1. กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ทาไมต้ องเรียนสั งคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
สังคมโลกมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ วตลอดเวลา กลุ่มสาระการเรี ยนรู ้สังคมศึกษา ศาสนา และ
วัฒนธรรม ช่วยให้ผเู ้ รี ยนมีความรู ้ ความเข้าใจ ว่ามนุษย์ดารงชีวตอย่างไร ทั้งในฐานะปัจเจกบุคคล และการ
ิ
อยูร่วมกันในสังคม การปรับตัวตามสภาพแวดล้อม การจัดการทรัพยากรที่มีอยูอย่างจากัด นอกจากนี้ ยังช่วย
่ ่
ให้ผเู ้ รี ยนเข้าใจถึงการพัฒนา เปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย กาลเวลา ตามเหตุปัจจัยต่างๆ ทาให้เกิดความเข้าใจใน
ตนเอง และผูอื่น มีความอดทน อดกลั้น ยอมรับในความแตกต่าง และมีคุณธรรม สามารถนาความรู้ไปปรับ
้
ใช้ในการดาเนินชีวิต เป็ นพลเมืองดีของประเทศชาติ และสังคมโลก
เรียนรู้ อะไรในสั งคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
กลุ่มสาระการเรี ยนรู ้ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมว่าด้วยการอยู่ร่วมกันในสังคม ที่มีความ
เชื่ อ มสั ม พัน ธ์ ก ัน และมี ค วามแตกต่ า งกัน อย่า งหลากหลาย เพื่ อ ช่ ว ยให้ ส ามารถปรั บ ตนเองกับ บริ บ ท
สภาพแวดล้อม เป็ นพลเมืองดี มีความรับผิดชอบ มีความรู ้ ทักษะ คุณธรรม และค่านิ ยมที่เหมาะสม โดยได้
กาหนดสาระต่างๆไว้ ดังนี้
 ศาสนา ศีลธรรมและจริยธรรม แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริ ยธรรม หลักธรรม
ของพระพุทธศาสนาหรื อศาสนาที่ตนนับถือ การนาหลักธรรมคาสอนไปปฏิบติในการพัฒนาตนเอง และการ ั
อยู่ร่ ว มกัน อย่า งสั น ติ สุ ข เป็ นผูก ระท าความดี มี ค่ า นิ ย มที่ ดี ง าม พัฒ นาตนเองอยู่เ สมอ รวมทั้ง บ าเพ็ ญ
้
ประโยชน์ต่อสังคมและส่ วนรวม
 หน้ าที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดาเนินชี วิต ระบบการเมืองการปกครองในสังคมปั จจุบน ั
การปกครองระบอบประชาธิ ปไตยอันมีพระมหากษัตริ ย ์ทรงเป็ นประมุข ลักษณะและความสาคัญ การเป็ น
พลเมื อ งดี ความแตกต่ า งและความหลากหลายทางวัฒ นธรรม ค่ า นิ ย ม ความเชื่ อ ปลู ก ฝั ง ค่ า นิ ย มด้า น
ประชาธิ ปไตยอันมีพระมหากษัตริ ย ์ทรงเป็ นประมุข สิ ทธิ หน้าที่ เสรี ภาพการดาเนิ นชี วิตอย่างสันติสุขใน
สังคมไทยและสังคมโลก
 เศรษฐศาสตร์ การผลิ ต การแจกจ่าย และการบริ โภคสิ นค้าและบริ การ การบริ หารจัดการ
ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจากัดอย่างมีประสิ ทธิ ภาพ การดารงชี วิตอย่างมี ดุลยภาพ และการนาหลักเศรษฐกิ จ
พอเพียงไปใช้ในชีวตประจาวัน
ิ

2. ๒
 ประวัติศาสตร์ เวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ วิธีการทางประวัติศาสตร์ พัฒนาการของ
มนุ ษยชาติ จากอดี ตถึ งปั จจุ บน ความสัม พันธ์ และเปลี่ ย นแปลงของเหตุ การณ์ ต่า งๆ ผลกระทบที่ เกิ ดจาก
ั
เหตุการณ์สาคัญในอดีต บุคคลสาคัญที่มีอิทธิ พลต่อการเปลี่ยนแปลงต่างๆในอดีต ความเป็ นมาของชาติไทย
วัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย แหล่งอารยธรรมที่สาคัญของโลก
 ภูมิศาสตร์ ลักษณะของโลกทางกายภาพ ลักษณะทางกายภาพ แหล่งทรัพยากร และภูมิอากาศ
ของประเทศไทย และภูมิภาคต่างๆ ของโลก การใช้แผนที่และเครื่ องมือทางภูมิศาสตร์ ความสัมพันธ์กนของ ั
ั
สิ่ งต่างๆ ในระบบธรรมชาติ ความสัมพันธ์ของมนุ ษย์กบสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ และสิ่ งที่มนุ ษย์สร้าง
ขึ้น การนาเสนอข้อมูลภูมิสารสนเทศ การอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาที่ยงยืน
ั่
สาระและมาตรฐานการเรียนรู้
สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม
มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเข้าใจประวัติ ความสาคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรื อศาสนา
ที่ตนนับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมัน และปฏิบติตามหลักธรรม เพื่อ
่ ั
อยูร่วมกันอย่างสันติสุข
่
มาตรฐาน ส ๑.๒ เข้าใจ ตระหนักและปฏิบติตนเป็ นศาสนิกชนที่ดี และธารงรักษาพระพุทธศาสนา
ั
หรื อศาสนาที่ตนนับถือ
สาระที่ ๒ หน้ าทีพลเมือง วัฒนธรรม และการดาเนินชีวตในสั งคม
่ ิ
มาตรฐาน ส ๒.๑ เข้าใจและปฏิบติตนตามหน้าที่ของการเป็ นพลเมืองดี มีค่านิยมที่ดีงาม และ
ั
ธารงรั กษาประเพณี และวัฒนธรรมไทย ดารงชี วิตอยู่ร่วมกันในสั งคมไทย และ
สังคมโลกอย่างสันติสุข
มาตรฐาน ส ๒.๒ เข้าใจระบบการเมืองการปกครองในสังคมปั จจุบน ยึดมัน ศรัทธา และธารงรักษา
ั ่
ไว้ซ่ ึงการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริ ยทรงเป็ นประมุข
์
สาระที่ ๓ เศรษฐศาสตร์
มาตรฐาน ส.๓.๑ เข้าใจและสามารถบริ หารจัดการทรัพยากรในการผลิตและการบริ โภคการใช้
่
ทรัพยากรที่มีอยูจากัดได้อย่างมีประสิ ทธิ ภาพและคุมค่า รวมทั้งเข้าใจ
้
หลักการของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อการดารงชีวตอย่างมีดุลยภาพ
ิ
มาตรฐาน ส.๓.๒ เข้าใจระบบ และสถาบันทางเศรษฐกิจต่าง ๆ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ
และความจาเป็ นของการร่ วมมือกันทางเศรษฐกิจในสังคมโลก

3. ๓
สาระที่ ๔ ประวัติศาสตร์
มาตรฐาน ส ๔.๑ เข้าใจความหมาย ความสาคัญของเวลาและยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ สามารถใช้
วิธีการทางประวัติศาสตร์ มาวิเคราะห์เหตุการณ์ต่างๆ อย่างเป็ นระบบ
มาตรฐาน ส ๔.๒ เข้าใจพัฒนาการของมนุ ษยชาติจากอดีตจนถึงปั จจุบน ในด้านความสัมพันธ์และ
ั
การเปลี่ยนแปลงของเหตุการณ์ อย่างต่อเนื่ อง ตระหนักถึงความสาคัญและสามารถ
วิเคราะห์ผลกระทบที่เกิดขึ้น
มาตรฐาน ส ๔.๓ เข้ า ใจความเป็ นมาของชาติ ไ ทย วัฒ นธรรม ภู มิ ปั ญ ญาไทย มี ค วามรั ก
ความภูมิใจและธารงความเป็ นไทย
สาระที่ ๕ ภูมิศาสตร์
มาตรฐาน ส ๕.๑ เข้าใจลักษณะของโลกทางกายภาพ และความสัมพันธ์ของสรรพสิ่ งซึ่ งมีผล ต่อกัน
และกันในระบบของธรรมชาติ ใช้แผนที่ และเครื่ องมื อทางภู มิ ศาสตร์ ในการ
ค้นหาวิเคราะห์ สรุ ป และใช้ ขอมูลภูมิสารสนเทศอย่างมีประสิ ทธิ ภาพ
้
มาตรฐาน ส ๕.๒ เข้าใจปฏิสมพันธ์ระหว่างมนุ ษย์กบสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิด
ั ั
การสร้างสรรค์วฒนธรรม มีจิตสานึก และมีส่วนร่ วมในการอนุ รักษ์ ทรัพยากร
ั
และสิ่ งแวดล้อม เพื่อการพัฒนาที่ยงยืน
่ั
คุณภาพผู้เรียน
จบชั้นประถมศึกษาปี ที่ ๓
 ได้เรี ยนรู ้เรื่ องเกี่ยวกับตนเองและผูที่อยูรอบข้าง ตลอดจนสภาพแวดล้อมในท้องถิ่น ที่อยูอาศัย
้ ่ ่
และเชื่องโยงประสบการณ์ไปสู่ โลกกว้าง
 ผูเ้ รี ย นได้รับการพัฒนาให้มี ทก ษะกระบวนการ และมี ขอมู ลที่ จาเป็ นต่ อการพัฒนาให้เป็ น
ั ้
ผูมีคุณธรรม จริ ยธรรม ประพฤติปฏิบติตามหลักคาสอนของศาสนาที่ตนนับถือ มีความเป็ นพลเมืองดี มี
้ ั
ความรับผิดชอบ การอยูร่วมกันและการทางานกับผูอื่น มีส่วนร่ วมในกิจกรรมของห้องเรี ยน และได้ฝึกหัด
่ ้
ในการตัดสิ นใจ
 ได้ศึ กษาเรื่ องราวเกี่ ยวกับตนเอง ครอบครั ว โรงเรี ยน และชุ มชนในลักษณะการบู รณาการ
ผูเ้ รี ยนได้เข้าใจแนวคิดเกี่ ยวกับปั จจุบนและอดี ต มีความรู ้ พ้ืนฐานทางเศรษฐกิ จได้ขอคิดเกี่ ยวกับรายรับ-
ั ้
รายจ่ายของครอบครัว เข้าใจถึงการเป็ นผูผลิต ผูบริ โภค รู ้จกการออมขั้นต้นและวิธีการเศรษฐกิจพอเพียง
้ ้ ั
 ได้ รั บ การพัฒ นาแนวคิ ด พื้ น ฐานเกี่ ย วกั บ ศาสนา ศี ล ธรรม จริ ยธรรม หน้ า ที่ พ ลเมื อ ง
เศรษฐศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และภูมิปัญญา เพื่อเป็ นพื้นฐานในการทาความเข้าใจในขั้นที่สูงต่อไป

4. ๔
จบชั้นประถมศึกษาปี ที่ ๖
 ได้เรี ย นรู ้ เรื่ อ งของจัง หวัด ภาค และประทศของตนเอง ทั้ง เชิ ง ประวัติศ าสตร์ ลัก ษณะทาง
กายภาพ สังคม ประเพณี และวัฒนธรรม รวมทั้งการเมืองการปกครอง สภาพเศรษฐกิ จโดยเน้นความเป็ น
ประเทศไทย
 ได้รับการพัฒนาความรู้และความเข้าใจ ในเรื่ องศาสนา ศีลธรรม จริ ยธรรม ปฏิบติตนตามหลัก
ั
คาสอนของศาสนาที่ตนนับถือ รวมทั้งมีส่วนร่ วมศาสนพิธี และพิธีกรรมทางศาสนามากยิงขึ้น ่
 ได้ศึ ก ษาและปฏิ บ ัติตนตามสถานภาพ บทบาท สิ ท ธิ ห น้า ที่ ใ นฐานะพลเมื องดี ข องท้องถิ่ น
จังหวัด ภาค และประเทศ รวมทั้งได้มีส่วนร่ วมในกิ จกรรมตามขนบธรรมเนี ยมประเพณี วัฒนธรรม ของ
ท้องถิ่นตนเองมากยิงขึ้น
่
 ได้ศึกษาเปรี ยบเทียบเรื่ องราวของจังหวัดและภาคต่างๆของประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน
ได้รับการพัฒนาแนวคิดทางสังคมศาสตร์ เกี่ยวกับศาสนา ศีลธรรม จริ ยธรรม หน้าที่พลเมือง เศรษฐศาสตร์
ประวัติศาสตร์ และภูมิศาสตร์ เพื่อขยายประสบการณ์ไปสู่ การทาความเข้าใจ ในภูมิภาค ซี กโลกตะวันออก
และตะวันตกเกี่ยวกับศาสนา คุณธรรม จริ ยธรรม ค่านิยมความเชื่อ ขนบธรรมเนียม ประเพณี วัฒนธรรม การ
ดาเนินชีวต การจัดระเบียบทางสังคม และการเปลี่ยนแปลงทางสังคมจากอดีตสู่ ปัจจุบน
ิ ั
จบชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ ๓
 ได้เรี ย นรู ้ แ ละศึ ก ษาเกี่ ย วกับ ความเป็ นไปของโลก โดยการศึ ก ษาประเทศไทยเปรี ย บเที ย บ
กับประเทศในภูมิภาคต่างๆในโลก เพื่อพัฒนาแนวคิด เรื่ องการอยูร่วมกันอย่างสันติสุข
่
 ได้เรี ยนรู ้ และพัฒนาให้มีทกษะที่จาเป็ นต่อการเป็ นนักคิดอย่างมีวิจารณญาณได้รับการพัฒนา
ั
แนวคิด และขยายประสบการณ์ เปรี ยบเทียบระหว่างประเทศไทยกับประเทศในภูมิภาคต่าง ๆ ในโลก ได้แก่
เอเชีย โอเชียเนีย แอฟริ กา ยุโรป อเมริ กาเหนื อ อเมริ กาใต้ ในด้านศาสนา คุณธรรม จริ ยธรรม ค่านิ ยม ความ
เชื่ อ ขนบธรรมเนี ยม ประเพณี วัฒนธรรม การเมืองการปกครอง ประวัติศาสตร์ และภูมิศาสตร์ ด้วยวิธีการ
ทางประวัติศาสตร์ และสังคมศาสตร์
 ได้รับการพัฒนาแนวคิดและวิเคราะห์ เหตุก ารณ์ ในอนาคต สามารถนามาใช้เป็ นประโยชน์
ในการดาเนินชีวตและวางแผนการดาเนินงานได้อย่างเหมาะสม
ิ
จบชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ ๖
 ได้เรี ยนรู้และศึกษาความเป็ นไปของโลกอย่างกว้างขวางและลึกซึ้ งยิงขึ้น
่
 ได้รับการส่ งเสริ มสนับสนุ นให้พฒนาตนเองเป็ นพลเมืองที่ดี มีคุณธรรม จริ ยธรรม ปฏิบติตาม
ั ั
หลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถื อ รวมทั้งมีค่านิ ยมอันพึงประสงค์ สามารถอยู่ร่วมกับผูอื่นและอยูในสังคม
้ ่
ได้อย่างมีความสุ ข รวมทั้งมีศกยภาพเพื่อการศึกษาต่อในชั้นสู งตามความประสงค์ได้
ั

5. ๕
 ได้เ รี ย นรู้ เ รื่ องภู มิ ปั ญ ญาไทย ความภู มิ ใ จในความเป็ นไทย ประวัติ ศ าสตร์ ข องชาติ ไ ทย
ยึดมันในวิถีชีวต และการปกครองระบอบประชาธิ ปไตยอันมีพระมหากษัตริ ยทรงเป็ นประมุข
่ ิ ์
 ได้รับ การส่ งเสริ มให้มี นิสั ยที่ ดีใ นการบริ โภค เลื อกและตัดสิ นใจบริ โภคได้อย่างเหมาะสม
มีจิตสานึ ก และมีส่วนร่ วมในการอนุ รักษ์ ประเพณี วฒนธรรมไทย และสิ่ งแวดล้อม มีความรักท้องถิ่ นและ
ั
ประเทศชาติ มุ่งทาประโยชน์ และสร้างสิ่ งที่ดีงามให้กบสังคม ั
 เป็ นผูมีความรู้ความสามารถในการจัดการเรี ยนรู้ของตนเอง ชี้นาตนเองได้ และสามารถแสวงหา
้
ความรู ้จากแหล่งการเรี ยนรู ้ต่างๆในสังคมได้ตลอดชีวต ิ

6. ๖
ตัวชี้วดและสาระการเรียนรู้ แกนกลาง
ั
สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม
มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้ และเข้าใจประวัติ ความสาคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรื อศาสนา
ที่ตนนับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมันและปฏิบติตามหลักธรรม
่ ั
เพื่ออยูร่วมกันอย่างสันติสุข
่
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
ป.๑ ๑. บอกพุทธประวัติ หรื อประวัติของ  พุทธประวัติ
ศาสดาที่ตนนับถือโดยสังเขป  ประสู ติ
 ตรัสรู้
 ปริ นิพพาน
๒. ชื่นชมและบอกแบบอย่างการดาเนิ น  สามเณรบัณฑิต
ชีวตและข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก/
ิ  วัณณุปถชาดก
เรื่ องเล่าและศาสนิกชนตัวอย่างตามที่  สุ วณณสามชาดก
ั
กาหนด  พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยูหว ่ ั
ภูมิพลอดุลยเดช
 เจ้าพระยาสุ ธรรมมนตรี (หนูพร้อม)
๓. บอกความหมาย ความสาคัญ และ  พระรัตนตรัย
เคารพพระรัตนตรัย ปฏิบติตามหลักธรรม
ั  ศรัทธา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
โอวาท ๓ในพระพุทธศาสนา หรื อ  โอวาท ๓
หลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามที่  ไม่ทาชัว ่
กาหนด o เบญจศีล
 ทาความดี
° เบญจธรรม
° สังคหวัตถุ ๔
° กตัญญูกตเวทีต่อพ่อแม่ และ
ครอบครัว
° มงคล ๓๘
- ทาตัวดี
- ว่าง่าย
่
- รับใช้พอแม่

7. ๗
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
 ทาจิตให้บริ สุทธิ์ (บริ หารจิตและเจริ ญ
ปัญญา)
 พุทธศาสนสุ ภาษิต
 อตฺ ตา หิ อตฺ ตโน นาโถ
ตนแลเป็ นที่พ่ ึงของตน
 มาตา มิตฺต สเก ฆเร
มารดาเป็ นมิตรในเรื อนของตน
๔. เห็นคุณค่าและสวดมนต์ แผ่เมตตา  ฝึ กสวดมนต์ และแผ่ เมตตา
มีสติที่เป็ นพื้นฐานของสมาธิ ใน  รู้ความหมายและประโยชน์ของสติ
พระพุทธศาสนา หรื อการพัฒนาจิตตาม  ฟังเพลงและร้องเพลงอย่างมีสติ
แนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ  เล่นและทางานอย่างมีสติ
ตามที่กาหนด  ฝึ กให้มีสติในการฟัง การอ่าน การคิด
การถามและการเขียน
ป.๒ ๑. บอกความสาคัญของพระพุทธศาสนา  พระพุทธศาสนาเป็ นเอกลักษณ์ของ
หรื อศาสนาที่ตนนับถือ ชาติไทย
๒. สรุ ปพุทธประวัติต้ งแต่ประสู ติจนถึง
ั  สรุ ปพุทธประวัติ
การออกผนวชหรื อประวัติศาสดาที่ตนนับ  ประสู ติ
ถือตามที่กาหนด o เหตุการณ์หลังประสู ติ
o แรกนาขวัญ
o การศึกษา
o การอภิเษกสมรส
o เทวทูต ๔
o การออกผนวช
๓. ชื่นชมและบอกแบบอย่างการดาเนิ น  สามเณรราหุล
ชีวตและข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก/
ิ  วรุ ณชาดก
เรื่ องเล่าและศาสนิกชนตัวอย่างตามที่  วานริ นทชาดก
กาหนด  สมเด็จพระญาณสังวร (ศุข ไก่เถื่อน)
 สมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระสังฆราช (เจริ ญ สุ วฑฺฒโน)
๔. บอกความหมาย ความสาคัญ และ  พระรั ตนตรั ย
เคารพพระรัตนตรัย ปฏิบติตาม
ั  ศรัทธา

8. ๘
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
หลักธรรมโอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา  โอวาท ๓
หรื อหลักธรรมของศาสนาที่ตน  ไม่ทาชัว ่
นับถือตามที่กาหนด ° เบญจศีล
 ทาความดี
° เบญจธรรม
° หิริ-โอตตัปปะ
° สังคหวัตถุ ๔
° ฆราวาสธรรม ๔
° กตัญญูกตเวทีต่อครู อาจารย์ และ
โรงเรี ยน
° มงคล ๓๘
- กตัญญู
- สงเคราะห์ญาติพี่นอง
้
 ทาจิตให้บริ สุทธิ์ (บริ หารจิตและ
เจริ ญปั ญญา)
 พุทธศาสนสุ ภาษิต
 นิมิตฺต สาธุรูปาน กตญฺ ญ กตเวทิตา
ความกตัญญ กตเวทีเป็ นเครื่ องหมาย
ของคนดี
 พฺรหฺ มาติ มาตาปิ ตโร
มารดาบิดาเป็ นพรหมของบุตร
๕. ชื่นชมการทาความดีของตนเอง บุคคล  ตัวอย่างการกระทาความดีของตนเอง
ในครอบครัวและในโรงเรี ยน ตามหลัก และบุคคลในครอบครัว และใน
ศาสนา โรงเรี ยน (ตามสาระในข้อ ๔)
๖. เห็นคุณค่าและสวดมนต์ แผ่เมตตา  ฝึ กสวดมนต์ไหว้พระและแผ่เมตตา
มีสติที่เป็ นพื้นฐานของสมาธิ ในพระพุทธ-  รู้ความหมายและประโยชน์ของสติและ
ศาสนา หรื อการพัฒนาจิตตามแนวทาง สมาธิ
ของศาสนาที่ตนนับถือ ตามที่กาหนด  ฝึ กสมาธิ เบื้องต้น
 ฝึ กสติเบื้องต้นด้วยกิจกรรมการ
เคลื่อนไหวอย่างมีสติ
 ฝึ กให้มีสมาธิ ในการฟัง การอ่าน
การคิด การถาม และการเขียน

9. ๙
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
๗. บอกชื่อศาสนา ศาสดา และ  ชื่อศาสนา ศาสดา และคัมภีร์ของศาสนา
ความสาคัญของคัมภีร์ของศาสนาที่ตน ต่ าง ๆ
นับถือและศาสนาอื่นๆ  พระพุทธศาสนา
o ศาสดา : พระพุทธเจ้า
o คัมภีร์ : พระไตรปิ ฎก
 ศาสนาอิสลาม
o ศาสดา : มุฮมมัด
ั
o คัมภีร์ : อัลกุรอาน
 คริ สต์ศาสนา
o ศาสดา : พระเยซู
o คัมภีร์ : ไบเบิล
 ศาสนาฮินดู
o ศาสดา : ไม่มีศาสดา
o คัมภีร์ : พระเวท พราหมณะ
อุปนิษท อารัณยกะ
ั
ป.๓ ๑. อธิ บายความสาคัญของพระพุทธศาสนา  ความสัมพันธ์ของพระพุทธศาสนากับ
หรื อศาสนาที่ตนนับถือ ในฐานะที่เป็ น การดาเนิ นชีวตประจาวัน เช่น
ิ
รากฐานสาคัญของวัฒนธรรมไทย การสวดมนต์ การทาบุญ ใส่ บาตร
การแสดงความเคารพ การใช้ภาษา
 พระพุทธศาสนามีอิทธิ พลต่อการ
สร้างสรรค์ผลงานทางวัฒนธรรมไทย
อันเกิดจากความศรัทธา เช่น วัด
ภาพวาด พระพุทธรู ป วรรณคดี
สถาปัตยกรรมไทย
๒. สรุ ปพุทธประวัติต้ งแต่การบาเพ็ญ
ั  สรุ ปพุทธประวัติ (ทบทวน)
เพียรจนถึงปริ นิพพาน หรื อประวัติของ  การบาเพ็ญเพียร
ศาสดาที่ตนนับถือตามที่กาหนด  ผจญมาร
 ตรัสรู้
 ปฐมเทศนา
 ปริ นิพพาน

10. ๑๐
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
๓. ชื่นชมและบอกแบบอย่างการดาเนิ น  สามเณรสังกิจจะ
ชีวตและข้อคิดจากประวัติสาวก ชาดก/
ิ  อารามทูสกชาดก
เรื่ องเล่าและศาสนิกชนตัวอย่าง ตามที่  มหาวาณิ ชชาดก
กาหนด  สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺ มรสี )
 สมเด็จพระเจ้าตากสิ นมหาราช
๔. บอกความหมาย ความสาคัญของ  ความสาคัญของพระไตรปิ ฎก เช่น
พระไตรปิ ฎก หรื อคัมภีร์ของศาสนาที่ตน เป็ นแหล่งอ้างอิง ของหลักธรรมคาสอน
นับถือ
๕. แสดงความเคารพพระรัตนตรัย และ  พระรัตนตรัย
ปฏิบติตามหลักธรรมโอวาท ๓ ใน
ั  ศรัทธา
พระพุทธศาสนา หรื อหลักธรรมของ  โอวาท ๓
ศาสนาที่ตนนับถือตามที่กาหนด  ไม่ทาชัว ่
° เบญจศีล
 ทาความดี
° เบญจธรรม
° สติ-สัมปชัญญะ
° สังคหวัตถุ ๔
° ฆราวาสธรรม ๔
° อัตถะ ๓ (อัตตัตถะ, ปรัตถะ,
อุภยัตถะ)
° กตัญญูกตเวทีต่อชุมชน,
สิ่ งแวดล้อม
° มงคล ๓๘
- รู้จกให้
ั
- พูดไพเราะ
่
- อยูในสิ่ งแวดล้อมที่ดี
 ทาจิตให้บริ สุทธิ์ (บริ หารจิตและเจริ ญ
ปัญญา)
 พุทธศาสนสุ ภาษิต
 ททมาโน ปิ โย โหติ
้ ่
ผูให้ยอมเป็ นที่รัก
 โมกฺโข กลฺ ยาณิ ยา สาธุ
เปล่งวาจาไพเราะให้สาเร็ จประโยชน์

11. ๑๑
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
๖. เห็นคุณค่าและสวดมนต์ แผ่เมตตา  ฝึ กสวดมนต์ ไหว้พระ สรรเสริ ญคุ ณ
มีสติที่เป็ นพื้นฐานของสมาธิ ใน พระรัตนตรัยและแผ่เมตตา
พระพุทธศาสนา หรื อการพัฒนาจิต  รู้ความหมายและประโยชน์ของสติและ
ตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ สมาธิ
ตามที่กาหนด  รู้ประโยชน์ของการฝึ กสติ
 ฝึ กสมาธิ เบื้องต้นด้วยการนับลมหายใจ
 ฝึ กการยืน การเดิน การนัง และ
่
การนอน อย่างมีสติ
 ฝึ กให้มีสมาธิ ในการฟั ง การอ่าน
การคิด การถาม และการเขียน
๗. บอกชื่อ ความสาคัญและปฏิบติตน
ั  ชื่ อและความสาคัญของศาสนวัตถุ
ได้อย่างเหมาะสมต่อศาสนวัตถุ ศาสนสถานและ ศาสนบุคคล
ศาสนสถาน และศาสนบุคคลของศาสนา ในพระพุทธศาสนา ศาสนาอิสลาม
อื่นๆ คริ สต์ศาสนา ศาสนาฮินดู
 การปฏิบติตนที่เหมาะสมต่อศาสนวัตถุ
ั
ศาสนสถานและศาสนบุคคลในศาสนา
อื่น ๆ
ป.๔ ๑. อธิ บายความสาคัญของพระพุทธศาสนา  พระพุทธศาสนา ในฐานะที่เป็ น
หรื อศาสนาที่ตนนับถือ ในฐานะเป็ นศูนย์ เครื่ องยึดเหนี่ยวจิตใจ
รวมจิตใจของศาสนิกชน  เป็ นศูนย์รวมการทาความดี และพัฒนา
จิตใจ เช่น ฝึ กสมาธิ สวดมนต์
ศึกษาหลักธรรม
 เป็ นที่ประกอบศาสนพิธี (การทอดกฐิน
การทอดผ้าป่ า การเวียนเทียน
การทาบุญ)
 เป็ นแหล่งทากิจกรรมทางสังคม เช่น
การจัดประเพณี ทองถิ่น การเผยแพร่
้
ข้อมูลข่าวสารชุมชน และ
การส่ งเสริ มพัฒนาชุมชน

12. ๑๒
ชั้น ตัวชี้วด ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
๒. สรุ ปพุทธประวัติต้ งแต่บรรลุธรรม
ั  สรุ ปพุทธประวัติ (ทบทวน)
จนถึงประกาศธรรม หรื อประวัติศาสดาที่  ตรัสรู ้
ตนนับถือตามที่กาหนด  ประกาศธรรม ได้แก่
° โปรดชฎิล
° โปรดพระเจ้าพิมพิสาร
° พระอัครสาวก
° แสดงโอวาทปาฏิโมกข์
๓. เห็นคุณค่า และปฏิบติตนตาม
ั  พระอุรุเวลกัสสปะ
แบบอย่างการดาเนินชี วตและข้อคิดจาก
ิ  กุฏิทูสกชาดก
ประวัติสาวก ชาดก/เรื่ องเล่าและ  มหาอุกกุสชาดก
ศาสนิกชนตัวอย่าง ตามที่กาหนด  สมเด็จพระมหิ ตลาธิเบศร อดุลยเดช
วิกรม พระบรมราชชนก
 สมเด็จพระศรี นคริ นทราบรมราชชนนี
๔. แสดงความเคารพ พระรัตนตรัย  พระรัตนตรัย
ปฏิบติตามไตรสิ กขาและหลักธรรม
ั o ศรัทธา ๔
โอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา หรื อ  พระพุทธ
หลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามที่ ° พุทธคุณ ๓
กาหนด  พระธรรม
° หลักกรรม
 พระสงฆ์
 ไตรสิ กขา
 ศีล สมาธิ ปัญญา
 โอวาท ๓
 ไม่ทาชัว
่
o เบญจศีล
o ทุจริ ต ๓
 ทาความดี
o เบญจธรรม
o สุ จริ ต ๓
o พรหมวิหาร ๔
o กตัญญูกตเวทีต่อประเทศชาติ
o มงคล ๓๘
- เคารพ
- ถ่อมคน
- ทาความดีให้พร้อมไว้ก่อน

13. ๑๓
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
 ทาจิตให้บริ สุทธิ์ (บริ หารจิตและเจริ ญปัญญา)
 พุทธศาสนสุ ภาษิต
 สุ ขา สงฺ ฆสฺ ส สามคฺ คี
ความพร้อมเพรี ยงของหมู่ให้เกิดสุ ข
 โลโกปตฺ ถมฺ ภิกา เมตฺ ตา
เมตตาธรรม ค้ าจุนโลก
๕. ชื่นชมการทาความดีของตนเอง บุคคล  ตัวอย่างการกระทาความดีของตนเอง
ในครอบครัว โรงเรี ยนและชุมชนตาม และบุคคลในครอบครัว ในโรงเรี ยน และ
หลักศาสนา พร้อมทั้งบอกแนวปฏิบติใน ั ในชุมชน
การดาเนินชีวต ิ
๖. เห็นคุณค่าและสวดมนต์ แผ่เมตตา  สวดมนต์ไหว้พระ สรรเสริ ญ
มีสติที่เป็ นพื้นฐานของสมาธิ ใน คุณพระรัตนตรัยและแผ่เมตตา
พระพุทธศาสนา หรื อการพัฒนาจิต  รู ้ความหมายของสติสัมปชัญญะ สมาธิ
ตามแนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ และปัญญา
ตามที่กาหนด  รู ้วธีปฏิบติของการบริ หารจิตและเจริ ญ
ิ ั
ปัญญา
 ฝึ กการยืน การเดิน การนัง และการนอน
่
อย่างมีสติ
 ฝึ กการกาหนดรู ้ความรู ้สึก เมื่อตาเห็นรู ป
หูฟังเสี ยง จมูกดมกลิ่น ลิ้นลิ้มรส กาย
สัมผัสสิ่ งที่มากระทบ ใจรับรู้ธรรมารมณ์
 ฝึ กให้มีสมาธิ ในการฟั ง การอ่าน การคิด
การถาม และการเขียน
๗. ปฏิบติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่  หลักธรรมเพื่อการอยูร่วมกันอย่าง
ั ่
ตนนับถือ เพื่อการอยูร่วมกันเป็ นชาติได้
่ สมานฉันท์
อย่างสมานฉันท์ o เบญจศีล – เบญจธรรม
o ทุจริ ต ๓ – สุ จริ ต ๓
o พรหมวิหาร ๔
o มงคล ๓๘

14. ๑๔
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
- เคารพ
- ถ่อมตน
- ทาความดีให้พร้อมไว้ก่อน
o พุทธศาสนสุ ภาษิต : ความพร้ อม
เพรี ยงของหมู่ให้เกิดสุ ข เมตตาธรรม
ค้ าจุนโลก
 กตัญญูกตเวทีต่อประเทศชาติ
๘. อธิบายประวัติศาสดาของศาสนาอื่นๆ  ประวัติศาสดา
โดยสังเขป o พระพุทธเจ้า
o มุฮมมัด
ั
o พระเยซู
ป.๕ ๑. วิเคราะห์ความสาคัญของ  มรดกทางวัฒนธรรมที่ได้รับจาก
พระพุทธศาสนาหรื อศาสนาที่ตนนับถือ พระพุทธศาสนา
ในฐานะที่เป็ นมรดกทางวัฒนธรรมและ o มรดกทางด้านรู ปธรรม เช่น
หลักในการพัฒนาชาติไทย ศาสนสถาน โบราณวัตถุ
สถาปัตยกรรม
o มรดกทางด้านจิตใจ เช่น หลักธรรม
คาสั่งสอน ความเชื่อ และคุณธรรม
ต่าง ๆ
 การนาพระพุทธศาสนาไปใช้เป็ น
แนวทางในการพัฒนาชาติไทย
o พัฒนาด้านกายภาพ และสิ่ งแวดล้อม
เช่น ภาวนา ๔ (กาย ศีล จิต
ปัญญา) ไตรสิ กขา (ศีล สมาธิ ปัญญา)
และอริ ยสัจสี่
o พัฒนาจิตใจ เช่น หลักโอวาท ๓
(ละความชัว ทาดี ทาจิตใจให้
่
บริ สุทธิ์ ) และการบริ หารจิตและเจริ ญ
ปัญญา

15. ๑๕
ชั้น ตัวชี้วดั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
๒. สรุ ปพุทธประวัติต้ งแต่เสด็จ
ั  สรุ ปพุทธประวัติ (ทบทวน)
กรุ งกบิลพัสดุจนถึงพุทธกิจสาคัญ
์  โปรดพระพุทธบิดา (เสด็จกรุ ง
หรื อประวัติศาสดาที่ตนนับถือตามที่ กบิลพัสดุ) ์
กาหนด  พุทธกิจสาคัญ ได้แก่ โลกัตถจริ ยา
ญาตัตถจริ ยา และพุทธัตถจริ ยา
๓. เห็นคุณค่า และประพฤติตนตาม  พระโสณโกฬิวสะ ิ
แบบอย่างการดาเนินชี วตและข้อคิดจาก
ิ  จูฬเสฏฐิชาดก
ประวัติสาวก ชาดก/เรื่ องเล่าและ  วัณณาโรหชาดก
ศาสนิกชนตัวอย่าง ตามที่กาหนด  สมเด็จพระสังฆราช (สา)
 อาจารย์เสถียร โพธินนทะ ั
๔. อธิบายองค์ประกอบ และความสาคัญ  องค์ประกอบของพระไตรปิ ฎก
ของพระไตรปิ ฎก หรื อคัมภีร์ของศาสนา  พระสุ ตตันตปิ ฎก
ที่ตนนับถือ  พระวินยปิ ฎก ั
 พระอภิธรรมปิ ฎก
 ความสาคัญของพระไตรปิ ฎก
๕. แสดงความเคารพพระรัตนตรัย  พระรั ตนตรั ย
และปฏิบติตามไตรสิ กขาและหลักธรรม
ั o ศรัทธา ๔
โอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนาหรื อ  พระพุทธ
หลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือ o พุทธจริ ยา ๓
ตามที่กาหนด  พระธรรม
o อริ ยสัจ ๔
o หลักกรรม
 พระสงฆ์
 ไตรสิ กขา
 ศีล สมาธิ ปัญญา
 โอวาท ๓
 ไม่ทาชัว ่
o เบญจศีล
o อบายมุข ๔

16. ๑๖
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
 ทาความดี
o เบญจธรรม
o บุญกิริยาวัตถุ ๓
o อคติ ๔
o อิทธิ บาท ๔
o กตัญญูกตเวทีต่อพระพุทธศาสนา
o มงคล ๓๘
- ใฝ่ รู้ ใฝ่ เรี ยน
- การงานไม่อากูล
- อดทน
 ทาจิตให้บริ สุทธิ์ (บริ หารจิตและเจริ ญ
ปัญญา)
 พุทธศาสนสุ ภาษิต
 วิริเยน ทุกฺขมจฺเจติ
คนจะล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร
 ปญฺ ญา โลกสฺ มิ ปชฺ โชโต
ปั ญญา คือ แสงสว่างในโลก
๖. เห็นคุณค่าและสวดมนต์แผ่เมตตา  สวดมนต์ไหว้พระ สรรเสริ ญ
มีสติที่เป็ นพื้นฐานของสมาธิ ใน คุณพระรัตนตรัยและแผ่เมตตา
พระพุทธศาสนา หรื อการพัฒนาจิตตาม  รู้ความหมายของสติสัมปชัญญะ
แนวทางของศาสนาที่ตนนับถือตามที่ สมาธิและปัญญา
กาหนด  รู้วธีปฏิบติและประโยชน์ของ
ิ ั
การบริ หารจิตและเจริ ญปั ญญา
 ฝึ กการยืน การเดิน การนัง และ ่
การนอน อย่างมีสติ
 ฝึ กการกาหนดรู ้ความรู ้สึก เมื่อตา
เห็นรู ป หูฟังเสี ยง จมูกดมกลิ่น ลิ้น
ลิ้มรส กายสัมผัสสิ่ งที่มากระทบใจ
รับรู้ธรรมารมณ์
 ฝึ กให้มีสมาธิ ในการฟัง การอ่าน
การคิด การถามและการเขียน

17. ๑๗
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
๗. ปฏิบติตนตามหลักธรรมของศาสนาที่
ั  โอวาท ๓ (ตามสาระการเรี ยนรู้ขอ ๕)
้
ตนนับถือ เพื่อการพัฒนาตนเองและ
สิ่ งแวดล้อม
ป.๖ ๑. วิเคราะห์ความสาคัญของพระพุทธ-  พระพุทธศาสนาในฐานะเป็ นศาสนา
ศาสนาในฐานะเป็ นศาสนาประจาชาติ ประจาชาติ เช่น เป็ นเอกลักษณ์ของ
หรื อความสาคัญของศาสนาที่ตนนับถือ ชาติไทย เป็ นรากฐานทางวัฒนธรรม
ไทย เป็ นศูนย์รวมจิตใจ เป็ นมรดก
ทางวัฒนธรรมไทย และเป็ นหลัก
ในการพัฒนาชาติไทย
๒. สรุ ปพุทธประวัติต้ งแต่ปลงอายุสังขาร
ั  สรุ ปพุทธประวัติ (ทบทวน)
จนถึงสังเวชนียสถาน หรื อประวัติศาสดา  ปลงอายุสังขาร
ที่ตนนับถือตามที่กาหนด  ปัจฉิมสาวก
 ปริ นิพพาน
 การถวายพระเพลิง
 แจกพระบรมสารี ริกธาตุ
 สังเวชนียสถาน ๔
๓. เห็นคุณค่าและประพฤติตนตาม  พระราธะ
แบบอย่างการดาเนินชี วตและข้อคิดจาก
ิ  ทีฆีติโกสลชาดก
ประวัติสาวก ชาดก/เรื่ องเล่า และ  สัพพทาฐิชาดก
ศาสนิกชนตัวอย่างตามที่กาหนด  พ่อขุนรามคาแหงมหาราช
 สมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรม-
พระปรมานุชิตชิโนรส
๔. วิเคราะห์ความสาคัญและเคารพ  พระรัตนตรัย
o ศรัทธา ๔
พระรัตนตรัย ปฏิบติตามไตรสิ กขาและ
ั  พระพุทธ
o พุทธกิจ ๕
หลักธรรมโอวาท ๓ ในพระพุทธศาสนา
 พระธรรม
หรื อหลักธรรมของศาสนาที่ตน o อริ ยสัจ ๔
o หลักกรรม
นับถือตามที่กาหนด  พระสงฆ์
 ไตรสิ กขา
 ศีล สมาธิ ปัญญา
 โอวาท ๓
 ไม่ทาชัว่
o เบญจศีล
o อบายมุข ๖
o อกุศลมูล ๓

18. ๑๘
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
 ทาความดี
o เบญจธรรม
o กุศลมูล ๓
o พละ ๔
o คารวะ ๖
o กตัญญูกตเวทีต่อพระมหากษัตริ ย ์
o มงคล ๓๘
- มีวนย
ิ ั
- การงานไม่มีโทษ
- ไม่ประมาทในธรรม
 ทาจิตให้บริ สุทธิ์ (บริ หารจิตและเจริ ญ
ปัญญา)
 พุทธศาสนสุ ภาษิต
 สจฺเจน กิตฺตึ ปปฺโปติ
คนจะได้เกียรติดวยสัจจะ
้
 ยถาวาที ตถาการี
พูดเช่นไร ทาเช่นนั้น
๕. ชื่นชมการทาความดีของบุคคลใน  ตัวอย่างการกระทาความดีของบุคคล
ประเทศตามหลักศาสนา พร้อมทั้งบอก ในประเทศ
แนวปฏิบติในการดาเนินชีวต
ั ิ
๖. เห็นคุณค่าและสวดมนต์แผ่เมตตา และ  สวดมนต์ไหว้พระ สรรเสริ ญ
บริ หารจิตเจริ ญปั ญญา มีสติท่ีเป็ นพื้นฐาน คุณพระรัตนตรัยและแผ่เมตตา
ของสมาธิในพระพุทธศาสนา หรื อการ  รู้ความหมายของสติสัมปชัญญะ
พัฒนาจิตตามแนวทางของศาสนา สมาธิและปัญญา
ที่ตนนับถือ ตามที่กาหนด  รู้วธีปฏิบติและประโยชน์ของ
ิ ั
การบริ หารจิตและเจริ ญปั ญญา
 ฝึ กการยืน การเดิน การนัง และ
่
การนอนอย่างมีสติ
 ฝึ กการกาหนดรู ้ความรู ้สึกเมื่อตาเห็น
รู ป หูฟังเสี ยง จมูกดมกลิ่น ลิ้นลิ้มรส
กายสัมผัสสิ่ งที่มากระทบ ใจรับรู ้
ธรรมารมณ์

19. ๑๙
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
 ฝึ กให้มีสมาธิ ในการฟั ง การอ่าน
การคิด การถาม และการเขียน
๗. ปฏิบติตนตามหลักธรรมของศาสนา
ั  หลักธรรม : อริ ยสัจ ๔ หลักกรรม
ที่ตนนับถือ เพื่อแก้ปัญหาอบายมุขและ  โอวาท ๓ : เบญจศีล – เบญจธรรม
สิ่ งเสพติด อบายมุข ๖ อกุศลมูล ๓ กุศลมูล ๓
๘. อธิบายหลักธรรมสาคัญของศาสนา  หลักธรรมสาคัญของศาสนาต่ าง ๆ
อื่นๆ โดยสังเขป  พระพุทธศาสนา : อริ ยสัจ ๔ โอวาท
๓ ฯลฯ
 ศาสนาอิสลาม : หลักศรัทธา
หลักปฏิบติ หลักจริ ยธรรม
ั
 คริ สต์ศาสนา : บัญญัติ ๑๐ ประการ
๙. อธิบายลักษณะสาคัญของศาสนพิธี  ศาสนพิธีของศาสนาต่ าง ๆ
พิธีกรรมของศาสนาอื่นๆ และปฏิบติตน ั  พระพุทธศาสนา
ได้อย่างเหมาะสมเมื่อต้องเข้าร่ วมพิธี o ศาสนพิธีที่เป็ นพุทธบัญญัติ เช่น
บรรพชา อุปสมบท
o ศาสนพิธีที่เกี่ยวเนื่ องกับ
พระพุทธศาสนา เช่น ทาบุญพิธีเนื่อง
ในวันสาคัญทางศาสนา
o ศาสนาอิสลาม เช่น การละหมาด
การถือศีลอด การบาเพ็ญฮัจญ์ ฯลฯ
o คริ สต์ศาสนา เช่ น ศีลล้างบาป
ศีลอภัยบาป ศีลกาลัง ศีลมหาสนิท
ฯลฯ
o ศาสนาฮินดู เช่น พิธีศราทธ์ พิธีบูชา
เทวดา
ม.๑ ๑. อธิ บายการเผยแผ่พระพุทธศาสนา  การสังคายนา
หรื อศาสนาที่ตนนับถือสู่ ประเทศไทย  การเผยแผ่พระพุทธศาสนาเข้าสู่
ประเทศไทย

20. ๒๐
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
๒. วิเคราะห์ความสาคัญของ  ความสาคัญของพระพุทธศาสนาต่ อ
พระพุทธศาสนา หรื อศาสนาที่ตนนับถือ สั งคมไทยในฐานะเป็ น
ที่มีต่อสภาพแวดล้อมในสังคมไทย  ศาสนาประจาชาติ
รวมทั้งการพัฒนาตนและครอบครัว  สถาบันหลักของสังคมไทย
 สภาพแวดล้อมที่กว้างขวาง และ
ครอบคลุมสังคมไทย
 การพัฒนาตนและครอบครัว
๓. วิเคราะห์พทธประวัติต้ งแต่ประสู ติ
ุ ั  สรุ ปและวิเคราะห์ พุทธประวัติ
 ประสู ติ
จนถึงบาเพ็ญทุกรกิริยา หรื อประวัติ
 เทวทูต ๔
ศาสดาที่ตนนับถือตามที่กาหนด  การแสวงหาความรู ้
 การบาเพ็ญทุกรกิริยา
๔. วิเคราะห์และประพฤติตนตาม  พุทธสาวก พุทธสาวิกา
แบบอย่างการดาเนินชี วตและข้อคิดจาก
ิ  พระมหากัสสปะ
ประวัติสาวก ชาดก/เรื่ องเล่า และศาสนิก  พระอุบาลี
ชนตัวอย่างตามที่กาหนด  อนาถบิณฑิกะ
 นางวิสาขา
 ชาดก
 อัมพชาดก
 ติตติรชาดก
๕. อธิบายพุทธคุณ และข้อธรรมสาคัญ  พระรัตนตรัย
ในกรอบอริ ยสัจ ๔ หรื อหลักธรรมของ  พุทธคุณ ๙
 อริยสั จ ๔
ศาสนาที่ตนนับถือ ตามที่กาหนด เห็น  ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู้)
คุณค่าและนาไปพัฒนาแก้ปัญหาของ o ขันธ์ ๕
- ธาตุ ๔
ตนเองและครอบครัว  สมุทย (ธรรมที่ควรละ)
ั
o หลักกรรม
- ความหมายและคุณค่า
o อบายมุข ๖
 นิโรธ (ธรรมที่ควรบรรลุ)
o สุ ข ๒ (กายิก, เจตสิ ก)
o คิหิสุข

21. ๒๑
ชั้น ตัวชี้วด
ั สาระการเรี ยนรู้ แกนกลาง
 มรรค (ธรรมที่ควรเจริ ญ)
o ไตรสิ กขา
o กรรมฐาน ๒
o ปธาน ๔
o โกศล ๓
o มงคล ๓๘
-ไม่คบคนพาล
- คบบัณฑิต
- บูชาผูควรบูชา
้
 พุทธศาสนสุ ภาษิต
 ย เว เสวติ ตาทิโส
คบคนเช่นใดเป็ นคนเช่นนั้น
 อตฺ ตนา โจทยตฺ ตาน
จงเตือนตน ด้วยตน
 นิสมฺ ม กรณ เสยฺโย
ใคร่ ครวญก่อนทาจึงดี
 ทุราวาสา ฆรา ทุกฺขา
เรื อนที่ครองไม่ดีนาทุกข์มาให้
๖. เห็นคุณค่าของการพัฒนาจิต เพื่อการ  โยนิโสมนสิ การ
เรี ยนรู้และการดาเนินชีวิต ด้วยวิธีคิดแบบ  วิธีคิดแบบคุณค่าแท้ – คุณค่าเทียม
โยนิโสมนสิ การคือวิธีคิดแบบคุณค่าแท้ –  วิธีคิดแบบคุณ - โทษและทางออก
คุณค่าเทียม และวิธีคิดแบบคุณ – โทษ
และทางออก หรื อการพัฒนาจิตตาม
แนวทางของศาสนาที่ตนนับถือ
๗. สวดมนต์ แผ่เมตตา บริ หารจิตและ  สวดมนต์แปล และแผ่เมตตา
เจริ ญปั ญญาด้วยอานาปานสติ หรื อตาม  วิธีปฏิบติและประโยชน์ของการบริ หารจิต
ั
แนวทางของศาสนาที่ตนับถือตามที่ และเจริ ญปัญญา การฝึ กบริ หารจิตและ
กาหนด เจริ ญปั ญญาตามหลักสติปัฎฐานเน้น
อานาปานสติ
 นาวิธีการบริ หารจิตและเจริ ญปัญญาไปใช้
ในชีวตประจาวัน
ิ