1. Opracowanie: www.mpideas.pl oraz www.fontis.net.pl Skład: pfurman production
Bibliografia znajduje się na stronie nr 2.
Składnik Działanie Produkt/y
Allicyna Powstrzymuje wzrost komórek nowotworowych oraz indukuje ich apoptozę. Szybko
przekształca się w związki skutecznie hamujące wzrost nowotworu endometrium, piersi i
jelita grubego. Przyśpiesza odtruwanie organizmu
i
.
Świeżo zmiażdżony czosnek.
Cyjanidyna Ma właściwości przeciwzapalne. Chroni naczynia krwionośne. Wiśnie, jagody, jabłka, śliwki, czerwona kapusta,
czerwona cebula, truskawki, aronia, jeżyny,
malina, poziomka, granat, żurawina.
CAPE (ester
fenylowy kwasu
kawowego)
Antyoksydant, przeciwzapalny składnik pszczelego propolisu. Ma również działanie
immunomodulacyjne oraz antykancerogenne. Hamuje wzrost ludzkich komórek
nowotworowych, blokuje proces powstawania nowotworu przez czynniki kancerogenne,
zwiększa odporność organizmu
ii
.
Miód.
EGCG
(galusan)
Powstrzymuje wzrost komórek nowotworowych, hamuje angiogenezę, osłabia działanie
prozapalnej chemokiny IL-8
ii
.
Zielona herbata.
Glukozynolany Blokują proces kancerogenezy oraz zapobiegają różnym rodzajom nowotworów
iii
. Brukselka, kapusta bezgłowa, jarmuż, rukiew
wodna, rzepa, kapusta głowiasta, brokuły,
kalafior, kapusta pekińska.
I3C (Indolo-3-
karbinol)
Ma właściwości antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe. Obniża tworzenie połączeń między
DNA a kancerogenami
iv
.
Brukselka, kapusta, brokuły, kalafior.
Kapsaicyna Poprawia skuteczność układu immunologicznego. Czerwone papryczki chilli.
Kurkumina Hamuje przekształcanie komórek zdrowych w nowotworowe oraz wzrost różnego typu
komórek nowotworowych. Szczególnie skuteczna w przypadku nowotworu jelita grubego.
Jest inhibitorem procesu angiogenezy  ogranicza komórkom nowotworowym
otrzymywanie substancji energetycznych
v
.
Kurkumina z pieprzem lub ostrą papryką
(umożliwiają jej przyswojenie).
Kwercetyna Związek flawonoidowy. Ma silne właściwości przeciwzapalne i przeciwnowotworowe
vi
. Cebula również czerwona, jarmuż, truskawki,
czerwone winogrona, kabaczek, brokuły, jabłka.
Kwas elagowy Zapobiega aktywacji substancji kancerogennych. Zwiększa zdolności obronne komórek. Ma
właściwości antyoksydacyjne, antymutagenne (ogranicza przyłączanie się mutagenów do
DNA), przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Wpływa na metobolizm toksyn w organizmie
zmniejszając ryzyko kancerogenezy. Zwiększa aktywność enzymu odpowiedzialnego za
detoksykację organizmu
vii
.
Maliny, truskawki, żurawina, winogrona odmiany
Muscadine, orzechy włoskie, pekany, poziomki,
granaty, jeżyny.
Kwas fitynowy Właściwości antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe. Duże znaczenie w profilaktyce
nowotworu jelita grubego
viii
.
Ziarna zbóż, orzechy, warzywa, nasiona roślin
strączkowych, dieta bogata w błonnik.
Likopen Przeciwdziała oksydacyjnym uszkodzeniom DNA. Hamuje namnażanie się komórek
nowotworowych. Reguluje mechanizmy naprawcze DNA
ix
.
Przetwory pomidorowe (koncentrat, sos),
guajawa, arbuz, czerwone grejpfruty, dzika róża.
Naringenina Działa przeciwzapalnie, hamuje proliferację komórek nowotworowych. Grejpfruty.
Nienasycone
kwasy
tłuszczowe
Zmniejszają odpowiedź zapalną. Mają właściwości przeciwnowotworowe (szczególnie w
przypadku raka piersi, prostaty i jelita grubego)
x
.
Zielone warzywa liściaste, olej lniany, rzepakowy,
sojowy, algi, fitoplankton morski, tłuszcz z ryb
morskich.
Probiotyki Hamują procesy karcynogenezy
IX
. Mikroorganizmy, integralna część mikroflory jelitowej
stymulująca reakcje odpornościowe. Zwiększają odporność na zakażenia. Hamują reakcje
autoagresywne
xi
.
Jogurty, sery i inne przetwory mleka
fermentowanego.
Resweratrol Hamuje inicjację, promocję i progresję nowotworuIX
Jest związkiem polifenolowym o
antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych i antymutagennych właściwościach
xii
.
Winogrona (i ich skórka), orzeszki ziemne,
owoce morwy, orzeszki ziemne.
Selen Ma działanie przeciwnowotworowe (hamuje początkową fazę karcynogenezy)
IX
. Poprawia
funkcje immunologiczne. Zmniejsza rozwój guza. Łączy się z metalami ciężkimi i przyspiesza
ich wydalanie z organizmu. Chroni organizm przed rakotwórczym działaniem aflatoksyn
xiii
.
Pestki dyni i słonecznika, orzechy brazylijskie,
ryż brązowy, buraki, kukurydza, ryby.
Sulforafan Hamuje przekształcanie prokarcynogenów w karcynogeny, wzmacnia enzymy
unieczynniające i usuwające czynniki rakotwórcze z organizmu. Może stymulować śmierć
komórek nowotworowych
xiv
.
Brokuły, kiełki brokułów.
Witamina C
(kwas
askorbinowy)
Stymuluje reakcje układu odpornościowego. Zmniejsza ryzyko występowania nowotworów
jamy ustnej, przełyku, krtani, żołądka i płuc. Wzmacnia odporność organizmu w czasie
choroby nowotworowej. Ma zdolność do przeciwdziałania tworzeniu się N-nitrozamin
Suszona dzika róża, acerola, czarna
porzeczka, czerwona papryka, brukselka,
zielona papryka, kalafior i szpinak, truskawki,

2. Opracowanie: www.mpideas.pl oraz www.fontis.net.pl
BIBLIOGRAFIA
i
Oommen S, Anto RJ, Srinivas G, Karunagaran D. Allicin (from garlic) induces caspase-mediated apoptosis in cancer cells. Eur J Pharmacol 2004; 485 (1-3): 97-103.
Thomson M, Ali M. Garlic [Allium sativum]: a review of its potential use as an
anti-cancer agent. Curr Cancer Drug Targets 2003; 3(1): 67-81.
Keane M., Chace D., What to eat if you have cancer: Healing Foods that Boost Your Immune System. The McGraw-Hill Companies: 94.
ii Fujiki H, Suganuma M, Imai K, Nakachi K. Green tea: cancer preventive beverage and/or drug. Cancer Letters 2002; 188: 9-13
Kuo H, Kuo W, Lee Y, Lin W, Chou F, Tseng T. Inhibitory effect of caffeic acid phenethyl ester on the growth of C6 glioma cells in vitro and in vivo. Cancer Letters 2006; 234: 199-208.
iii Gross H, Dalebout T, Grubb C, Abel S. Functional detection of chemopreventive glucosinolates in Arabidopsis thaliana. Plant Science 2000; 159: 265–272.
iv Śmiechowska A, Bartoszek A, Namieśnik J. Przeciwrakotwórcze właściwości glukozynolanów zawartych w kapuście oraz produktów ich rozpadu. Postępy Hig Med Dosw 2008; 62: 125-
140.
v Anand P, Sundaram C, Jhurani S, Kunnumakkara AB, Aggarwal BB. Curcumin and cancer: an "old-age" disease with an "age-old" solution. Cancer Lett 2008; 267 (1): 133-164.
Aggarwal BB, Kumar A, Bharti AC. Anticancer potential of curcumin: preclinical and clinical studies. Anticancer Res. 2003; 23 (1A): 363-398.
Bhandarkar SS, Arbiser JL. Curcumin as an inhibitor of angiogenesis. Adv Exp Med Biol 2007; 595:185-95.
Shoba G, Joy D, Joseph T, Majeed M, Rajendran R, Srinivas PS. Influence of piperine on the pharmacokinetics of curcumin in animals and human volunteers. Planta Med 1998; 64 (4): 353–
356.
vi Formica JV, Regelson W. Review of the biology of quercetin and related bioflavonoids. Fd Chem Toxic 1995; 33 (12): 1061-1080.
vii Vattem DA, Shetty K. Biological functionality of ellagic acid: a review. J Food Biochem 2005; 29 (3): 234-266.
viii Oatway L., Vasanthan T, Helm JH. Phytic acid. Food Rev Int 2001; 17: 419-431. Fox CH, Eberl M. Phytic acid (IP6), novel road-spectrum anti-neoplastic agent: a systematic review.
Complement Ther Med 2002; 10: 229-234.
Verghese M, Rao DR, Chawan CB, Walker LT, Shackeleford L. Anticarcinogenic effects of phytic acid (IP6): apoptosis as a possible mechanism of action. LWT 2006; 39: 1093-1098.
ix Agarwal S, Rao AV. Tomato lycopene and its role in human health and chronic desease. CMAJ 2000; 163 (6): 739-744.
Wertz K, Siler U, Goralczyk R. Lycopene: modes of action to promote prostate health. Archives Biochem Biophys 2004; 430:127–134.
Kardasz M., Pawłowska D., Rola składników odżywczych oraz innych substancji w powstawaniu nowotworów; Nowa Medycyna 2/2008: 7-14.
Kedar N., Prasad K., Che Prasad., 2005, Witaminy w walce z rakiem, Klub dla ciebie, Warszawa: 140-162.
x Świderski F, Kolanowski W. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy n-3 PUFA. Żyw Człow i Met 1997; 2: 18-25.
Grimble RF. Immunonutrition. Curr Opin Gastroenterol 2005; 21 (2): 216-222. n-3.
Suchner U, Kuhn KS, Furst P. The scientific basis of immunonutrition. Proc Nutr Soc 2000; 59 (4): 553-563. Calder PC. n-3 fatty acids, inflammation, and immunity-relevance to postsurgical
and critically ill patients. Lipids 2004; 39 (12): 1147-1161.
Divisi D, Tommaso SD, Salvemini S, Garramone M, Crisci R. Diet and cancer. Acta Biomed 2006; 77: 118-123.
xi Usajewicz I. Fizjologiczne i immunologiczne uwarunkowania stosowania bakterii fermentacji mlekowej, (w) Libudzisz Z, Walczak P, Barkowski J. (red.) Bakterie fermentacji mlekowej. PWN,
Warszawa 1998: 123-125.
Michałkiewicz J, Krotkiewski M, Gackowska L, Wyszomirska-Gołda M, Helmin A, Dzierżanowski D, Madaliński K. Immunomodulujący wpływ probiotyków na reakcje odpornościowe.
www.imed.pl, Internet, 17.11.2006.
Szefel J., Kruszewski W.J., Ciesielski M.; Żywienie immunomodulujące w onkologii; Współczesna Onkologia (2009) vol. 1:9–15.
xii Alarcón C, Isabel Villegas I. Resveratrol as an anti-inflammatory and anti-aging agent: Mechanisms and clinical implications. Mol Nutr Food Res 2005; 49: 405-430.
xiii Kłosiewicz-Latoszek L. Składniki pokarmowe a ryzyko nowotworów. Żywienie człowieka i metabolizm 2005; 32 (4): 338-347.
xiv Clarke JD, Dashwood RH, Ho E. Multi-targeted prevention of cancer by sulforaphane. Cancer Lett 2008; 269 (2): 291-304.
xv Kłosiewicz-Latoszek L. Składniki pokarmowe a ryzyko nowotworów. Żywienie człowieka i metabolizm 2005; 32 (4): 338-347.
Hemila H. Vitamin C and the common cold. Br J Nutr 1992; 67: 3-16. Jarosz M, Dzieniszewski J. Dieta a nowotwory złośliwe przewodu pokarmowego. Pol Archiw Med Wew 1999;
102 (2): 709-717.
Jośko J., Ratman R., Ratman K. Angiopreventive role of vitamins; Współczesna Onkologia (2008) vol. 12; 4:168–172.
xvi Osborne JE, Hutchinson PE. Vitamin D and systemic cancer: is this relevant to malignant melanoma? Br J Dermatol 2002; 147: 197-213.
(związki mutagenne). Hamuje angiogenezę m.in. poprzez stymulacje syntezy kolagenu
xv
.
Wysoka podaż w diecie zapobiega rozwojowi samego nowotworu, jak również stanu
przednowotworowego (dysplazji)
IX
.
kiwi, cytryna i pomarańcze, amla w proszku,
natka pietruszki, kapusta.
Witamina A
(retinol)
hamuje proliferację komórek nowotworowych, indukuje apoptozę oraz zwiększa wrażliwość
komórek nowotworowych na stosowaną chemioterapię
XV
Marchew, liście brokułu, słodkie ziemniaki,
jarmuż, szpinak, dynia, wątroba.
Witamina E Antyoksydant, przerywa reakcje łańcuchowe generujące wolne rodniki oraz znacznie
zmniejsza stężenie interleukiny 8 i w następstwie hamuje angiogenezę
XV
.
Kiełki pszenicy, zielone warzywa liściaste,
orzechy laskowe, migdały, pestki słonecznika,
ziarna zbóż, migdały, oliwa z oliwek.
Witamina D Hamuje proces angiogenezy i aktywność enzymów przez co zmniejsza inwazję guza oraz
powstanie przerzutów. Zwiększa wrażliwość komórek nowotworowych na stosowaną
chemioterapię
xvi
.
Węgorz, śledź, dorsz, łosoś, makrela, żółtko
jajka, ser żółty, mleko.
Witamina B6
(pirydoksyna)
Hamuje syntezę tlenku azotu, który stymuluje proces angiogenezy
XVI
. Jest niezbędna do
funkcjonowania układu odpornościowego, wpływa na produkcję przeciwciał, stymuluje
powstawanie limfocytów
i
.
Pestki słonecznika, kiełki pszenicy, tuńczyk,
łosoś, pstrąg, halibut, makrela, brązowy ryż,
banany, orzechy włoskie i laskowe, awokado,
żółtko jaja, kapusta włoska.