1. ZELULA PROKARIOTOA
• Bakterioak dira ohikoenak (5000sp),
zianobakterioak ere dira talde honetakoak.
• Lehen organismoak, duela 3500 milioi urte
• Antolaketa bakuna eukariotoekin alderatuta.
• Elkarrengandik desberdinak egituran, tamainan,
morfologian, metabolismoan...
• Ingurune desberdinetan ugaldu eta moldatzeko
aukera (extremofiloak)
• Eukariotoak (10-30 µm) baino txikiagoak (1 eta
10µm)

2. Prokariotoen ezaugarriak
• Organismo unizelularrak dira
• EZ dute NUKLEORIK.
• Beren DNA zitoplasman barreiaturik aurkitzen da,
NUKLEOIDEAN.
• Ez dute DNA ingurunetik bereizten duen mintz
nuklearrik.
• DNA molekula ziklikoa eta histona ez diren proteinek
paketatzen dute.
• Mantenugaiak zurgapenez hartzen ditu ez endozitosiz.
• Ez dituzte eukariotoek dituzten organuluak.
• Monera erreinua eratzen dute

3. BAKTERIOEN MORFOLOGIA
A. Luzeak (Baziloak).
B. Biribilak lerroan
(Estreptokokoak* ).
C. Biribilak taldeka
(Estafilokokoak*).
D. Biribilak binaka
(Diplokokoak*).
E. Luzezkak eta
bihurriak
(Espiriloak).
F.
Koma itxuradunak
(Bibrioak).
*kokoak dira denak

4. Salmonella enteritidis

5. BAKTERIOEN ZELULA
PROKARIOTOAREN EGITURA
Kapsula
Horma zelularra
Mintz zelularra
Pilia
Nukleoidea
Erribosoma
Plasmidoa
Zitoplasma
Flageloa

6. KAPSULA
• Ez dute denek, patogeno gehienek bai.
• Konposizioa: Polisakaridozko geruza
gelatinakara
• Lodiera: 10-40nm
• Funtzioa:
a)Babesa
– Substantzia kimikoen aurrean
– Lehortearen aurrean
– Beste zelulen fagozitosiaren aurrean
b) Koloniatan antolatzen diren bakterioak
elkartzeko

7. HORMA ZELULARRA
• Zelulari forma ematen
dio, zurruna eta
porotsua da.
Substantzien garraioa
kontrolatzen du
• Bi mota bereizten dira
Gram tindaketaren
arabera:
– GRAM POSITIBOAK (1080nm)
– GRAM NEGATIBOAK
(9-11nm)
Mureina eta azido
teikoikoa
Mintz
plasmatikoa
Kanpoko mintza
(lipoproteinak)
mureina
Mintz
plasmatikoa

8. HORMA ZELULARRA: GRAM+
• Konposizioa: MUREINA (polisakaridoa+peptidoak) %90 eta azido
teikoikoa %10
Hormari loturiko
proteina
Azido teikoikoa ( polisakaridoen deribatua)
Azido lipoteikoikoa (polisakarioen
deribatua)
Mureina: polisakaridoa+peptidoa
(peptidoglukanoa)
Mintz zelularra
10 eta 80nm arteko lodiera du.

9. HORMA ZELULARRA:GRAM•Mureinazko geruzaren gainetik (2-3nm), lipopolisakaridozko geruza bat dute
(7-8nm).
•Polisakaridoaz eta proteinaz osaturiko “bigarren” geruza eratzen du.
•Gram negatiboen kanpo mintza toxikoa zaigu gizaki eta beste animalioi eta
infekzioaren sintomen erantzule da.

10. Mintz zelularra
• Zelula eukariotoaren antzekoa
• Ez du kolesterolik
• Mintzan prozesu metaboliko garrantzitsuetan
parte hartzen duten entzimak : arnasketa
zelularrean, fotosintesian...etabar
• Funtzioa:
– mantenugaien eta hondakinen garraioa
– DNA katearen bikoizketarako lotura gunea
– Hainbat prozesu metabolikoren gune izan

11. Mintz zelularra
•
MESOSOMAK:
– Mintz zelularraren inbajinazioak
– Arnasketarako sistema entzimatikoak daude
– DNAren bikoizketaren finkagunea
•
MINTZ FOTOSINTETIKOAK:
– Bakterio fotosintetikoetan fotosintesirako sistema
entzimatikoak daude, zenbaitetan mintzetik
bereizten dira kromatoforo izeneko zakutxoak eratuz
•
ILE edo FINBRIOAK: Izaera proteikodun tubulu
zurrunak dira. Mintz zelularrak horma zelularra
zeharkatuz kanporuntz dituen luzakinak. Gram+ ek
ez dute
– Gutxi eta luzeak: ile edo piliak. Material genetikoaren
trukaketa prozesuetan parte hartzen dute.
– Ugari eta labrurrak: finbrioak. Bakterioak beste
zelulei finkatzeko funtzioa dute.
Finbrioak

12. Mintz zelularra
• FLAGELOAK:
– Mintzan finkatu eta kanpoaldera
dituzten luzakin zilindriko zurrunak.
– Kopuru aldakorra eta bakterioak
berak baino luzeagoak izan ohi
dira.
– Funtzioa: zelularen lokomozioa

13. ZITOPLASMA
• ERRIBOSOMAK: 70s motakoak, bi
azpiunitatedunak (50s eta 30s). Funtzioa,
proteinen sintesia.
• INKLUSIOAK: Erreserbarako
substantziekin(polisakarido, lipido, proteinak...)
metabolismoaren hondakinekin (sufrea,
nitrogenoa...) sintetizaturiko granulo edo
pikorrak.
• XIXKU GASEOSOAK: Bakterio urtarretan
flotazioa kontrolatzeko.

14. MATERIAL GENETIKOA
• Nukleoide edo zona nuklearrean
• Mintz nuklearrik gabe
• DNA zirkularra eta katea-bikoa = kromosoma
bakterianoa
• Kiribildua eta histona ez diren proteinei loturik
( perlazko idunekoaren egitura eratzen dute).
• Funtzioa: zelularen jarduera kontrolatu eta material
genetikoa gorde eta ondorengoetara pasa.
• PLASMIDOAK:
– Bakterio batetik bestera pasa daitezkeen DNA zati askeak.
– Ez dira ezinbestekoak eta ez dituzte bakterio guztiek

15. ENDOSPORAK
• Bazilo eta koko gram+ batzuk eratzen
dituzten erresistentzia formak dira bero,
lehorte, erradiazio ultramore, ionizatzaile,
konposatu kimiko eta inguruko aldaketei
aurre egiteko
• Sor egoeran oso denbora tarte luzeetan
egon daitezke (Bacillus antracis -ek 50 urte)
baldintza egokiak direnean berriro ere
jarduera normalera itzuliz.