Kütüphanelerarası İşbirliği (Inter-Library Cooperation)

2. TORK KÜTÜPHANECİLER DERNEGİ YAYıNLARı No. 5
TURKISH LIBRARIANS' ASSOCIATION, Pub. No. 5
KÜTÜPHANELER ARASI iŞBiRLiGi
(INTER - LlBRARY COOPERATION)
OSMAN TEKİN AYBAŞ, MoS<.
O.O.T.U. Kütüphanes!i.
M.E.T.U. Library
Resimli Posta Matbaas!
rel: 11 5744 • ANKARA
~ 967

3. ÖNSÖZ
Mesleklerin tanırup, rta'nıtılması; ilerleyip gelişmesi, o alanda yapılacak
araştırmalar ve yayınlarla gerçekleşir. Gelişmekte olan ülkelerde, bir mesleğin
tutunabilmeSıi ve meslekler grubu içerisinde yerini alabilmesıi, o meslek men-
suplannın göstereceği çabaya bağlLdır.
Türk kütüphaneciliğinin bu çabaya ihtiyacı çoktur. Bu nedenle Türk kü-
tüphanecilerine dıüşen görev büyüktür.
Yurdumuzda ıkütüpha'necilik mesleği kendini. yeni yeni kabul ettirmeğe baş­
lamış, yeni yeni ilerlemeler, gelişmeler göstermiştir. Bunun sonucu, kütüphane-
ci aranılan bir kişi olmuştur.
Türk,iyeminde yeni filizlenen 'kütüphaneoilik ortamının ve genç 'kütüphane-
ailel'in çok değişik ve çok çeşitli sorunlarla karşılaştıkları bir gerçektir.
KütüphaneciUği.mlı;in SonınIan adlı yapıtında Dr. Osman Ersoy bu konu-
lara geniş ölçüde değinmekte, gereken çözüm yollannı ,salık
vermektedir.
Bizce kütüphaneciliğin
en önemli. sorunu yayın aZJlığıdır.~ütüphaneoi çok
okumalLdır. Zamanının büyük 'kısmını okumağa ayırmalıdır. Okuduğu, hoşlan­
dığı, benimsediği ve kütüphanesinin amaçlarına uygun gördüğü şeyleri tartbik
alanına sokmalıdır. Oysa, kütüphanecilik dünyasının yeni gelişmelerini, yeni
buluşlarını duyurma yönünden, yerLi yayınlarımız nicelik ve nitelik bakımın­
dan yetersizdir. Bu gerçeğin yanında, dünyarun çeşitli ülkeleri, kütüphanecilik
konusunda binlerce. süreli yayın ve eser çıkar1Jmaktadır. Ancak bunlardan ya-
rarlanma lisan bilgisini gerektirdiğinden bu da kütüphaneoilerıimizin bir çoğu
için düşünülemez. Bu bakımdan Türk kütüphaneoilerim'n yetişmesi, meslekle-
rini tanıyıp sevmesi ve çevrelerıine tamtması yerLi yayınlara önem vermeyi ge·
rektiriyol'. Böyle bir gerçeği göz önüne alarak, iki seneye yakın bir zamandan
beri üzerinde çalıştığımız kütüphaneler arası işbirliği konusunda birkitap ha-
zırlamağa 'karar verdik. İlk düşüncemiz eseri İngilizce olarak hazırlamaktı.
Çünkü, işlediğimiz konuda, araştırma yaptığımız sıralarda, konuyu bütünüyle
kapsıyan yerli veya yabancı hiçbir yayına rastlamadık. Böyle bir eser gerek
Tüı;kiye'de gerekse dünya kütüphaneeilen arasında ısrarla aranmaktaydı.
v

4. Amacımız, öncelikle içinde bulunduğumuz ,ve sorunlarına ortak olduğumuz
ortama himnet olduğu için eserıim:izi Tıürkçe olarak verdik. Ancak, dünya kü-
tüphaneciliğine bir faydamız dokunsun diye'de kitabın sonuç ve özet kısımla­
nyla içindekiler tablosunu aynca İngil!izce olarak vermeyi uygun gördük.
Eserimizi hazırlarken, arkadaşlanınızın gösterdiklerıi yakınlık ve verdikle-
ri emek çalışmalanmıza destek oldu. 'Bu'nlar arasında bilhassa Türk Kütüpha.
neciler Derneği, Yayın Komisyonu üyelerinin yardımları gayretIerimize yön
verdi. Kendilerine ve emeği geçen diğer arkadaşlannuzın tümüne öncelikle te-
şekkür etmeyi bir borç bilir, eserin kütüphaneci ortamına yararlı olmasını di-
leriz.
Osman Teldn Aybaş
15 Ağustos 1966
VI

5. İçİNDEKİLER
Sayfa No.
ÖNSÖZ .. V
KıSALTMALAR .. Xiii
Bölümler :
i. GİRİş ı
ii. KÜTÜPHANELER ARASI İŞBİRLİ(;İ NEDENLERİ
VE TARİHÇESİ 3
İşbirliği nedenleri
Kütüphaneler arası işbirliği tarihçesi
III. KÜTÜPHANELER ARASI İŞBİRLİ(;İ FAALİYETLERi., r 7
Kütüphaneler arası iare
Kütüphane koIIeksiyonlannı gösteren bibliyografyalar,
süreli yayın kataloglan
Bölgesel toplu kataloglar ve bibliyografya merkezleri
. İhtisaslaşma
Ulusal çapta bir toplu kataloğun hazırlanması
Milli çapta bir bibliyografya merkezinin kurulması
Merkezi depolama
Satınalma ve kataloglamada işbirliği
Müşterek fotoğraflama projeleri
Kütüphaneler arası mübadele
Müşterek ciltIeme proğramlan
iV. ULUSLARARASI İŞBİRLİCİ 44
Kütüphaneler arası iare
Kütüphaneler arası mübadele
Kütüphaneci konusunda işbirliği
Örgüt1eşmeyi destekliyen dernekler
V. SONUÇ VE ÖZET 57
EKLER:
ı. ULUSAL MÜBADELE MERKEZLERİ 64
2. ULUSAL KÜTÜPHANE cİLİ K DERNEKLERİ 70
BİBLİYOGRAFY A .. 80
İNDEX 83
IX