Voor de realisatie van zes tuinen op de Allee van de Tuinculturen op de Floriade 2012 in Venlo schreef de organisatie van deze wereldtuinbouwtentoonstelling een prijsvraag uit. De wedstrijd kreeg het thema ’kantoortuin 2012’ mee. Het ontwerp \'Non-stop\' behaalde de eerste prijs en wordt inmiddels aangelegd.

1. Tuin&Landschap
uin&Landschap
16 september 2010
19A
15
14
13
12
11
10
9
We d s t rijd k a n to or t uin Floria d e 2 0 12
8
7
6
5
4
3
2
1

2. N➤
23,50 m
0,80 m
H
5,75 m
15,50 m
Voor de realisatie van zes tuinen op de Allee van de Tuinculturen et laatste decennium is een is er niet meer bij. Daarbij moeten gen op de Allee in Environment, vor- 2,00 m 13,50
breed publiek geïnteresseerd geraakt huidige werknemers hun aandacht men de tuinen na 2012 onderdeel van
op de Floriade 2012 in Venlo schreef de organisatie van deze in tuinontwerpen. Die interesse zie je verdelen over meerdere taken, waar- het duurzame bedrijvenpark Venlo
5,75 m
terug in het bezoek aan voorbeeldtui- bij stress op de loer ligt. Er is dan ook Greenpark. Ze krijgen de functie van
wereldtuinbouwtentoonstelling een prijsvraag uit. De wedstrijd nen, tentoonstellingen, tuinbeurzen behoefte aan ontspanning, aan een ’overtuinen’ van de kantoren. Voor de
kreeg het thema ’kantoortuin 2012 ’ mee. Wat beoogt de Floriade en tv-programma’s. Tuinontwerpen plek om zich terug te trekken. Uit ontwerpers betekent dit dat zij een
23,00 m
zijn niet alleen meer, zoals vroeger, onderzoeken blijkt dat een groene tuin moeten ontwerpen die floreert
met de prijsvraag, wat zijn de uitgangspunten voor het ontwerp, toegankelijk voor de elite. In die zin omgeving een positief effect heeft op een tentoonstellingspark (amuse-
heeft de tuinkunst en -architectuur op werknemers: ze voelen zich thuis, ment, educatie, ontspanning en es-
welke beoordelingscriteria zijn gehanteerd en hoe gaat het verder? een emancipatie ondergaan. De Flo- het verhoogt de concentratie en thetiek) en die daarbij een blijvende
riade 2012 wil hier een bijdrage in voorkomt stress. gebruikswaarde moet opleveren voor Thod Binder, directeur-eigenaar van
leveren en heeft ervoor gekozen om Vanuit bovengeschetste ontwik- de kantoortuinen na 2012. Binder Groenprojecten in Portugaal.
de tuinarchitectuur als wezenlijk on- keling stelde de Floriade-organisatie De tuinen op de Bomenallee meten De jury heeft de achtendertig in-
Prijsvra ag
Tekst Wendy Bakker derdeel van deze wereldtuinbouwten- zich de vraag op welke manier het 350 m² en zijn omgeven door ligus- zendingen beoordeeld op de volgende
Beeld Floriade 2012 toonstelling op te nemen. groen in de werkomgeving het beste terhagen van 1,2 m hoogte (zie teke- vier criteria:
Vijftien tuinen laten de bezoeker geïntegreerd kan worden. Welke ning). In elke tuin staan drie tot vier  visie op de positie van de tuin in
kennis maken met de tuincultuur in positie heeft de tuin in de werkom- bomen. Deze bomen moeten, net als een werkomgeving;
Nederland en buitenland. De bezoe- geving nu en in de toekomst, en hoe de hagen, integraal in het ontwerp  kracht van het concept;
ker kan er inspiratie opdoen voor de vertaal je dat in een aangename, meegenomen worden. Ook zijn de in-  samenspel in het ontwerp van func-
eigen werk- en woonomgeving, maar goed vormgegeven buitenruimte? Is gangen van de tuinen gegeven. tionaliteit, creativiteit, originaliteit en
ook even tot rust komen of de zintui- de tuin een verlengde van het kan- In de wedstrijdtuin groeien Jug- duurzaamheid;
gen op een aangename wijze laten toor met dezelfde functies of breekt lans regia ’Laciniata’, Parrotia persica  haalbaarheid van het ontwerp bin-
De opdracht
prikkelen. De Floriade-organisatie het juist daarmee en moet het iets ’Vanessa’, Celtis australis en Castanea nen het gestelde budget.
streeft met de tuinen een combinatie heel anders bieden? Achtendertig sativa ’Albomarginata’. In de tuinen Hoe het juryproces is verlopen en
van amusement, educatie, ontspan- vakmensen die zich dagelijks met waarin de winnende ontwerpen wor- wat de algemene indruk is van de
ning en esthetiek na. de ruimtelijke inrichting van tuinen den uitgevoerd staan andere soorten. jury, is te lezen op de volgende pa-
en de openbare ruimte bezighouden, Voor de realisatie van de tuin is gina’s.
gingen deze uitdaging aan en zonden een budget van €30.000 vastgesteld. In een eerste beoordelingsronde
We d s t rijd k a n to or t uin Floria d e 2 0 12
Kantoortuin 2012 hun visie en schetsontwerp in. De ontwerpers en architecten dienen kwamen zestien genomineerden naar
De vijftien tuinen maken onderdeel daar in hun voorstel rekening mee te voren. Hieruit werden in een tweede
uit van de Allee van de Tuinculturen. houden. ronde zes prijswinnaars gekozen en
Deze ligt centraal in het themagebied Twee categorieën vakmensen De Floriade en Venlo Greenpark een eervolle vermelding. Op vrijdag
Environment en vormt een onderdeel De wedstrijd is uitgeschreven voor werken vanuit het cradle to cradle- 10 september zijn de prijswinnaars
van de Bomenallee met 120 bijzon- twee categorieën vakmensen: profes- gedachtegoed. Hoewel het verplicht bekendgemaakt.
dere straat- en laanbomen. Onder sionele tuinontwerpers en tuin- en is deze C2C-uitgangspunten in de
deze bomen worden de vijftien tuinen landschapsarchitecten. Drie win- ontwerpen te vertalen, hoopt de or-
aangelegd. Zes van deze tuinen wor- nende inzendingen uit elke categorie ganisatie wel dat deze tuin- en land- Masterclass
den door (inter)nationale inzenders worden uitgewerkt tot definitieve schapsarchitecten en ontwerpers een De prijswinnaars werken in een vol-
ingericht, drie door een Duitse, Bel- ontwerpen die op de Allee van de bron voor inspiratie zijn. gende fase het definitieve ontwerp
gische en Luxemburgse architect op Tuinculturen gerealiseerd worden. uit. Zij zijn daarbij gehouden aan het
uitnodiging van de Floriade, en zes In de twee categorieën zijn drie gestelde uitvoeringsbudget en de uit-
door prijswinnaars van de tuinont- prijzen te verdelen. Een eerste prijs Jurering gangspunten van de Floriade als het
werpwedstrijd die begin maart is aan- van €1.000, een tweede prijs van De Floriade-organisatie heeft drie gaat om duurzaamheid, toegankelijk-
gekondigd (zie T&L 5, pagina’s 24-27). €500 en een derde prijs van €300. vakmensen gevraagd deel te nemen heid en thematiek.
Voor de ontwerpwedstrijd koos Daarnaast kan de vakjury een eer- aan de vakjury. Deze driekoppige jury In de aanloop naar het definitieve
de Floriade-organisatie het thema volle vermelding toekennen aan een bestaat uit juryvoorzitter Erik de Jong, ontwerp biedt De Floriade 2012 de
’kantoortuin 2012’. Waren werken inzending. Behalve het prijzengeld Artis-hoogleraar aan de Universiteit prijswinnaars een masterclass aan
en wonen vroeger twee gescheiden krijgen de winnaars een bedrag van van Amsterdam, voorheen hoofd- die door Peter Lubbers wordt gegeven.
werelden, tegenwoordig lopen ze in €2.000 om het definitieve ontwerp docent Geschiedenis en theorie van Doel van de masterclass is de ontwer-
elkaar over. Steeds meer mensen wer- uit te werken. Dit zal gebeuren in sa- de tuin- en landschapsarchitectuur pers te ondersteunen bij het verdie-
ken (gedeeltelijk) thuis. Op het werk menwerking met de Floriade. aan Wageningen Universiteit; Peter pen van hun ontwerp. Daarbij kan het
is er behoefte aan een aantrekkelijke Lubbers, tuin- en landschapsarchi- bijdragen aan de verdere professiona-
Op het terrein van de Floriade 2012 zijn de contouren van de tuinen langs de Allee van de Tuinculturen al goed werkplek, omdat werknemers een tect en eigenaar van Buro Lubbers, lisering van het vakgebied.
zichtbaar. In elke tuin staat een aantal bijzondere park- en laanbomen die tezamen de Bomenallee vormen. groot deel van hun leven daar door- Uitgangspunten landschapsarchitectuur & stedelijk De aanleg van de tuinen gaat in het
brengen. Werken van negen tot vijf Behalve dat de tuinen een plek krij- ontwerp in ’s-Hertogenbosch en voorjaar van 2011 van start. 
00
4 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
15 ] 2010 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
Tuin&Landschap [ 15
5
00

3. Met een ontwerp dat gestoeld is op de kloostertuin, heeft Pouderoyen Compagnons
1e p r ij s o n t w e r p e r s
uit Nijmegen hoge ogen weten te gooien bij de jury. Deze waardeerde het sterke
concept van de tuin als „een helder ontwerp in alle lagen’’. De centrale aandacht
voor de omsloten leegte vindt de jury prachtig en haast spiritueel. Daarbij is er een
architectonische wereld gecreëerd waar het contact met de natuur behouden blijft.
Inzender Pouderoyen Compagnons
Non Stop
We d s t rijd k a n to or t uin Floria d e 2 0 12
Rondgang van Zitelement/ Boom
K
afvalhouten vlonder podium (aanwezig) Pergola Festuca glauca ’Elijah Blue’
N➤
antoorarbeid heeft door de Kloostertuin als inspiratie  een bogengalerij (arcade) die zorgt ven is ontstaan. Het watervlak weer-
decennia heen een enorme ontwik- Voor het ontwerp van de Kantoortuin voor de overgang tussen binnen en spiegelt de hemel (water).
keling doorgemaakt. Het handma- Floriade 2012 kozen Schothuis en buiten (overgangselement); Het ontwerpteam heeft deze opzet
tige papierwerk is vervangen door Visser de kloostertuin als inspira-  een overkapte galerij (routing) die van de kloostertuin vertaald naar
digitale technieken waardoor je tiebron. Deze religieuze tuin is bij geborgenheid en mogelijkheid om de kantoortuin en voorzien van een
overal en op elk gewenst tijdstip uitstek een voorbeeld waarin werken, te zitten biedt. Vanaf de galerij is de moderne vormgeving. Daarbij heb-
kunt werken. De productiviteit is onthaasten en bezinnen samengaan. aandacht altijd gevestigd op het hof ben ze de ontwerpgegevens van de
omhoog gegaan en de grens tus- Een kloostertuin vormt een oase (het ’paradijs’); wedstrijd – ligusterhaag, bestaande
sen privé en werk vervaagt steeds waarin voedsel voor lichaam en ziel  regelmatig geplaatste vensters en bomen, ontsluiting tuin, licht talud –
meer. Volgens de ontwerpers Lars aanwezig is. Het is een afspiegeling gewelven die de beweging verbeelden en externe factoren als zon, schaduw
Schothuis en Kristiaan Visser van van het paradijs; een beeld van de door de gangen en die voor het zicht en wind meegenomen.
Pouderoyen Compagnons zijn daar- ideale wereld waar gerechtigheid zorgen op het hof (vensters);
door de werkruimten op het gebeid en bezieling is. Maar het is ook een  een moestuin of geneeskrachtige
van sfeer en kwaliteit, belangrijker plek waar moesgewassen en kruiden kruidentuin. Deze is behalve produc- Tweedeling
geworden, alsook de behoefte aan werden opgekweekt om het lichaam tietuin ook kijktuin, therapietuin en De tuin Non Stop kent net als de
een plek op het werk om zich terug te voeden en te helen. En de kloos- bezinningstuin (groene kern); kloostertuin een tweedeling van bin-
te trekken en te onthaasten. De tertuin is bedoeld voor stilte, gebed,  een open dak waardoor er een ver- nentuin (groene kern) en rondgaande
kantoortuin zien zij als het absolute meditatie en ontspanning om de binding ontstaat met de hemel. De galerij. Zogenaamde vensters bieden
summum in die ontwikkeling. Want geest te sterken. (enige) relatie die voor een monnik een blik vanaf de galerij op de bin-
daar komen traditioneel gebruik Kloostertuinen kennen veelal een telt, is die met God (hemel); nentuin. De centrale groene oase
Ligusterhaag Grastreden Ligweide Zitelement Betonnen muur (vrije tijd) en de nieuwe functie gelijke opbouw met:  een waterbron die een centraal vormt het focuspunt in de kantoor-
(aanwezig) met cortenstalen met ’vensters’ ’werken’ samen.  een carrévormig gebouw met een punt vormt in de kloostertuin. Deze tuin, een plek om bij te tanken. De
stootstrips
omsloten hof (omlijsting); verwijst naar de bron waaruit het le- galerij is de aangewezen plek om te

20
00 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
15 ] 2010 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
Tuin&Landschap [ 15
21
00

4. Non Stop
’Centrale aandacht voor de leegte
is prachtig’
Oordeel van de jury
werken, vergaderen, ontmoeten en beslotenheid. De werkplekken zijn van de losstaande pergoladelen zijn Het middendeel van de tuin is via Het ontwerp is van buiten werpen waar de meege- nen. Het spel met licht en
eventueel te ontspannen. voorzien van enkele of gezamenlijke de bestaande bomen opgenomen. een trap van brede grastreden toe- naar binnen gekeerd. zonden toelichting extra schaduw is goed in de
zitelementen. Deze zijn gemaakt van Het geheel geeft de beweging van het gankelijk. De treden zijn opgesloten Als inspiratiebron geldt aandacht trekt. Deze is tuin verwerkt.
massief glad beton en afgedekt met rondgaan weer. met een dunne stootstrip van corten- de kloostertuin. De wijze bijzonder informatief en De jury voorziet dat het
Rondgang onbehandelde hardhouten delen. Wisteria sinensis ’Alba’ groeit langs staal. Op het punt waar de vlonder waarop de kloostertuin de gedane analyses wek- ontwerp niet binnen het
Aan het begin van de rondgang be- De rondgang is opgebouwd uit een de staanders omhoog. Samen met overgaat in de grastreden is een groot is vertaald naar de situ- ken bewondering. De jury gestelde budget is te
lemmert een gladde betonnen wand vlonder van diverse houten afval- de bomen zorgen de planten voor u-vormig zitelement aangebracht. atie op de Floriade 2012, prijst de wijze waarop het verwezenlijken, mede
het zicht op de totale tuin. Horizon- materialen als bouwhout, sloophout, het spel van licht en schaduw in de Deze kan ook dienst doen als klein spreekt tot de verbeel- idee van een ’speakers’ omdat veel met pergola’s
taal en verticaal geplaatste openin- steigerhout en bekistingshout. De tuin. Behalve dat de staanders steun podium (’speakers’ corner’). Het ge- ding. Het geheel is spiri- corner’ in het plan is uit- is gewerkt. Het gebruik
gen lichten echter een tipje van de langwerpige planken worden in wild- geven aan de klimplanten, kunnen heel van rondgang en groene kern tueel van idee, luidt het gewerkt. van de pergola vindt de
sluier op en moeten de werknemer verband gelegd. Tussen de vlonder en er lichtpunten, stopcontacten en ge- wordt omsloten door de ligusterhaag. oordeel. Het is bovendien Conceptueel geldt dit ont- jury overigens positief,
ertoe bewegen de tuin te betreden. de groene kern is een hoogteverschil. luidsboxen in worden verwerkt. De ontwerpers hebben hergebruik- architectonisch maar je werp als goed. Het haalt want: „in de Nederlandse
De rondgang heeft een getande Dit wordt opgevangen door een hou- te en duurzame materialen gekozen kunt er ook de natuur alles uit de beschikbare tuin zie je eigenlijk veel
vorm. Hij is smaller nabij de toe- ten plint die schuin is teruggelegd om de tuin te realiseren. Hiermee beleven. De vensters vierkante meters. De keu- te weinig pergola’s. Een
gangen van de tuin en wordt breder ten opzichte van de vlonder, waar- Het paradijs hebben ze aangesloten bij de wens waardoor naar binnen zes in het ontwerp zijn pergola voegt een verti-
aan de zuidkant van tuin. Daar waar door het lijkt alsof deze zweeft. De groene kern, het ’paradijs’, bestaat van de Floriade-organisatie om zo kan worden gekeken, in alle lagen helder, de cale dimensie aan een
de werkplekken zich bevinden is de Een pergola uitgevoerd in los- uit een kleine ligweide met een flau- veel mogelijk volgens de cradle to vormen een opvallend en vormgeving is eenvoudig tuin toe.’’
maatvoering van de galerij groter, staande u-vormen (’nietjes’) in wit we helling op het zuiden. Een eiland cradle-principes te werken. geslaagd motief. De om- en consequent doorge- De jury wees deze tuin
zodat het rondlopen niet wordt be- gecoated staal volgen op speelse in de vorm van een golvende pluk arming van de centrale voerd. Wel had de tuin in unaniem aan als eerste
lemmerd. Afhankelijk van de ligging wijze de getande vorm van de rond- beplanting van Festuca glauca ’Elijah ruimte is mooi. een soberder vorm nog prijswinnaar in de catego-
heeft elke plek andere eigenschap- gang. De overkapping van de pergola Blue’ verwijst naar het centrale wa- Globale kostenraming Het is een van de ont- meer aan kracht gewon- rie ontwerpers.
pen, zoals zon of schaduw, zicht of zorgt voor beslotenheid. In het ritme terelement uit de kloostertuin. €22.209 excl. btw
We d s t rijd k a n to or t uin Floria d e 2 0 12
Pouderoyen Compagnons
Vormgeving van stad en land
Vestigingsplaats Nijmegen
Oprichter Architect en ingenieur Cees Pouderoyen (1912-1993), betrokken bij
de ontwikkeling van dorpen en steden in de nieuwe polders Wieringermeer en
Noordoostpolder.
Sinds Vlak na de Tweede Wereldoorlog. Destijds voornamelijk stedenbouw-
kundige plannen in verband met heropbouw, daarna uitgebreid tot bureau voor
stedenbouw en architectuur. Inmiddels verder ontwikkeld in onderzoek, ontwerp,
regelgeving en projectmanagement op het gebied van stedenbouw, landschaps-
architectuur, infrastructuur en milieu.
Opdrachtenpakket Woonvisies, ruimtelijke analyses, landschapsplannen, steden-
bouwkundige projecten, inrichting van bedrijventerreinen, recreatieterreinen,
parken, begraafplaatsen en tuinen, milieuvraagstukken en infrastructurele projecten.
Voorbeelden Groenstructuurplan Doesburg, herinrichting dorpscentrum Lunteren,
rehabilitatie Begraafplaats Witte kerkje Beek-Ubbergen, inrichting tuin Zorg-
boerderij Hagert, landschapsplan Golfbaan Het Rijk van Nijmegen in Groesbeek.
www.pouderoyen.nl
22 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
23