A.E. Özkul, M.E. Mutlu, “Açıköğretim Öğrencilerinin İnternet Kullanım Alışkanlıkları”, BTIE'2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim 2000 Kongresinde sunulan bildiri, 15-17 Mayıs 2000.

1. Açıköğretim Öğrencilerinin
İnternet Kullanım Alışkanlıkları
Prof. Dr. A. Ekrem Özkul
Öğr. Gör. M. Emin Mutlu
Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi
BTIE'2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim 2000 Kongresi, 15-17 Mayıs 2000

2. Açıköğretim Deneme Sınavları
 Sınavlara internet üzerinden erişilmektedir.
 Açıköğretim öğrencilerinin örgün sınavlardaki düzeylerini önceden
saptayabilmelerine olanak sağlanması amaçlanmaktadır.
 Tüm açıköğretim öğrencileri ve tüm açıköğretim dersleri
hedeflenmektedir.
 Öğrenciler istedikleri dersten istedikleri sayıda sınav
olabilmektedirler.
 Sınavlar veri tabanından rassal olarak seçilen sorulardan
hazırlanmaktadır.
 Sınav sonunda başarı durumunun dersin ünitelerine dağılımı
verilmektedir.
 Öğrenciler kendilerine ait sınav sonuçlarına erişerek, başarı
durumlarını görebilmektedirler.
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 2

3. Tasarım
– Tasarım AÖF BDE Birimi’nde yapıldı ve
BTIE’1999 Konferansında sunuldu*
– Yazılım 1999 yaz aylarında tamamlandı
• Soru Giriş Modülü
• Sınav Modülü
• Rapor Modülü
– Denemeler 1999 sonbaharında gerçekleştirildi
* M. Emin Mutlu ve Ruşen Yılmaz, İnternet Tabanlı Deneme Sınavları Sistemi Tasarımı,
BTIE’99, 13-15 Mayıs 1999, ODTÜ
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 3

4. Gerçekleştirme
– Sorular hazırlandı
• Test Araştırma Birimi
– Sorular veri tabanına girildi
• AÖF Öğretim Elemanları
• BDE Birimi
– Sorulara görsel öğeler eklendi
• BDE Birimi
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 4

5. Uygulama
– Sınavlar AÖF ana sayfasından yayınlandı
• 27 Aralık 1999 : deneme amaçlı yayınlar
• 3 Ocak 2000 : resmi yayınlar
– Gerekli duyurular yapıldı ve öğrencilerle iletişim
sağlandı
• e-posta ve AÖF haber grupları
– Uygulamaya ilişkin raporlar hazırlandı
• Aylık gerçekleştirme ve uygulama raporları*
* http://bde.anadolu.edu.tr/rapor/ds-rapor.html
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 5

6. Uygulama Dönemleri
– Ocak - Şubat - Mart (ara sınavlar)
– Nisan - Mayıs - Haziran (yıl sonu sınavları)
– Temmuz - Ağustos - Eylül (bütünleme sınavları)
– Ekim - Kasım - Aralık
Tamamlanan
Devam Eden
Başlanmamış
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 6

7. Teknik Altyapı
• Üretim Altyapısı
– PIII-500, Tek işlemcili, 256 MB Ram, 27 GB HD
• Yayın Altyapısı
– PIII-500, Çift işlemcili, 512 MB Ram, 45 GB HD
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 7

8. Temel Davranışlar
http://bde.anadolu.edu.tr/test/test.html
• Kayıt Yaptırmak
• Sınav Olmak
• Sınav Sonuçlarını Görmek
• Şifre Değiştirmek
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 8

9. Kayıt Yaptırmak
1.Öğrenci Numarası
Girme
2. Kimlik Bilgileri Girişi
3. Kimlik Bilgilerinin
Onaylanması
4. Kimlik Bilgilerinin
Kaydedilmesi
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 9

10. Sınav Olmak
1. Öğrenci numarası ve
Şifre Girişi
2. Fakülte Seçimi
3. Bölüm ve Sınıf Seçimi
4. Ders Seçimi
5. Sınav Seçimi
6. Sınav
7. Sınav Değerlendirme
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 10

11. Sonuçları Görmek
1. Öğrenci
numarası ve
Şifre Girişi
2. Sınav
sonuçları
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 11

12. Şifre Değiştirmek
1. Öğrenci numarası ve
Şifre Girişi
2. Yeni Şifre Girişi
3. Yeni Şifrenin
Kaydedilmesi
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 12

13. Uygulamaya İlişkin Bilgi Toplama
• İçsel Bilgi Kaynakları
• Dışsal Bilgi Kaynakları
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 13

14. İçsel Bilgi Kaynakları
Sınav yazılımı tarafından gerçekleştirilen kayıtlar
• Öğrenci kayıtları • Sınav tutanakları
• Yaş • Tarih
• Cinsiyet • Saat
• Meslek • URL
• Adres • Sunucu Adı
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 14

15. Dışsal Bilgi Kaynakları
– Ağ Sunucuları tarafından oluşturulan günce
dosyaları
• Uygulamada kullanılan internet sunucuları
– Apache 1.3
– iPlanet Web Server 4.0
• Günce çözümleme için kullanılan yazılım
– WebTrends Log Analyzer
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 15

16. Özet Bilgiler
• Yayınlanan malzeme
• Öğrenciler ve sınavlar
• Öğrencilerin zamana dağılımı
• Sınavların zamana dağılımı
• Dışsal bilgiler
• Öğrenci başına düşen büyüklükler
• Sınav başına düşen büyüklükler
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 16

17. Yayınlanan Malzeme
– Fakülte sayısı : 3 (Açıköğretim, İşletme ve İktisat)
– Bölüm sayısı : 20
– Ders sayısı : 368 (140 farklı ders)
– Soru sayısı : ~10.000
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 17

18. Öğrenciler ve Sınavlar
• Ocak - Şubat -Mart döneminde
– Kayıt yaptıran öğrenci sayısı : 34.908
– Gerçekleşen sınav sayısı : 298.908
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 18

19. 0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
29.12.99
03.01.00
07.01.00
11.01.00
15.01.00
19.01.00
23.01.00
27.01.00
31.01.00
04.02.00
08.02.00
12.02.00
16.02.00
Kayıt Yaptıran Öğrenci l er
20.02.00
Öğrenci Sayısı
24.02.00
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17
28.02.00
03.03.00
07.03.00
11.03.00
15.03.00
19.03.00
23.03.00
27.03.00
Öğrencilerin Zamana Dağılımı
19
31.03.00

20. 0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
27.12.99
31.12.99
04.01.00
08.01.00
12.01.00
16.01.00
20.01.00
24.01.00
28.01.00
01.02.00
05.02.00
09.02.00
13.02.00
17.02.00
Gerçekleşen Sınavlar
21.02.00
Sınav Sayısı
25.02.00
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17
29.02.00
04.03.00
08.03.00
12.03.00
16.03.00
20.03.00
24.03.00
Sınavların Zamana Dağılımı
28.03.00
20

21. Dışsal Bilgiler
• Ocak - Şubat -Mart döneminde
– Toplam hit sayısı : 3.757.326
– İzlenen sayfa sayısı : 2.603.319
– Oturum sayısı : 108.387
– Aktarılan bilgi büyüklüğü : 10.926.898 KBayt
– Ortalama oturum süresi : 00:29:18
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 21

22. Öğrenci Başına Düşen Büyüklükler
– Hit sayısı : 107
– Sayfa sayısı : 74
– Oturum sayısı : 3,1
– Aktarılan bilgi büyüklüğü : 313 KBayt
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 22

23. Sınav Başına Düşen Büyüklükler
– Hit sayısı : 12
– Sayfa sayısı : 8
– Oturum sayısı : 0,36
– Aktarılan bilgi büyüklüğü : 36 K Bayt
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 23

24. Öğrencilerin Özellikleri
• Yaş
• Cinsiyet
• Adres
• Meslek
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 24

25. Öğrencilerin Yaş Grupları
Yaş Öğrenci
-20 1.841
20-30 20.751
30-40 8.129
40-50 2.004
50+ 138
Toplam 32.863
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 25

26. Öğrencilerin Cinsiyet Dağılımı
Cinsiyet Öğrenci
Erkek 21.434
Kadın 13.473
Toplam 34.907
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 26

27. Öğrencilerin Bulundukları İller
İlk 10 İl Son 10 İl
İSTANBUL 9.878 BAYBURT 50
ANKARA 5.597 KIRŞEHİR 46
İZMİR 1.958 MUŞ 44
BURSA 1.242 ÇANKIRI 43
ESKİŞEHİR 1.161 ARTVİN 40
ANTALYA 802 HAKKARİ 32
KONYA 684 TUNCELİ 31
KOCAELİ 621 ŞIRNAK 30
BALIKESİR 480 KİLİS 26
ADANA 470 IĞDIR 25
AYDIN 339 ARDAHAN 9
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 27

28. Öğrencilerin Meslekleri
Meslek Öğrenci Meslek Öğrenci
Belirtilmeyen 6571 Teknisyen 397
Memur 6493 İşçi 339
Öğrenci 4834 Hemşire 270
Muhasebe 3097 İşsiz 269
Bilgisayar 1508 Turizm 258
Bankacı 1350 Sağlık 201
TSK Mensubu 1270 Satış 187
Serbest 1140 Sigortacı 167
Polis 865 Mühendis 132
Ev Hanımı 687 Din Görevlisi 109
Sekreter 586 Pazarlama 107
Öğretmen 474 Laborant 97
Tekniker 400 Diğer 3100
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 28

29. Kullanım Özellikleri
• İnternet Kullanımının Hafta İçi Dağılımı
• İnternet Kullanımının Gün İçi Dağılımı
• Kullanılan Tarayıcılar
• Kullanılan İşletim Sistemleri
• Üst düzey alan isimlerinin dağılımı
• Ülkeler
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 29

30. İnternet Kullanımının Hafta İçi
Dağılımı
Hit (%)
20,00
18,00
16,00
14,00
12,00
10,00
8,00
6,00
4,00
2,00
0,00
Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 30

31. 0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
00:00-00:59
01:00-01:59
02:00-02:59
03:00-03:59
04:00-04:59
05:00-05:59
06:00-06:59
07:00-07:59
08:00-08:59
09:00-09:59
10:00-10:59
11:00-11:59
Hit (%)
12:00-12:59
13:00-13:59
14:00-14:59
Dağılımı
15:00-15:59
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17
16:00-16:59
17:00-17:59
18:00-18:59
19:00-19:59
20:00-20:59
21:00-21:59
İnternet Kullanımının Gün İçi
22:00-22:59
31
23:00-23:59

32. Kullanılan Tarayıcılar
Tarayıcı %
Microsoft Internet Explorer 88,45
Netscape 11,24
MSProxy/2.0 0,18
Other Netscape Compatible 0,03
Teleport Pro/1.29 0,03
Lynx 0,02
WebStripper/1.2 0,02
Offline Explorer/1.2 0,02
Toplam 100,00
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 32

33. Kullanılan İşletim Sistemleri
İşletim Sistemi %
Windows 98 67,91
Windows 95 24,07
Windows NT 6,78
Macintosh PowerPC 0,74
Windows 3.x 0,22
Windows Win32s 0,18
Macintosh 68K 0,07
OS/2 0,01
Linux 0,01
Toplam 100,00
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 33

34. Üst Düzey Alan İsimlerinin
Dağılımı
Organizasyon %
Company 45,17
Education 37,62
Government 8,51
Network 4,03
Military 3,99
Arpanet 0,67
Organization 0,01
Toplam 100,00
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 34

35. Ülkeler
Ülke Oturum Ülke Oturum
Türkiye 40,393 Fransa 3
ABD 14,495 Kırgızistan 2
Almanya 612 Avustralya 1
İngiltere 77 İspanya 1
Belçika 57 Danimarka 1
Hollanda 38 Norveç 1
Bulgaristan 35 İtalya 1
Suudi Arabistan 19 B.A.E. 1
İsviçre 17 Yunanistan 1
İsveç 8 Avusturya 1
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 35

36. Sınavlardan Elde Edilen Kullanım
Bilgileri
• Farklı Kullanıcı Sayıları
• Öğrenci Başına Düşen Sınav Sayıları
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 36

37. Farklı Kullanıcı Sayıları
Hafta Kullanıcı Ay Kullanıcı Dönem Kullanıcı
27.12.1999 86 Ocak 00 1.693 Ocak-Mart 24.294
03.01.2000 115 Şubat 00 6.281
10.01.2000 243 Mart 00 20.193
17.01.2000 510
24.01.2000 954
31.01.2000 1.198
07.02.2000 1.344
14.02.2000 1.853
21.02.2000 2.870
28.02.2000 5.723
06.03.2000 7.725
13.03.2000 6.478
20.03.2000 12.856
27.03.2000 1.588
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 37

38. Öğrenci Başına Düşen Sınav
Sayıları
Sınav Öğrenci Sınav Öğrenci
1 6.262 9 512
2 4.014 10 428
3 2.640 11 382
4 1.827 12 283
5 1.443 13 271
6 1.127 14 230
7 845 15 215
8 633 15+ 3.182
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 38

39. Beklenmeyen Davranışlar
• Bilgi Girişine Yönelik Sorunlar
• Kullanıma Yönelik Sorunlar
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 39

40. Bilgi Girişine Yönelik Sorunlar
– Şifre Unutma
• ~1000 şifre hatırlatma isteği
– Gerçekdışı Kayıt Girişleri
• AÖF Veritabanı tarafından doğrulanmayan öğrenci
sayısı : 1822 (~%5)
– Başkasını Kaydetme ya da kendisine ait olmayan
numarayla kayıt yaptırma
• Bu konuda e-posta ile bir dizi başvuru yapıldı
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 40

41. Kullanıma Yönelik Sorunlar
– Soruların Yanıtlarını Öğrenmeye Yönelik
Davranışlar
• 15’den fazla sınav olan öğrenci sayısı = 3.182
– Sınava Giren Fakat Sınavı Değerlendirmeden
Çıkan Öğrenciler
• Sınava giriş sayısı = 537.957
• Sınavı değerlendirme sayısı = 298.908
• Fark = 239.049
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 41

42. Öneriler
• Tasarıma Yönelik
• Altyapıya Yönelik
• Uygulamaya Yönelik
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 42

43. Tasarıma Yönelik Öneriler
– Düşük hit içeren tasarımların önemi
• Saatte enfazla 20.000 hit
• Günde enfazla 250.000 hit
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 43

44. Altyapıya Yönelik Öneriler
– Anadolu Üniversitesi’nin hat kapasitesi 1 Mb/s
• Günde enfazla %7,21
• Saatte enfazla %14,42
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 44

45. Uygulamaya Yönelik Öneriler
– Mesai Saatleri Dışında Nöbet Tutulması
• Sınavlara 8 hafta kala 5 hafta boyunca
– Hafta içi 3 saat
– Hafta sonu 8 saat
• Sınavlara 3 hafta kala 3 hafta boyunca
– Hafta içi 5 saat
– Hafta sonu 15 saat
8 7 6 5 4 3 2 1 Sınav
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 45

46. Kaynaklar
• Deneme Sınavları, Ocak 2000 Raporu, Anadolu Üniversitesi, BDE Birimi
• Deneme Sınavları, Şubat 2000 Raporu, Anadolu Üniversitesi, BDE Birimi
• Deneme Sınavları, Mart 2000 Raporu, Anadolu Üniversitesi, BDE Birimi
BTIE’2000 Bilişim Teknolojileri Işığında Eğitim Konferansı, 15-17 46