1. TERMİNASYONLA İLGİLİ GERİ
ÇEKİLEN YASA TASLAĞI ve
DEĞERLENDİRİLMESİ
Prof.Dr.Mehmet Tayyar
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kadın Hastalıkları ve Doğum A.D.
2. Nüfus planlaması hakkında kanun
(K.Nu.2827, Resmi gazete 27 Mayıs 1983)
Hazırlanan yasa tasarısı: Üreme sağlığı
hizmetleri kanunu
3. Madde 2 : Taslaktaki bazı tanımlar
Ağır maluliyet: Beslenme,giyinme,yıkanma
ve tuvalet ihtiyacını giderme gibi öz bakım
becerilerini yerine getirememe, kendi başına
hareket etmede veya iletişim kurmada
zorluk ya da yoksunluk yaşama ve bu
becerileri başkalarının yardımı olmaksızın
gerçekleştirememe hali
4. Hayatla bağdaşmayan hal: Doğacak bebeğin
bütün tıbbi desteklere rağmen hayati
fonksiyonlarını devam ettirememe hali
Yaşayabilirlik sınırı: Tıbbi destekle de olsa
bebeğin doğum sonrası yaşamını devam
ettirebilme kabiliyetini kazandığı zaman
Düşük: Yaşayabilirlik sınırından önce fetusun
rahimden tahliye olması suretiyle gebeliğin
sonlanması
5. Madde 3: Üreme sağlığı hizmetleriyle ilgili
temel esaslar ve ilgili kurumların kendi görev
alanlarıyla ilgili gerekli işlemleri yapmakla
yükümlü kılınması
Devletin gebe takibi, doğum ve gebelik
sonlandırılmasında uygun ve nitelikli hizmet
verilmesinden sorumlu olduğuna dair
hükümler var
6. Madde 4: Gebeliğin sona erdirilmesi
1) Gebeliğin 10.haftası doluncaya kadar annenin
sağlığı açısından tıbbi sakınca olmadığı takdirde
istek üzerine rahim tahliye edilebilir. İşlemden
önce anne adayı veya çiftlere, yönetmelikle
belirlenecek bir heyet tarafından danışmanlık
hizmeti verilir. Bu hizmetten sonra sonra 10.
hafta geçmemek kaydıyla düşünme ve kararı
gözden geçirmeleri için 2-4 gün süre verilir
7. 2) On haftadan fazla olan gebelikler ancak
aşağıdaki hallerde sonlandırılabilir
a) Gebeliğin annenin hayatını tehdit etmesi
b) Gebelik devamının annede ağır bedensel veya
ruhsal hastalıklara veya arazlara neden olması
c) Bebeğin hayatla bağdaşmayan halleri
ç) Bebeğin ağır maluliyetinin söz konusu olması
d) Kadının mağduru olduğu bir suç sonucu gebe
kalması
8. 3) İkinci fıkranın a ve b bendleri uyarınca
gebeliğin sonlandırılabilmesi için asgari; ilgili
dallardan iki uzman hekim ile bir kadın hast. ve
doğum uzmanından (tercihan perinatolog)
oluşan sağlık kurulu kararı, c ve ç bendleri
uyarınca gebeliğin sonlandırılabilmesi için ise bir
kadın hast. ve doğum uzmanı, bir radyolog, bir
pediyatri uzmanından (tercihan ilgili patolojik
durumla ilgili yan dal uzmanı) oluşan sağlık
9. Nüfus planlaması hakkında kanun
(1983, K.Nu.2827)
Gebelik süresi 10 haftadan fazla ise rahim ancak
gebelik annenin hayatını tehdit ettiği veya
edeceği veya doğacak çocuk ile onu takip
edecek nesiller için ağır maluliyete neden
olacağı hallerde kadın hast. ve doğum uzmanı ve
ilgili dallardan bir uzmanın objektif bulgulara
dayanan gerekçeli raporları ile tahliye edilir
10. 4) Kadının mağduru olduğu bir suç sonucu gebe
kalması halinde ancak 20. haftanın sonuna
kadar; bebeğin ağır maluliyetinin söz konusu
olması halinde yaşayabilirlik sınırına kadar
gebelik sonlandırılabilir
5) Tahliye işlemleri kadın hast. ve doğum
uzmanlarınca yapılır
11. 6) Gebeliğin sonlandırılması işlemleri;
a) 10.haftaya kadar komplikasyon geliştiğinde
personel ve tıbbi ekipmanın yeterli müdahele
imkanına sahip ve ameliyathanesi bulunan sağlık
kuruluşlarında
12. b) 2. fıkranın d bendindeki durumlar (kadın
mağduriyeti) hariç 10. haftadan sonra üniversite
veya Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim
hastanelerinde, yaşayabilirlik sınırının üzerinde
olan gebeliklerde ise yeni doğan bakım şartları
da hazırlanarak yapılır
c) 2.fıkranın d bendinde belirlenen durumlarda
(kadın mağduriyeti) hastanelerde yapılır
13. 7) Derhal müdahele yapılmadığında annenin
veya yaşayabilirlik sınırından sonra bebeğin
hayatını veya bunların hayati organlarından
birisini tehdit eden acil hallerde gerekli
müdahele geciktirilmeksizin yapılarak rahim
tahliye edilir. Müdaheleden itibaren en geç 24
saat içinde yapılan işlem, kadının kimliği ve
müdaheleyi gerektiren sebepler il sağlık
müdürlüğüne bildirilir (Benzer madde halen
yürürlükte)
14. 8) 2. fıkranın c ve ç bentlerinde belirtilen
sebeplerle (bebeğin hayatla bağdaşmayan
halleri ve ağır maluliyeti) bebeğin ölümü ile
neticelen rahim tahliyelerinde patolojik otopsi
raporu da annenin hastanedeki dosyasına
konulur
15. Madde 5: Sterilizasyon
Madde 6: Gebeliği sona erdirilmesinde izin
(1) Gebeliğin sonlandırılması kadının iznine,
çocuklarda çocuğun rızası ile velinin iznine,
annenin vesayet altında olup ergin veya ayırt
etme gücüne sahip olmadığı hallerde annenin ve
vasinin rızası ile birlikte sulh hakiminin izin
vermesine bağlıdır. Ancak ayırt etme gücüne
sahip olmayan gebe kadın hakkında rahim
tahliyesi için rızası aranmaz
16. (2) Kadın mağduru olduğu bir suç sonucu gebe
kalmış ise; 15 yaşını doldurmuş olup 18 yaşını
doldurmamış olması halinde kendisinin isteği ve
hakim kararı ile ,15 yaşını doldurmamış olması
halinde kendisinin ve velinin rızası ve hakim
kararı ile gebeliği sonlandırılır. Ancak kadının
mağduru olduğu bir suç sonucu evlenmesi yasak
olan bir kişiden gebe kalması halinde veli rızası
aranmaz. Ayırt etme gücüne sahip olmayanların
rahim tahliyesi için kendi rızası aranmaz
17. (3) Anne adayı evli ise, 4. maddenin birinci fıkrası
(legal sınırlar) ile ikinci fıkrasının c ve ç
bentlerinde belirtilen hallerde (10 hafta üzeri
bebeğin hayatla bağdaşmayan halleri, veya ağır
maluliyeti) eşininde rızası, diğer hallerde eşinin
bilgilendirilmesi gerekir
18. (4) 4. maddenin yedinci fıkrası çerçevesinde
yapılacak sonlandırma işlemleri (derhal
müdahele edilmediğinde annenin veya
yaşayabilirlik sınırından sonra bebeğin hayati
organlarından birisini tehdit eden acil haller) için
eşinin veya velinin izni veya hakim kararı
aranmaz.Ancak ,hakim kararı gerektiren
hallerde yapılan müdahele, kadının kimliği ve
müdaheleyi gerektiren sebepler ile birlikte
yetkili hakime bildirilir
19. Madde7: Üreme sağlığı yüksek kurulu
Bakanlık müsteşarı, Adalet, Aile ve Sosyal
Politikalar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik ve Milli
Eğitim Bakanlıkları müsteşarları ile YÖK ve
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu başkanları veya
bunların yardımcılarından oluşur
20. Madde 8: İşlemden kaçınma hakkı
Sağlık personeli, tıbbi gerekçesi olmayan isteğe
bağlı gebeliğin sonlandırılması işlemini
yapmaktan kaçınabilir