เอกสารประกอบการสอน รายวิชา วท0206 ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการ

1. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 1
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ระบบสารสนเทศ
ขอมูล, สารสนเทศ และการจัดการ
ขอมูล (Data) หมายถึงคาความจริง ซึ่งแสดงถึงความเปนจริงที่ปรากฏขึ้น เชน ชื่อพนักงานและ
จํานวนชั่วโมงการทํางานในหนึ่งสัปดาห, จํานวนสินคาที่อยูในคลังสินคา เปนตน ขอมูลมีหลายประเภท เชน
ขอมูลตัวเลข ขอมูล ตัวอักษร ขอมูลรูปภาพ ขอมูลเสียงและขอมูลภาพเคลื่อนไหว ซึ่งขอมูลชนิดตางๆ เหลานี้
ใชในการนําเสนอคาความจริงตางๆ โดยคาความจริงที่ถูกนํามาจัดการและปรับแตงเพื่อใหมีความหมายแลว
จะเปลี่ยนเปนสารสนเทศ
สารสนเทศ (Information) หมายถึงกลุมขอมูลที่ถูกจัดการตามกฎหรือ ถูกกําหนดความสัมพันธให
เพื่อใหขอมูลเหลานั้นเกิดประโยชนหรือมีความหมายเพิ่มมากขึ้น ประเภทของสารสนเทศขึ้นอยูกับ
ความสัมพันธระหวางขอมูลที่มีอยู ตัวอยางเชน จํานวนยอดขายของตัวแทนจําหนายแตละคนในเดือนมกราคม
จัดเปนขอมูล เมื่อนํามาประมวลผลรวมกันทําใหไดยอดขายรายเดือนของเดือนมกราคม ทําใหผูบริหารสามารถ
นํายอดขายรายเดือนมาพิจารณาวายอดขายเปนไปตามวัตถุประสงคขององคกรหรือไมไดงายขึ้น ยอดขายราย
เดือนนี้จึงจัดเปนสารสนเทศ หรือตัวอยาง เชน ตัวเลข 1.1, 1.5, และ 1.6 จัดเปนขอมูลตัวเลข เนื่องจากเปน
คาความจริงซึ่งยังไมสามารถแปลความหมายใดๆ ไดแตขอมูลเหลานี้จัดเปนสารสนเทศเมื่ออยูใน
สภาพแวดลอมที่บงบอกความหมายของขอมูลไดมากขึ้น เชน เมื่อกลาววา ตัวเลขเหลานี้คือยอดขาย
ประจําเดือนมกราคม กุมภาพันธและมีนาคม โดยมีหนวยเปนหลักลาน จะทําใหตัวเลขทั้ง 3 มี ความหมาย
เกิดขึ้น หรืออาจกลาวไดวายอดขายเฉลี่ยระหวางเดือนมกราคมถึงมีนาคมมีคาเทากับ 1.4 ลาน จัดเปน
สารสนเทศที่เกิดขึ้นจากขอมูลตัวเลขทั้ง 3
ขบวนการ (Process) หมายถึงการแปลงขอมูลใหเปลี่ยนเปนสารสนเทศหรือกลาวไดวา ขบวนการคือ
กลุมของงานที่สัมพันธกัน เพื่อทําใหเกิดผลลัพธตามที่ตองการ รูปที่ 1 แสดงขบวนการแปลงขอมูลเปน
สารสนเทศ
รูปที่ 1 ขบวนการแปลงขอมูลเปนสารสนเทศ

2. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 2
การจัดการ (Management) หมายถึงการบริหารอยางมีระบบ ซึ่งประกอบดวยการกําหนด
เปาหมายและ ทิศทางขององคกรและการปฏิบัติเพื่อใหบรรลุเปาหมายนั้น ซึ่งจะตองมีการวางแผน การจัดการ
การกําหนดทิศทางและการควบคุมเพื่อใหเกิดการใชทรัพยากรไดอยางเหมาะสม
แนวคิดของระบบและการทําตัวแบบ
ระบบ (System) หมายถึงกลุมสวนประกอบหรือระบบยอยตางๆที่มีการทํางานรวมกัน เพื่อให
ประสบผลสําเร็จตามวัตถุประสงคที่ตั้งไว โดยสวนประกอบและความสัมพันธระหวางสวนประกอบตางๆ ใน
ระบบ จะเปนตัวกําหนดวาระบบจะสามารถทํางานไดอยางไร เพื่อใหผลลัพธที่ไดเปนไปตามวัตถุประสงคที่
ตองการ โดยระบบแตละระบบถูกจํากัดดวยขอบเขต (System Boundary) ซึ่งจะเปนตัวแยกระบบนั้นๆ ออก
จากสิ่งแวดลอม ดังแสดงความสัมพันธของสวนตางๆในระบบดังรูปที่ 2
รูปที่ 2 ความสัมพันธของสวนตางๆ ในระบบ
ประเภทของระบบ
ระบบสามารถแบงเปนประเภทตางๆไดหลายกลุม ดังนี้
1. ระบบอยางงาย(Simple) และระบบที่ซับซอน (Complex)
- ระบบอยางงาย (Simple) หมายถึง ระบบที่มีสวนประกอบนอยและความสัมพันธ หรือการ
โตตอบระหวางสวนประกอบตางๆ ไมซับซอน ตรงไปตรงมา
- ระบบที่ซับซอน (Complex) หมายถึง ระบบที่มีสวนประกอบมากหลายสวน แตละ สวนมี
ความสัมพันธและมีความเกี่ยวของกันคอนขางมาก

3. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 3
2. ระบบเปด(Open) และระบบปด (Close)
- ระบบเปด (Open) คือ ระบบที่มีการโตตอบกับสิ่งแวดลอม
- ระบบปด (Close) คือ ระบบที่ไมมีการโตตอบกับสิ่งแวดลอม
3. ระบบคงที่ (Static) และระบบเคลื่อนไหว (Dynamic)
- ระบบคงที่ (Static) คือ ระบบที่มีการเปลี่ยนแปลงนอยมากเมื่อเวลาผานไป
- ระบบเคลื่อนไหว (Dynamic) คือ ระบบที่มีการเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วและมีการ เปลี่ยนแปลง
อยางคงที่ตลอดเวลา
4. ระบบที่ปรับเปลี่ยนได (Adaptive) และระบบที่ปรับเปลี่ยนไมได (Nonadaptive)
- ระบบที่ปรับเปลี่ยนได (Adaptive) คือระบบที่สามารถเปลี่ยนแปลงเพื่อตอบโตกับ สิ่งแวดลอมที่
เปลี่ยนไปได
- ระบบที่ปรับเปลี่ยนไมได (Nonadaptive) คือระบบที่ไมสามารถเปลี่ยนแปลง เพื่อ ตอบโตกับ
สิ่งแวดลอมที่เปลี่ยนแปลงไปได
5. ระบบถาวร (Permanent) และระบบชั่วคราว (Temporary)
- ระบบถาวร(Permanent) คือระบบที่มีอยูในชวงระยะเวลายาวนาน
- ระบบชั่วคราว(Temporary) คือระบบที่มีอยูเพียงชวงระยะเวลาสั้นๆ
ประสิทธิภาพของระบบ
ประสิทธิภาพของระบบสามารถวัดไดหลายทาง ไดแก
ประสิทธิภาพ (Efficiency) คือการวัดสิ่งที่ถูกผลิตออกมา หารดวยสิ่งที่ถูกใชไป สามารถแบงชวงจาก
0 ถึง 100% ตัวอยางเชน ประสิทธิภาพของเครื่องมอเตอรเครื่องหนึ่งคือพลังงานที่ผลิตออกมา (ในรูปของงาน
ที่ทําเสร็จ) หารดวยไดพลังงานที่ใชไป (ในรูปของไฟฟาหรือเชื้อเพลิง) เครื่องมอเตอรบางเครื่องมีประสิทธิภาพ
50% หรือนอยกวา เนื่องจากพลังงานสูญเสียไปในการเสียดทาน และกําเนิดความรอน
ประสิทธิผล (Effectiveness) คือการวัดระดับการประสบผลสําเร็จตามเปาหมายของระบบ สามารถคํานวณได
ดวยการ หารสิ่งที่ไดรับจากการประสบผลสําเร็จจริง ดวยเปาหมายรวม เชน บริษัทหนึ่งมีเปาหมายในการลด
ชิ้นสวนที่เสียหาย 100 หนวย เมื่อนําระบบการควบคุมใหมมาใชอาจจะชวยใหบรรลุเปาหมายนี้ได ถาระบบ
ควบคุมใหมนี้สามารถลดจํานวนชิ้นสวนที่เสียหายไดเพียง 85 หนวย ดังนั้นระดับของประสิทธิผลของระบบ
ควบคุมนี้จะเทากับ 85%

4. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 4
การทําตัวแบบของระบบ
ในโลกแหงความเปนจริงคอนขางซับซอนและมีการเปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลา ดังนั้นเมื่อตองการ
ทดสอบความสัมพันธแบบตางๆ และสังเกตผลที่เกิดขึ้น จึงจําเปนตองใชตัวแบบของระบบนั้นๆ แทนที่จะ
ทดลองกับระบบจริง ตัวแบบ (Model) คือตัวแทนซึ่งเปนแนวคิดหรือเปนการประมาณเพื่อใชในการแสดงการ
ทํางานของระบบจริง ตัวแบบสามารถชวยสามารถสังเกตและเกิดความเขาใจตอผลลัพธอาจเกิดขึ้นภายใต
สถานการณในโลกแหงความเปนจริงได ตัวแบบมีหลายชนิด ไดแก
1. TC = (V)(X)+FC
โดยที่
TC = คาใชจายรวม
V = คาใชจายผันแปรตอหนวย
X = จํานวนหนวยที่ถูกผลิต
FC = คาใชจายคงที่
ในการสรางตัวแบบแบบใดๆ จะตองพยายามทําใหตัวแบบนั้นๆสามารถเปนตัวแทนระบบจริงไดมากที่สุด
เทาที่จะเปนไปได เพื่อใหไดทางแกปญหาของระบบที่ถูกตองมากที่สุด
ความหมายและบทบาทของระบบสารสนเทศ
ระบบสารสนเทศ (Information System หรือ IS) คือระบบแบบเฉพาะเจาะจงชนิดหนึ่ง ซึ่งอาจ
กลาวไดวาเปนกลุมของสวนประกอบพื้นฐานตางๆ ที่ทํางานเกี่ยวของกันในการเก็บ (นําเขา), จัดการ
(ประมวลผล) และเผยแพร(แสดงผล) ขอมูลและสารสนเทศและสนับสนุนกลไกลของผลสะทอนกลับ เพื่อให
บรรลุตามวัตถุประสงค

5. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 5
สวนประกอบของระบบสารสนเทศ
ระบบสารสนเทศประกอบดวย สวนหลักดังรูปที่ 3
รูปที่ 3 สวนประกอบของระบบสารสนเทศ
1. สวนที่นําเขา (Inputs) ไดแกการรวบรวมและการจัดเตรียมขอมูลดิบ สวนที่นําเขานี้สามารถมีได
หลายรูปแบบไมวาจะเปนการโทรเขาเพื่อขอขอมูลในระบบสอบถามเบอรโทรศัพท ขอมูลที่ลูกคากรอกในใบ
สอบถามการใหบริการของรานคาฯลฯ ขึ้นอยูกับสวนแสดงผลที่ตองการ สวนที่นําเขานี้อาจเปนขบวนการที่ทํา
ดวยตัวเองหรือเปนแบบอัตโนมัติก็ได เชนการอานขอมูลรายชื่อสินคาและรายราคาโดยเครื่องอาน บารโคดของ
หางสรรพสินคา จัดเปนสวนที่นําเขาแบบอัตโนมัติ
2. การประมวลผล (Processing) เกี่ยวของกับการเปลี่ยนและการแปลงขอมูลใหอยูในรูปของสวน
แสดงผลที่มีประโยชน ตัวอยางของการประมวลผลไดแกการคํานวณ การเปรียบเทียบ การเลือกทางเลือกใน
การปฏิบัติงานและการเก็บขอมูลไวใชในอนาคต โดยการประมวลผลสามารถทําไดดวยตนเองหรือสามารถใช
คอมพิวเตอรเขามาชวยก็ได ตัวอยางเชน ระบบคิดเงินเดือนพนักงาน สามารถคิดไดจากการนําจํานวน ชั่วโมง
การทํางานของพนักงานคูณเขากับอัตราคาจางเพื่อใหไดยอดเงินรวมที่ตองจายรวม ถาชั่วโมงการทํางานราย
สัปดาหมากกวา 40 ชั่วโมงอาจมีการคิดเงินลวงเวลาให โดยเพิ่มเขาไปกับเงินรวม จากนั้นอาจจะทําการหัก
ภาษีพนักงาน โดยการนําเงินรวมมาคิดภาษีและนําเงินรวมมาลบดวยภาษีที่คํานวณได จะทําใหไดเงินสุทธิที่
ตองจายใหกับพนักงาน
3. สวนที่แสดงผล (Outputs) เกี่ยวของกับการผลิตสารสนเทศที่มีประโยชน มักจะอยูในรูปของ
เอกสาร หรือรายงานหรืออาจะเปนเช็คที่จายใหกับพนักงาน รายงานที่นําเสนอผูบริหารและสารสนเทศที่ถูก
ผลิตออกมาใหกับผูถือหุน ธนาคาร หรือกลุมอื่นๆ โดยสวนแสดงผลของระบบหนึ่งอาจใชเปนสวนที่นําเขาเพื่อ
ควบคุมระบบหรืออุปกรณอื่นๆ ก็ได เชนในขบวนการผลิตเฟอรนิเจอร พนักงานขาย ลูกคา และ นักออกแบบ
เฟอรนิเจอรอาจจะทําการออกแบบเฟอรนิเจอรซ้ําแลวซ้ําเลา เพื่อใหตรงตามความตองการของลูกคา โดย
อาจจะใชซอฟตแวรหรือฮารดแวรคอมพิวเตอรเขามาชวยในการออกแบบนี้ดวย จนกระทั่งไดตนแบบที่ตรง
ความตองการมากที่สุด จึงสงแบบนั้นไปทําการผลิต จะเห็นวาแบบเฟอรนิเจอรที่ไดจากการออกแบบแตละครั้ง
จะเปนสวนที่ถูกนําไปปรับปรุงการออกแบบในครั้งตอๆ ไป จนกระทั่งไดแบบ สุดทายออกมา อาจอยูในรูปของ
สิ่งพิมพที่ออกมาจากเครื่องพิมพหรือแสดงอยูบนหนาจอคอมพิวเตอรที่เปนอุปกรณแสดงผลตัวหนึ่งหรืออาจจะ
อยูในรูปของรายงานและเอกสารที่เขียนดวยมือก็ได

6. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 6
4. ผลสะทอนกลับ (Feedback) คือสวนแสดงผลที่ใชในการทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงตอสวนที่
นําเขาหรือสวนประมวลผล เชน ความผิดพลาดหรือปญหาที่เกิดขึ้น อาจจําเปนตองแกไขขอมูลนําเขาหรือทํา
การเปลี่ยนแปลงการประมวลผลเพื่อใหไดสวนแสดงผลที่ถูกตอง ตัวอยางเชน ระบบการจายเงินเดือนพนักงาน
ถาทําการปอนชั่วโมงการทํางานรายสัปดาหเปน 400 แทนที่จะเปน 40 ชั่วโมง ถาทําการกําหนดใหระบบ
ตรวจสอบคาชั่วโมงการทํางานใหอยูในชวง 0-100 ชั่วโมง ดังนั้นเมื่อพบขอมูลนี้เปน 400 ชั่วโมง ระบบจะทํา
การสงผลสะทอนกลับออกมา อาจจะอยูในรูปของรายงานความผิดพลาด ซึ่งสามารถนําไปใชในการตรวจสอบ
และแกไขจํานวนชั่วโมงการทํางานที่นําเขามาคํานวณใหถูกตองได
ตัวอยาง เชน ระบบลางรถอัตโนมัติ
ระบบสารสนเทศประกอบดวย สวนหลักดังรูปที่ 3
สวนที่นําเขา คือ รถที่สกปรก น้ํา และน้ํายาตางๆ ที่ใชในการลางรถ เวลาและพลังงานถูกใชในการ
ปฏิบัติการลางรถ ทักษะไดแกความสามารถเฉพาะอยางจะถูกนํามาใชในการฉีดสเปรย ขัดโฟม และเปาแหง
ความรูถูกนํามาใชในการกําหนดขั้นตอนการทํางานของการลางรถใหทํางานไปตามขั้นตอนที่ถูกตอง
การประมวลผล ประกอบดวย ขั้นที่หนึ่ง การเลือกประเภทการลางรถที่ตองการ เชน ลางอยางเดียว
ลางและขัดเงา ลางและขัดเงาและเปาแหงฯลฯ และขั้นตอไปทําการนํารถเขาไปในเครื่องลางรถ (สังเกตวาใน
สวนนี้จะเกิดกลไกของผลสะทอนกลับขึ้น ไดแกการประเมินผลของเจาของรถที่มีตอขบวนการลางรถที่กําลัง
เกิดขึ้น) จากนั้นของฉีดของเหลวจะฉีดน้ํา สบูเหลว หรือครีมขัดเงาไปที่รถ ขึ้นอยูกับตัวเลือกที่เลือกไวใน
ตอนตน
สวนที่แสดงผล คือรถที่สะอาดแลว
จากตัวอยาง จะเห็นวาสวนประกอบอิสระตางๆ ในระบบลางรถอัตโนมัติ เชนเครื่องฉีดของเหลว แปลงสําหรับ
ทางโฟม และเครื่องเปาแหง ทํางานโตตอบกัน เพื่อใหรถสะอาดนั่นเอง
ระบบสารสนเทศที่ใชคอมพิวเตอร (Computer-Based Information Systems : CBIS)
ระบบสารสนเทศที่ใชคอมพิวเตอรประกอบดวย ฮารดแวร (Hardware), ซอฟตแวร (Software),
ขอมูล(Data), บุคคล (People), ขบวนการ (Procedure) และการสื่อสารขอมูล (Telecommunication) ซึ่ง
ถูกกําหนดขึ้นเพื่อทําการรวบรวม, จัดการ จัดเก็บและประมวลผลขอมูลใหเปนสารสนเทศ รูปที่ 4 แสดง
สวนประกอบของระบบ สารสนเทศที่ใชคอมพิวเตอร

7. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 7
รูปที่ 4 สวนประกอบของสารสนเทศที่ใชคอมพิวเตอร
1. ฮารดแวร คืออุปกรณทางกายภาพ ที่ใชในการรวบรวม การนําเขา และการจัดเก็บ ขอมูล,
ประมวลผล ขอมูลใหเปนสารสนเทศ และแสดงสารสนเทศที่เปนผลลัพธ ออกมา
2. ซอฟตแวร ประกอบดวยกลุมของโปรแกรมที่ใชในการปฏิบัติงานรวมกับฮารดแวร และใชในการ
ประมวลผลขอมูลเปนสารสนเทศ
3. ขอมูล ในสวนนี้หมายถึงขอมูลและสารสนเทศที่ถูกเก็บอยูในฐานขอมูล โดย ฐานขอมูล
(Database) หมายถึงกลุมของคาความจริงและสารสนเทศที่มีความ เกี่ยวของกันนั่นเอง
4. บุคคล หมายถึงบุคคลที่ใชงานและปฏิบัติงานรวมกับระบบสารสนเทศ
5. ขบวนการ หมายถึงกลุมของคําสั่งหรือกฎ ที่แนะนําวิธีการปฏิบัติงานกับ คอมพิวเตอรในระบบ
สารสนเทศ ซึ่งอาจไดแกการแนะนําการควบคุมการเขาใชงาน คอมพิวเตอร, วิธีการสํารองสารสนเทศในระบบ
และวิธีจัดการกับปญหาที่อาจเกิดขึ้น ได
6. การสื่อสารขอมูล หมายถึงการสงสัญญาณอิเล็กทรอนิกสเพื่อติดตอสื่อสาร และ ชวยให
องคกรสามารถเชื่อมระบบคอมพิวเตอรเขากับระบบเครือขาย (Network) ที่มี ประสิทธิภาพได โดยเครือขาย
ใชในการเชื่อมตอคอมพิวเตอรและอุปกรณ คอมพิวเตอรไวดวยกัน อาจจะเปนภายในอาคารเดียวกัน ใน
ประเทศเดียวกัน หรือทั่ว โลก เพื่อใหสามารถสื่อสารขอมูลอิเล็กทรอนิกสได

8. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 8
ระบบสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการบริหาร
ระบบสารสนเทศที่มีการจัดการกับสารสนเทศและสนับสนุนการตัดสินใจของผูบริหารใหเกิด
ประสิทธิผล เรียกวาระบบสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการบริหาร โดยเนนเรื่องการสนับสนุนการตัดสินใจในระดับ
การจัดการระดับตางๆ ไมเนนที่การประมวลขอมูลที่ไดจากการดําเนินการทางธุรกิจและเนนที่โครงรางของ
ระบบควรจะถูกใชในการ จัดการการใชงานระบบสารสนเทศ รูปที่ 5 แสดงความสัมพันธระหวางระบบ
สารสนเทศเพื่อสนับสนุนการบริหารและระดับของการจัดการ
รูปที่ 5 ความสัมพันธระหวางระบบสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการบริหาร และระดับของการจัดการ
บทบาทของการจัดการในองคกร
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ สนับสนุนบทบาทในการจัดการของผูบริหาร ดังนี้
1.การวางแผน (Plan) หมายถึง การกําหนดเปาหมาย และกลยุทธในการบริหารองคกร
2. การจัดการ (Organize) หมายถึง การจัดสรรทรัพยากรที่ตองการนํามาใชในองคกร
3. การเปนผูนํา (Lead) หมายถึง การกระตุนพนักงาน เพื่อใหปฏิบัติการใหบรรลุเปาหมาย
4. การควบคุม (Control) หมายถึง การควบคุมดูแล เพื่อใหเกิดความกาวหนาไปยังเปาหมายที่วางไว
จากบทบาทในการจัดการตางๆ ที่ไดกลาวมาแลวขางตน สารสนเทศจึงเปนสวนที่สําคัญมากในการที่
ผูบริหารจะดําเนินงานเหลานี้ใหสําเร็จ เชน สารสนเทศเกี่ยวกับการขาย, การผลิตและการเงิน เพื่อที่จะนํา
ขอมูลเหลานี้มาใช ควบคุมการปฏิบัติงานรายวันขององคกร การพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการจะตอง
เปนไปตามการจัดองคกรและกลยุทธขององคกรนั้นๆ

9. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 9
ผูจัดการตองเปนผูกระทําและจัดการพฤติกรรมขององคกรเพื่อใหบรรลุเปาหมาย เชนการควบคุม
องคกรใหดีขึ้น ไมวาจะเปนการนําระบบคอมพิวเตอรเขามาชวยในการทํางานหรือจะเปนการตวรจสอบวา
บุคคลที่ไดรับมอบหมายงานไปนั้นสามารถปฏิบัติงานตามที่ตองการไดหรือไม โดยอาจกําหนดใหมีการฝกอบรม
พนักงานกอนเริ่มปฏิบัติงานนั้นๆ ผูจัดการตางๆ ตองการสารสนเทศที่แตกตางกัน เพื่อที่จะนําไปใชในการ
ทํางานของตน ดังนั้นในสวนตอไปจะอธิบายถึงความตองการของสารสนเทศของการจัดการในระดับตางๆ

10. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 10
ระดับของการจัดการและการดําเนินการ
ระดับของการจัดการ (Levels of Management)
การทําความเขาใจระบบสารสนเทศแบบตางๆ ภายในองคกร และทราบวาระบบตางๆ สามารถ
รองรับความตองการของการบริหารไดอยางไร จําเปนตองทําความเขาใจกับระดับของการจัดการระดับตางๆ
ขององคกรกอน ซึ่งระดับของการจัดการแบงออกเปนระดับกลยุทธ (Strategic), ระดับยุทธวิธี (Tactical),
และระดับปฏิบัติการ(Operation) ดังแสดงในรูปที่ 6
รูปที่ 6 ระดับของการจัดการ
การปฏิบัติงานในระดับปฏิบัติการ (Operational)
ไดแกการปฏิบัติงานในระดับที่ต่ําที่สุด ผูควบคุมการทํางานในระดับนี้ ตองการรายละเอียดสารสนเทศ
ที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติงาน ตามขบวนการผลิตของบริษัทในแตละวัน การควบคุมการปฏิบัติการในระดับนี้
จะตองพิจารณาหาวิธีที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล โดยขบวนการตัดสินใจในระดับนี้ตองการสารสนเทศ
เกี่ยวกับ งานที่จะตองปฏิบัติ, ทรัพยากรที่มีอยู ความรวมมือที่ตองการจากสวนปฏิบัติงานอื่นๆ ภายในองคกร,
มาตรฐานและงบประมาณที่สามารถใชได, และผลสะทอนกลับที่ใชในการประเมินผลลัพธ
หนาที่ของผูจัดการในระดับปฏิบัติการ ไดแก ทําการตัดสินใจจากขอมูลที่ถูกเก็บไว, กําหนดหนาที่ใน
การทํางาน, และตรวจสอบการขนสงใหเปนไปตามนโยบายหรือกฎที่ผูจัดการระดับยุทธวิธีกําหนดไว โดย
สารสนเทศที่ใชในการจัดการระดับนี้จะตองมีรายละเอียดมาก, มีความแมนยําสูงและเกิดขึ้นมาจากการทํางาน
ที่เกิดขึ้นเปนประจําและประกอบดวยรายการขอมูลรายวันที่แสดงถึงการผลิต, การขายและการเงินในแตละวัน
การปฏิบัติงานในระดับยุทธวิธี (Tactical)
การควบคุมการจัดการในระดับยุทธวิธีจะเกี่ยวกับการจัดหาและการใชทรัพยากรที่มีอยูอยางมี
ประสิทธิภาพและประสิทธิผล เพื่อใหบรรลุวัตถุประสงคของการจัดการระดับสูง ผูจัดการในระดับนี้ทําหนาที่

11. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 11
ในการวางแผนงานสําหรับหนวยปฏิบัติงานระดับลาง เชน ศูนยกลางการขายและการผลิต เพื่อใหบรรลุ
วัตถุประสงคขององคกร ผูจัดการระดับกลางนี้ตองการรายงานสรุปจากการปฏิบัติงานของบริษัท เพื่อใชในการ
ตัดสินใจเชิงยุทธวิธี เพื่อที่จะปฏิบัติตามนโยบายการตัดสินใจที่ถูกกําหนดมาจากระดับบนหรือระดับกลยุทธ
ของบริษัท
สิ่งสําคัญที่ผูจัดการในระดับปฏิบัติการและระดับยุทธวิธีตองการใชในการตัดสินใจไดแก รายงานสรุป
ที่ เหมาะสมกับความตองการ โดยสารสนเทศในระดับนี้จะเปนสารสนเทศที่เกิดขึ้นในระยะยาวมากขึ้น เชน
สารสนเทศเกี่ยวกับสถานภาพทางการเงินของบริษัท สามารถนํามาใชในการทํานายสถานการณที่จะเกิดขึ้นใน
อนาคตไดแมนยํามากขึ้น
การปฏิบัติงานในระดับกลยุทธ (Strategic)
การจัดการเชิงกลยุทธเกี่ยวของกับการกําหนดวัตถุประสงคขององคกร โดยหนวยงานตางๆ จะตอง
ปฏิบัติตามกลยุทธที่กําหนด เพื่อใหบรรลุวัตถุประสงคขององคกร ผูจัดการระดับกลยุทธจะทําการกําหนด
นโยบายและตัดสินใจดานการเงิน, ดานบุคลากร, ดานสารสนเทศและดานแหลงเงินทุนที่ตองการ เพื่อใหบรรลุ
วัตถุประสงคขององคกร การตัดสินใจที่เกิดขึ้นจะเกี่ยวกับการกําหนดทิศทางขององคกร รวมทั้งการผลิตสินคา
ใหม, ลงทุนในตลาดใหมและการใชเทคโนโลยีในการผลิตใหมๆ
จากรูปที่ 5 แสดงสัดสวนระหวางจํานวนบุคคลภายในองคกร ที่ทําการตัดสินใจในระดับการจัดการ
ระดับตางๆ และแสดงความสัมพันธระหวางการตัดสินใจในทั้ง 3 ระดับ จากรูปสรุปไดวาในองคกรจะมีผูที่
ทํางานในระดับปฏิบัติการ(ทํางานในระดับลาง) จํานวนมากและที่ระดับสูงขึ้น (ระดับยุทธวิธี) มีจํานวนผูทํางาน
นอยลงและที่ระดับกลยุทธจะมีจํานวนนอยที่สุด การตัดสินใจจะเกิดขึ้นจากระดับบนลงมาระดับลาง การ
ตัดสินใจของระดับลางจะขึ้นอยูกับการตัดสินใจของระดับที่สูงกวา ในขณะที่สานสนเทศที่ใชในการตัดสินใจจะ
เกิดขึ้นจากระดับลางขึ้นไปสูระดับบน โดยสาสนเทศระดับบนเกิดจากการสรุปขอมูลที่ไดจากระดับที่อยูต่ํากวา
ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing Systems)
ระบบประมวลผลรายการ หมายถึง ระบบสารสนเทศที่ใชในการเปลี่ยนขอมูลดิบจากการปฏิบัติงานให
อยูในรูปแบบที่เครื่องจักรสามารถอานได, เก็บรายละเอียดรายการ, ประมวลผลรายการและสั่งพิมพ
รายละเอียดรายการ ออกมาได รายการ (Transaction) คือ การกระทําพื้นฐานที่เกิดขึ้นระหวางการ
ดําเนินการทางธุรกิจ เชน การขายสินคา การจองตั๋วเครื่องบิน การซื้อสินคาผานเครดิตการดและการสอบถาม
ขอมูลเกี่ยวกับสินคาคงคลัง จัดเปนรายการทั้งสิ้น ระบบประมวลผลรายการนิยมใชในการประมวลผลบัญชี,
การขาย, หรือประมวลผลขอมูลสินคาคงคลัง เนื่องจากขอมูลเหลานี้เปนที่ตองการของระบบสารสนเทศอื่นๆใน
องคกร รูปที่ 7 แสดงแนวคิดของระบบประมวลผลรายการ

12. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 12
รูปที่ 7 แนวคิดของระบบประมวลผลรายการ
ในการดําเนินการของระบบประมวลผลรายการ ขอมูลถูกนําเขาไปยังคอมพิวเตอรของระบบ
สารสนเทศ โดยใชแปนพิมพหรืออุปกรณอื่นๆ ขอมูลจะถูกเก็บอยูในคอมพิวเตอรจนกระทั่งพรอมที่จะถูก
ประมวลผล หลังจากที่ขอมูลถูกปอนเขาไปแลว จะเกิดการประมวลผลเพื่อเปลี่ยนขอมูลเปนสารสนเทศที่มี
ประโยชนในการจัดการ โดยระบบประมวลผลรายการจะทําการบันทึกรายการลงในฐานขอมูลและผลิตเอกสาร
ที่เกี่ยวของกับรายการนั้นออกมา อาจอยูในรูปแบบของรายงาน, ตาราง, กราฟ,ภาพเคลื่อนไหว และเสียงฯลฯ
ขึ้นอยูกับความตองการของผูใชสารสนเทศนั้นๆ
ระบบประมวลผลรายการสามารถแบงตามวิธีการประมวลผลขอมูล ไดแก
1. ระบบการประมวลผลแบบกลุม (Batch Processing System) ขอมูลจากหลายๆรายการ จากผูใช
หลายๆ คน หรือจากชวงเวลาหลายๆ ชวง ถูกรวมเขาดวยกัน, นําเขา และประมวลผลเหมือนเปนกลุมเดียว
ตัวอยางเชน ยอดขายรายวันซึ่งถูกประมวลผลเพียงวันละหนึ่งครั้ง จะใชระบบการประมวลผลแบบกลุมนี้เมื่อ
ขอมูลไมจําเปนตองปรับปรุงทันที และเมื่อมีขอมูลจํานวนมากที่คลายกัน ตองถูกประมวลผลในครั้งเดียวกัน
2. ระบบการประมวลผลแบบออนไลน (Online Processing System) รายการถูกประมวลผลเมื่อ
เกิดรายการนั้นขึ้น แบงออกเปน 2 ประเภทคือ
2.1 การประมวลผลเชิงรายการ (Transactional Processing) ขอมูลถูกประมวลผล เมื่อปอน
ขอมูลเขาโดยไมตองเก็บไวประมวลผลในภายหลัง เชน ระบบเช็ครายการ สินคาออกของรานขายของชํา
โดยระบบจะทําการออกใบเสร็จรับเงินที่แสดงรายการ สินคาทันทีหลังจากรายการสินคาตางๆ ที่ซื้อ ถูก
ประมวลผล
2.2 การประมวลผลแบบทันที (Real-time Processing) ใชในระบบควบคุม หรือ ระบบที่
ตองการใหเกิดผลสะทอนกลับ เชนขบวนการควบคุมอุณหภูมิของหางสรรพ สิน การทํางานของการ
ประมวลผลแบบทันที สามารถไปมีผลกระทบกับตัวรายการ นั้นๆ เอง ถาผูใชหลายรายแขงขันกันเพื่อใช
ทรัพยากรเดียวกัน เชนที่นั่งบนเครื่องบิน หรือในชั้นเรียนพิเศษ

13. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 13
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ในการใชการประมวลผลรายการทําใหการประมวลผลการดําเนินการดานธุรกิจทําไดรวดเร็วขึ้นและ
ลด คาใชจายในการควบคุมงานลงได แตจะเห็นไดชัดวาขอมูลที่เก็บไดจากการประมวลผลรายการ สามารถ
ชวยใหผูบริหารนํามาใชในการตัดสินใจในการดําเนินงานไดดีขึ้น จึงจําเปนตองพัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อชวย
สนับสนุนการทํางานดานการจัดการของผูบริหารขึ้นเรียกวาระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการหมายถึงกลุมของบุคคล, ขบวนการ,ซอฟตแวร, ฐานขอมูล และ
อุปกรณตางๆ ที่ถูกจัดการเพื่อใชในการจัดการสารสนเทศที่เกิดขึ้นเปนประจําใหแกผูบริหารหรือผูทําการ
ตัดสินใจ จุดประสงคหลักของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ อยูที่การดําเนินการอยางมีประสิทธิภาพในดาน
การตลาด, การผลิต, การเงิน และสวนงานอื่นๆ โดยใชและจัดเก็บขอมูลลงในฐานขอมูล ดังรูปที่ 8
รูปที่ 8 การใชขอมูลจากระบบการประมวลผลรายการของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการดานตางๆ
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการเปนระบบสารสนเทศที่ใชในการผลิตรายงานดานการจัดการ ซึ่งจะใช
ในการสนับสนุนการตัดสินใจในระดับปฏิบัติงาน, ระดับยุทธวิธี และระดับกลยุทธ โดยรายงานที่เกิดขึ้นมีหลาย
รูปแบบขึ้นอยูกับระดับของการจัดการในองคกร แบงออกเปน 3 ประเภทหลัก คือรายงานตามตารางเวลา
(Scheduled Report), รายงานกรณียกเวน (Exception Report) และรายงานตามคําขอ (Demand
Report)
1. รายงานตามตารางเวลา แสดงขอมูลการดําเนินงานขององคกรที่เกิดขึ้นตาม ชวงเวลา อาจจะเปน
ชวงรายวัน, รายสัปดาห รายเดือน หรือรายป มีลักษณะคลายกับ ขอมูลตนฉบับที่ผานการประมวลผลมา
จากหนวยงานตางๆ แตเพิ่มการจัดกลุมขอมูล และการสรุปขอมูลลงไป เพื่อชวยใหผูจัดการในระดับลาง
สามารถตัดสินใจในการ ดําเนินงานใหบรรลุวัตถุประสงคของผูจัดการระดับสูงกวาได ตัวอยางเชน ผูจัดการ
ดานการผลิตตองการรายงานรายวันของสินคาที่มีตําหนิจากฝายการผลิตและรายงาน รายสัปดาห
ของจํานวนชั่วโมงการทํางานลวงเวลาที่เกิดขึ้นในสัปดาหนั้น
2. รายงานกรณียกเวน เปนรายงานที่เกิดขึ้นตามเงื่อนไขบางอยาง ซึ่งมักจะไมปกติ จึงจําเปน
จะตองมี รายงานออกมา โดยในรายงานจะมีขอมูลที่จําเปนตอผูจัดการใน การตรวจสอบหาสาเหตุของ

14. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 14
ขอผิดพลาดที่เกิดขึ้นเทานั้น เชน ระบบสารสนเทศเพื่อ การจัดการทําการผลิตรายงานกรณียกเวนเมื่อมี
การทํางานลวงเวลามากกวา 10% ของเวลาการทํางานรวมทั้งหมด เมื่อผูจัดการฝายผลิตไดรับรายงาน จะทํา
การหา สาเหตุที่มีการทํางานลวงเวลาเกินกวาที่กําหนด ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากมีงานการ ผลิตมากหรือ
เกิดจากการวางแผนงานไมดี ถาเกิดขึ้นจากการวางแผนไมดีแลวจะได ทําการปรับปรุงแกไขแผนงานตอไป
3. รายงานตามคําขอ เกิดขึ้นตามคําขอของผูจัดการในหัวขอที่ตองการ ซึ่งรายงาน อาจจะถูก
กําหนดมากอนแลว แตไมทําการผลิตออกมาหรืออาจเปนรายงานที่มีผลมา จากเหตุการณที่ไมเคยคาดคิด
มากอนใน รายงานอื่น หรือจากขอมูลภายนอก เชน ถาผูจัดการฝายผลิตเห็นการทํางานลวงเวลามากเกิน
กําหนดจากรายงานกรณียกเวน อาจจะทําการรองขอรายงานที่แสดงถึงสาเหตุที่เปนไปไดในการทําใหเกิด
การ ทํางานลวงเวลาเกินกําหนด อาจจะไดแกรายงานที่แสดงงานในดานการผลิตทั้งหมด , จํานวน
ชั่วโมงที่ตองการในการทํางานแตละงาน, และจํานวนการทํางานลวงเวลา ของแตละงาน จะเห็นวา
รายงานนี้จะตองใชขอมูลที่รวบรวมอยูในฐานขอมูล เพื่อ นําเสนอขอมูลที่จําเปนตอผูจัดการตอไป
ระบบสนับสนุนการตัดสินใจ
ในความเปนจริงแลวรายงานชนิดตางๆ ยังไมสามารถตอบคําถามที่เกิดขึ้นในขบวนการตัดสินใจได
อยางสมบูรณ เนื่องจากรายงานเหลานั้นยังไมสามาถนํามาใชไดทันตอเหตุการณและยังไมสามารถนํามา
ทดสอบเพื่อดูผลของการตัดสินใจไดอยางรวดเร็ว จึงจําเปนตองพัฒนาระบบสนับสนุนการตัดสินใจขึ้นเพื่อชวย
ใหผูจัดการสามารถหาคําตอบของคําถามตางๆ เพื่อทําการตัดสินใจดวยการใชตัวแบบทางคณิตศาสตรหรือ
แผนภาพไดดีขึ้น ความหมายของระบบสนับสนุนการตัดสินใจคือ ระบบที่ใชคอมพิวเตอรเพื่อชวยผูตัดสินใจที่
ตองเผชิญกับปญหาที่มีโครงสรางระดับตางๆ โดยสามารถทดสอบผลการตัดสินใจในการแกปญหาดวยตัวแบบ
ขอมูลและทําการวิเคราะหผลที่เกิดขึ้นไดอยางรวดเร็ว
ระบบสนับสนุนการตัดสินใจชวยในการตัดสินใจปญหาไดหลากหลายรูปแบบ สามารถชวยในการ
แกปญหาที่ซับซอน เชน ผูผลิตตองการหาพื้นที่ที่เหมาะสมในการสรางโรงงานผลิตแหงใหมหรือโรงงานน้ํามัน
ตองการเลือกสถานที่ที่เหมาะสมที่สุดในการขุดเจาะหาน้ํามัน ซึ่งจะเห็นวาระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ทั่วไปไมสามารถแกปญหาเหลานี้ได แตระบบสนับสนุนการตัดสินใจสามารถชวยแนะนําทางเลือกในการปฏิบัติ
และชวยในการตัดสินใจเพื่อหาคําตอบของปญหาเหลานี้ได นอกจากนี้ระบบสนับสนุนการตัดสินใจยังเกี่ยวของ
กับการตัดสินใจการบริหารรูปแบบตางๆ ดังนั้นจึง จําเปนตองสามารถรองรับรูปแบบการตัดสินใจของผูใชที่
หลากหลายดวย

15. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 15
รูปที่ 9 สวนประกอบของระบบสนับสนุนการตัดสินใจ
รูปที่ 9 แสดงสวนประกอบที่จําเปนของระบบสนับสนุนการตัดสินใจไดแก กลุมของตัวแบบที่ใช
สนับสนุน ผูตัดสินใจหรือผูใช (Model base), กลุมของคาความจริงและสารสนเทศที่ชวยในการตัดสินใจ
(Database), และระบบและขบวนการที่ชวยใหผูตัดสินใจและผูใชอื่นๆ สามารถตอบโตกับระบบสนับสนุนการ
ตัดสินใจได (User Interface) จากรูปจะเห็นวาผูใชไมไดทําการใชตัวแบบโดยตรง แตจะใชงานผานซอฟตแวร
จัดการตัวแบบ (Model Management Software : MSS) และใชฐานขอมูลผานระบบจัดการฐานขอมูล
(Database Mangement System :DBMS)
ระบบสารสนเทศเพื่อผูบริหาร
ระบบสนับสนุนการตัดสินใจมีจุดประสงคเพื่อแกปญหาและตอบคําถามลักษณะ "อะไรจะเกิดขึ้นถา…"
หรือลักษณะตองทําอยางไรเพื่อใหบรรลุเปาหมายที่ตองการและคําถามในลักษณะมีความเสี่ยงเขามาเกี่ยวของ
ซึ่งผูที่ ตัดสินใจและตองการใชระบบนี้สวนมากมักจะเปนผูบริหารระดับกลางซึ่งจะตองเกี่ยวของับปญหาและ
การทํางานหลัก แตสารสนเทศที่ไดจากระบบสนับสนุนการตัดสินใจมักจะไมสามารถตอบสนองความตองการ
ของผูบริหารระดับสูงได
เนื่องจากผูบริหารระดับสูงตองมองในระดับกวางขององคกรและผูบริหารมีเวลานอย ระบบสารสนเทศ
เพื่อ ผูบริหารจึงจําเปนตองใชงานงายและสารสนเทศที่ไดจากระบบจะตองอยูในรูปแบบที่เขาใจงาย
แหลงขอมูลที่ใชอาจจะมาจากแหลงขอมูลภายนอกและแหลงขอมูลภายในเชนระบบประมวลผลรายการหรือ
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ ทําใหผูบริหารระดับสูงสามารถหาสาเหตุที่ทําใหเกิดผลลัพธตางๆได
ระบบสารสนเทศเพื่อผูบริหารมีประสิทธิภาพและความสามารถในการจัดเก็บขอมูลสูงดวยการใช

16. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 16
เครื่อง เมนเฟรม ใชงานงายและมีความสามารถในการแสดงผลดวยรูปภาพไดดวยการใชเครื่องคอมพิวเตอร
สวนบุคคล โดยสารสนเทศถูกถายโอนจากเครื่องเมนเฟรมหรือฐานขอมูลขอมูลภายนอกเขามายังเครื่อง
คอมพิวเตอรสวนบุคคล และผูบริหารสามารถใชอุปกรณชี้ตําแหนงเชน เมาส เพื่อเลือกจากรายการของผลลัพธ
และรูปแบบการแสดงผลได เนื่องจากผูบริหารมักจะทําการคนหาขอมูลและตอบคําถามที่ตองการมากกวาการ
ปอนขอมูล ในระบบสารสนเทศเพื่อ ผูบริหารนี้จึงไมนิยมใชแปนพิมพ ผลลัพธที่ไดมักจะอยูในรูปแบบของ
แผนภาพหรือแผนภาพและตาราง ทําใหผูบริหารสามารถเขาใจแนวโนมและนําขอมูลที่ไดไปใชตัดสินปญหาได
ตรงตามความตองการ
ระบบผูเชี่ยวชาญ
ระบบผูเชี่ยวชาญไดรับความสําเร็จไดดวยการนําคุณสมบัติทางดานปญญาประดิษฐ (Artificial
Intelligence : AI) ซึ่งเปนระบบคอมพิวเตอรที่มีคุณลักษณะความฉลาดเหมือนกับมนุษย เขามาใชรวมดวย
ระบบผูเชี่ยวชาญชวยในการตัดสินใจไดโดยขบวนการทางคอมพิวเตอรที่ทําการรวบรวมเหตุผลทางตรรกะเขา
ดวยกัน ซึ่งระบบผูเชี่ยวชาญเรียกใชความรูเฉพาะดานหนึ่งๆ ไดจากฐานความรู (Knowledge Base) ขึ้นอยูกับ
คาความจริงของเหตุการณใดๆ ที่ตองการตัดสินใจ ผานกลไกในการสรุปขอมูลและใหเหตุผล เพื่อใหคําแนะนํา
พรอมทั้งมีคําอธิบายของคําแนะนําแกผูใชดวย โครงสรางของระบบผูเชี่ยวชาญแสดงดังรูปที่ 10
รูปที่ 10 โครงสรางของระบบผูเชี่ยวชาญ
สวนประกอบที่จําเปนของฐานความรูคือ ฮิวริสติก (Heuristic) ซึ่งหมายถึงสวนของความรูภายใน
ขอบเขตของระบบผูเชี่ยวชาญในดานการตัดสินใจ ซึ่งไมมีรูปแบบตายตัว เชนการสํารวจน้ํามันหรือการประเมิน
ราคาหุน โดยฐานความรูจะถูกพัฒนาขึ้นโดยการนําความรูและความเชี่ยวชาญมาจากกลุมผูเชี่ยวชาญเฉพาะ
ดานที่ตองการ
ระบบผูเชี่ยวชาญสามารถนําไปใชรวมกับระบบสารสนเทศในองคกรทุกประเภทไมวาจะเปนระบบการ
ประมวลผลรายการ, ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการหรือในระบบสนับสนุนการตัดสินใจหรือจะใชเปน

17. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 17
เครื่องมือในการให คําแนะนําเดี่ยวๆ เลยก็ได ตัวอยางเชน การนําระบบผูเชี่ยวชาญมาใชรวมกับระบบ
ประมวลผลรายการสําหรับการสั่งซื้อสินคา ระบบผูเชี่ยวชาญอาจกําหนดราคาสั่งซื้อโดยการพิจารณาจากกลุม
ลูกคา, ปริมาณการสั่งซื้อและรายการสงเสริมการขายที่มีอยูทั้งหมดของสินคาที่ถูกสั่งซื้อนั้น เนื่องจากบริษัท
ตางๆมีรายการสงเสริมการขายที่แตกตางกัน มีทั้งแบบในระยะเวลาสั้นๆ, แบบที่ใหเฉพาะบางพื้นที่ฯลฯ ซึ่ง
เปนปญหาที่ไมงายนักสําหรับพนักงานรับสั่งสินคาที่จะสามารถจัดการแจงใหลูกคาทราบไดทันทีทางโทรศัพท
ความยุงยากของงานเหลานี้มีมากมายจึงมีการนําระบบผูเชี่ยวชาญเขามาชวย จัดการ แตในความเปนจริงแลว
ระบบผูเชี่ยวชาญมิไดเขามาแทนที่ผูเชี่ยวชาญระบบตัวจริง เพียงแตชวยใหผูตัดสินใจ ทําการตัดสินใจไดงายขึ้น
เทานั้น
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ระบบที่นําเสนอขอมูลในรูปแบบที่ผูบริหารสามารถวิเคราะหขอมูลไดอยางมีประสิทธิภาพ เรียกวา
ระบบ สารสนเทศเพื่อการจัดการ ซึ่งขอมูลสวนที่นําเขาสวนมาก ไดแกขอมูลจากระบบประมวลผลรายการ ซึ่ง
ถูกนําเขาไปยังระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการขององคกรเพื่อผลิตรายงานตางๆ ออกมา ทําใหผูจัดการ
ตัดสินใจไดอยางมีประสิทธิผลมากขึ้น
แนวคิดของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
จุดประสงคหลักของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการคือ ชวยใหองคกรบรรลุวัตถุประสงคไดโดยชวย
ให ผูบริหารสามารถเห็นการดําเนินงานที่เกิดขึ้นในองคกร เพื่อที่จะควบคุม, จัดการและวางแผนไดอยางมี
ประสิทธิภาพและประสิทธิผลหรือกลาวไดวา ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ ชวยนําเสนอขอมูลของผูบริหาร
เพื่อใชในการตัดสินใจไดอยางมีประสิทธิภาพและชวยจัดการผลสะทอนกลับที่เกิดขึ้นในการดําเนินงานรายวัน
ได ตัวอยางเชนระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการดานการผลิต คือกลุมของระบบที่รวมกันเพื่อชวยใหผูบริหาร
สามารถตรวจสอบขบวนการผลิต เพื่อใหเกิดการใชวัตถุดิบในการผลิตที่มีอยูไดอยางคุมคามากที่สุด โดยการ
ตรวจสอบนี้ทําไดโดยดูจากรายงานสรุปที่ไดจากระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ รายงานเหลานี้สามารถไดมา
จากการกรองและการวิเคราะหรายละเอียดขอมูลที่อยูในฐานขอมูลการประมวลผลรายการและแสดงผลขอมูล
ที่ไดในรูปแบบที่มีความหมายหรือรูปแบบที่เขาใจไดงายตอ ผูบริหาร เพื่อใชในการตัดสินใจ รูปที่ 11 แสดง
บทบาทของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ ที่มีตอการไหลของ สารสนเทศภายในองคกร สังเกตวารายการ
ทางธุรกิจสามารถเขามาในองคกรผานวิธีการทั่วไป, ผานทางอินเทอรเน็ต หรือผานทางเอ็กทราเน็ตที่ติดตอ
ลูกคาและแหลงผลิตเขากับระบบประมวลผลรายการของบริษัทก็ได

18. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 18
รูปที่ 11 แหลงสารสนเทศที่ใชในการจัดการ
จากรูปที่ 11 แสดงใหเห็นวารายงานสรุปจากระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ เปนหนึ่งในแหลงขอมูล
สําหรับ ผูบริหาร ซึ่งจะเห็นวาระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการสามารถใชไดในทุกๆ ระดับของการจัดการ ไมวา
จะเปนในระดับพนักงานไปจนกระทั่งถึงระดับองคกรก็ตาม
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการแตละระบบจะประกอบดวยกลุมของระบบยอย ซึ่งทําหนาที่ในการ
ดําเนินงานเฉพาะอยางภายในองคกร ดังนั้นระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการดานการเงินจะมีระบบยอยที่ทํา
การออกรายงานดานการเงิน, ระบบยอยที่ทําการวิเคราะหผลกําไรและขาดทุน, วิเคราะหคาใชจายและระบบ
ยอยที่ทําการใชและบริหารเงินทุน ระยอยตางๆ สามารถใชทรัพยากรดานฮารดแวร, ขอมูล และบุคคลรวมกัน
ได
ถึงแมการใชระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการจะเพิ่มประสิทธิภาพการตัดสินใจใหกับผูบริหารได แต
บทบาทสําคัญที่ทําใหระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการสามารถเพิ่มประสิทธิผลใหกับองคกรไดก็คือ ชวยในการ
จัดการขอมูลที่ ถูกตองใหกับบุคคลที่ถูกตอง ในรูปแบบและเวลาที่เหมาะสม
สวนที่นําเขาไปในระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ขอมูลที่เขาไปยังระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการมาจากแหลงขอมูลภายในและภายนอก แหลงขอมูล
ภายในที่สําคัญมาจากระบบการประมวลผลรายการ ซึ่งการทํางานหลักของระบบประมวลผลรายการไดแกการ
จัดเก็บขอมูล ผลลัพธที่ไดจากการดําเนินรายการทางธุรกิจ ซึ่งเมื่อเกิดรายการทางธุรกิจใดๆ ขึ้นระบบ
ประมวลผลรายการจะตอง ปรับปรุงขอมูลที่อยูในฐานขอมูลดวยเสมอ ตัวอยางเชน โปรแกรมการออกบิลชวย
เก็บฐานขอมูลของบัญชีรายรับ ซึ่งจะตองมีการปรับปรุงเพื่อใหบริหารทราบวาลูกคารายใดบางที่เปนหนี้บริษัท

19. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 19
ฐานขอมูลที่ปรับปรุงแลวเหลานี้เปนแหลงกําเนิดขอมูลภายในพื้นฐาน เพื่อใชในระบบสารสนเทศเพื่อการ
จัดการ ชุดโปรแกรมทางดานพาณิชยอิเล็กทรอนิกสหรือขอมูลภายในจากสวนงานเฉพาะดานอื่นๆ ของบริษัทก็
สามารถนําเขาขอมูลที่สําคัญมาสูระบบไดเชนกัน แหลงขอมูล ภายนอกไดแก ลูกคา, แหลงผลิต, คูแขงและผู
ถือหุนซึ่งเปนเจาของขอมูลที่ยังไมผานการประมวลผลรายการ และแหลงขอมูลอื่นๆ หลายๆ บริษัทพยายามที่
จะนําเอ็กทราเน็ตเขามาใชเชื่อมโยงแหลงขอมูลภายนอกตางๆ เขาดวยกัน เพื่อสะดวกในการแลกเปลี่ยนขอมูล
และสารสนเทศ
ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการใชขอมูลที่ไดมาจากแหลงกําเนิดเหลานี้และประมวลผลใหกลายเปน
สารสนเทศที่ผูบริหารสามารถนําไปใชได ซึ่งมักจะอยูในรูปแบบของรายงานนั่นเอง
ผลลัพธของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ผลลัพธที่ไดจากระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการคือกลุมของรายงานซึ่งจะถูกสงไปใหกับผูบริหาร
รายงาน เหลานี้ไดแก
1. รายงานตามตารางเวลา (Schedules Reports) เปนรายงานที่เกิดขึ้นตาม ชวงเวลา หรือตาม
ตารางเวลา เชนรายวัน รายสัปดาหหรือรายเดือน ตัวอยางเชนผูจัดการฝายผลิตตองการใชรายงานรายสัปดาห
เพื่อแสดงรายการคาใชจายดานคาแรงรวม เพื่อตรวจสอบและควบคุมคาใชจายของงานและแรงงาน รายงาน
ตามตารางเวลาสามารถชวยให ผูบริหารควบคุมเครดิตของลูกคา, ประสิทธิภาพของตัวแทนจําหนาย, ระดับ
สินคาคงคลังได
2. รายงานแสดงสวนประกอบสําคัญ (Key Indicator Reports) สรุปการปฏิบัติงานที่วิกฤติของวัน
กอนหนาและยังคงมีอยูในตอนตนของแตละวันทํางาน รายงานเหลานี้ สามารถสรุประดับของสินคาคงคลัง,
งานในการผลิต, ปริมาณการขายฯลฯ ใชสําหรับผูจัดการและผูบริหารระดับสูงที่ตองการความรวดเร็ว ในการ
ดําเนินธุรกิจไดอยางถูกตอง
3. รายงานตามคําขอ (Demand Reports) ใหขอมูลตามที่ผูจัดการรองขอ ตัวอยาง เชน เมื่อผูบริหาร
ระดับสูงตองการทราบการผลิตของสินคารายการหนึ่ง ก็จะทําการสรางรายงานตามความตองการนี้ออกมา
4. รายงานกรณียกเวน (Exception Reports) เปนรายงานที่ถูกผลิตออกมาอยางอัตโนมัติ เมื่อมี
เหตุการณที่ไมปกติเกิดขึ้นหรือเมื่อตองการใชในการดําเนินการบริหาร
5. รายงานแบบเจาะลึกรายละเอียด (Drill Down Report) ใหรายละเอียดขอมูลที่เกี่ยวกับ
สถานการณหนึ่งๆ

20. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 20
รูปที่ 12 รายงานที่เกิดจากระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ

21. เอกสารประกอบการเรียน วิชา วท0206 ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ 21
คุณลักษณะของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
รายงานแบบตางๆ ที่กลาวมาแลวขางตนชวยผูจัดการและผูบริหารระดับสูงในการตัดสินใจไดดีขึ้นและ
ทันเวลามากขึ้น โดยทั่วไประบบสารสนเทศเพื่อการจัดการมีหนาที่และคุณลักษณะ ดังนี้
1. ผลิตรายงานในรูปแบบที่กําหนดและรูปแบบมาตรฐาน เชน รายงานตามตารางเวลาสําหรับควบคุม
สินคาคงคลัง อาจจะประกอบดวยสารสนเทศชนิดเดียวกัน อยูในตําแหนงเดียวกันในรายงาน เนื่องจาก
ผูจัดการคนละคน อาจใชรายงาน เดียวกันเพื่อจุดประสงคที่แตกตางกันได
2. ผลิตรายงานในรูปแบบของเอกสารหรือไฟลอิเล็กทรอนิกส รายงานบางรายงานสามารถถูกพิมพลง
บนกระดาษ เรียกวาเปนรายงานฉบับตัวจริง (Hard-copy) สวนรายงานที่อยูในรูปเสมือนจริง (Soft-copy)
มักจะแสดงผลผานทางหนาจอคอมพิวเตอร โดยผูจัดการสามารถเรียกรายงานที่ตองการขึ้นมาแสดงบนหนาจอ
โดยตรงได แตรายงานนั้นยังคงปรากฏในรูปแบบมาตรฐานเหมือนรายงานที่พิมพออกมาจริงๆ
3. ใชขอมูลภายในที่เก็บอยูในระบบคอมพิวเตอร รายงานในระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ ใช
แหลงขอมูลภายในที่อยูในฐานขอมูลคอมพิวเตอรและบางระบบใชแหลงขอมูลภายนอกเกี่ยวกับคูแขง, โลก
ธุรกิจฯลฯ แหลงขอมูล ภายนอกที่นิยมใช ไดแก แหลงขอมูลในอินเทอรเน็ตนั่นเอง
4. ชวยใหผูใชสามารถสรางรายงานในรูปแบบที่ตองการได ในขณะที่นักวิเคราะหและนักเขียน
โปรแกรมทําการพัฒนาและการใชรายงานที่ซับซอนซึ่งตองการใชขอมูลจากหลายๆ แหลงได ผูใชทั่วไปก็
สามารถพัฒนาโปรแกรมอยางงายในการคนหาขอมูลที่ตองการและผลิตออกมาเปนรายงานไดดวยตนเอง
เชนกัน
5. ตองการการรองขออยางเปนทางการจากผูใช เมื่อฝายสารสนเทศสวนบุคคล ตองการพัฒนาและนํา
รายงานไปใชจริง จําเปนจะตองมีการรองขออยางเปนทางการไปยังแผนกระบบสารสนเทศกอน สวนรายงานที่
ผูใชทั่วไปพัฒนาขึ้นเองไม จําเปนตองมีการรองขออยางเปนทางการ
สวนประกอบของระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
สวนประกอบของระบบสารสนเทศมี 5 สวนหลักดังที่ไดกลาวมาแลวขางตนคือ ฮารดแวร, ซอฟตแวร,
ขอมูล, ขบวนการ และบุคลากร โดยแตละสวนมีความสัมพันธกัน ในการนําระบบสารสนเทศเขามาใชเพื่อการ
จัดการมักจะแบงสวนตามการทํางานหลัก ซึ่งอาจจะเห็นไดจากแผนผังองคกร ทําใหทราบไดวาองคกรนั้นๆ
แบงสวนการทํางานอยางไร สวนการทํางานหลักที่มักจะปรากฏใหเห็นในองคกรทั่วไปไดแก ฝายบัญชี, การเงิน
, การตลาด, บุคคล ฝายพัฒนาและวิจัย, ฝายกฎหมาย , ฝายระบบสารสนเทศ เปนตน
ในแตละฝายก็จะมีระดับการจัดการตางๆ (กลยุทธ, ยุทธวิธี, และการดําเนินงาน) จึงเรียกการแบงการ
จัดการตามสวนการทํางานวาการแบงตามแนวตั้ง สวนการแบงตามระดับการจัดการเรียกวาการแบงตาม
แนวนอน แตละสวนการทํางานจะมีระบบยอยที่ทํางานเฉพาะดานของตนเอง แตอาจมีการใชขอมูลรวมกันได
รูปที่ 13 แสดงระบบ สารสนเทศที่รวมสวนการทํางานตางๆ ไวดวยกัน โดยแตละสวนสนับสนุนการทํางานที่