1. Bilimsel Çalışmaların Yazımı, Yayınlanması ve Sunulması

2. Bir araştırma sorum var. Araştırma sorumla ilgili yapılan önceki çalışmaları okudum. Araştırma sorusunu hangi kuram çerçevesinde ve hangi yöntemlerle çalışacağıma karar verdim. Çalışmamın değişkenlerini belirledim, denenceleri oluşturdum. Karar verdiğim yöntem dahilinde araştırmayı yürüttüm, veriyi topladım. Verileri analiz ettim, bulgular elde ettim. Bulgularımı yorumladım, başlangıçtaki araştırma soruma cevap ürettim. Ben bir araştırmacıyım… SONRA??? YAZMAM GEREK: Ne yaptım? Ne buldum? Bulduklarım, daha önceki genel bilgi birikimi ile nasıl bir ilişki içinde?

3. Bilimsel çalışmalar yazılı bir rapor haline getirilip sunulmadıkça, bilimsel araştırma süreci tamamlanmış olmaz. Bilimsel araştırmalar, bilimsel dergilerde yayınlanır ve böylece bu çalışmalar yoluyla üretilen bilgiler, genel bilimsel bilgi birikimine dahil edilir. Bilim adamı araştırmasını sadece kendi bilimsel meraklarını gidermek için değil, bu çalışmaları başka bilim adamlarının ve ilgi duyan herkesin hizmetine sunmak için üretir. Araştırmacılar ,kendi çalışmalarını geliştirmeden önce yayınlanmış raporları okuyarak hangi bilgilerin zaten üretilmiş olduğunu, hangi yeni bilgilere ihtiyaç duyulduğunu, önceki çalışmalarda eksik ya da hatalı görünen noktaların ne olduğunu belirlerler. Yeni fikirler, önceki çalışmaların raporlarını okuyarak geliştirilir. Raporlarda, sadece yapılan çalışmaların bulguları değil, bütün bir çalışma süreci ve kullanılan yöntemler anlatılır. Böylece daha sonra isteyen araştırmacı, çalışmayı tekrar edebilir. Bilimsel bilgi, kamu malıdır.

4. Bilimin ölçütleri Gözlenebilirlik: Gözlenemeyen hiçbir olgu bilimin konusu olamaz. Doğrudan gözlemlenebilir olmayan olgular, gözlemlenebilir hale getirilir : Kişilik, yaratıcılık, zeka… Ölçülebilirlik: Gözlenebilir olgular, sayılarla ifade edilebilir. Gözlenen olgular arasındaki farklar standart birimlerle ifade edilerek karşılaştırılabilir. İletilebilirlik: Ortak, genel geçer bilgilere ulaşabilmek için bilgilerin başkalarına aktarılabilmesi gerekir. Bilginin aktarımında herkesin aynı anlamı vereceği işaret ve semboller kullanılır, somut tanımlamalar yapılır, ortak bir bilim dili kullanılır. Matematik ve istatistik, iletilebilirliğin temelini oluşturur. Tekrarlanabilirlik: Bir araştırma ile elde edilen bilgiler, aynı yöntem, araç-gereç ve koşullar kullanılarak yeniden üretilebilir. Çeşitli tekrarlarda aynı sonuçların elde edilmesi, bilginin güvenirliğini arttırır. Sağdanabilirlik: Tekrarlı araştırmalarla doruluğu test edilen bilgi göreli kesinlik kazanır, giderek bilimsel yasa durumuna gelir.

5. Bilimsel bilgi nerelerde sunulabilir? Bilimsel kongre Sempozyum Sözlü bildiri Poster bildirisi İşlik çalışmaları Davetli konuşma Panel Kollokyum Bienal Seminer

6. Bilimsel kongre Poster bildirisi İşlik çalışmaları (Workshops) Davetli konuşma (Konferans) Panel Sözlü bildiri Görgül çalışma ya da derleme çalışmasının izleyiciler önünde sözel olarak sunulması Kongre merkezinin belirlenen yerindeki panolarda, belirli biçimsel ölçütler çerçevesinde, araştırmacının görsel malzemeler (tablo, şekil ve resimler) sunarak hazırladığı posteri sunması Belirli bir konuda yeni geliştirilen bir teknik veya aracın, o konudaki bir uzman tarafından, ilgili izleyiciler önünde (ve genellikle onların da katılımıyla), uygulamalı bir biçimde, genellikle bir veya iki gün boyunca eğitiminin verilmesi Belirli bir konu hakkında belirli görüşlere sahip birkaç uzmanın,bir düzenleyici başkanın (moderatör) öncülüğünde, o konudaki görüşlerini bir grup önünde sunması, tartışması ve izleyicilerin sorularını yanıtlaması Özel bir alanda uzman bir kişinin, bir konu hakkında, izleyiciler önünde bir seferde yaptığı görece uzun konuşma

7. Bilimsel bilgi nerelerde sunulabilir? Bilimsel kongre Sempozyum Kollokyum Bienal Seminer Sözlü bildiri İşlik çalışmaları Davetli konuşma Panel Poster bildirisi Bir alanın özel bir alt alanında, kongreye göre daha küçük bir grubun, önceden belirlenmiş konular üzerinde konuşmalar, sunumlar yaptıkları etkinlik Bir bireyin, özellikle akademik yükseltmelerde, bir grup jüri üyesinin sorularına bir izleyici önünde yanıt verdiği, sorgulandığı bir etkinlik türü İki yılda bir düzenlenen kongre ve sempozyum benzeri bilimsel etkinlik Alanında uzman bir kişinin, bir konu üzerinde birkaç günlük kısa süreli ders niteliğinde, belirli bir program dahilinde belirli bir hedef gruba yönelik eğitim vermesi şeklindeki etkinlik

8. Bilimsel rapor, çok iyi yapılandırılmış bir metin dir. Bilimsel bir raporun pek çok farklı bölümü vardır ve her bir bölümde neyin anlatılacağı ve nasıl anlatılacağı kesin olarak belirlenmiştir.

9. Başlık sayfası Raporun başlığı Yazar(lar)ın adı Yazar(lar)ın kurum(lar)ının ad(lar)ı Kısa başlık Çalışmadaki başlıca değişkenler ya da çalışmada kullanılan kuramın adı başlıkta yer almalı 10-12 kelime uzunluğunda İlk yazar, en önemli katkıyı sağlayan kişi Üniversite ya da araştırma merkezi Her sayfanın başında görünecek olan başlık Yak. 50 karakter uzunluğunda Ünvanlar yazılmaz.

10. Özet Çalışmada ne yapıldığının ve ne bulunduğunun bir paragraflık özeti Raporun 2. sayfası Özet, bütün raporun yazımı bittikten sonra yazılır. Çalışmanın en önemli bölümüdür: Okuyucular, bir raporu okuyup okumayacaklarına özetini okuyarak karar verirler. Çalışmada ne araştırıldı, araştırma sorusu neydi? (Tek cümle) Katılımcılar kimdi? Yöntem ve işlem Başlıca bulgular Sonuç ve katkılar Özet ’e ne yazılır?

12. Giriş Bu araştırmada hangi konu araştırılıyor ve bunu araştırmak neden önemli? Daha önce bu konuda ne gibi araştırmalar yapılmış? Yalnızca yaptığınız araştırmayla doğrudan doğruya ilişkili olan araştırmalardan bahsedin. Her bir araştırmayı tek tek özetlemeyin; aynı konuda yapılmış pek çok araştırmanın bütünleştirilmiş bir özetini verin. Literatürde değindiğiniz her bir makale, sizin yaptığınız araştırmanın gerekçesini ve mantığını anlatmaya yönelik olmalıdır. Sizin araştırmanızda hangi değişkenler inceleniyor ve bunlar arasında nasıl bir ilişki bekleniyor? (Çok kısaca) çalışmanın yöntemi Denencelerin sıralanması

14. Bulgular Çalışma denencelerini test etmek için hangi analizlerin yapıldığı ve analizlerin sonuçlarının ne olduğu “bulgular” kısmında verilir. Denenceleri test etmeye dayalı analizlere geçmeden önce, “betimsel analizler” alt başlığı ile, çalışmada yer alan değişkenlerin betimsel özellikleri verilebilir. Sonuçlarla ilgili tablo ve şekiller (grafikler) burada verilir. Bazı makalelerde bulgular ve tartışma bir arada verilir.

15. Tartışma Araştırmanın denencelerinden hangisi doğrulandı, doğrulanmayanlar neden doğrulanmamış olabilir? Bulguların yorumlanması; Bulgular “ne demek istiyor?” Özeleştiri; bu çalışmada neler yapılamadı? İleriki çalışmalarda neler yapılabilir? Çalışma verilerinin pratik yaşama katkıları Elde edilen veriler araştırmanın sınırlılıkları dahilinde ne ölçüde genellenebilir?

16. Sonuç ve öneriler Her makalede olmaz; bulgular çok fazlaysa ve tartışma kısmında tek tek bulguların ne anlama geldiği anlatılmış fakat genel fikir yeterince açık ve öz biçimde anlatılamadıysa, “sonuç ve öneriler” kısmına ihtiyaç duyulabilir. Genel tartışma Bazı makalelerde birden fazla çalışma anlatılır: “Deney 1”, “Deney 2” gibi başlıklar taşıyan bölümlerin altında her deneyin kendi yöntemi, bulguları ve tartışması olur; bu durumda bütün bu bölümlere ek olarak bir de genel tartışma bölümü yazılır. Örnek makale: Türk Psikoloji Dergisi 2001, 16(48), 57-68

17. Kaynaklar PSİ 1004’te öğrendiklerinizi hatırlayınız. Ekler Metin içinde verildiğinde metnin akışını bozacağı düşünülen belgeler metnin sonunda “ekler” bölümünde verilebilir.

18. ARAŞTIRMA ÖNERİSİ Önerinin verileceği kurumu ikna etmek araştıracağınız problemin önemine, getirdiği yeniliğe, Bunun için kullandığınız yöntemlerin sağlamlığına DPT TÜBİTAK Avrupa Birliği Dünya Bankası Neye ikna etmek? Hangi kurumları ikna etmek?

19. ARAŞTIRMA ÖNERİSİ ‘nde Giriş ve Yöntem vardır, Bulgular ve Tartışma yoktur. ARAŞTIRMA ÖNERİSİnin yapısı ve dili, ARAŞTIRMA RAPORU’ndan ne şekilde farklıdır? ARAŞTIRMA ÖNERİSİ ‘nde “….yapılacaktır.”, “….edilecektir” gibi ifadeler kullanılır. ARAŞTIRMA ÖNERİSİ ‘nde Bulgular yerine “Verilerin Analizi” başlıklı bir bölüm olur. ARAŞTIRMA ÖNERİSİ ‘nde “ İhtiyaçlar ” veya “ Planlama ” başlıklı bir bölüm olur. ZAMAN PLANLAMASI PARASAL PLANLAMA ELEMAN PLANLAMASI

20. Giriş Yöntem Veri analizi Kaynaklar Ekler (gerekliyse) Sizin araştırma önerinizde hangi bölümler olacak?

23. Sayıl, M., Güre, A., Uçanok, Z. & Pungello,E. P. (2009). Çalışan ve ilk kez anne olan kadınların bebeklerini bakımı ve işe geri dönme süreci: İleriye dönük çoklu etkiler, Türk Psikoloji Dergisi,24(64) , 1-14.

24. Çalışan annelerin annelik, bebeğin bakımı ve işiyle ilgili konularda kara verirken elinde hangi seçenekler vardır? Her bir seçeneğin olumsuz yönleri nedir? kreş Akrabaların bakımı Annenin işten ayrılıp çocuğuna kendi bakması Kreşlerin nitelik ve nicelik olarak yetersizliği, maliyetlerin yüksekliği Akrabalık ilişkilerinde yaşanacak çatışmalar Ekonomik sorunlar; annenin yeniden işe dönmek istediğinde iş bulamaması

27. Makalede, annelerin bebek bakımını ne şekilde sağladığı ile Pungello ve Kurtz-Costes (1999) Modeli’nde yer alan değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koyan bazı çalışmaların sonuçları verilmiştir. Bu çalışmalar hangileridir? Araştırmanın amacı nedir? Böyle bir araştırma yapmak neden önemlidir? (Literatüre katkısı açısından ve uygulamaya yönelik katkıları açısından) Araştırmada test edilen denenceler nedir?