2. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
Farkında olmadan, bilinçsizce kaygıdan kurtulma çabasıdır.
Özellikleri;
1- Bilinçsiz davranışlardır.birey davranışının gerçek
işlevinin farkında değildir.
2- Bu mekanizmaların etkisi altındayken birey, gerçeği
olduğundan biraz farklı algılar.
3- Kaygıyı azaltıp benlik üzerindeki baskıyı hafiflettiği için
Kişinin ruh sağlığı açısından önemli bir rol üstlenir.
4- Herkes tarafından kullanılır ve normal bir davranış
biçimi olarak kabul edilir.
5- Savunma mekanizmalarının aşırı kullanımı kişinin
sosyal ve psikolojik yönüne zarar verebilir.
3. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
MANTIĞA BÜRÜNME (RASYONELLEġTĠRME)
Birey yapmış olduğu bazı davranışlara hafifletici mazeretler
bulur. Bu mazeretler ile birey, davranışlarını olduğundan daha
az yanlış ya da tuhaf gösterme eğilimindedir. Amaç tuhaf ya da
yanlış olan davranışı mantıklı mazeretler ile mantıklı hale
getirme çabasıdır.
Örneğin, kopya çeken öğrencinin “herkes öğrenciyken kopya
çeker” demesi gibi
Atın ölümü arpadan olsun,
Öğrencimi onun iyiliği için dövdüm vb.
4. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
KARġIT TEPKĠ GELĠġTĠRME
Bu savunma mekanizması, gerçekten hissedilen
duyguların tam aksi davranış sergilenmesiyle olur.
Birey içinde bulunduğu durum itibariyle gerçek hissettiği
duygulara uygun davranış sergileyemediği durumlarda,
gerçek duygulara zıt ancak o an bulunulan durumun
içinde kabul edilebilecek duygu ve davranışların
gösterilmesidir.
Kız çocuğunun kardeşini kıskandığı için ona aşırı derecede
yakınlık gösterip ablalık yapması vb.
5. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
BASTIRMA
Birey uygun görmediği ve benliğinde baskı meydana
getiren istek ve anıları bilinç düzeyinden uzaklaştırır.
Bizde derin kaygı meydana getirebilecek düşünceleri
bilinçaltına iterek bastırırız. Böylece ortaya çıkabilecek
olan kaygıyı ortadan kaldırmış oluruz.
Örneğin ölüm düşüncesi, deprem korkuları, vb.
6. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
YANSITMA (PROJEKSĠYON)
Bireyin kendisinde bulunan kusurları veya hataları
başkalarında görme davranışıdır.Birey kendi hatalarının
veya eksikliklerinin sonucunu ya da sorumluluğunu
başkasına yükler.
Sınavda başarısız olan öğrencinin öğretmeni suçlaması,
gol yiyen kalecinin defans oyuncularını suçlaması,alkolik
kocanın eşini suçlaması vb.
7. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
GERĠLEME
Bazı durumlarda temel ihtiyaç ve isteklerin
karşılanmaması durumlarında ortaya çıkan doyumsuzluk
ve kaygı duygularında , birey bulunduğu gelişim
dönemine göre daha basit ve önceki gelişim dönemlerine
sığınarak o dönemin davranışlarını göstermesidir.
Örneğin altı yaşındaki bir çocuğun altını ıslatması vb.
8. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
ÖZDEġLEġME
Birey kendinde bulunan özellikleri tatmin edici bulmadığı
durumlarda ortaya çıkan baskı ve kaygıyı azaltmak için,
istediği özelliklere sahip başka biriyle kendini
özdeşleştirerek davranış göstermeye başlar ve kendini o
şekilde algılar.
Burda kendini başkasının yerine koyma onun gibi
davranma eğilimi vardır.
Örneğin;Okulda derslerinde başarısız olan silik bir
öğrencinin dizi kahramanlarına benzemeye çalışması veya
onun gibi davranması (Polat ALEMDAR vb)
9. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
YER (YÖN) DEĞĠġTĠRME
Bireyde kaygı uyandıran sorun, gücünün yetmediği bir
kimse , yada denetimi altında olmayan bir olaysa, birey
oluşan kaygı veya kızgınlığı gücünün yettiği bir kimseye
yöneltir.
Amirine kızan memurun evde eşine veya çocuklarına
kızması vb.
10. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
YÜCELTME
Toplumsal yönden kabul görmeyen saldırgan ya da cinsel
eğilimlerin toplumca kabullenilebilinir alanlarda ifade
bulmasıdır.
Kavgacı olan bireyin Polis olup bunu işinin bir parçası
olarak görmesi. Yüceltme topluma yararlı etkinliklere
neden olur.
11. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
TELAFĠ (ÖDÜNLEME)
Birey zayıf olduğu bir alandaki eksikliğini, kuvvetli olduğu
bir başka alandaki başarı ile örtme çabasıdır.
Örneğin, erkeklerin dikkatini çekmeyen çirkin bir kızın
derslerinde çok başarılı olarak iyi bir kariyer yapması gibi
12. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
TELAFĠ (ÖDÜNLEME)
Birey zayıf olduğu bir alandaki eksikliğini, kuvvetli olduğu
bir başka alandaki başarı ile örtme çabasıdır.
Örneğin, erkeklerin dikkatini çekmeyen çirkin bir kızın
derslerinde çok başarılı olarak iyi bir kariyer yapması gibi
13. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
KPSS 2004
Freud düşüncesine göre okul müdüründen azar işiten bir
öğretmenin evde karısını ve çocuklarını azarlaması
aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?
A)İnkar
B)Yansıtma
C)Bastırma
D)Yer değiştirme
E)Reddetme
14. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
KPSS 2004
Freud düşüncesine göre okul müdüründen azar işiten bir
öğretmenin evde karısını ve çocuklarını azarlaması
aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?
A)İnkar
B)Yansıtma
C)Bastırma
D)Yer değiĢtirme
E)Reddetme
15. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
KPSS 2004
Babası gibi doktor olmak isteyen 6 yaşındaki Fatih,
oynadığı oyunlarda babasının steteskopunu, bazı aletlerini
ve önlüğünü giyerek doktor rolü yapmaktadır.Bu durumu
aşağıdakilerden hangisine örnek verebiliriz?
A) Yüceltme
B) Özdeşim Kurma
C) Transfer
D) Pekiştirme
E) Beğeni
16. SAVUNMA MEKANĠZMALARI
KPSS 2004
Babası gibi doktor olmak isteyen 6 yaşındaki Fatih,
oynadığı oyunlarda babasının steteskopunu, bazı aletlerini
ve önlüğünü giyerek doktor rolü yapmaktadır.Bu durumu
aşağıdakilerden hangisine örnek verebiliriz?
A) Yüceltme
B) ÖzdeĢim Kurma
C) Transfer
D) Pekiştirme
E) Beğeni