ITC TRADE MAP İLE HEDEF PAZAR SEÇİMİ Avrupa İşletmeler Ağı İstanbul Merkezi tarafından hazırlanan yayınımız, firmalarımıza "ITC Trade Map" uygulaması ile, ürünleri için dünya pazarındaki arz ve talep verilerine nasıl ulaşabileceklerini, rakip analizini nasıl yapabileceklerini gösteren bir rehber niteliğindedir Yayın Tarihi:Mayıs 2012 İstanbul Sanayi Odası'nın armağanıdır.

1. '*~,~
*enterprise
* europe
,,network
****Avrupa Iş Destefl; Yanınızda
İSTANBUL
SANAYİ ODAsı
Avrupa işletmelerAğı
i ST A N B U L

9. 2. BÖLÜM - TRADE MAP TEMEL KULLANIMI
2.1 - Trade Map Uygulamasına Erişim
Dünya Bankasının ve ITC Global Trust Fund fonunun mali katkıları sayesinde 2008 yılından bu yana ITC Trade Map,
Market Access Map, Product Map ve Investment Map adını taşıyan pazar analiz uygulamalarına Türkiye dahilolmak
üzere tüm gelişmekte olan ülkelere ücretsiz erişim olanağı tanınmaktadır. Ancak verilere erişmek için ilk olarak Trade
Map (www.trademap.org) sitesindeki ilgili bağlantıdan kayıt olarak parola ve şifre tanımlanması gerekmektedir.
:J:
z
:5...J
:::ı
~
...J
W
:J:
W
t-
a..
<c
:J:
W
C
~
t-
orVlSI e i r i n.
staoga01ş Map ımı
Trade CnwpetitMmeşş Map
'nyeslment Man
Marırer Aççeşş Map
Not reglsteıedyet? CremVOııraççQunt here
More Ana/ysis Tools :
Em_ll .ddreuı i
~=~.....o'd' Li ...J
r Romomber mo.
f9rg9t YOU[ p'U!!2rd ?
_1'
+227
+124
US$ i g mıllıons
US$ 54 mıllıons
US$ 3 mıllıons
Lotest trends available In Trade Map
Most important evolutons for Bunundı's ımporıs
between June 2010 and June 2011
i' Pharmaceutıcalproducts
i' Iron and steel
" Sugars and sugar confectioneıy
• ... .. -, .:
i' Kenya US$ 38 mıllıons +93%
i' Uganda US$ 3 mıllıons +82%
" Indıa US$ 17 mlllıons -36%
"
Saudı Arabıa US$ 74 mıllıons -23%
Trade Map prOVldes users vvrth ındıcatars on e>l:port performance, ınternatıonal demand,
altematıve marl<ets and the role of competnors
Trade Map covers 220 countnes and ıemtorıes and 5300 produc!s of the Harmonızed
System Trade data iS also avaılable at the tanff I'ne level for more than 150 countrıes and on
a quarterfy and monthly basıs for more than 90 countrıes
TRADEMAP
rade stalısbcs lor ınternatıonal busıness development
Over 5300 products lraded bYOIer 220 countnes and lerritories lmpon &. expoftvilues, volumes. growth rates. market shares. orsphs
Whars new
New update in Trade
Mat' as or 29 July
2011
umI20115:0000ptA
CordIionof Use
RcfctcınccMcııtCl'ioI
FAQ
• Threshold value US$ 1mıllıon
Man<:eIAna~js and Research,lnternabonal Trade Centre (ITC); Palaıs des Na oos, CH·1211 Geneva 1O; 8wrtzerfand
TeL. "'41 (0)22 730 02 34, Fax: ·41 (0)221300577, maıketanatysls@intIacen.org
CopynghtO 199~2008 Internatlonal Trade Cenıre. All nghts reseıved
:J:
::::ı
...J
:0
al
.N
Şekil 1: Trade Map Anasayfası - yeni üyelik

10. Trade Map VeritabanınaÜye Girişi
TRADEMAP
rao;, stansbçs for ınternatıonal ousıness oe eopment
OYe-r 5300 products lraded by over 220 tountl1es anti terrdOnes Impol1 & export values, volumes. gıow:t'ı rales, market shares. gıBPhs
Siteye kaydolmak için sayfanın sağ üst köşesinde bulunan "create your account here" bağlantısına tıklayarak açılan
kayıt formundaki bilgilerin tamamlanması ve bu aşamada belirtilen eposta hesabına düşen iletideki aktivasyon bağlantısına
tıklanması yeterlidir (Şekil 1). Bu aşamadan sonra eposta adresiniz ve belirlemiş olduğunuz şifre ile ana sayfadan
sisteme giriş yapmanız gerekecektir.
MMmentMaa
TAde CpmgetıllyenenMag
Slandarg, Mag ID
Mawt ACteşs Map
Not 'egistered vet? Crfat, YOUr 'HOllOl here
orvlsi1 ttıe TıM' MiD I!qhl'rtHşion
More Analysis Tools :
I:m.4Hdr...I!
~=~P.ı.wo,dılL -'
Şekil2: Trade Map Anasayfası - üye girişi
Latest trends avaııable In Trade Map
Mosl important evolo.OOns for Burundı's ımports
between June 20 i Oand June 2011
Marj(elAnatvsıs and Researth. • mibanal Trade C.nııe (ITC); Palaıs des t~ tI)M. C"" i 211 Geneva 1O. SWttzerland
TeL ·.1 (0)22 130 02 3.&, Fa ••1(0)221300577, maf1(eıanalrStS@nrracen.olg
COPYrJ","O 199 ıOOalntematlonal Trade Centrl. All r8seMld
, Kenya USS 3.8 mıllıons +93'l
~ Ug nda USS 3 mıllıons +82'1
"
Indıa USS 17 mıllıons -36'M
"
Saudı Arabıa USS 74 mıllıons -23'M
, Pharmaeeutieal produCls USS 5.4 mıllıons +227
, lron and steel USS 3 mıllıons +124
"
Sugars and sugar eonfecnonery USS 1.9 mıllıons -1
• Threshold value USS 1mıllıon
Trade Map provıdes users wrth ındıcators on export performance, ınternabonal demand,
aıtemawe maı1<eıs and Ihe role of eompe cors
Trade Map elNers 220 eountnes and ıemtones and 5300 produelS of Ille Harmonızed
Sysırm Trade dala LS also avallable al ıtıe ıantf Iıne level for more lhan 150 eounınes and on
======1. a quarterly and monlllly bas.s for more lIlan 90 eounlnes
Whırınew
New ~dllto In Trade
.......s of 29 JlJlY
2011
luımOI150000I'IA
co
~
-z
:3...J
:::ı
~
...J
W
~
W
i-
c..
<c
~
w
c
~
i-
~
::::ı
...J
:0
ın
.N
Trade Map veritabanına giriş yapmak için www.trademap.org adresinde sağ tarafta bulunan üye girişi kutucuğundaki
ilgili alanlara eposta adresi ve parola yazdıktan sonra "Log In" butonuna tıklanmaıldır (ŞekiI2).
E-posta adresi ve kullanıcı şifresi girerken büyük/küçük harf kullanımına dikkat edilmesi gerekmektedir. Siteye giriş
yapmadan önce "Remember me" kutucuğuna tıklandığı durumda aynı bilgisayar ile siteye yeniden erişildiğinde sistem
kullanıcıyı otomatik olarak tanımaktadır.
"Log In" butonuna tıkladıktan sonra açılan sayfada Ana Seçim Menüsü belirecektir.

11. 2.2 - Ana Seçim Menüsü
TRADEMAP
rade;ta sbcs for ntemalıonal busıness de 'e opmenl
Home Seleç1ıon Menu lmesfment MarketA1.cess Reference Material
ro lrr4lorts r Exports
'''YAttoum Tutonals Nı.u1
iProduet :3 ro 5lngl. r Group
ro Counlry r Regıon
' - )( i MYmı:ırJSnrrb
X t
JAar1(etAnatysls and Reseaıch, "mational Trade Centıe (lTC); Palars des. Nabons.. CH-12t 1 Geneva 10, Swl'lZerland
Tel' ·41 (0)22 730 02 34, Fax: ••, (0)227300517; marXetinifYSq n:ıacan,oıa
CopyrV'ı101999-2008 Internatıonal lıade eenn "ır reserved
Şekil 3: Ana Seçim Menüsü
Ana seçim menüsü veritabanında erişmek istediğiniz verileri seçmenizi sağlar (Şekil 3).
Trade Map uygulamasındaki verileri, 3 farklı şekilde (ülkeye göre, ürün bazında veya iki ülke arasındaki ticaret
açısından) incelemek mümkündür.
Ürün bazında arama yapıldığı takdirde seçilen ürün ile ilgili veriler çeşitli detaydaki seviyelerde analiz edilebilmektedir.
Ülke bazındaki incelemeler, ilgilenilen ülkenin ithalat ve ihracat profili hakkında bir fikir vermektedir. iki ülke temelindeki
incelemeler ise söz konusu iki ülke veya bölge arasındaki karşılıklı ticaret akışları ile ilgili bilgilerin görüntülenmesini
sağlayacaktır.
Ana Seçim menüsünün en üst kısmındaki "Imports" ve "Exports" seçenekleri ithalat ve ihracat verilerinden hangilerinin
görüntülenmesi istendiği konusundaki seçimin yapılmasını sağlamaktadır.
2.2.1 - ilgilendiğiniz ürünü seçin
Bu ekran ilk açıldığında 2 temel alan bulunmaktadır. Bunlardan ilki ürün seçim alanıdır. Bu alana incelenecek ürünün
HS (GTiP) kodu yazılmalıdır. Sistem, denk gelen kodu ve tanımını otomatik olarak tamamlayacaktır. Alana söz konusu
ürünün ingilizce tanımında bulunması muhtemel kelime yazıldığında bu kelimeyi içeren tüm ürün tanımları otomatik
olarak listelenmektedir ve sunulan seçenekler arasında ilgilenilen ürünün tanımı üzerine tıklayarak seçim yapılması
mümkündür (Şekil 4).
ilgilenilen ürünün kodunun bulunmasında zorluk yaşandığı durumda alanın sağ tarafında bulunan "Advanced Search"
bağlantısına tıklayarak açılan yeni ekranda anahtar kelime bazında arama yaparak veya HS ürün kırılımlarını inceleyerek
aranan ürünün hangi koda tabi olduğunu tespit etmek mümkündür.
:J:
z
j
...J
::::)
~
...J
W
:J:
W
l-
D..
<c
:J:
W
C
<c
o::
i-
:J:
:::::)
...J
:0
al
.N

12. i Engi;sh : ıAbout
)( i Advanced Search
TutarıalsFAQMy AccounlReference Materlal
(3lmports OExports
340520 • Polishes, Cteams & similar pıepara:ions for mainronance of woodWork
Market Access
) plaslic
3405 - PoIishos & croams for footwcar.tum.flOOls.glass.motal ete
oCountry O Region 340510· Polishes. croams & similar peepara!ions for footwe3ror lcathor
Investment
Trade statistics for intemational business development
TRADEMAP
i Produet : i (3 Single OGroup
5election MenuHome
...#.,. International
~~T cl
.~~,ı:;,
340530 • Polishes & similar preparations fOl' coachwol1t, alt metal polishes
340540 • Scouring pastcs and powdcrs and othor scouring proparations
340590 • Polishes, CfCams and similnr pıopaıations, nes
2.2.3 - Dilediğiniz veri türünü seçin
2.2.2 - ilgilendiğiniz ülkeyi veya ülkeleri seçin
Ekrandaki 2. alan, ülke seçim alanıdır. Bu alana ilgilenilen ülkenin ingilizce adı yazılmalıdır. ilk alanda olduğu gibi,
alana yazmaya başlandıktan sonra alanın altında yazılan harfleri içeren ülke isimleri belirmektedir ve istenen ülke adı
üzerine tıklayarak seçim yapılmalıdır.
Ülke seçimi yapıldıktan sonra ülke seçim alanının altında yeni bir ülke seçim alanı daha belirecektir. iki farklı ülke
arasındaki karşılıklı ticaretin incelenmesinin amaçlandığı durumlarda bu alanda diğer ülke isminin seçilmesi gerekmektedir.
.Market Analysis and ResealY'I,'I"It:iik:lUUllcil i ieıut:l I,.A:ıııUt:l 11'-'1. rdıdı:. u~ 1,,'dÜUlI~1 en:':ı.:.ıı Ut:llt:lVd LU, ~..vItzertand
TeL.: +41 (0)22 730 02 34; Fax: +41 (0)22730 05 77; marketanalYSlS@lnırac:en.org
Copyrlght@ 1999-2ll08lntemallonal Trade centre. All rights reserved.
'x i Advanced Search
ithalat / ihracat seçimi
350691 • Adhcsivcs based on rubOOr or plasties. nes
3405 - Polishes 8ı ereams for footwear,furn,tloors,glass,metel ete
Şekil 4: Ana Seçim Menüsünde ürün grubu seçimi
iProduct ::::ı ro Single r Group
c)
:J:
-z
~...J
=>
~
...J
W
:J:
w
l-
a..
<c
:J:
w
c
~
l-
:J:
:=>
...J
:0
al
ro Country r Region
r. Partner r Region
Turkey
France
'x i
'x i
.N Trade Indicators Yearly Time Series Quarterly Time Series Monthly Time Series
istatistik türüse
Şekil 5: Ana Seçim Menüsünde ürün grubu seçimi

13. istatistiklere erişmeden önceki son adım, hangi istatistiklerin istendiğine yönelik seçimin yapılmasıdır (Şekil 5). Ürün
seçim alanlarının üstünde bulunan "Imports" (ithalat) veya "Exports" (ihracat) seçeneklerinden birini seçtikten sonra
ülke seçim alanlarının altındaki "Trade Indicators" (ticaret göstergerıeri),"Yearly Time Series" (yıllık istatistikler),
"Quarterly Time Series" (çeyrek yıl istatistikleri) veya "Monthly Time Series" (aylık istatistikler) adını taşıyan butonlardan
birine tıklanması gerekmektedir. Bu aşamadan sonra yeni bir sayfa açılacak ve yapılan seçimlere uygun istatistikler
ekranda belirecektir (Şekil 6).
Verilerin bulunduğu ekran, 2 temel bölümden oluşmaktadır ve ekranın üst kısmında istatistik seçenek menüsü ve
ekranın alt kısımını kaplayan veriler bölümü bulunmaktadır.
Şeki/6: 9405 Grip kodlu ürün grubu kapsammda Türkiye'nin Fransa'dan ithalatı ekram
2:
z
<c...J
...J
::::)
~
...J
W
2:
W
t-
c..
<c
2:
W
C
~
t-
2:
:::::)
...J
:0
Dı
Tutanals About iEnglish ::::ı
Pr,ductOroup ' " ' INO:C'n::-.----------03:ı
Coun1ryOroup INon. 03
Pa""erOroup '"'INO:Con::-e----------03:ı
Existing and potential trade between Tur1ley and France in 2010
roduc 5 Polısh., cre $ • .1 00 l.gI sS,metal etc
TRADEMAP
Home Selectıo" Menu Investment Mal1<et Access Reference Watenat MyAtcount
Produtl 1.. 3405. Polishes & creams for fooıwear.fuın,tıoors.glass,metal ete ::::ı
r Wo~d r. Counw iTurlcey :3
Partıler iFronee :3
other emeria Ilmparts il ITrade Indicatofs il iby producı:::ı iProdud Cluster at 6-digit 3
13 34054'
SocuirQ poııtC$ ond powder$ and ottıct
66 sa 6.5 4tm OS 1,Q1' ., 0.2 953
ıe<Ming prepaır«ıons
13 340510 PobheS, crceııns 8 simb preJWabons 'or sc 13 1s 1)$ .,. 2"'1 OS 2.833
footwear or ıeetJ'LOJ
13 340530
POiftS 8, SırriSır ı:ırepeıretıonS for oı:ııec:t'ıwOı'k.
19 0.5 10.510 ·12 3.6 4.222 LS 1.6 <.203o,tmeteılpcıl!hes
13 300S20
~S. eıeams & sirte preparatıonsfor
4)11 2.2 1.263 ·2 0.1 1.263melrf:l!!nl!IınCe ot woodwofk
SCu'ce.s ' ITCeak.ulııbons tmed on ~~OIllıta
T...i cy'~ fTCX)fts MVC been ıeported by Tl.of1l;cy
FrMC.C'$ e:ıepCfs tw«ı been reportcdby Fı/WlC.c
Market Anatysls and Rıseaıch, Interna' ona Trade cenrıe (ilC), Pa s.des Natıons, CH-1211 Geneva 10, S'wlrz&rland
Tel ••, (0)22730 02 3., Fax: ••, (0)1213005 71.marh!tanil'ySls@ntracenotg
COpyrlghtO 1ggg.ı008In1efTl Trade Ctnlrl rıOhts resırved
2.3 - istatistik Seçenek Menüsü
Ekranın üst kısmında yer alan istatistik Seçenek Menüsü, ekranda hangi verilerin görüntülendiğini gösterir ve
seçeneklerin kolay bir şekilde değiştirilmesini sağlayan temel menüdür. Menüde yer alan unsurlar ve sunulan seçenekler
ile elde edilen verilere dair açıklamalar aşağıda bulunmaktadır (Şekil 7).
.N

14. Şekil 7: istatistik Seçenek Menüsü
0 ®
~~~ TRAD MAP
~~ı:=.
- .-tl ItMtACt..... JıftJıCtN"l1 rM T_M
Tablo 1 - Trade Map istatistik Seçeneklerinin Açıklaması
N
~
-z
::3...J
:»
~
...J
LLL
~
LLL
....
o.
<c
~
LLL
C
~....
~
::»
...J
:0
Dı
.N
Menu Seçenek Açıklama
(1 ) Ürün Grubu Ürün grupları listesi Istatistiği istenen ürün grubu HS (GTlp) Kodu
(2) Ülkeseçimi Ülke listesi Hangi ülkenin istatistiklerinin istendiği
(3) Partner/Ülke Ülke listesi Hangi diğer ülke ile karşılıklı ticaret verilerinin istendiği
(4) Dünya/Ülke 'World' veya 'Country' ''World'' se~eneljine tıklandığında seçilen ürün grubunun dünya çapındaki
t.icaretine i~kin ıstatistikler görüntülenir.
Ulke bazın aki istatistiklere dönmek için ilk ülke menülerinde ((2),(3))
ülke seçimi yapmak yeterlidir.
(5) ithalavihracat 'lmports' (2)'de seçilen ülkenin ithalat veya ihracat verilerinden hangisinin
'Exports' görüntülenmek istendiğine dair seçim.
(6) istatistik Türü 'Trade Indicators' Ticaret göstergeleri menüsü, uy~ulama tarafından hesaplanan
ve ticaret akışı konusundaki çeşit i göstergeleri içeren veriler.
'Time series' Zaman seriLeri (yıl, ay, çeyrek yıl bazında istatistikler).
(7) istatistik Temeli 'by product' Ürün gruplarına göre dıs ticaret istatistikleri
'by country' Partner ülkeler temelinde karşılıklı dış ticaret istatistikleri.
Ürün bazındaki veriler görüntülendiğinde[(7J:'by product' seçildiğindel beliren menü:
(8) HS/GTip Kodu 'At same level 2-digit' istatistikleri 2 basamaklı HS/GTip kodu bazında listeler.
Basamak Sayısı Makroekonomik düzeyde analiz yapılmasını sağlar ve bir ülkenin dl~
ticaretteki ürün pOrtföyünün sektör düzeyinde incelenmesine elveriş idir.
'Product Cluster at 4-digil' Istatistikleri 4 basamaklı HS/GTlp kodu bazında listeler.
Makroekonomik düzeyde analiz yapılmasını sağlar ve bir ülkenin dı~
ticaretteki ürün portföyünün sektör düzeyinde incelenmesine elveriş idir.
Istatistikleri 6 basamaklı HS/GTlp kodu bazında listeler.
'Product Cluster at 6-digit' Bir ülkenin dış ticaretini yaptığı ürünlerin daha ayrıntılı bir seviyede
incelenmesine ve benzer ürünlerin zaman içindeki ticari performansının
karşılaştırılmasına elverişlidir.
'Product Cluster at 10-digil' istatistikleri 10 basamaklı HS/GTip kodu bazında listeler.
6'dan fazla hanesi bulunan HSlGTip kodları, ulusal sınıflamaya aittir ve ülkeden
ülkeye değişir. Son dört hane her ülkede farklı ürünlere işaret eder. Bu düzeydeki
istatistikler belli bir ürüne dair verileri yansıtır. Uygulamada sadece bu düzeydeki
verilerini raporlayan ülkelerin istatistikleri mevcuttur.
Bir ülkenin dünya ile ticareti görüntülendiğindei partner ülke seçimi yapılmadığında ve ülke bazındaki veriler görüntülendiğinde
[(7J:'by country' seçildiğindel beliren menü:
Veri Kaynağı 'Direct Data' Ülkenin raporladığı veriler
'Mirror Data" Seçilen ülkenin ticaret yaptığı ülkelerden alınan karşılıklı ticaret verileri
(yansıtılmış veriler) ile eksikleri tamamlanmış tahmini ticaret istatistikleri.

15. 2.4 - Çıktı Seçenek Menüsü
TRADEMAP
rade staıs es for ntematıonal business development
Pıoduct I. 3405 - Polishes & Cf2arns foı roOhNear,fum,ftoors,glass,metal ele ~
(' World ro Counlıy jTurkey :a
Penn" jFrene. :::i
other entena IimpM' il iTrade Indicators::::ı iby product il iProduct Cluster at 6-digıl ::::ı
Produ<l oroup iNone ::ı
eounlıyOroup J':"ı_=---------~::ı
Penn.r Oroup iNone ::ı
Home Selecbon "enu lmes.b"nent MarkalAccess Reference Mat!rial MyAccount FAQ Tutanals About
Çıktı seçenek menüsü, yukarıda tarif edilen istatistik Seçenek Menüsü aracılığıyla yapılan seçimler sonucunda ortaya
çıkan verilerden yola çıkarak hangi çıktıların elde edileceğini belirler (Şekil 8).
Tablonun üst kısmında bulunan "Table", "Graph" ve "Map" sekmeleri (1), verinin sırasıyla tablo, grafik veya dünya
haritası üzerinden resmedilmesini sağlar.
Sekmelerin altında bulunan ikonlar (2) verilerin Microsoft Excel (yeşil ikon), Microsoft Word (mavi ikon)
veya düz metin (metin ikonu) olarak dışa aktarılmasına olanak tanır.
En sağda bulunan "Rows per Page" (3) menusu, tablo kipinin her sayfasında kaç satırın göründüğünü
belirler.
:J:
z
:5...J
::::)
::ııı:::
...J
W
:J:
W
t-
c..
<c
:J:
W
C
~
t-
9s302!,DI.0.94f12265se
Şekil 8: Çıktı Seçenek Menüsü
66
Existing and patentia! trade between Turby and Franee in 2010
Product 3405 Polishes &. cr.ams fortooMeı.rtum.tloors. lass,metal ete
Sc:ol.ır;,gpostes ond PO"'I'den.-.d citıer
IIClCllMinsıPfcporeıbons
:J:
:::::)
...J
:0
aı
.N

17. i o Imports JrExports
[Product ~ o Single r Group 9405 - Lamps 8. lighting fillings nes; signs, nameplates illuminated
o Country r Region X i
~de Indicators Yearly Time Series Quarterly Time se~ Monthly Time Series
Şekil 9: Ana seçim menüsünde ithalat göstergeleri seçimi
ın
_Id 28.525.4E6 ·2,56'.100 2.9'5,315 rens 9,685 -3 2. '00
ın LntfdsıacuO!Am!!I'ça 6,210,183 ",llOll.939 4504,341 13,66e .5 ." 25 21 e LA
Gl 2imıllırl i 2.263.7~7 :ıee.838 220,396 10.21. -. 16 1.9 11.1
Gl EıJıg i 1,567,501 .151.223 14',192 rono 11,ofiS 15 5.5 11.1
Gl ~i 1,406,426 ~.573 152,25< 9;131 -'3 20 '9 11.1
Gl ~i 1,184,156 -800.261 82.216 rono 14,392 .5 22 .2 ~
ın 2m i 1,168.952 8.9'0.9'2 12,616 92."98 16 o 128 ., 2!u
Gl ~ i 780,275 941.512 74,'42 Tono 10.482 ·2 11 2.1 11.1
ın _ i 755,903 -204.150 75,118 Tono 10.003 .. 13 2.6 11.1
Gl aıt;ıYıı i 742,7ı. 20.415 81,501 rono 8.'88 ·6 2.6 11.1
Gl _ i 671,926 .207,631 76,591 Tono 8,713 ·5 2.' 11.1
Gl _ i 631,024 111,250 ".oso Tens 14,322 3 2.2 11.1
Gl Run!AnffdıJırollon 584,043 -518,272 91,619 rono 6,315 19 -. 98 LU
Gl
"""'" i
515.904 -459,840 36.488 Tens 15,783 -10 19 g
Gl ~i 551,308 ..32.sao 26,513 Tono 20,794 10 1.9 11.1
Gl ~i 518,967 .447,915 35,372 Tono 14.672 26 18 II
r.ı S-w, i 1t :.t7n ,.
Şekil 10: 9405 ürün grubu için ithalatçı ülke göstergeleri ekram
ProdUtl 1.. 9405 - Lamps ~ lightıng fıttıngs nes: sıgns. nameplales iIluminatee::::ı
c: World (' Countıy IAlI 3
Par1ne, IAI il
ollıe,,,ııe"o Iımports 3 IT,adelndieato,. 3 Iby eounlry 3
.M
.-N
...J
<c
z
<c
a:::
~
~
LL
W
C
W
:ı:
...J
~
<c
C
O
W
Z
:::::)
a:::
:::::)
i
:J:
:::::)
...J
:0
m
'AyAccounl FAO Tulor1als About iEnglish :::ı
Producl Group INone il
CountıyGroup INoM 3
Partner Group i D il
Referane! MaterıalMarketAccessInvestment
Rows pe' pooo iOeroull (25 por pog') 3
Trade stabstıcs for ıntematıonal busıness development
TRADEMAP
List of importers for the seleeted produet in 2010
Product 9405 Lamps & Iıghtlng tıttıngs nes' sl9n namepl ıllumlnated
Selacılan MenuHome

20. 3.3 - ihracatçı Ülkeler
ihracatçı firmanın incelemek isteyeceği bir başka etken, küresel rekabetin hangi başlıca ülkelerden kaynaklandığını
öğrenmek olacaktır.
Bunu yapmak için ana seçim menüsüne geri dönerek aynı ürün kodunu yazmak ve en üstte "Exports" seçenegını
işaretleyerek "Trade Indicators" butonuna tıklamak gerekecektir (Şekil 11). Aynı ekrana ulaşmak için kullanabilecek
diğer yöntem, tablonun bulunduğu ekranın sol üst kısmında bulunan istatistik seçenek menüsünü kullanmaktır (Şekil
12). Seçenek menüsünde bulunan seçeneklerin aşağıdaki duruma getirilmesi, aynı çıktıları sağlayacaktır.
(.' Importsir Exports i
00 iProduct :3 (.' Single r Group 9405 - Lamps & Iighting fıtlings nes; signs, nameplales illuminaled
Şekil 11: Ana Seçenek Menüsünde 9405 ürün grubu ihracatçı ülke göstergeleri seçimi
Şekil 12: istatistik Seçenek Menüsünde 9405 ürün grubu ihracatçı ülke göstergeleri seçimi
i Trade Indicators ) Yearly Time Series Quarterly Time Series Monthly Time series]
X i
Reference MalerialMarkel AccessInveslmenl
TRADEMAP
Trade statıstıcs for internatıonal business development
iExports=:] iTrade Indicators il iby countrif]
IAII
IAII
8eleclion Menu
Producl 1.. 9405 - Lamps & lighting fittings nes; signs, nameplates illuminaıec!l
Home
Partner
(.' World r Country
iil other criteria
(.' Counıry r RegionN
...J
<:c
z
<:c
o:::
~
:LL
W
C
W
::ı:
...J
::ııı::
<:c
c
O
W
Z
:~
o:::
:~
i
:J:
:~
...J
:0
ıD
.(LI)

22. 3.4 - Türkiye'nin Mevcut ihraç Pazarları
Aydınlatma ürünleri ihracatçısı ayrıca başlıca hangi ülkelerin Türkiye'den bu ürünlerin ithalatını yaptığını tespit
etmek isteyecektir. Bunu gerçekleştirmek için sisteme giriş yaptıktan sonra beliren Ana Seçim Menüsündeki ilgili alana
ürünün GTlp Kodu, ilk ülke alanına ise 'Turkey' yazdıktan sonra "Exports" seçeneğini seçmek ve "Trade Indicators"
butonuna tıklamak gerekecektir (Şekil 13). "Trade Indicators" butonu tıklandıktan sonra Türkiye'nin 9405 GTip kodlu
ürün grubuna ilişkin, 2010 yılında gözlemlenen ihracat pazarları listelenecektir (Şekil 14)
iProducı il r- 5ingle r Group
r Imports ir- Exports i
19405 - lamps & lighting fittings nes; signs, namepIstes iftumina1ed
_x AdYanced Search
ro: Country (; Region [..=[T=u=rk.=y=================~) X
c)
N
ro Partner r Region iix
Şekil 13: Ana Seçenek Menüsünde 9405 ürün grubu ürünleri için Türkiye ihracat göstergeleri seçimi
Açılan ekranın (Şekil 14) üst kısmında Türkiye'nin bu ürün grubunda dünya ihracatının %0,8'ini gerçekleştirdiği ve 21.
büyük ihracatçı olduğu bilgisi verilmektedir. Aşağıda örneği bulunan tablonun (Tablo 5) ilk satırında toplam dünya
pazarına ilişkin veriler bulunmaktadır. 9405 ürün grubu açısından 2010 yılında Türkiye'nin toplam ihracat hacminin
yaklaşık 207,98 milyon dolar olduğu görülmektedir.
Rows per page iDef~u (2s per page) 3
List of importing markets for the producl exported by Turkey in 2010 i
Product 9405lamps Ro. hghtıng tıttıng5 nes, 51905, nameplates ıllumınated
lıneYı e_port, repfC$eft O.'" ol 'WQf1d exports fcr lhis PJOdtod, il's tarlng in world expot1.$ i$ 21
Trade Indicators Yearly Time Series Quarterly Time se~ [ Monthly Time Series
""'Id 207.979 -96,602 100 22,233 Tons 9.3SS ·5 '00
ili ,troo &1Ib looytjwO 17,312 17,31:2 83 1,315 Tom 13,1&5 '36 .. .. S, 0.2 ..ili
- 17,018 17,018 82 1,571 Tons 10}333 49 '5 22 75 O' sı
ili bll 16,487 16,481 79 1,640 Tons 101lS3 23 14 28 .. 0.1 30
ili
-- 13,267 13,265 6.' 1,231 Tons 10,717 39 31 .. 112 !!J.
ili
- '2.762 ...ses 6.1 1,257 Tons 10.153 -3 ·6 7.9 Q
ili ~ 8,.20 4,789 1,939 Tons 4,342 .10 _10 13 '.8 Q
ili RU$:Şi4n fCdMfi9U 8,294 8.204 738 Tons 11.238 ·10 ·21 18 12 19 III
ili
- 7,618 7,613 3,7 ... TOM 16,276 .11 -1 54 0.2 III
ili
- 6,958 6,71" 33 9"2' Tons 7f>30 .15 ·27 -19 38 O' -3 Q
ili -... 6.563 .,313 3.2 449 Tons 14,617 34 2.6 Q
ili ~ 5,142 5,017 2.5 322 Tons 15ı969 ·22 80 71 0.1 Q
Şekil 14: 9405 ürün grubunda Türkiye'nin ihraç pazar/art ekram
Exportın
.M
-...J
~
oc(
C
O
w
Z
::::ı
o::
::::ı
i
:J:
::::ı
...J
:0
al
N
.-...J
oc(
Z
oc(
o::
~LL
W
C
W
::ı:::

24. N
N
N
...J
<c
z
<c
o:::
~
:LL
W
C
W
::ı:
...J
~
<c
c
O
W
Z
::::;)
o:::
::::;)
i
:J:
::::;)
...J
:0
ıD
.M
Yukarıda gerçekleştirilen ithalatçı ülkeler analizinde söz konusu ürün grubunda dünyanın en önemli 10
ithalatçısının sırasıyla ABD, Almanya, Fransa, ingiltere, Kanada, Çin, italya, Hollanda, Belçika ve ispanya olduğu
gözlemlenmişti. Türkiye'nin mevcut en büyük 20 ihraç pazarı arasında Kanada, Çin, italya, Hollanda ve ispanya'nın
bulunmuyor olması dikkat çekmektedir. Örneğin dünyanın en büyük ithalatçısı olduğu gözlemlenen ABD'nin Türkiye'nin
17. en büyük ihraç pazarı olması, yeterli seviyede faydalanılamayan bir potansiyele işaret edebilir.
Trade Map ülke ihracatının analizinde veri tablosunda sunulan verilerin daha kolay bir şekilde incelenmesine olanak
sağlayan bir başka araç sunmaktadır. Trade Map'ın sunduğu bu araç "bubble graph" adı verilen bir grafik türüdür. Bu
grafik aynı verileri görsel bir şekilde ortaya koymaktadır ve verilerin ortaya serdiği birçok trendin bir bakışta anlaşılmasını
sağlamaktadır.
3.4.1 - Mevcut ihracat Pazarları Grafiği
Türkiye'nin söz konusu ürün grubundaki mevcut ihracat pazarlarını görselleştiren ("Prospects for market diversification...")
grafiğine erişmek için tablonun üst kısmında bulunan sekrnelerden "Graph" adını taşıyan sekmenin tıklanması
gerekmektedir (Şekil 15)
List of Importlng markets for the product exported by Turkey In 2010 i
Product ~1 ~ Tı..' e' nd hoıeı. ngıd: of polvpropylene
fı.rley'sexPMs'epesera11.1.t'Jiooı oıo1de)lJ)Ofts rorııı.sP'oc1.ıct.uımiırıgnWOfldexportsd L
Rows POt ı>allolOofau (25 perpageı:::ı
Şekil 15: Çıktı Seçenek Menüsünden grafik/ere erişim
"Graph" sekmesine tıklandığında; "Prospects for market diversification for a product exported by Turkey..." ("Türkiye
tarafından ihracatı yapılan belli bir ürünün pazar çeşitlendirmesine yönelik potansiyel") başlığını taşıyan grafik belirecektir
(Şekil 16).
Bu grafik, Türkiye'nin söz konusu ürün grubundaki mevcut ihracatın yapısı ve gidişatı konusunda hızlı bir resim
çekmektedir. Bu grafikte Türkiye'nin halihazırdaihracat yaptığı ülkeler yer almaktadır.Grafikte ülkemizin ihracatındaki
en büyük paya sahip ilk 20 ülke gösterilmektedir. Grafiğin sol üst kısmında bulunan "From 1 to 20 countries" ibaresindeki
sayıları değiştirerek grafikte gösterilen ülke sayısını artırmak da mümkündür. Söz konusu grafiğin nasıl yorumlanabileceğine
dair bilgiler "Açıklama 1" şemasında gösterilmektedir.
Grafiğin dikeyekseninde ilgilenilen ürün grubunda Türkiye'nin ihracat yaptığı ülkelerin dünyadan toplam ithalatının
son 5 yıldaki ortalama yıllık büyüme hızı gösterilmektedir. Grafikte belli bir ülkeyi temsil eden baloncuk ne kadar
yukarıda ise bu ülke son 5 yıl içinde ithalatını o kadar hızlı artırmıştır.
Grafiğin yatayekseninde ise bu ülkelerin ilgilenilen ürün grubunda Türkiye'nin 2010 yılı ihracatındaki payı
gösterilmektedir. Buna göre, sağda olan balonlar Türkiye'nin son 5 yıl içinde söz konusu ürün grubunda
gerçekleştirdiğiihracatta daha fazla paya sahip olan ülkeleri göstermektedir. Grafiğin daha sağında gösterilen
ülkeler Türkiye'nin daha fazla ihracat yaptığı ülkelerdir.
:. Grafikte sol tarafta yer alan Suudi Arabistan, ABD, Polonya, Katar, iran vb. ülkelerin Türkiye'nin bu ürün grubunda
gerçekleştirmiş olduğu ihracatta çok daha düşük paylara (%0-2) sahip olduğu görülmektedir. Diğer yandan
Türkmenistan, Libya ve Irak'ın Türkiye ihracatında daha yüksek bir payaldığı (%7,9-%8,3) görülmektedir.
:. Grafiğin sol tarafında sarı bir küre ile gösterilen Fransa, yavaş büyüyen ve Türkiye'nin ihracatında kısıtlı paya
sahip ve dünyadan yaptığı ithalatın Türkiye'den yapılan ithalata nazaran daha hızlı arttığı bir ülke olarak öne
çıkmaktadır.

25. Prospects for market diversıfıcation for a product exported by Turkey ın 2010
Product : 9405 Lamps & lighting fittings nes; signs, nameplates illuminated
cv)
N
.M
N
.-...J
<c
z
<c
rı::
<cN
<c
c..
LL
W
C
W
:::ı:::
...J
::w:::
<c
C
O
W
Z
::::ı
rı::
::::ı
i
:J:
::::ı
...J
:0
ID
10
Küçülen
Pazarlar
Büyüyen
Pazarlar
8
Turkmenistan
~
.JLibya. kab Jamahiriy.
Iraq
~Azerbaij••
Scale: 4% of world ill1lOfls
Germany
>Türkiye'nin ihracatında
çok paya sahip,
hızlı büyüyen
pazarlar
Türkiye'nin ihracatında
çok paya sahip,
daralan pazarl:J
4 6
Share of partner countrıes ın Turkey's exports, 20 LO, %
Turkey ..port graMh to partner i Reference bubble
• >Partner impart growth from
theworld
~Ü~iye'ninihracatında
az paya sahip,
hızlı büyüyen pazarlar
"Türkiye'nin Mevcut ihracat Pazarları"
Prospects for market diversification for o product exported by Turkey
Partnerülkenin Türkiye'nintoplam ihracatındaki payı, %
~
LO
(;
-€LO
~
;:.
:;ı
i ._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._._.c
i
"'i6
~
~
c-
B
c Türkiye'nin ihracatında
.~
~ t!Zpaya sahip,
~ daralan pazarlar
"'i6
.E L..- ......i+
Turkey ..part growth to partner ı<Partner impert growth from
the world
O 2
-40-1------------,----------.,.-----------,--------,-----------.,
80
."
-.:
o
?:
'" 60
-5
E
.g
~
i~ 40
§~ Iran (lsI.mic Republic of)
-~O ~
"'N RUS5111n Federııbon
c'
u'"co 20
.JOLO
8 N
~ c",,,,
Belgium United Kingdom
c '"
tE
~"'" O
omııni.~Zokhot••
0..0
o ""
~
~
-20.. United sı.ıes olAmeriea
:ı
c
.i Saudi Ar.bo.
Şekil 16: "Türkiye tarafından ihracatı yapılan belli bir ürünün pazar çeşitlendirmesineyönelik potansiyel" grafiği
Açıklama 1

26. Graph
N
...J
<c
z
<c
o:::
~
:LL
W
C
W
::ı:
...J
~
<c
c
O
W
Z
::::;)
o:::
::::;)
i
:J:
::::;)
...J
:0
ıD
.M
Grafikte yer alan balonların çapı, söz konusu üründe ilgili ülkenin dünya ithalatındaki payına orantılıdır.
:. Mevcut örnekte en geniş çapa sahip olan balon ABD balonudur. Dolayısıyla 2010 yılında dünyada ilgilenilen ürünü
en çok ithal etmiş olan ülkenin ABD olduğu görülmektedir. Diğer yandan, ilgili kürenin grafiğin sol tarafında yer
alması ABD'nin Türkiye'nin ihracatında düşük paya sahip olduğunu göstermektedir.
Balonların rengi de kullanıcıya bilgi vermektedir. Sarı renk Türk ürünlerine olan talebin ülkenin söz konusu ürün
grubundaki toplam ithalatına göre daha yavaş büyüdüğü (dolayısıyla pazar payı kaybettiği) ülkeleri; mavi renk
ise Türk ürünlerine olan talebin ülkenin bu ürün grubundaki toplam ithalatına göre daha hızlı arttığı (dolayısıyla
pazar payını nispeten artırdığı) ülkeleri göstermektedir.
:. Örnek grafikte sarı olan Türkmenistan, Irak, Almanya, Fransa vb. ülkelere Türkiye'den yapılan ihracatın diğer
ülkelerden yapılan toplam ihracata göre daha yavaş arttığı; mavi olan ABD, Suriye, Belçika, BAE, Bulgaristan
vb. ülkelerde ise Türkiye'nin yaptığı ihracatın rakip ülkelerin ihracatından daha hızlı arttığı anlaşılmaktadır.
Fare balonların üzerine getirildiğinde ilgili ülke hakkında Türkiye'nin ihracatındaki payı, ithalatın büyüme hızı, ülkenin
dünya ithalatındaki payı ve ülkeye yapılan ithalatın artış hızı ile Türkiye'den yapılan ithalatın artış hızının kıyaslamasını
içeren ek bilgiler belirmektedir.
Grafik incelendiğinde Türkmenistan, Libya ve Irak'ın hızlı büyüyen ve Türkiye'nin pazar payını en çok artırdığı pazarlar
olduğunu gözlemlemek mümkündür. Türkiye'nin söz konusu ürün grubunda Rusya Federasyonu, ingiltere, Fransa
ve Almanya'nın Türkiye'nin ihracatında %4-6 paya sahip olduğu ancak Türkiye'nin bu pazarlarda rakip ülkelere göre
daha düşük performans gösterdiği görülmektedir. ABD, Belçika, BAE ve iran'da Türkiye'nin ihracatındaki büyümenin
dünya ortalamasından hızlı olduğu ancak bu ülkelerin ihracatımızda sahip olduğu payların bir hayli düşük olduğu da
göze çarpan unsurlardır.
3.4.2 - "ihraç Ürünlerine Olan Talebin Seyri" Grafiği
Trade Map'in herhangi bir ülkenin ihracat istatistiklerini görselleştirmek amacıyla sunduğu bir diğer baloncuk grafiği,
Türkiye'nin gerçekleştirdiği ihracata olan talepteki büyürneyi incelememize olanak sağlamaktadır.
Bu diğer grafik türünü görüntülemek için yine seçenek menüsü altında yer alan seçim kutusundan "Bubble graph on
Turkey Export growth vs. partner import growth" adını taşıyan seçeneğin seçilmesi gerekmektedir (Şekil 17). Elde
edilen grafik şekil 18'de gösterilmektedir.
Bar chart on exported value
Bar chart on share in Turkey's exports
Bar chart on ex orted rowth in value between 2006-2010
Şekil 17: Grafik türü seçimi

27. Growth in demand for the selected export product from Turkey in 2010
Product : 9405 Lamps & Iighting fittings nes; signs, nameplates illuminated
80
Bu grafikte ithalatçı ülkeler yine, diğerinde olduğu gibi birer küre olarak gösterilmektedir. Bir önceki grafikten (Şekil 16)
farkı, yatay eksende ithalatçı ülkelerin Türkiye'nin ihracattaki payı yerine ithalatçı ülkelere yapılan ihracatın son 5 yıldaki
artış oranı yer almaktadır. Şekil 16, mevcut durumu ortaya koymaktadır. Şekil 18 ise aynı verilerin tabi olduğu trendler
konusunda bilgi vermektedir.
Sarı renk Türkiye'den yapılan ihracatın ilgili ülkenin dünya genelinden yaptığı ithalattan daha yavaş arttığı ülkeleri;
mavi renk ise Türkiye'den yapılan ihracatın dünyadan yapılan toplam ithalata göre daha hızlı arttığı ülkeleri temsil
etmektedir.
Dikeyeksen her ülkenin toplam ithalatının son 5 yıldaki ortalama yıllık artış oranını, yatayeksen ise Türkiye'nin ilgili
ülkelere 2006-2010 yılları arasındaki ihracat artış oranını göstermektedir.
Grafiğin ortasındaki kırmızı yatay çizgi dünya talebindeki ortalama artış seviyesini göstermektedir. Yatay
çizginin üzerindeki ülkeler talebin dünya genelinden daha hızlı artmış olan ülkelerdir. Bu çizginin altında kalan ülkeler,
ithalatı dünya genelinden daha düşük bir artış sergileyen ülkelerdir. Dikeyeksendeki sıfır noktası hizasının altında
yer alan küreler, daralan pazarlara işaret etmektedir.
Kürelerin çapı ilgili ülkenin gerçekleştirdiği ithalatın dünya pazarındaki payına orantılıdır.
Sağda olan küreler Türkiye ürünlerinin son 5 yılda ihracatını daha hızlı arttırdığı ülkeleri; yukarıda bulunan küreler
ise pazarın hızlı büyüdüğü ülkeleri göstermektedir.
Yatay eksende bulunan "o" noktasının solunda bulunan küreler Türkiye ihracatının azaldığı ülkelere işaret etmektedir. .M
ın
N
.-N
...J
<c
z
<c
a:::
<cN
<c
c..
LL
W
C
W
:ı:
...J
::ııı:::
<c
C
O
W
Z
:::::)
a:::
:::::)
i
:::E
:::::)
...J
:0
m
100
DynamicmarkeıS
Libyan Arab Jamahiriya
aıtar
80
Scale :4 %of world imperts
60
~ !.IZ pt" r
) the share ın y,'Orld ımports
of partner countnes fO(
s • pr •
Turkmenistan
40
Reference bubble
er·boıjlll>--·-----:G~r<mth=~of~WOIf=ld~"""::-:;k::-:;et"'for::-;the;:-:-::'sel~ec::-:;ı::-;ed~pr':"::'oduc=t-,3=· •
"I'en (lslemic Repoblic ol)
Iraq
20
Cyprus ""United Ar.b Emir.les
!!elgMn Georgiı
.' . KBnKli!t&n
e
_ - -
O
Umted Steı.. of Ame,ice Salldi Ar.bı.
Russızıın FederatJoo
PoIend ..J Germony
Turkey ex.port g'owth to partner ı Turkey export graNth ıo partner i<Pertner .mport growth from • >Partner ımport growth from
the world the world
Annual growth of Turkey's exports to the partner countnes between 2006-2010, %
Şekil1B: "9405 ürün grubunda Türkiye ihracattna olan talebin seyri" grafiği
~ France-lI
Unı ngdorn
Greece Romanie
40
20
60
-20
-40-t- --,.- -. ..- .-- --,.-_--=0ec.::.=1i.."'·Il9c:..mo.::=rk=,els
-20
"o
L
~
'"E
E
~
~acı
§~..
-",o
"'N
E~
co
:>0
8 N
~ c",,,,
Ef.. ",
0..0
o

28. Türkiye'nin partner ülkeye gerçekleştirdiğiihracatınyıllıkartış oranı, %
Açıklama 2
daralan
pazarlar
~
+
daralan pazarlar
"Türkiye'nin ihraç Ürünlerine Olan Talebin Seyri"
Growth in demand for the selected export product from Turkey
'<ft ~
Dünya büyüyen
~ Türkiye'den ithalatın azaldığı Türkiye'den ithalatın arttığı ortalamasından pazarlar
.! + + hızlı
~ büyüyen pazarlar büyüyen pazarlar büyüyen Uo pazarlar
it>
€
İ ~~~~ ._._._._._._._._._._.-.-.-.- -·_·-1-·- _.-.-.-.- _.-.-.-.-.-.- _.- - o..r=;==~.-.-._ - -
! : n====~ i
Q. i
~ Türkiye'den ithalatın azaldığı i Türkiye'den ithalatın arttığı
~ i
~ + i
5 i
:ii daralan pazarlar i
€ i
nı
Q.L...- ......;;..... ----I~
Söz konusu grafik, daha önce elde edilen bilgileri teyit edici niteliktedir. Ancak, geleceğe dair bazı ek bulgular sağlamaktadır:
:. Sağ üst tarafta bulunan ve küçük kürelerle gösterilen Libya, Türkmenistan, Katar, iran ve Irak gibi ülkeler küçük
pazarlara sahip ancak Türkiye'nin ihracatını arttırdığı ülkelerdir.
:. Rusya Federasyonu, Almanya, Polonya ve Fransa da dünya ortalamasından yüksek bir talep büyümesi
bulunan, ancak yatay eksende sıfır noktasının solunda yer alan ve dolayısıyla son 5 yıl içinde Türkiye ihracatının
düştüğü ülkeler olarak öne çıkmaktadır.
:. Nispeten daha büyük talebe sahip olan ABD, BAE, Kazakistan ise dünya ortalamasına nazaran az büyüyen veya
daralan, ancak Türkiye'den yapılan ihracatın dünya genelinden yapılan ihracattan daha hızlı büyüdüğü (dolayısıyla
Türkiye'nin pazar payını artırdığı) ülkelerdir.
N
.-...J
<c
z
<c
o::
<cN
<c
c..
LL
W
C
W
::ı:::
...J
~
<c
c
O
W
Z
::::ı
o::
::::ı
i
~
::::ı
...J
:0
ın
.M

31. • Bu listede coğrafi olarak yakın sayılabilecek ülkelere bakıldığında Türk ürünlerinin, Türkiye'nin 5. ihracat partneri
ve dünyanın 2. büyük ithalatçısı olan Almanya'da sadece %0,5 pazar payına sahip olduğu görülmektedir. Benzer
durum aynı zamanda Tablo 6'da ve ihracatımızda ilk 10 sırada yer alan, konum açısından diğer benzer ülkeler
olan Fransa, ingiltere, italya, Rusya Federasyonu ve Belçika için de geçerlidir. Fransa ve Polonya'yı, coğrafi
olarak yakın olmaları sebebiyle ihracatımızın arttığı ülkeler arasında özellikle incelemeye aday ülkeler olarak
görmek mümkündür. Tüm bu ülkelere yapılan ihracatın büyüme hızına bakıldığında son yıldaki artış oranının da
yüksek olduğu görülmektedir. Türkiye'nin hali hazırda deneyime sahip olduğu bu ülkeleri yakından incelemek,
bu pazardaki rekabet yapısını inceleyerek durumun sebeplerini araştırmak faydalı bilgiler doğuracaktır.
• Coğrafi olarak yakın olmasa da pazarın büyüklüğü sebebiyle ABD de incelemeye değer olan bir ülke olarak öne
çıkmaktadır. Bu ülkeye yapılan ihracatın dinamikleri ve hangi ülkelerin bu pazarda başarılı olduğunun incelenmesi
bu pazar konusunda yapılacak araştırmalara yön verecek ipuçları sağlayacaktır.
4.2 - Hedef Pazar Analizi Örneği: ABD
istatistiki analizler ABD'nin 9405 ürün grubunda dünyanın en büyük ithalatçısı konumunda olduğunu göstermektedir.
Ancak Türkiye'nin ihracat verilerine bakıldığında toplam 6,2 milyar dolar hacmindeki bu pazarda sadece yaklaşık 3
milyon dolar seviyesinde satış yaptığı görülmektedir. Diğer yandan, Türkiye'nin verilerine göre ihracatın son 5 yılda %6,
son yıl içinde ise %43 arttığı da gözlemlenmektedir. Veriler, Türkiye'nin çok küçük bir paya sahip olduğu büyük bir
pastaya işaret etmektedir.
ABD pazarını daha yakından incelemek amacıyla ABD tarafından raporlanan, ilgili ürün grubuna ilişkin Trade Map ithalat
verilerine ulaşmak için istatistik seçenek menüsünde ilgili seçimleri yaptıktan sonra (Şekil 19) Tablo Tde bulunan verilere
ulaşılmaktadır.
Product 1.. 9405 - Lamps & lighting fittings nes; signs, nameplates illuminatec 3
r World c:- Country iUnited States of America 3
Partner iAll !il
other criteria Ilrnports 3 ITrade Indicators 3 iby country 3 iDirect data 3
Şeki/19: istatistik Seçenek Menüsünde 9405 ürün grubu için ABD'nin ithalat göstergeleri seçimi
Tablo Tde göze çarpan ilk unsur, Türkiye ile ilgili verilerin bu kitapçığın Bölüm 3.4 - Mevcut ihraç Pazarlan kısmındaki
verilerden farklı olduğudur. Bu durum, verilerin farklı ülkelerin gümrüklerinden gelmesi sebebiyle oluşmaktadır.(6)
Tabloda gösterilen veriler ışığında aşağıdaki tespitleri yapmak mümkündür:
• ABD, 9405 ürün grubunda dünyada yapılan tüm ithalatın %21 ,lTsini gerçekleştirmektedirve toplam 6,2 milyar
dolarlık bir dış talep ile dünyanın en büyük ithalatçısıdır.
• ABD'nin ithalat yaptığı başıca ülkeler sırasıyla Çin (4,2 milyar dolar), Meksika (941,6 milyon dolar), Kanada (302,3
milyon dolar) ve Almanya'dır (113,4 milyon dolar). Çin'in sahip olduğu %69'luk pazar payı, sıralamada bir sonraki
ülke olan Meksika'nın (%15) gerçekleştirdiği ihracatın değer bazında 4-5 katına denk gelmektedir.
6 Hedef pazar i ülke dış ticareti analizinde kullanılan veriler, ilgili ülkenin Trade Map tarafından kaynak olarak kullanılan veritabaniarına raporladığı rakamlardan yola çıkarak elde
edilmektedir. Iki ülkenin gümrüklerinde yapılan ürün sınıflandırması her zaman tutarlı olmamakla beraber, aynı ürün çeşitli sebeplerden ötürü çıkış yapılan ve giriş yapılan gümrüklere
farklı bir şekilde beyan veya kayıt edilebilmektedir. Dolayısıyla, belli bir ürünün belli bir ülkeye yönelik ihracat rakamları ile aynı ürünün ithal edildiği ülkenin ithalat rakamları arasında
tutarsızlık olabilmektedir.
Söz konusu tutarsızlık, gerçekleştirilen analizlerde varılan sonuçlarda da tutarsızlığa yol açabilmektedir. Bu durum, yapılan analizler sonucunda elde edilen öngörülerin sadece
bir yönlendirme niteliğinde olabileceğini ve mutlaka başka araştırmalar ile teyit edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu konuda daha fazla bilgi, 5. Bölüm'de yer almaktadır.
.-N
...J
<c
z
<c
a:::
~
~
LL
W
C
W
:ı:
i
"4'

33. Hedef Pazardaki Tedarikçiler Grafiği
Tablo 7'de yer alan verilere başka açılardan bakmak amacıyla Trade Map'in sunduğu grafikleri incelemek mümkündür.
Şekil 21 'de bulunan grafiğe erişmek için "Graph" sekmesine tıkladıktan sonra şekil20'de gösterilen seçeneğinin tıklanması
gerekecektir.
Graph
Bubble graph on prospect for diversification of suppliers for the selected import product ... i
Bubble ra h on ros ect for dıversificatıon of su liers for the selected ım ort roduct
Bubble graph on United States of America import gro'vVth vs. partner export grovvth
Bar chart on imported value
Bar chart on share in United States of America's imports
Bar chart on im orted ro'vVth in value between 2006-2010
Şekil20: Grafik türü seçimi
Elde edilen grafik, ABD'nin en önemli 20 tedarikçisini içermektedir. ABD pazarındaki tedarikçi ülke seçeneklerini gösteren
grafikte;
• Yatayeksen, ihracatçı ülkelerin ABD pazarındaki pazar payını; dikeyeksen ise bu ülkelerin küresel pazarda son
5 yıl içinde göstermiş oldukları ortalama yıllık ihracat artışını göstermektedir.
• Kürelerin çapı, ilgili ülkelerin dünya pazarındaki pazar payına orantılıdır.
• ABD'ye olan ihracatını diğer tedarikçilerin ortalamasından daha fazla artırmış olan ülkeler mavi, ihracat artış oranı
bu ortalamadan düşük olan ülkeler ise sarı renkte gösterilmektedir.
• Daha sağda olan küreler ABD'de yüksek pazar payına sahip ülkeleri; daha yukarıda olan küreler ise toplam dünya
ihracatını son 5 yılda daha hızlı artırmış olan (küresel anlamda başarılı bir performans sergilemiş olan) ülkeleri
betimlemektedir.
• Sarı renk, ilgili ülkenin küresel ihracatının ABD'ye yaptığı ihracattan daha hızlı arttığına işaret etmektedir. Mavi
renk ise aksine, ilgili ülkenin ABD'de pazarında küresel pazarda olduğundan daha hızlı büyüdüğünü göstermektedir.
.-N
...J
<c
z
<c
a:::
~
~
LL
W
C
W
:ı:
i
"4'

34. ·20+...:...:::=:=...------,-----------,---------,-------------,
80
...
China
) i
ABD'de yüksek pazar payı
+ /
Küresel pazarda başarılı
+
m ~ 60
Share of partner countnes ın Unıted States of Amenca's ımports, 2010, %
United States of Americ. Reference bubble iTlıebubb' 1 '" i i
•~~:r(t:ırx:~o;=": o~:c:rtrer·~ountnesxf~
theworld s t<lr'>'lıc
Küresel pazarda başarılı
Şekil 21: ABD pazafındaki tedarikçi ülke seçenek/eri
"ABD PazarındakiTedarikçi Ülke Seçeneklerin
Prospects for diversification ofsuppliersfor a praduct imported by the USA
Seale : 8 %of wo<td exPOrts
cLO
(;
...ELO
~
>-
i ._,_._._._._,_._._._._._._._._._.-.-.-._._._._._._._.-._._._._._._._. o
c
i
ii
B
~ r--'"
: ABD'de düşük pazar payı
c
!
United St.tes of Americ. iimport growth from partner
<Partner export g,C1oYth to
the ..",ld
Prospects for diversification of suppliers for a product ımported by United States of America ın 2010
Product : 9405 Lamps & lighting fittings nes; signs, nameplates iIIuminated
o
20
40
80
ndi.
60 J
N
cv)
N
.-...J
«z
«
a::
~LL
W
C
W
:ı:
i
......
ABD'de yüksek pazar payı
+
Küresel pazarda başarısız
L....J
ABD'de düşük pazar payı
J +
Küresel pazarda başarısız
L----
E
LO
Q.
2c
'col
...:;
ol
C
~
LO... L- . . . . . ı . ~
PartnerülkeninABD'nin ithalatındakipayı, %
Açıklama-3

35. Şekil 21 'de yer alan grafikte ABD pazarındaki ilk 20 tedarikçinin yer alıyor olması sebebiyle Türkiye bu grafikte yer
almamaktadır. ABD'nin tedarikçileri arasında 25. sırada olan Türkiye'nin de grafiğe dahil edilmesi için grafiğin sağ üst
kısmında bulunan "From...to.. Countries" alanlarını Türkiye'yi kapsayacak şekilde değiştirerek aşağıdaki grafiği elde
etmek mümkündür (Şekil 22).
"(Gı.I'Io _ _
IIBubble graph on pıospect fOf dive(;iıicat oıı of suppli91S foı the sgl?cıed im 0r1 procuC't ili !iP §J Q;J
'* PortJ':il
( FÜrrı r;--- lu ~ Countıil:s Update"> )
Prospects for diversification of suppliers for a product imported by United States of America in 2010
Product : 9405 Lamps & Iıghbng httings nes; signs, nameplates illumınated
Sh,Jrc of partner countncs ın United States of Amcncil'S ımports, 2010. %
.-N
...J
<c
z
<c
a:::
~
~
LL
W
C
W
:ı:
i
"4'
Scale :8 '% of'jl,'Ofld expons
I-=""-"'""""=...:.;;;.---rı-------,--------..-ı -------"
20 ~ 80 80
80
~ Ind..
~ 60 .J
B
1.~
40
~
II
! 20
~
<
~
..
~
Şekil 22: Grafiklerde ilk 25 ülkenin yer almasınınsağlanması
Grafiklerde göze çarpan tespitlerin bazıları şöyledir:
Çin'in ABD pazarındaki pazar payı, diğer tüm ülkelere nazaran çok büyük farkla öndedir. Çin'in dünya geneline
gerçekleştirdiği satışlar son 5 yılda kayda değer bir şekilde artmıştır.
Diğer yandan, Çin'in ABD'ye gerçekleştirdiği ihracat, ABD'nin dünyadan yaptığı ithalat kadar hızlı büyümemiştir.
Diğer bir deyişle, Çin de son 5 yılda ABD'de pazar kaybına uğramıştır. Söz konusu grafikte yer alan, Türkiye dahil
neredeyse tüm ülkeler için aynı durum geçerlidir.
Grafikler incelendiğinde Filipinler, Endonezya, isviçre gibi ülkelerin ABD pazarında küresel pazarda olduğundan
daha büyük başarı yakalamış olduklarını tespit etmek mümkündür. Şekil 21 'de gösterilen yöntemle daha fazla
ülke dahil ederek ve mavi renkteki küreleri tespit ederek hangi ülkelerin benzer durumda olduğunu görmek

36. mümkündür (Şekil 23). Buna göre, dünyanın geri kalan pazarlarına nazaran ABD'de daha yüksek performans
elde etmiş olan diğer ülkeler Finlandiya, Norveç, Slovenya, Brezilya, Yeni Zelanda gibi ülkeler olmuştur. Bu
ülkelerin sattığı ürünlerin neden ABD'de özellikle daha çok talep gördüğünün araştırılması faydalı bilgiler sunabilir.
• Şekil 23'de elde edilen grafik sayesinde Türkiye ile benzer pazar payına sahip olan diğer ülkeler ile de karşılaştırma
yapmak mümkün hale gelmektedir. Örneğin, küresel pazarda benzer bir paya sahip olan, benzer oranda büyümüş
olan isviçre ihracatının; neden özellikle ABD'de başka yerde olduğundan daha iyi performans gösterdiği konusunun
bazı ipuçları sunması ihtimali vardır. Küresel pazarda güçlü performans sergilemediği görülen Endonezya ve
Filipinlerin hangi sebepten ötürü ABD'de başarılı olduğu da faydalı ipuçlarına erişmeyi sağlama ihtimali olan bir
başka soru işaretidir.
Prospects for diversifıcation of supplıers for a product imported by United States of Amelica in 2010
Product : 9405 lamps & Iıghtıng fittings nes; sıgns, nameplates ıllumınated
30
Sooı.: 1 %oI-ıdoxpons
Republic of Kor..
Share of partner countnes ın Unıted States of Amenca's 'mports, 20 LO, %
Poland
Oonmork
Unillld Kingdom
Indonesia
~ • JHong Koog, Chi..
J
Philıppines
~
0.1 0.2 0.3 0.4 0.5
Singapor.
20
10
-20+--------,--------,-------,--------,-----------,
O
-10
-..;:t
cv)
~;ı:
N -5
...J B
<:c tl
z ~~
<:c .: ~f
"'o
E~
o::: C:'":Jo
<:c
00
~'""'c:
N e::
<:c 'Ol:
<>~
Q. 'E~
.c:
LL ~
W ~
;;;
C :J
c:
W .ş
::ı:
i
"4'
Şekil 23: ABD pazanndaki tedarikçi ülke seçenek/eri (10. ila 45. slfadaki tedarikçi ülkeler)
Şekil 23'de yer alan grafikteki yatayeksen ABD'deki pazar payını göstermektedir. Bu grafik, mevcut durumun resmini
çekmektedir. Gidişat ve trendıerin tespit edilmesine yardımcı olmak amacıyla mevcut yatayeksen gerçekleştirilen
ithalatın büyüme hızı ile değiştirildiğinde aşağıdaki grafik elde edilmektedir. Söz konusu yeni grafiğe (Şekil 25-26)
erişmek için grafik seçim menüsünde Şekil 24'te gösterilen seçimi yapmak gerekmektedir.

37. Bar chart on imported value
Bar chart on share in United States of America's imports
Bar chart on im orted crowth in value between 2006-2010
Şekil 24: Grafik türü seçimi
ın
cv)
Scale :8 %ol world exports
Competitiveness of suppliers to United States of America for the selected import product in 2010
Product : 9405 Lamps & Iighting fittings nes; signsı nameplates illuminated
20
Paland )-~ ......Austria Thailand Japan
CNnese Taipei Italy
J.JO ..J Spain DeMllrk
..J J
~ ı) - ~raooe
Hong Kong, China ca United Kingclom
Philipl'ines Mexico
..J ~
·20
-30 -20 -10 O
.-N
...J
<c
z
<c
a:::
~
~
LL
W
C
W
:ı:
i
"4'
30
Indonesıa
2010
China
India
.J
Republic of Korea
.J
60
40
80
Annual growth of United States of Amenca's ımports from the partner countries between 2006-2010, %
United States of America i United States of America
import growlh from partner e import growth from partner
<Partner export growth to >Partner export ll'owth to
the world the world
Refereooe bubble i The bubble sıze 's proportıoıuıaıl .~~ ~ --ı
to the share ın worlc exports ~~ ::;..
of partner countries for
the seleeed produet
Şekil 25: ABD Pazarmdaki tedarikçilerin rekabet gücü (ilk 20 tedarikçi ülke)

38. Annual growth of Unrted States of Amenca's ımports from the partner countries between 2006-2010, 0/0
Şekil 26: ABD Pazanndaki tedarikçilerin rekabet gücü (10. ila 45. sıradaki tedarikçi ülkeler)
Competitıveness of suppliers to United States of America for the selected import product in 2010
Product : 9405 Lamps & lighting fittings nes; signs, nameplates illuminated
h " pr< , i ~~ ,.to the .hor.ın world exports ~" I'
ot partner countnes for
tl,.splecı-ı1 product
United St.:es of America i United Slates of America i R.ference bubbl.
import gro'Nıh from port... e import growth from portner 5< "" ~. i> ,p1oyed
<Partner export 910wth to >Partner export growth to due to ac of çraı .h rate
the world the world "ldıc't s
30
Repoblic of Korea
" Sing.pore Seate : 1%of world exports-.:::
~~
'"
~-E 20
Jo N.ıllerl.nd. !'ok"t.n...,
/ üthuaniaf Isroel
~cf ~retN.m
JAustroli'"'o'
10 ~ ovakia
-~ ....
"'o Merocco NewZ••I.nd
E'i"
J A Switzerı.nd
c'" Ireland
~:::ı o } rxway
00
.J~N !HUng.ry",c
~; J:!J ~ -Be gium CoIombiac'"
o~'"
"';< nI'.'l Indonesia
o.~ PoI! azı
'15'" i
'".c Sweden
SI""eni''!!
~
Czec~ R:'~lic rk t United ~ Finı.nd
~ -10 Trinielad and Tobago;;;
:::ı
ıJ PNIı:nesc
c
4;
-20
Hong Kong. Chi..
-40 -20 O 20 40 60 80
Şekil 25 ve Şekil 26'daki grafiklerde Türkiye'nin özellikle gelecekte hangi ülkelerin ürünleriyle rekabet durumunda
olacağını görmek mümkündür. Yatayeksendeki sıfır noktasının solunda bulunan ülkeler, son 5 yıl içinde ABD'ye ihracatı
düşen ülkelerdir. Sıfırın sağında bulunan ülkeler ise ABD'ye ihracatını artıran ülkelerdir. ABD pazarında küresel pazarda
gerçekleştirebildiğinden daha hızlı büyüme gerçekleştirdiği görülen ülkelerin (mavi) aynı zamanda çoğunlukla sağ tarafta
olması bu pazarda yükselen ülkeler olduklarına işaret etmektedir (Yeni Zelanda, Endonezya, Brezilya, Norveç, Slovenya,
Finlandiya vb.). Bu ülkeler, rekabetle dikkat edilmesi gereken ülkeler olarak öne çıkmaktadır. Bu ülkelerin ABD pazarında
hangi trendi yakalamış olduğunun araştırılması faydalı olabilir.
N
...J
<:c
z
<:c
o:::
~
:LL
W
C
W
::ı:
i
"4'
Hedef Pazarın ÜrOn Alt Grupları AçısındanYapısı
Trade Map'in mümkün kıldığı bir başka yaklaşım, belli bir ürün grubunda gerçekleştirilen ihracatın alt ürün kalemleri
açısından analizidir. Bu yöntemle örneğimize konu olan 9405 ürün grubunun alt kalemlerinden hangilerinde ihracat
potansiyelinin daha fazla olduğu konusunda fikir sahibi olmak mümkündür. Örneğin, 9405 GTip kodlu ürün grubunda
ürünleri bulunan bir firma, hangi kalemlerdeki ürünlerinin ABD pazarında daha çok rağbet gördüğünü bu yöntem ile
tespit etme olanağına sahiptir.
Söz konusu yöntemi kullanmak için istatistik seçenek menüsünden Şekil 27'de gösterilen seçimi yaptıktan sonra grafik
sekmesine giderek Şekil 28'de görülen seçimi yapmak gerekmektedir.

39. Product _ 9405 - Lamps 8< lighting fittings nes; signs, nameplates illuminatec-.:oJ
r World ro Country ı United States of America
Partner IAII
other criteria iTrade Indicators -.:OJ iby product il iProduct Cluster at 6-di9lCil
Şekil27: istatistik seçenek menüsünde alt ürün kodu bazında ABD'nin ithalat göstergeleri seçimi
.-N
.-...J
<c
z
<c
o:::
<cN
~
LL
W
C
W
:ı:
i
"'4'
1510
Grov.lIı for w<ırid Irade. 011 products
5
J
O
O
Annuallncrease of United States of Amenca share ın world ımports between 2006-2010, %
.J940510- Chandeliers & othere1eclric ceiling orwolllighting filtings
Growth of natıonal demand and ıntematıonal supply
for import products of United States of America - 2010
Scale : 300 us OoII_r thous_nd
Thecounlry irnportshave increased
less r_pidly th_n_Id expo1S
Şekil 28: Grafik türü menüsünde alt ürün kodu bazında ABD'nin ithalat trendleri seçimi
940550 - Noo-e1eclricallomps ond lightingfiltings
/
940520 -Electric i ble. desk. bedside orfloorstanding I_mps
940530· Lighting sels ofo kind used forChrislma: Tnecountryimportshaveincreased
940560 - luminaled signs. iIIuminaled namepl_tes more ",,,,dly lhan_Id exporls
0+-----,-------.---;---+--r------j------r------,--~_t_--_,
-20 -15 - 1 0 . J -5
6
4
8
3
10
o
~
i..::ı
c
c
«
United SI_les of America
is a net importer for this
producl
RefererlCe bubble n bobbı. ,ı i rtı
to Irrc;ıor1:va!ue
Şekil 29: "ABD pazarında 9405 ürün grubu alt gruplan temelindeki talebin seyri" grafiği

40. Elde edilen grafik, Şekil 29'da yer almaktadır. Bu grafikte;
• Yatayeksen, ABD'nin dünya ithalatından ilgili ürünlerde aldığı payın son 5 yıldaki artış oranını; dikeyeksen ise
son 5 yıldaki küresel ihracatın artış hızını göstermektedir.
• Kırmızı yatay çizgi, dünya ticaretindeki artış oranını göstermektedir.
Bu grafiği, aşağıda gösterilen şekilde yorumlamak mümkündür:
"ABD Pazarında Seçili Ürün Grubu Alt GruplarındakiTalebin Seyri"
Growth of national demand and international supply for import products ofthe USA
ABD'nin küresel ithalattaki payının yıllıkartış oranı, %
Açıklama 4
ABD/nin payında artış
+
Küresel talepte artış
ABD/nin payında düşüş
+
Küresel talepte artış
ABD/ninpayında düşüş
+
Küresel talepte daralma
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
!i
Tüm ürünff!riçin dünya ticaretindekiyıllıkartış orantı %._. _. _. _. _. _. _. _. _. _. _. _. _. _. _. _.- ·1·_.- ._._. _._. _._. _.-._._.- _. _._.
i
!
!
: ABD/nin payında artış
i +
i
! Küresel talepte daralma
i
i
i
~
>-
~
cnı
o
00 ""€cv) nı
c
~
N nı
.- ~
...J ~
<c cı.ı
::::;
Z
~
<c
a::
<cN
<c
c..
LL
W
C
W
::ı:::
i
.....ı
• Grafiğin sağ üst çeyreği küresel pazarda talep artışı gören ve aynı zamanda ABD'nin küresel ithalattaki payını
arttırdığı ürün gruplarını; sol üst çeyreği küresel talebin dünyadaki genel talebin üstünde bir talep artışı sergileyen
ancak ABD'nin gerçekleştirdiği ithalatın aldığı payın düştüğü ürünleri göstermektedir. Sol alt çeyrekte küresel
pazarda ilgili talebin daraldığı ve ABD ithalatının küresel ithalattan aldığı payın düştüğü ürünler; sağ alt çeyrekte
ise küresel pazarda ilgili talebin düştüğü ancak ABD tarafından gerçekleştirilen ithalatın aldığı payın yükseldiği
ürünler yer alacaktır.
Bu bilgiler ışığında, Şekil 29'daki grafikten yola çıkarak aşağıdaki tespitleri yapmak mümkündür:
• Tüm ürün gruplarının grafiğin sol kesiminde yer alıyor olması ABD pazarının tüm ürün alt gruplarındaki ağırlığında
düşüşe işaret etmektedir. Tek istisna, 940530 GTip kodlu ürünlerde görülmektedir ("Noel ağaçlarında kullanılan
türden elektrikli aydınlatıcılar"). Söz konusu ürün grubunda dünya pazarı açısından bir talep artışı olmamasına
rağmen ABD pazarının göreceli ağırlığında 0/010-11 civarında artış görülmektedir. Bu ürün grubu, ABD pazarında
ileriye dönük pozitif bir gidişat sergileyen tek ürün grubu olmuştur.

45. r....."..
r
i
1
rAı
l
• •
i an rg
Edirne
•
Sabancı Üniversitesi
Orhanlı, Tuzla 34956 Istanbul
TeL. : 0216 483 96 48
Faks: 0216 483 91 18
istanbul Sanayi Odası
Meşrutiyet Cad. No: 62
34430 - Tepebaşı - istanbul
TeL. : 0212 292 21 57
Faks: 0212 293 55 65
İSTANBUL
SANAYİ ODASı
istanbul
. '.iii.ıkitelli •
www.aia-istanbul.org
Çerkezkoy
Çorlu. •
KOSGEB istanbul Anadolu Yakası
Hizmet Merkezi
iMES San. Sit. C Blok 308. Sok. No:46
Y. Dudulu 34776 istanbul
TeL. : 0216 528 21 00
Faks: 0216 528 21 21
European
Commission
KOSGEB istanbul Boğaziçi
Hizmet Merkezi
Gürsel Mh. Erzincan Sk. Leblebici iş Mrk.
No: 18 Kaı: 1 Kağıthane - istanbul
Tel. : 0212 285 05 00
Faks: 0212 287 45 93