρνες αδιανόητα χρήματα που δεν έπρεπε να παίρνεις
εις βάρος της κοινωνίας, για να βολευτείς εσύ στην εφεδρεία στο σπιτάκι σου 3 έτη, πρέπει να δουλεύω εγώ και να σε
ταΐζω μέσω της αυξημένης φορολογίας …και έχεις το θράσος και μιλάς; «Αει στο διάλο… λόγω νοοτροπίας»!
Φτάσαμε σήμερα, στο 2012 να είμαστε μια χώρα ξεπεσμένων ευγενών … που έχασαν τον Πύργο και τα λεφτά τους,
αλλά διατηρούν ακόμα τον τίτλο…και αναπολούν τις παλιές καλές μέρες που το ουίσκι το έκαιγαν στα τραπέζια , τα
κάμπριο σουλάτσαραν στους δρόμους, οι πίστες ήθελαν προκράτηση μήνα και οι «μοντέλες» και τα κάθε λογής
σούργελα ήταν πρότυπα ζωής.
Αυτά ήταν τα όνειρα μιας κοινωνίας ολόκληρης … αυτή και η κουλτούρα. Εύκολο χρήμα για το τίποτα, ένα
κάμπριο , ένα σπίτι πέραν των δυνατοτήτων για να ζηλεύει ο γείτονας, Burberrys και Louis Vuitton ακόμα και στα
βρέφη …βόλεμα, μίζα, απατεωνιά, τζάμπα μαγκιά … και ότι γυαλίζει!
Γιατί αναρωτιόμαστε για την κατάντια μας ; Είναι τόσο πασιφανές όλο αυτό που μας οδήγησε εδώ…που βγάζει μάτι.
Έλλειψη επαγγελματισμού, έλλειψη αρχών, έλλειψη παιδείας, έλλειψη θεσμών, έλλειψη γνώσεων, έλλειψη οργάνωσης,
έλλειψη ηθικής … Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ακόμα ψάχνουμε τι φταίει. Μήπως γιατί τελικά δεν θέλουμε να
αλλάξουμε αυτή την καταστροφική κουλτούρα; Μήπως γιατί ακόμα το παλιό κατεστημένο γαντζώνεται όλο και σφιχτά
στα «θησαυροφυλάκια» αρπάζοντας και λεηλατώντας ότι έχει απομείνει ; Μήπως γιατί όλη αυτή η σαπίλα μας
κατέστρεψε τη δυνατότητα να ονειρευόμαστε , να κοιτάμε μπροστά και να δημιουργούμε ; Τώρα είναι η στιγμή … η
στιγμή που ο καθένας μόνος του αλλά και όλοι μαζί σαν κοινωνία πρέπει να υπερβούμε τις δυνάμεις μας , να
εξαντλήσουμε όλα τα περιθώρια μας για να σπρώξουμε αυτή τη χώρα μπροστά – να την ξεκολλήσουμε από την

3. κινούμενη άμμο , να αλλάξουμε νοοτροπία και τακτικές. Αυτό είναι το αυτονόητο. Αυτό είναι το λογικό. Αλλά γιατί δεν
το κάνουμε; Εδώ πέφτω σε loop…