6. Exotisme, Primitivisme en Volkskunst
De Deconstructie van het Beeld
Achtergrond:
Vanuit een groot interesse voor Exotische
kunst ( o.a. uit oceanië ) gaat verschillende
avantgarde kunstenaars vorm stileren en
abstraheren
Constantin Brancusi
Pablo Picasso
Bela Bartok
8. Exotisme, Primitivisme en Abstractie
De Deconstructie van het Beeld
EXOTISME &
ABSTRACTIE
•De overzeese gebieden
expo’s en voorwerpen uit de Koloniën worden met
groot interesse onvangen door de avantgarde
schilders
•Primitivisme/exotisme
Vooral de stilering en de abstrahering van met name
objecten uit Oceanië spreken modernisten zeer
aan
“De fotografie heeft zich zo ontwikkeld dat zij
in staat is om de schilderkunst te bevrijden
van het literaire, het anekdotische en zelfs van
het onderwerp.. .Waarom zouden de schilders
niet profiteren van hun pas verworven vrijheid
en andere dingen gaan doen?” ( Picasso)
11. Revolutie uit de achterbuurt
Le Bateau-Lavoir
De kunst-fabriek “le Bateau
Lavoir”
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Pablo Picasso (schilder)
Juan Gris (schilder)
Max Jacob (dichter/schrijver)
Amedeo Modigliani (schilder)
Kees van Dongen (schilder)
Guillaume Apollinaire(schrijver)
Georges Braque (schilder)
Henri Matisse (schilder)
Jean Cocteau (theater/film-maker)
Gertrude Stein (kunstverzamelaar)
19. ...Schilderen is oorlog voeren !
Pablo Picasso
Ook Picasso krijgt een steeds
groter worden interesse in de
gestileerde werkelijkheid van
de exotische kunst
20.
21. Uitvinding van de
vorm
Tussen 1905 en 1912 begint
Picasso met het opnieuw definieren
van de werkelijkheid
Inhoud en betekenis en kleur
moeten plaats maken voor vorm en
structuur
...”er bestaat geen abstracte kunst; men moet altijd met iets
beginnen. Daarna kan men alle sporen van de werkelijkheid
uitwissen. Dat is geen enkel probleem, want het idee van het
onderwerp heeft al een onuitwisbare stempel achtergelaten..”
22. Naturalisme als hoogste doel
De Analyse van het Beeld
Stilleven
Had zich in de vorige eeuwen
al uitvoerig bezig gehouden
met het weergeven van de
werkelijkheid
Deze weergave betrof het zo
naturalistisch mogelijk
schilderen van de
werkelijkheid. Vorm kleur en
ruimtelijke ordening die
noodzakelijk waren om een
naturalistische indruk te
geven van het onderwerp
waren het voornaamste doel
van menig schilder
Stilleven 17e eeuw
23.
24. Cezanne’s Revolutie
Paul Cezanne
De schilder Cezanne hadden
zich eind 19e eeuw al
uitvoerig bezig gehouden
met het vereenvoudigen van
de werkelijkheid
Deze vereenvoudiging betrof
het reduceren van vorm tot
geometrische basiselementen
en tevens een reductie van
het kleurenpalet tot het
minimaal noodzakelijke om
nog een naturalistische indruk
te geven van het onderwerp.
Deze drang om het schilderij
te zien als plat vlak werd het
begin van de abstrahering die
het Kubisme zou gaan
inluiden
De Analyse van het Beeld
26. Cezanne vormt een grote
inspiratiebron voor Picasso
Hiernaast een Stilleven van
Picasso geschilderd door een
jonge Picasso
Stilleven met Appels Picasso
27. Picasso’s Revolutie
De Deconstructie van het Beeld
Pablo Picasso
Stelt zich de vraag of schilderen een
weergave van de werkelijkheid
moet zijn of juist een nieuwe
werkelijkheid moet laten onstaan ,
en :
gaat meerdere aanzichten van
dezelfde vorm in dezelfde
perspectivische ruimte plaatsen
Hiermee gooit hij beeldende
verworvenheden van de
renaissance overboord en begint
met een nieuwe definitie van de
werkelijkheid.
28. De Aanloop naar de Moderne
Schilderkunst
Les Demoiselles d’
Avignon
Kenmerken
In 1907 schilderert Picasso Les Demoiselles en zet
met dit schilderij de moderne schilderkunst van zijn
tijd op z’n kop.
Het schilderij breekt met alle vormen van
schildertradities die tot dan toen waren ontwikkeld.
• Picasso ontdoet het schilderij van enige coherente
ruimtesuggeste
• Gebruikt verschillende stijlen van schilderen door
elkaar plastische zowel als platte vormen
• Laat gedeeltes onaf geschilderd
• en gebruikt schaamteloos compositieschema’s van
zowel oude meesters als mede bevriende kunstnaars
door elkaar in een nieuwe samenstelling in zijn
schilderij.
29. “Citaat” en “Kritiek”
Inhoud
Les Demoiselles van Picasso is een
cynische kritiek op La Bonheur de Vivre
(Levensvreugde) van Matisse ( deze had
zijn doek geinspireerd op Cezanne)
de Baadsters-Paul Cezanne
Bonheur de VivreMatisse
30. De kritische Demoiselles d’ Agivnon
Bonheur de vivre (levensvreugte)- Henri Matisse
Le Demoiselles wordt gezien als een cynisch antwoord op het schilderij “levensvreugde” van
Matisse; Bij Picasso zijn de vrouwen in het schilderij misvormd en heeft het schilderij een
koude harde uitstraling door de vlakke vormen en de uitdrukkingsloze gezichten
Met demoiselles vervangt Picasso de dames van de “Joie”-Idylle door kille hoekige platte
prostituées (demoiselles) in een bordeel; in een cynisch vrouwbeeld dat nogveel van zijn
schilderijen zal vullen.
commentaar Matisse: “Dit het einde van de schilderkunst !!!”
31. Voorstudie voor Demoiselles- Picasso
Picasso druk in zijn compositie de figuren
in elkaar en verandert de openheid van
de compositie van Matisse te in de
broeierige ruimte van het bordeel
In een latere studie zie je hoe hij
begonnen is met het vereenvoudigen
van de figuren in hoekige vormen
32. Voorstudie voor Demoiselles- Picasso
Picasso verandert zijn compositie
behoorlijk. Zo zij er in het begin twee
mannen ziht bbar die het bordeel bezoek.
een student medicijnen en een zeeman
In een latere studie zie je dat de twee
mannen zijn verwijderd uit de compositie
om het effect van de starende vrouwen
directer naar de toeschouwer te leiden
33. Voorstudie voor Demoiselles- Picasso
In de voorstudies zijn ook voorzichtige
compositie-referenties naar de oude meesters
(Vermeer) die in veel van zijn huiselijke
taferelen ook een weggetrokken
voorhang/gordijn gebruikt om het beeld in te
leiden
Allegorie op de schilderkunst - Vermeer
34. Inspiraties voor Demoiselles- Picasso
De doordringende uitdrukking en het naakte
van de Demoiselles vertoont grote
overeenkomsten met de “Odaliske” van
Manet ( een schilderij dat in de 19e eeuw als
zeer aanstootgevend werd gezien, en dat
Picasso goed kende)
39. Les Demoiselles d’ Avignon
De Deconstructie van het Beeld
•
Schilderij lijkt onvoltooid
verschillende vlakken lijken niet volledig “af”geschilderd
•
geen coherente eenheid van stijl
•
geen coherente opvatting van
ruimte
Er wordt door elkaar heen plat en plastisch
gewerkt er wordt gestileerd en daarnaast
ook gewerkt met afrikaanse maskers met
de suggstie van ruimtelijkheid
voor en achter loopt in elkaar over en figuren
lijken volledig willekeurig te zijn ingekleurd;
er is geen sprake van figuren in een ruimte.
( figuren en ruimte zijn één)
40. Les Demoiselles d’ Avignon
De Deconstructie van het Beeld
Schilderen als experiment
Critici beweren wel dat dit schilderij van Picasso
één groot experiment was.
Wat duidelijk is, is dat in het schilderij een
combinatie wordt gemaakt van exotische
kubistische en zelfs expressionistische
elementen
41. De kritische Demoiselles d’ Agivnon
De directheid van de afbeelding
De opmerkelijke relatie-publiek (toeschouwer en
beeld) die ontstaat door de afbeelding en het
formaat staat centraal
Wij kijken naar het schilderij maar de naakte figuren
op het schilderij kijken ook naar ons.
42.
43.
44.
45.
46. Analytisch Cubisme
Kubisme tot 1912
Kenmerken
FRAGMENTATIE (Vaste vormen van de objecten worden
gebroken en ontleed)
COMPOSITIONS SILMULTÉ ES (Het persperctief wordt
vanuit verschillende standpunten simultaan(=tegelijkertijd)
weergegeven)
MONOCHROOM(=é é nkleurig) ( kleur wordt ondergeschikt
gemaakt aan vorm en structuur)
Analytische
Kubisten
Picasso
Braque
50. Synthetisch Cubisme
Kubisme na 1913
Kenmerken
•
•
kleur wordt weer toegelaten,
•
de voorstelling wordt weer meer
herkenbaar en er komt weer
perspectief in het beeldvlak
schilderijen zien eruit alsof ze
met behulp van knippen en
plakken uit allerlei materialen tot
stand zijn gekomen,
patroonornamenten in de
verschillende kleurvlakken,
Collage Picasso
54. Het Salon-Kubisme,..?
Section d’Or
Ondanks dat Picasso vaak word gezien als de
gronlegger van het Kubisme waren er ook vele
andere van belang ( Braque en Gris)
Het grote publiek leerde het Kubisme echter
niet kennen via Picasso en de zijnen maar via
de Salon Kubisten. Een groep Kubisten die in
de Salon des Independants exposeerden in de
zogeheten Salle 41
De echte doorbraak bij het grote publiek
kwam via de Section d’Or- groep die een
meer begrijpelijkere vorm van Kubisme
introduceerde met herkenbare vormen uit de
werkelijkheid
Section d’Or
Robert Delauney
Fernand Leger
Jean Metzinger
Henri Le Fauconnier
Marcel Duchamp-”Naakt van trap afdalend”
57. De Parade
Avant Garde Tehater Project
Gezamelijk KunstMuziek Erik Satie:
Project
Flarden van melodieën met een
jazzachtig ritme,
met achtergrondgeluiden van sirenes,
typemachines en vliegtuigen door
Cocteau.
Picasso:
decor en de kostuums.
Cocteau verantwoordelijk voor t idee v
d Parade
Kunstenaar van Parade
Ballets Russes (Diagilev)
Picasso
Cocteau
Satie