1. DE VOORDELEN EN RISICO'S VAN OPEN DATA:
WAT STAAT EEN COP IN DE WEG
EN HOE MAKEN WE DE WEG VRIJ?
t: @OpenCultuurData | #opencultuurdata
Lotte Belice Baltussen | Beeld en Geluid (@lottebelice)
Gouda, 27 september 2012
2. Voor ik een uur ga praten wil ik graag weten:
1. Wie is er NIET van een erfgoedinstelling?
2. Wie heeft er al data opengesteld?
3. Wie heeft zich al in open data verdiept?
4. Wie ziet zichzelf als een newbie?
4. WAT IS AUTEURSRECHT?
“Het auteursrecht is het uitsluitend recht van
den maker van een werk van letterkunde,
wetenschap of kunst, of van diens
rechtverkrijgenden, om dit openbaar te
maken en te verveelvoudigen, behoudens
de beperkingen, bij de wet gesteld.”
5. WAT IS AUTEURSRECHT?
- Ontstaat op moment van creatie
- Eigen karakter / persoonlijk stempel va de
maker
- Gelijke bescherming voor werken van
buitenlandse auteurs (internationaal
geldend)
- Omvang beperking nationaal bepaald
6. WIE HEEFT AUTEURSRECHTEN EN HOE LANG?
Algemeen geldt:
- Een werk is beschermd tot 70 jaar na de dood van de maker, daarna
PD. Of: 70 jaar na publicatie als de maker een rechtspersoon is.
- Auteursrechten kunnen b.v. bij schenkingen aan een archief worden
overgedragen (m.u.v. persoonlijkheidsrechten)
Let op:
- Voorbeeld: rechten van een catalogusbeschrijving of foto die is
gemaakt door werknemers liggen bij werkgevers.
- Voorbeeld: rechten van een catalogusbeschrijving of foto die is
gemaakt door vrijwilligers of freelancers liggen bij de makers, mits
anders afgesproken.
- Voorbeeld: foto van een 2D object in het PD blijft PD, foto van een
3D object in PD niet!
7. WAT WORDT BESCHERMD DOOR AUTEURSRECHT
Niet beschermd:
- Een idee
- Feiten
Wel beschermd:
- Werken met een duidelijk stempel van de maker (e.g. een foto,
schilderij, maar ook uitgebreide catalogusbeschrijvingen.
Uitzonderingen:
- Citaatrecht / Besloten netwerk /Preserveringsexceptie
Archieven moeten ook nog rekening houden met:
- Databankrecht (verzameling van gegevens)
8. Open Data maakt gebruik van:
• Licentiestructuren
• Technologische standaarden
Doel: data kan worden hergebruikt zonder
dat hiervoor expliciet toestemming nodig is.
Meer info? Open Cultuur Data White Paper 1 van Maarten Zeinstra en Nikki Timmermans:
http://www.opencultuurdata.nl/2012/07/open-cultuur-data-publiceert-drie-papers/
13. FASE 1: EXPERIMENT
• Start: september 2011
• Bellen, mailen om datasets los te krijgen
• Datablogs laten schrijven
• 1 hackathon, 8 datasets in november 2011
• Basis: 5 regels voor Open Cultuur Data
14. FASE 1: 5 REGELS
1. Open Cultuur Data is kennis en informatie
van culturele instellingen, organisaties en
initiatieven over hun collecties en/of werken
15. FASE 1: 5 REGELS
2. Het is iedereen toegestaan om Open
Cultuur Data te raadplegen, verspreiden en
hergebruiken (middels een open licentie of
het vrijgeven van het materiaal in het
Publiek Domein)
16. FASE 1: 5 REGELS
3. Open Cultuur Data is beschikbaar in een
digitaal (standaard)formaat dat hergebruik
mogelijk maakt
17. FASE 1: 5 REGELS
4. De structuur en mogelijke toepassingen van
Open Cultuur Data gedocumenteerd,
bijvoorbeeld in de vorm van een ‚datablog‟
18. FASE 1: 5 REGELS
5. De aanbieder van Open Cultuur Data is
bereid om vragen van geïnteresseerden
over de data te beantwoorden en
respecteert de moeite die de open data
gemeenschap investeert in het
ontwikkelen van nieuwe toepassingen
19. FASE 1: SPECIFIEKE VOORWAARDEN OPEN
• PDM, CC-BY of CC-BY-SA voor content
• CC0 voor metadata
• Open standaarden
• Open documentatie & communicatie
20. FASE 1: 5 DATASETS
• Amsterdam Museum
• Eye Film Instituut Nederland
• Nationaal Archief
• Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid
(Open Beelden, Wiki, GTAA)
• Rijksmuseum
• Rijksmonumenten,info (ab-c media)
21. FASE 1: HACKATHON VAN HACK DE OVERHEID | WORKSHOP
Foto: Breyten Ernsting. CC BY (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/)
22. FASE 1: HACKATHON VAN HACK DE OVERHEID | HACKEN!
Foto: Breyten Ernsting. CC BY (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/)
23. FASE 1: UITKOMSTEN APPS VOOR NEDERLAND
• 13 apps, 8 ingediend (46 in totaal)
• Goud voor „Vistory‟ op basis van Open
Beelden
• Categorie „Onderwijs‟ gewonnen door
Rijksmonumenten.info
• Aanmoedigingsprijs ConnectedCollection
27. FASE 2: MASTERCLASS, NETWERK UITBREIDEN, COMPETITIE
• Begin 2012: steun van Beelden voor de
Toekomst en Creative Commons Nederland
• April 2012: start masterclasses
• Juni 2012: start competitie / hackathon 1
• Oktober 2012, Rotterdam: hackathon 2
• Begin 2013: eindrapport + prijsuitreiking
28. FASE 2: MASTERCLASS OPEN DATA | CREATIVE COMMONS
ARCHIEVEN MUSEA
Archief Eemland Buurtmuseum Leiden Noord
Gemeentearchief Rotterdam Centraal Museum
Groene Hart Archieven Fries Museum / Keramiekmuseum
Nationaal Archief Princessehof
Regionaal Archief Leiden Joods Historisch Museum
Maritiem Digitaal/Visserijmuseum Zoutkamp
BIBLIOTHEKEN Teylers Museum
Wageningen UR bibliotheek
KENNISCENTRA/-INSTITUTEN
SECTORINSTITUTEN Nationaal Comité 4 en 5 mei
Kunstfactor NCB Naturalis
NIOD
Theater Instituut Nederland
29. FASE 2: HACKATHONS EN COMPETITIE
• Nu al 12 nieuwe datasets (..and counting)
• 2 hackathon events van Hack de Overheid
• 3 algemene Open Cultuur Data prijzen + de
Nationaal Archiefprijs
• Totale prijzenpot van €7.500
• Loopt tot 31 december 2012
31. DOELSTELLINGEN
Met welke apps kunnen we cultuur verder brengen?
• Apps die bijdragen aan het vergroten van het publieksbereik
(online, offline, onsite) van cultuur
• Apps waarmee publieksgroepen op nieuwe manieren bereikt en
betrokken kunnen worden
• Apps die datasets met elkaar verbinden.
34. TOEKOMSTVISIE
• Het netwerk en datasets continue verder
uitbreiden
• Informatie over Open Cultuur Data verzamelen,
produceren en delen
• Meer eigen evenementen organiseren om het
hergebruik van Open Cultuur Data te stimuleren
• Het onderbrengen van Open Cultuur Data in een
nationale datacatalogus, om de erfgoedsector een
duidelijke plek in de open data beweging te geven
• Community of practice!
35. DISCUSSIE: HOE KOM JE TOT EEN COP?
-Wat zijn de grootste kansen en risico‟s van
open data?
-Wat mis je nog om tot het openstellen van
data te komen?
-Wie hebben we allemaal nodig? OCD =
COP, ook voor archieven?