1. เครื่ องดนตรี สากล
เครื่องดนตรี คือ สิ่งประดิษฐ์ที่มนุษย์ได้คิดค้นขึ้นมาเพื่อทาให้เกิดเสียงดนตรีชนิดต่าง ๆ เมื่อนาเครื่องดนตรี
มาปฏิบัติพร้อมกัน จะได้เสียงของบทเพลงที่น่าฟัง ไพเราะ ช่วยให้ผู้ฟังเพลงรู้สึกผ่อนคลายได้
เครื่องดนตรีสากลแบ่งออกเป็น 5 ประเภทคือ เครื่องสาย (String Instruments) . เครื่องลมไม้ (Woodwind
Instruments) , เครื่องลมทองเหลือง (Brass Instruments) , เครื่องลิ่มนิ้ว (Keyboard Instruments) , และเครื่องตี
(Percussion Instruments)
เครื่องสาย (String Instruments)
เครื่องดนตรีประเทเครื่องสาย จะเกิดเสียงได้โดยการทาให้สายสั่นสะเทือน เกิดเสียงได้โดยการดีดและการสี
โดยการใช้คันชัก มีทั้งสายที่ทาจากเส้นลวด เส้นเอ็น หรือเส้นไหม นามาขึงให้ตึง ความดังของเสียงอยู่กับขนาดรูปร่าง
ของเครื่องดนตรีและวัสดุที่นามาใช้ทาเป็นลาตัวเครื่องดนตรี
ไวโอลิน (Violin) คือ เครื่องดนตรีที่กาเนินเสียงในระดับสูง เป็นเครื่องดนตรีในตระกูล ไวโอลิน (Violin Far)
ทั้งหมด 4 ชนิด คือ ไวโอลิน วิโอลา เชลโล และคอนทร้าเบส เครื่องดนตรีในตระกูลไวโอลินคือเครื่องดนตรีหลักที่ ใช้
ในวงออร์เคสตร้า ปกติจะเล่นใช้คันชักสีที่สายให้สั่นสะเทือน คันชักของไวโอลินจะทาด้วยหางม้า แต่บางครั้งก็จะใช้
นิ้วดีดที่สาย เพื่อให้เกิดเสียงตามต้องการ
วิโอลา (Viola) เป็นเครื่องดนตรีในตระกูลไวโอลินเช่นกัน ขนาดใหญ่กว่าไวโอลินเล็กน้อย ตาแหน่งของวิโอลา
จะอยู่ลักษณะเดียวกับไวโอลิน ต้องวางไว้บนไหล่ซ้ายของผู้เล่น แล้วใช้คางหนีบเครื่องดนตรีไว้ไม่ให้เคลื่อนที่ คันชัก
จับด้วยมือขวา คุณภาพเสียงของวิโอลาจะไม่สดใสเหมือนเสียงของไวโอลิน มีลักษณะเหมือนเสียงนาสิก
เชลโล (Cello) เป็นเครื่องดนตรีในตระกูลไวโอลิน แต่มี ขนาดใหญ่และใหญ่กว่าไวโอลินเป็น 2 เท่า ระดับเสียง
ต่ากว่าไวโอลิน คุณภาพเสียงทุ้มลึกกว่าเสียงของไวโอลิน เชลโลสามารถเล่นด้วยวิธีสี และวิธีดีด เช่นเดียวกับไวโอลิน
ในขณะที่เล่นต้องนั่งใช้เข่าหนีบให้เชลโลอยู่ระหว่างขาทั้งสองข้าง
คอนทร้าเบส (Contra Bass) เป็นเครื่องดนตรีในตระกูลไวโอลินที่มีขนาดใหญ่ที่สุด มีชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น
สตริงเบส ดับเบิ้ลเบส เบสวิโอล เวลาเล่นต้องตรึงเครื่องไว้บนพื้นโดยมีหมุดยึดไว้เพราะว่า คอนทร้าเบนมีขนาดใหญ่มาก
คุณภาพเสียงของคอนทร้าเบสจะหนักแน่นและให้ความรู้สึกอุ้ยอ้าย เยิ่นเย้อเหมือนกับการเคลื่อนที่ของใหญ่โต ที่มี
น้าหนักมาก
ฮาร์ป (Harp) คือ เครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายซึ่งแตกต่างจากเครื่องสายประเภทอื่น ๆ คือ การขึงของสาย
จะไม่ผ่านกล่องเสียง (Sounding Board) เหมือนเครื่องดนตรีชนิดอื่น ๆ เช่น กีตาร์ ไวโอลิน หรือเปียโน โครงสาหรับ
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 1

2. เครื่ องดนตรี สากล
ขึงสายมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยมโค้งงอเล็กน้อย เพื่อให้เกิดความสวยงาม ปกติจะเล่นด้วยการดีดที่สาย คุณภาพเสียง
ของฮาร์ปมีความแจ่มใส กว่าเสียงของเปียโน ใช้แสดงความสดชื่นแจ่มใส
แมนโดลิน (Mandolin) เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสายที่กาเนิดเสียงในระดับเสียงสูง ผู้เล่นจะใช้เพล็คทรัม
หรือปิคดีดไปที่สาย ในลักษณะดีดขึ้นลงติดต่อกันอย่างเร็วเพื่อให้เกิดเสียงสั่นรัว
กีตาร์ (Guitar) คือเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย เล่นโดยวิธีการดีด เกี่ยว ดึง หรือ กรีดสายบนสายกีตาร์
อาจใช้นิ้วหรือเพล็คทรัมก็ได้ กล่องเสียงของกีตาร์จะคล้ายไวโอลินขนาดใหญ่ คอยาว มีเฟร็ทโลหะ คั่นอยู่ 5 สาย และมี
หมุดยึดสายที่ปลายคอกีตาร์ สายของกีตาร์มีทั้งทาด้วยโลหะและไนล่อน
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 2

3. เครื่ องดนตรี สากล
แบนโจ (Banjo) เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องสาย เล่นด้วยวิธีดีดด้วยนิ้วมือหรือดีดด้วยเพล็คทรัม
(Plectrum) นิยมเล่นในกลุ่มนักร้อง นักดนตรีชาวอเมริกัน แล้วเผยแพร่สู่ทวีปยุโรป กล่องเสียงของแบนโจจะเหมือน
กลับหน้ากลอง มีหนังลูกวัวขึงปิดอยู่ คาดหรือวงรอบด้วยไม้หรือเหล็กเพื่อให้หนังตึง
เครื่องลมไม้
เครื่องดนตรีประเภทเครื่องลมไม้แบ่งออกเป็น 2 พวก คือพวกขลุ่ยและปี่ ถ้าเป็นประเภทขลุ่ยจะไม่มีลิ้น
เป่าลมผ่านท่อในลักษณะของการผิว เช่น ฟลุท ปิคโคโล รีคอร์เดอร์ , ประเภทปี่ ต้องเป่าลมผ่านลิ้น ซึ่งมีลิ้นเดี่ยว
เช่น คลาริเนต แซ็กโซโฟน และลิ้นคู่ เช่น บาสซูน โอโบ เป็นต้น
คลาริเนต (Clarinet) เป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องลมไม้ใช้ลิ้นเดี่ยว คลาริเนตมีใช้อยู่หลายชนิด เช่น
อีแฟล็ตคลาริเนต บีแฟล็ตคลาริเนต และเบสคลาริเนต ลาตัวคลาริเนตมีทั้งทาด้วยโลหะ ไม้ พลาสติก ลาตัวของปี่
จะกลวงเหมือนขลุ่ย เปลี่ยนระดับเสียงโดยใช้นิ้วและคีย์โลหะบุด้วยนวมปิดเปิดรู ปี่คลาริเนตจะมีรูปร่างคล้ายกับโอโบ
แตกต่างกันที่ปากเป่า คุณภาพเสียงของปี่คลาริเนต จะมีช่วงเสียงกว้างและทุ้มลึก มีนิ้วพิเศษที่ทาเสียงได้สูงมาก
เป็นพิเศษ
แซ็กโซโฟน (Saxophone) แซกโซโฟน เป็นเครื่องดนตรีในตระกูลเครื่องลมไม้ ใช้ลิ้นเดี่ยวเหมือนของ
คลาริเนต แม้ว่าตัวเครื่องมักจะทาด้วยโลหะแต่สุ้มเสียงก็กระเดียดมาทางเครื่องลมไม้
ตระกูลแซกโซโฟนเป็นตระกูลใหญ่เช่นเดียวกับคลาริเนท แซกโซโฟนมีขนาดต่าง ๆ ถึง 7 ขนาดด้วยกัน แต่
นิยมใช้ในปัจจุบันมี 4 ชนิดด้วยกัน หลากหลายชนิดของแซกโซโฟน ได้กล่าวเกี่ยวกับชนิดของแซกโซโฟนไว้ว่าแซก
โซโฟนในปัจจุบันประกอบด้วยแซกโซ โฟนโซปราโน, แซกโซโฟนอัลโต้, แซกโซโฟนเทเนอร์และบาริโทนแซกโซโฟน
ในบรรดา 4 ชนิดที่กล่าวมานี้ แซกโซโฟนโซปราโนเป็นแซกโซโฟนที่มีเสียงความถี่เสียงสูงที่สุด ตามด้วยแซกโซโฟนโต้
แซกโซโฟนเทเนอร์และสุดท้ายที่ต่าคือบาริโทนแซกโซโฟน
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 3

4. เครื่ องดนตรี สากล
1. โซปราโนแซกโซโฟน (Soprano Saxophone) เป็นแซกโซโฟนที่มีขนาดเล็ก น้าหนักเบาและมีความถี่
สูงที่สุด เนื่องจากมีขนาดเล็กและน้าหนักเบาจึงสามารถถือไว้ในมือได้ง่ ายโดยไม่จาเป็น ต้องใช้สายสะพายแซกโซโฟนก็ดี
อย่างไรก็ตามแซกโซโฟนโซปราโนไม่เหมาะสมสาหรับผู้ที่ต้องการหัดเล่นแซกโซโฟน เนื่องจากมีความยากในการเป่า
มากกว่าแซกโซโฟนอัลโต้และเทเนอร์ ในปัจจุบันแซกโซโฟนโซปราโนจะมีรูปทรงให้เลือก 2 แบบ คือแบบตรง และแบบ
โค้งก็จะมีลักษณะเหมือกับแซกโซโฟนอัลโต้แต่มีขนาดเล็กกว่า
2. อัลโต้แซกโซโฟน (Alto Saxophone) เป็นแซกโซโฟนที่ดีที่สุดสาหรับผู้เริ่มต้น เนื่องจากเป็นแซกโซโฟน
ที่เป่าง่ายกว่าโซปราแซกโซโฟนและมีน้าหนักเบากว่าแซก โซโฟนเทเนอร์แซกโซโฟนอัลโต้สามารถเป่าได้ในดนตรี
หลาย ๆ สไตล์ไม่ว่าจะเป็นสไตล์คลาสสิก, ป็อป, แจ็ส แต่นักดนตรีคลาสสิกจะนิยมใช้แซกอัลโต้ในการเล่นมากกว่า
การใช้แซกโซโฟนชนิดอื่น ๆ รวมถึงการเล่นดนตรีแบบแตรวง, คอนเสิร์ตหรือมาร์ชชิ่งแบรนด์ก็เช่นกัน แซกโซโฟนอัลโต้
จึงเป็นแซกโซโฟนที่ได้รับความนิยมมากที่สุด
3. เทเนอร์แซกโซโฟน (Tenor Saxophone) เป็นแซกโซโฟนที่ถูกใช้มากในการเล่นดนตรีแนวแจ็ส
แต่ก็สามารถเห็นแซกโซโฟนเทเนอร์ได้ในการเล่นดนตรีแบบอื่น ๆ เช่นกันเสียงของแซกเทเนอร์จะมีลักษณะแบบนุ่ม ๆ
อ้วน ๆ และต่ากว่าแซกโซโฟนอัลโต้และแซกโซโฟนโซปราโน รองจากแซกโซโฟนอัลโต้แล้วแซกโซโฟนเทเนอร์
ก็น่าจะเป็นตัวเลือกที่มือใหม่ควร จะใช้ในการเริ่มต้น
4. บาริโทนแซกโซโฟน (Baritone Saxophone) เป็นแซกโซโฟนที่มีขนาดใหญ่และมีความถี่เสียงต่าสุด และ
ราคาแพงที่สุดในบรรดาแซกโซโฟน ดังนั้นบาริโทนแซกโซโฟนจึงไม่เหมาะแก่นักแซกโซโฟนมือใหม่ทั้งหลาย ความยาว
ของบาริโทนแซกโซโฟนจะอยู่ประมาณ 7 ฟุต
5. เบสแซกโซโฟน (Bass Saxophone) เป็นแซกโซโฟนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดาแซกโซโฟนทั้งหมด
โอโบ (Oboe) โอโบ คือ เครื่องดนตรีประเภทเครื่องลมไม้ โอโบและเครื่องดนตรีอื่น ๆ ในตระกูลโอโบ
เช่น บาสซูนและอิงลิชฮอนร์นเป็นเครื่องดนตรีจาพวกลิ้นคู่ ลาตัวโอโบเป็นรูปทรงกรวยทาด้วยไม้ แบ่งเป็น 3 ท่อน
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 4

5. เครื่ องดนตรี สากล
เวลาจะใช้ต้องต่อเข้าด้วยกัน มีรูสาหรับใช้นิ้วปิดเปิด 6 รู และมีคีย์โลหะบุนวม ต่อเป็นระบบกลไกเชื่อมโยงสาหรับ
ปิดเปิดรูอีกด้วย คุณภาพเสียงของโอโบมีความแหลมเสียดแทงและมีลักษณะเป็นเสียงนาสิก
บาสซูน (Bassoon) คือเครื่องดนตรีในกลุ่มเครื่องลมไม้ อยู่ในตระกูลโอโบ มีลิ้นคู่ มีเสียงต่า บาสซูนเป็น
เครื่องดนตรีสาคัญอีกเครื่องหนึ่ง ในวงควอเต็ทสาหรับเครื่องลมไม้ ซึ่งประกอบขึ้นด้วย ฟลุท คลาริเนต โอโบ และ
บาสซูน คุณภาพเสียงของบาสซูนในช่วงเสียงสูงจะแหลมเสี ยงในช่วงกลางจะทีบ กลวง ไม่หนักแน่น ส่วนมากแล้ว
มักจะใช้เสียงของบาสซูนถึงความตลกขบขัน
ฟลุท (Flute) คือ ขลุ่ยชนิดหนึ่งเป็นเครื่องดนตรีอยู่ในกลุ่มเครื่องลมไม้ ฟลุทมีท่อกลวงเกิดเสียงโดยการเป่าลม
ผ่านช่องลมของปากเป่า ผู้เล่นต้องถือฟลุทให้ขนานกับพื้นฟลุทในระยะแรกทาด้วยไม้ ปัจจุบัน ฟลุทนิยมทาด้วยโลหะ
คุณภาพเสียงของฟลุทในระดับเสียงสูงมีเสียงแจ่มใส เสียงในระดับต่ามีความนุ่มนวล
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 5

6. เครื่ องดนตรี สากล
ปิคโคโล (Piccolo) คือ เครื่องดนตรีในกลุ่มเครื่องลมไม้ อยู่ในตระกูลฟลุท ปิคโคโล มีระดับเสียงสูงกว่าฟลุท
อยู่ 1 ช่วงคู่แปด มีขนาดเล็กกว่าฟลุท 4 เท่า จึงทาให้มีคุณภาพเสียงที่สดใสและแหลมมาก เสียงในระดับต่าของปิคโคโล
จะดังไม่ชัดเจน ปิคโคโลจึงเหมาะที่จะใช้ในการเล่นในระดับเสียงกลางและเสียงสูงมากกว่าในระดับเสียงต่า เครื่องดนตรี
ที่มีเสียงแหลมเหมือนปิคโคโล ซึ่งอยู่ในตระกูลฟลุทมีอีกหลายชนิด เช่น เรคอร์เดอร์ เป็นต้น
เรคอร์เดอร์ (Recorder) คือเครื่องดนตรีเก่าแก่ จัดอยู่ในกลุ่มเครื่องลมไม้ พัฒนาจากยุ คกลางจนถึงศตวรรษ
ที่ 18 เรคอร์เดอร์มีรูปสาหรับใช้นิ้วปิดเปิด 8 รู ลาตัวจะเป็นทรงกรวย ทาด้วยไม้หรือพลาสติก มีปากเป่าลักษณะ
เหมือนกับนกหวีด คุณภาพเสียงของเรคอร์เดอร์ จะนุ่มนวล บางเบา
เครื่องลมทองเหลือง (Brass Instrument)
เครื่องดนตรีประเภทเครื่องลมทองเหลือง ทาด้วยโลหะผสมทองเหลือง เสียงของเครื่องดนตรีประเภทนี้
เกิดจากการเป่าลมผ่านท่อโลหะ ความยาวของท่อโลหะต่างกันทาให้ระดับเสียงเปลี่ยนไป การเปลี่ยนความยาวของ
ท่อโลหะจะใช้ลูกสูบเป็นตัวบังคับ เช่น ทรัมเป็ท คอร์เน็ท เครื่องดนตรีบางชนิดจะใช้การชักท่อลมเข้าออก เพื่อเปลี่ยน
ความยาวของท่อลม เช่น ทรอมโบน ลักษณะเด่นของเครื่องดนตรีประเภทนี้ คือ มีปากลาโพงสาหรับขยายเสียงให้มี
ความดังเจิดจ้า เรามักเรียกเครื่องดนตรีประเภทนี้รวม ๆ กันว่าแตร ปากเป่า เครื่องดนตรีประเภทนี้ทาด้วยโลหะ
เป็นรูปกรวยเรียกว่า กาพวด (Mouthpiece) ต่อเข้ากับท่อลมของเครื่องดนตรีนั้น ๆ
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 6

7. เครื่ องดนตรี สากล
ทรัมเป็ท (Trumpet) เป็นเครื่องดนตรีที่จัดอยู่ในประเภทเครื่องลมทองเหลืองกาพวดสาหรับเป่าเป็นท่อโลหะ
ปลายบานคล้ายรูปถ้วย ท่อลม ทรัมเป็ทกลวงยาวเท่ากันปลายจะบานออกเป็นลาโพง ทรัมเป็ทมีลูกสูบ 3 สูบ สาหรับ
ใช้เปลี่ยนความยาวของท่อลม บางครั้งกดเพียง 1 นิ้ว บางครั้งกดเพียง 2 นิ้ว หรือ นิ้วพร้อมกัน เสียงของทรัทเป็ทจะ
เป็นเสียงที่มีพลังและดังเจิดจ้า
คอร์เน็ท (Cornet) คือ เครื่องเป่าลมทองเหลืองที่มีลักษณะคล้ายกับทรัมเป็ท แต่ลาตัวสั้นกว่า คุณภาพ
ของเสียงมีความนุ่มนวล กลมกล่อม เสียงจะสดใสน้อยกว่าทรัมเป็ท ในปัจจุบันคอร์เน็ทเป็นเครื่องดนตรีสาคัญสาหรับ
วงโยธวาทิต
ทูบา (Tuba) คือ เครื่องดนตรีประเภทเครื่องลมทองเหลืองที่มีระดับเสียงต่า พัฒนามาจากการเป่าเขาสัตว์
และการเป่าสังข์ ท่อลมของทูบามีลักษณะค่อย ๆ บานขยายออกทีละน้อยมีลูกสูบ 3 หรือ 4 สูบ ตรงส่วนปลายสุด
ของท่อบานออกเหมือนลาโพง กาพวดเป็นโลหะรูปถ้วย
ยูโฟเนียม (Euphonium) คือ เครื่องดนตรีประเภทเรครื่องลมทองเหลือง ลักษณะทั่วไปของยูโฟเนียม
เหมือนกับเครื่องลมทองเหลืองอื่น ๆ จะมีลูกสูบ 3 สูบ มีกาพวดเป็นรูปถ้วย ท่อลมกลวงปลายบานเป็นลาโพงเสียง
ลักษณะเสียงของยูโฟเนียมจะนุ่มนวล ทุ้มลึก สามารถเล่นในระดับเสียงต่าได้ดี มีเครื่องดนตรีชนิดหนึ่งชื่อ บาริโทน
ที่มเสียงใกล้เคียงกับยูโฟเนียม แต่ท่อลม จะมีขนาดเล็กกว่า เสียงของบาริโทนจะมีความห้าวมากกว่ายูโฟเนียม
ี
ซูซาโฟน (Sousaphone) คือเครื่องลมทองเหลืองที่ใหญ่ที่สุด ซูซาโฟนมีลาตัวม้วนเป็ขดผู้เล่นต้องสอดตัว
เข้าไปในขดของเครื่อง ปากลาโพงจะหันไปทางเดียวกับผู้เป่า เสียงของซูซาโฟนจะเหมือนกับทูบา คือ ต่าทุ้มลึก
ในเยอรมันจะใช้เครื่องดนตรีที่มีลักษณะเดียวกับซูซาโฟนเรียกว่าบอมบาดอน ‘Bombardon’
บิวเกิล (Bugle) คือ เครื่องลมทองเหลืองที่ไม่มีลูกสูบ เป่าโดยใช้กาพวดเป่าเสียงได้ 8 เสียงใช้สาหรับเป่าแตร
สัญญาณของทหาร
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 7

8. เครื่ องดนตรี สากล
เฟรนช์ฮอร์น (French Horn) คือเครื่องทองเหลือง มีท่อลมเป็นทรงกรวย ขดเป็นวงกลม ขยายออกไปตลอด
ปลายท่อจะบานออกเป็นลาโพงอย่างกว้ าง พัฒนามาจากการเป่าเขาสัตว์เพื่อใช้บอกสัญญาณต่าง ๆ เสียงของเฟรนซ์
ฮอร์น จึงเหมือนกับเสียงที่เกิดจากการเป่าเขาสัตว์คุณภาพของเสียงเฟรนช์ฮอร์น โปร่งเบาและมีความนุ่มนวล กังวาน
ทรอมโบน (Trombone) คือ เครื่องลมทองเหลืองมีคันชักโค้งเป็นรูปตัวยู (U-shape) สาหรับเปลี่ยนความยาว
ของท่อลม ตาแหน่งของการเลื่อนคันชักจะมีอยู่ทั้งหมด 7 ตาแหน่ง ให้ระดับเสียงดนตรีต่างกันออกไป
เครื่องลิ่มนิ้ว (Keyboard Instrument)
เครื่องดนตรีในกลุ่มนี้ มักนิยมเรียกทับศัพท์ในภาษาอังกฤษว่า “เครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ด” ลักษณะเด่น
ของเครื่องดนตรีที่อยู่ในกลุ่มนี้ คือ มีลิ่มนิ้วสาหรับกด เพื่อเปลี่ยนระดับเสียงดนตรี ลิ่มนิ้วสาหรับกดนั้นนิยมเรียกว่า
“คีย์” (Key) เครื่องดนตรีแต่ละชนิดมีจานวนคีย์ไม่เท่ากัน โดยปกติสีของคีย์เป็นขาวหรือดา คีย์สีดาโผล่ขึ้นมา
มากกว่าคีย์สีขาว
เปียโน (piano) เป็นเครื่องดนตรีประเภทลิ่มนิ้วนิยมกันอย่างกว้างขวางกว่าเครื่องดนตรี ชนิดอื่นทั้งหมด
เป็นเครื่องดนตรีประจาบ้าน ประจาวงคอนเสิร์ตนอกจากเป็นเครื่องดนตรีที่จั้ดว่าเป็นเอกทางเดี่ยวแล้ว ยังใช้สาหรับ
คลอเสียงดนตรีชนิดอื่น และใช้คลอเสียงร้องได้ดีอีกด้วย เปียโนมี 7 ออกเทพส์ครึ่ง (Octaves) สามารถเปลี่ยนระดับ
เสียงได้ทุกบันไดเสียง มีลิ่มทั้งหมด 88 ลิ่มนิ้ว สามารถเล่นได้ทั้งทานอง (Malody) และเสียงประสน (Harmony)
ในขณะเดียวกันเสียงของเปียโนถือเป็นเสียงมาตรฐาน ดังนั้นในการแต่งเพลงจึงจาเป็นต้องใช้เปียโนเป็นหลักในการเขียน
โน้ตในบันไดเสียงต่าง ๆ
ฮาร์ปซีคอร์ด (Harpsicord) เป็นเครื่องดนตรีประเภทลิ่มนิ้ว ที่เกิดก่อนเปียโน ทาให้เสียงดังหรือเบาตามลาดับ
เหมือนอย่างเปียโนไม่ได้ ในขณะที่เรากดคีย์ลงไป สายภายในเครื่องดนตรีจะถูกเกี่ยวด้วยไม้ดีด (Quills) ซึ่งตรงข้ามกับ
เปียโนที่ใช้ค้อนเคาะลงเบาบนสาย
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 8

9. เครื่ องดนตรี สากล
แอ็คคอร์เดียน (Accordion) คือเครื่องดนตรีประเภทมีลิ่มนิ้วเรียงกันเป็นแผง การเล่นใช้นิ้วมือกดลงบนลิ่มนิ้ว
ของเครื่องดนตรี การเกิดเสียงนั้นขึ้นอยู่กับกรรมวิธีภายในซึ่งมีลักษณะเป็ นท่อลมที่มีที่ปิดเปิดทาให้เกิดระดับเสียง
ต่าง ๆ
เครื่องตี (Percussion Instrument)
เครื่องดนตรีประเภทเครื่องตีได้แก่ เครื่องดนตรีที่เกิดเสียงจากการตีกระทบ การสั่น การเขย่า การเคาะ การตี
อาจจะใช้ไม้ตีหรืออาจจะใช้สิ่งหนึ่งกระทบเข้ากับอีกสิ่งหนึ่งเพื่อให้เกิดเสียง เครื่องตีกระทบประกอบขึ้นด้วยวัสดุ
ของแข็งหลายชนิด เช่น โลหะ ไม้ หรือแผ่นหนังขึงตึง
กลองใหญ่ (Bass Drum) กลองใหญ่ คือ เครื่องตีมี 2 หน้า ขึงด้วยหนังกลอง เสียงกลองตีเน้นย้าจังหวะเพื่อให้
เกิดความหนักแน่น หรืออาจจะใช้การตีแบบรัวเพื่อให้เกิดความตื่นเต้น สร้างจุดสนใจในบทเพลงเพิ่มขึ้น
กลองเล็ก (Snare Drum) กลองเล็ก คือ เครื่องตี มี 2 หน้า ขึงด้วยหนังกลอง ลักษณะเฉพาะคือหน้ากลอง
ด้านล่างจะต้องคาดไว้ด้วยสายสะแนร์เป็นแผงเพื่อให้เกิดเสียงซ่า เดิมสายสะแนร์ทาดวยเอ็นสัตว์ ในปัจจุบันสายสะแนร์
มีทั้งที่ทาด้วยไนล่อนและทาด้วยเส้นลวดโลหะ กลองเล็กมีหลายชื่อ เช่น Snare Drum และ Side Drum
ทิมปานี (Timpani) เป็นกลองที่มีลักษณะเหมือนกระทะ หรือกาต้มน้า จึงมีช่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า Kettle Drum
ตัวกลองทาด้วยโลหะทองแดง ตั้งอยู่บนขาหยั่ง กลองทิมปานี มีระดับเสียงแน่นอน เทียบเท่ากับเสียงเบส มีเท้าเหยียบ
เพื่อเปลี่ยนระดับเสียงตามต้องการในการบรรเลงต้องใช้อย่างน้อย 2 ใบ
คองก้า (Konga) ชื่อของกลองชนิดหนึ่ง เป็นกลองหน้าเดียว ขึงด้วยหนังสัตว์ กลองคองก้ามีหลายขนาด
ต่างระดับเสียงกัน จะใช้ 3 ใบ 4 ใบ หรือ 5 ใบ หรือมากกว่านั้นก็ได้ปกติใช้อย่างต่า 2 ใบ ตีสอดสลับกันตามลีลา
บทเพลง ตีด้วยปลายนิ้วและฝ่ามือ
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 9

10. เครื่ องดนตรี สากล
บองโก (Bongo) กลองบองโก เป็นกลองคู่ จะต้องมี 2 ใบเสมอ เล็ก 1 ใบ ใหญ่ 1 ใบ ระดับเสียงของกลอง 2 ใบ
ตั้งเสียงให้ห่างกันในระดับคู่ 5 โดยประมาณ กลองทั้ง 2 ใบ จะติดตั้งกับอุปกรณ์ ยึดติดให้อยู่คู่กัน ขณะที่ตีกลองผู้ตี
กลองจะต้องหนีบกลองทั้ง 2 ใบให้อยู่ระหว่างขาทั้งสองข้างหนีบไว้ด้วยหัวเขาหรือวางไว้บนขาตั้งโลหะก็ได้
แทมบูริน (Tambourine) เป็นเครื่องตีประกอบจังหวะ ประกอบขึ้นด้วยขอบกลมเหมือนขอบกลางขนาดเล็ก
ขอบอาจทาด้วยไม้ พลาสติก หรือโลหะ รอบ ๆ ขอบติดด้วยแผ่นโลหะประกบกัน 2 แผ่น หรือติดด้วยลูกกระพรวนเป็น
ระยะใช้การตีกระทบกับฝ่ามือหรือสั่นเขย่า ให้กิดเสียงดังกรุ๋งกริ๋ง เพื่อประกอบจังหวะให้เกิดความสนุ กสนาน สดชื่น
กิ๋ง (Triangle) คือเครื่องตี ทาด้วยแท่งโลหะ ดัดให้เป็นรูปสามเหลี่ยม แท่งโลหะมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง
ประมาณ 1 ซม. เพื่อให้เกิดเสียงกังวาน ต้องแขวนกิ๋งไว้กับเชือกแล้วด้วยแท่งโลหะ กิ๋งมีเสียงแจ่มใส มีชีวิตชีวา
มาราคา (Maraca) คือ เครื่องตี เดิมทาด้วยผลน้าเต้าที่แก่จัด ทาให้แห้ง ภายในบรรจุด้วยเมล็ดน้าเต้า เมล็ดถั่ว
ต่าง ๆ หรือลูกปัดลูกเล็ก ๆ ต่อด้ามไว้สาหรับจับถือ เวลาเล่นใช้เขย่าเพื่อให้เกิดเสียงซ่า ๆ จะเขย่าด้วยมือทั้ง 2 ข้าง
ให้ดังสอดสลับกัน ปัจจุบันทาด้วยไม้
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 10

11. เครื่ องดนตรี สากล
คาบาซา (Cabasa) คือเครื่องตีทาจังหวะ เดิมทาด้วยผลน้าเต้า หรือผลบวบแห้ง ภายนอกรอบ ๆ ห่อด้วย
ลูกประคาร้อยเชือก จะมีด้ามมือถือหรือไม่มีก็ได้ เกิดเสียงโดยการหมุน สั่น เขย่า ถู เพื่อให้ลูกประคาเคลื่อนที่เสียดสี กับ
ผิวของผลน้าเต้าหรือผลบวบ ทาให้เกิดเสียงดังขึ้นปัจจุบันคาบาซาทาด้วยไม้ประกอบโลหะ เป็นทรงกระบอก มีด้ามจับ
ถือ ผิวของทรงกระบอกห่อหุ้มด้วยแผ่นโลหะ ทาผิวให้ขรุขระ ลูกประคานั้นจะทาด้วยโลหะร้อยติดกันล้อมรอบผิวโลหะ
เคาเบลล์ (Cowbell) คือ เครื่องดนตรีประเภทตีทาจังหวะ พัฒนามาจากกระดิ่งผูกคอวัว รูปทรงจะคล้ายกับ
ระฆังมากกว่ากระดิ่ง ตีด้วยไม้ตีกลอง
กลองชุด (Drum set) คือเครื่องตีประกอบด้วยกลองใหญ่ กลองสะแนร์ ฉาบ 1 หรือ 2 ฝา กลองทอม 2 หรือ
3 ใบ ไฮแฮท กระเดื่องเท้า พร้อมทั้งเพิ่มเครื่องทาจังหวะอื่น ๆ เช่น เคาเบลล์
ฉาบ (Cymbal) คือ เครื่องตีจังหวะ มีหลายลักษณะบางชนิดใช้ตีคู่ให้เกิดเสียงด้วยมือทั้งสองข้าง ฉาบบางชนิด
จะใช้เพียงข้างเดียว ตีด้วยไม้ตีฉาบชนิดนี้ต้องติดตั้งบนขาตั้ง เช่น ฉาบที่ใช้สาหรับกลองชุด ฉาบมีหลายขนาด
ขนาดใหญ่จะให้เสียงดังและก้องกังวานมากขึ้น
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 11

12. เครื่ องดนตรี สากล
ระฆังราว (Tubular Bells) คือ เครื่องตีทานอง ทาด้วยท่อโลหะแขวนเรียงตามลาดับเสียงจากสูงไปต่า
แขวนกับโครงโลหะในแนวดิ่ง ใช้ไม้ตีที่ปลายท่อด้านหัว จะเกิดเป็นเสียงเหมือนระฆัง
มาริมบา (Marinba) เครื่องตีทานองที่มีระดับเสียงแน่นอน เป็นระนาด ไม้ขนาดใหญ่ลูกระนาดทาด้วยไม้พิเศษ
ที่มีชื่อว่า “Rosewood” ใต้ลูกระนาดจะมีท่อโลหะติดอยู่เพื่อเป็นตัวขยายเสียง
ไซโลโฟน (Xylophone) คือ เครื่องตีทาทานองที่มีระดับเสียงแน่นอน เป็นระนาดไม้ขนาดเล็กของดนตรีสากล
ลักษณะทั่วไปจะคล้ายกับมาริมบา หรือ ไวบราโฟน แต่ขนาดเล็กกว่า ลูกระนาดทาด้วยไม้เนื้อแข็ง ใต้ลูกระนาดมี
ท่อโลหะติดอยู่เพื่อเป็นตัวขยายเสียง
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 12

13. เครื่ องดนตรี สากล
ไวบราโฟน (Vibraphone) เครื่องตีทาทานองที่มีระดับเสียงแน่นอน เป็นระนาดขนาดใหญ่ลูกระนาดทาด้ วย
โลหะ ลักษณะทั่วไปคล้ายกับมาริมบา หรือโซโลโฟน ใต้ลูกระนาดมีท่อโลหะเพื่อเป็นตัวขยายเสียง มีแกนใบพัดเล็ก ๆ
ประจาอยู่แต่ละท่อ ใช้ระบบมอร์เตอร์หมุนใบพัดทาให้เกิดเอฟเฟคต์เสียงสั่นรัว
ั
เรี ยนรู ้กบครู อานาจ หน้า 13