Best Practices nfe maecharao

1. Best Practices
จากการศึกษาต่อเนื่อง
สู่ชุมชนที่มีประสิทธิภาพในการบริหารจัดการขยะมูลฝอย
บ้านวังผา
จัดทาโดย
นายหาญกล้า คณะใน
ครู กศน.ตาบลแม่จะเรา
ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอแม่ระมาด
สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดตาก
สานักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย

2. ผลการดาเนินงานกิจกรรม Best Practice
จากการศึกษาต่อเนื่องสู่ชุมชนที่มีประสิทธิภาพในการบริหารจัดการขยะมูลฝอย บ้านวังผา
โดย กศน.ตาบลแม่จะเรา อาเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก
พื้นที่ดำเนินงำน ชื่อหมู่บ้าน ....ห้วยบง ......หมู่ที่ 7 ตาบล...แม่จะเรา.....อาเภอ..แม่ระมาด...จังหวัดตาก.
1.ข้อมูลพื้นฐานของชุมชน
ประวัติหมู่บ้ำน จำนวนประชำกรครัวเรือน เพศ อำยุ รำยได้ สภำพทำงเศรษฐกิจ สภำพทำงสังคม สภำพ
ทำงกำรศึกษำ ภูมิปัญญำท้องถิ่น ข้อด้อย จุดแข็ง โอกำสของชุมชนฯลฯ
เมื่อปี พ.ศ. 2515 ได้มีรำษฎรจำก หมู่บ้ำนแม่ตำว อำเภอแม่สอด จังหวัดตำก (ปัจจุบันคือตำบลแม่ตำว)
และบ้ำนห้วยส้ำน ประเทศพม่ำ ได้พำกันอพยพเข้ำมำตั้งถิ่นฐำนบ้ำนเรือนอยู่ในดินแดนริมฝั่งตะวันออก ของแม่น้ำเมย
บริเวณปำกห้วยแม่ละเมำบรรจบแม่น้ำเมย เพื่อแสวงหำที่ทำมำหำกิน ซึ่งขณะนั้นสภำพพื้นที่ทั่วไปยังเป็นป่ำทึบ อุดม
ไปด้วยทรัพยำกรป่ำไม้และสัตว์นำนำชนิด รวมถึงมีไข้มำเลเรียชุกชุม เห็นว่ำดินแดนแห่งใหม่นี้ มีสภำพพื้นดินดีอยู่ใกล้
แหล่งน้ำอันอุดมสมบูรณ์เหมำะกับกำรเพำะปลูกข้ำว ข้ำวโพด และถั่วเขียว เลี้ยงชีพ ในระยะเริ่มต้นมีประมำณ 36
ครัวเรือน ปัจจุบันมี 600 กว่ำหลังคำเรือน
บริเวณที่ตั้งหมู่บ้ำนแห่งนี้อยู่ใกล้กับคุ้งน้ำที่เป็นวังน้ำลึก ทำงด้ำนทิศตะวันตกของหมู่บ้ำนมีลักษณะเป็นแผ่น
หินผำซ้อนกัน จึงเรียกบริเวณวังน้ำแห่งนี้ว่ำ “ วังผำแหลบ ” ตำมลักษณะของภูมิประเทศ ชำวบ้ำนจึงเรียก ชุมนนี้
ว่ำ “ บ้ำนวังผำแหลบ ในขณะนั้นขึ้นอยู่กับบ้ำนห้วยบงหมู่ 8 ตำบลแม่จะเรำ อำเภอแม่ระมำด จังหวัดตำก ”
ต่อมำได้มีรำษฎรจำกบ้ำนแม่ตำว บ้ำนค้ำงภิบำล ตำบลแม่ตำว, บ้ำนแม่กุ ตำบลแม่กุ อำเภอแม่สอด จังหวัด
ตำก พำกันอพยพมำอยู่เพิ่มเติมอีกเป็นจำนวนมำก ทำให้ชุมชนแห่งนี้กลำยเป็นหมู่บ้ำนใหญ่ขึ้น จึงได้มีกำรจัดตั้ง
หมู่บ้ำนอย่ำงเป็นทำงกำรขึ้น เมื่อวันที่ 4 เมษำยน พ.ศ. 2517 ตั้งชื่อหมู่บ้ำนว่ำ “ หมู่บ้ำนวังผำ” หมู่ที่ 11
ตำบลแม่จะเรำ อำเภอแม่ระมำด จังหวัดตำก โดยเปลี่ยนชื่อจำก “ บ้ำนวังผำแหลบ” มำเป็น “ หมู่บ้ำนวังผำ”
ด้วยเห็นว่ำชื่อนี้มีควำมไพเรำะกว่ำ และมีกำรแต่งตั้งผู้มำดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้ำนวังผำสืบต่อกันมำแล้ว 5 คน ดังนี้
1. นำยมูล สิทธิแก้ว เข้ำดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ. 2516- 2524
2. นำยแก้ว จอมแปลง เข้ำดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ. 2524-2524 (อยู่ในตำแหน่ง 9เดือน)
3. นำยคำปัน กำแก้ว เข้ำดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ. 2524 -2532
4. นำยทองม้วน สิทธิแก้ว เข้ำดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ. 2533 – 2555
5. นำยเตรียม โนวำง เข้ำดำรงตำแหน่งเมื่อ พ.ศ. 2555- ปัจจุบัน
ในปี พ.ศ. 2534 ได้มีกำรเปลี่ยนแปลงลำดับหมู่บ้ำนใหม่ โดยหมู่บ้ำนวังผำจำกเดิมหมู่ที่ 11 เปลี่ยน
มำเป็นหมู่ที่ 4 ตำบลแม่จะเรำ อำเภอแม่ระมำด จังหวัดตำก และนำยทองม้วน สิทธิแก้ว ได้รับกำรแต่งตั้งให้เป็น
กำนันตำบลแม่จะเรำ อำเภอแม่ระมำด จังหวัดตำก เมื่อวันที่ 10 กุมภำพันธ์ พ.ศ. 2552 จนถึง 10 กุมภำพันธ์
พ.ศ. 2555
มำเป็นหมู่ที่ 4 ตำบลแม่จะเรำ อำเภอแม่ระมำด จังหวัดตำก และนำยทองม้วน สิทธิแก้ว ได้รับกำรแต่งตั้งให้เป็น
กำนันตำบลแม่จะเรำ อำเภอแม่ระมำด จังหวัดตำก เมื่อวันที่ 10 กุมภำพันธ์ พ.ศ. 2552 จนถึง 10 กุมภำพันธ์
พ.ศ. 2555

3. ที่ตั้ง อาณาเขต ตั้งอยู่ทำงทิศตะวันตกของอำเภอแม่ระมำด ตั้งอยู่ห่ำงจำกอำเภอแม่สอดประมำณ 20
กิโลเมตร ซึ่งอยู่ในเขตเทศบำลตำบลทุ่งหลวง ติดกับชำยแดนประเทศพม่ำ โดยมีแม่น้ำเมยกั้นเป็นอำณำเขต และมี
อำณำเขตติดต่อกับหมู่บ้ำนใกล้เคียงดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับ บ้ำนห้วยบง หมู่ที่ 8 ตำบลแม่จะเรำ อำเภอแม่ระมำด จังหวัดตำก
ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลแม่กำษำ อำเภอแม่สอด จังหวัดตำก
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลแม่กำษำ อำเภอแม่สอด จังหวัดตำก
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ประเทศพม่ำ โดยมีแม่น้ำเมยกั้นอำณำเขต
ลักษณะภูมิประเทศ
ลักษณะภูมิประเทศ มีลักษณะเป็นที่รำบสูงทำงทิศตะวันตกมีควำมสูง โดยเฉลี่ย 200 เมตรจำกระดับน้ำทะเล
ปำนกลำง ทำงด้ำนตะวันออกของตำบล ในบริเวณพื้นที่ป่ำสงวนแห่งชำติ แม่ละเมำเป็นที่รำบสูงในช่วง 300-945
เมตร จำกระดับน้ำทะเลปำนกลำง ส่วนพื้นที่ทำงด้ำนตะวันตกเฉียงใต้ของตำบล มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่รำบลุ่มริม
ฝั่งแม่น้ำเมย มีลำห้วยธรรมชำติไหลผ่ำนพื้นที่หมู่บ้ำน ที่สำคัญ ได้แก่ ห้วยแม่ละเมำ
สภาพภูมิอากาศ โดยทั่วไปโดยรวมจะมีสภำพอำกำศเปลี่ยนแปลงไปตำมฤดูกำล โดยแบ่งเป็น 3 ฤดู คือ
ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนมีนำคม เป็นต้นไป จนถึงเดือนเมษำยนจะมีอำกำศร้อนปำนกลำง
ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่ เดือนพฤษภำคมเป็นต้นไป จนถึงเดือนตุลำคม จะเป็นช่วงฝนตกชุก เนื่องจำกได้รับ
อิทธิพลจำกประเทศพม่ำ และเนื่องจำกมีพื้นที่ป่ำไม้สูงทำให้เก็บควำมชุ่มชื้นได้เป็นอย่ำงดี
ฤดูหนำว เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกำยนเป็นต้นไป จนถึงเดือนกุมภำพันธ์ อำกำศจะเย็นจัดจนถึงหนำวจัดในช่วง
เดือนธันวำคมถึงเดือนมกรำคม
อาชีพและรายได้ อำชีพส่วนใหญ่ประกอบอำชีพเกษตรกรรม,ค้ำขำย, รับจ้ำง
อำชีพหลักทำกำรเกษตร จำนวน 1600 รำย
อำชีพหลักค้ำขำย จำนวน 47 รำย
อำชีพรับจ้ำงทั่วไป จำนวน 70 รำย
การศึกษา/ศาสนา
ประชำชนในชุมชนส่วนใหญ่นับถือศำสนำพุทธ
มีวัด 1 แห่ง ชื่อวัดวังผำศิลำรำม เจ้ำอำวำสคนปัจจุบันคือ พระครูสุประดิษฐ์นิเวศน์
มีโรงเรียน 1 แห่ง ชื่อโรงเรียนบ้ำนวังผำสอนระดับปฐมวัยและระดับประถมศึกษำ
ผู้อำนวยกำรโรงเรียนบ้ำนวังผำ คือ นำยธนวัฒน์ จักษุ
มีศูนย์พัฒนำเด็กเล็กบ้ำนวังผำ 1 แห่ง
หัวหน้ำศูนย์พัฒนำเด็กเล็กบ้ำนวังผำ คือ นำงนภำพร ทรัพย์ส่ง
การสาธารณสุข
โรงพยำบำลส่งเสริมสุขภำพตำบล บ้ำนวังผำ 1 แห่ง

4. การคมนาคมในหมู่บ้าน
1. ถนน รพช.ต.ก. บ้ำนห้วยบง- บ้ำนวังผำ
2. ถนน รพช.ต.ก. บ้ำนวังผำ- บ้ำนแม่กึ๊ดใหม่
3. ถนน รพช.ต.ก. บ้ำนวังผำ-บ้ำนวังแก้ว
ถนนเข้ำหมู่บ้ำนเส้นหลักมีขนำดกลำง สำหรับถนนซอยต่ำงๆมีขนำดแคบประมำณ 4.00-5.00 เมตร และมี
กำรสร้ำงบ้ำนเรือนชิดเขตทำง ทำให้กำรจรำจรไม่สะดวกจึงทำให้เป็นปัญหำต่อกำรขยำยถนนในอนำคต
สาธารณูปโภค
มีไฟฟ้ำใช้ 603 ครัวเรือน ใช้น้ำประปำ 603 ครัวเรือน
มีบ่อบำดำล - บ่อ (ใช้งำนไม่ได้) มีบ่อน้ำตื้น - บ่อ
มีโทรศัพท์พื้นฐำน……หมำยเลข……..ครัวเรือน มีโทรศัพท์มือถือ 600 เครื่อง 600 ครัวเรือน
ธุรกิจ
โรงสีข้ำว….…แห่ง ขนำดแรงม้ำ………เครื่อง ขนำดแรงม้ำ……….เครื่อง
ธุรกิจอื่นๆ(ระบุ)…………………………………..จำนวน………..แห่ง
ร้ำนค้ำทุกประเภท 40 แห่ง ร้ำนซ่อมเครื่องยนต์/ 4 แห่ง
สถำนบริกำรน้ำมัน 6 แห่ง เป็นลักษณะ ปั๊มหลอด
กลุ่ม/องค์กรในหมู่บ้าน
1. กองทุนหมู่บ้ำน(กทบ.)
2. กองทุนพัฒนำบทบำทสตรีหมู่บ้ำน
3. กองทุนแก้ไขปัญหำควำมยำกจน (กขคจ)
4. กองทุนฌำปณกิจหมู่บ้ำน
5. กองทุนกลุ่มออมทรัพย์เพื่อกำรผลิต
ทรัพยากรธรรมชาติ และสถานที่ที่น่าสนใจในหมู่บ้าน
ลำห้วย 1 แห่ง ชื่อห้วยแม่ละเมำ
แม่น้ำ 1 แห่ง ชื่อแม่น้ำเมย
ป่ำชุมชน 1 แห่ง มีเนื้อที่ 200ไร่

5. 2.สภาพปัญหา
บ้ำนวังผำเป็นหมู่บ้ำนติดชำยแดน ห่ำงจำกเทศบำล และส่วนรำชกำร มีปัญหำเรื่องกำรบริหำรจัดกำรขยะ ไม่มี
กำรคัดแยกขยะในครัวเรือน ปัญหำทิ้งขยะลงแม่น้ำ
3.กระบวนการขั้นตอน
ลำดับ กิจกรรมกำรเรียนรู้ วัตถุประสงค์ กลุ่มเป้ำหมำย ระยะเวลำ
1 สำรวจปัญหำ/วำงแผนจัด
และทำโครงกำร
1.เพื่อให้ทรำบถึงปัญหำ
2.เพื่อวำงแผนกำร
แก้ปัญหำ
ครู กศน./ส่วนรำชกำรในหมู่บ้ำน
/ประชำชน
พฤษจิกำยน 60
-
ธันวำคม 60
2 ดำเนินกำรตำมโครงกำร 1.เพื่อให้ผู้เข้ำอบรมมี
ควำมรู้ ควำมเข้ำใจใน
เรื่องของกำรบริหำร
จัดกำรขยะมูลฝอยที่
ถูกต้อง สำมำรถจัดกำร
ปัญหำขยะมูลฝอยใน
ชุมชน สังคม ได้อย่ำงมี
ประสิทธิภำพ
2.เพื่อส่งเสริมและ
สนับสนุนให้มีกำร
ดำเนินต่อเนื่อง
ครู กศน./ส่วนรำชกำรในหมู่บ้ำน
/ประชำชน
มกรำคม 60
-
มีนำคม 60
3 สรุปวิเครำะห์ข้อมูล เพื่อให้ทรำบถึงผลกำร
ดำเนินงำน
ครู กศน. มีนำคม 60

6. 4.ผลการดาเนินงาน
1.ผลสารวจปัญหา/วางแผนจัดและทาโครงการ
บ้ำนวังผำมีปัญหำเรื่องกำรบริหำรจัดกำรขยะ ไม่มีกำรคัดแยกขยะในครัวเรือน ปัญหำทิ้งขยะลงแม่น้ำวิธีกำร
แก้ปัญหำคือ 1)ให้ควำมรู้ควำมเข้ำใจ โดยจัดโครงกำรอบรมเพื่อพัฒนำประสิทธิภำพกำรบริหำรจัดกำรขยะมูลฝอยใน
ชุมชน 2)เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้มีกำรดำเนินต่อเนื่องโดยจัดโครงกำรเพิ่มประสิทธิภำพกำรบริหำรจัดกำรขยะมูล
ฝอย ประจำปี 2561 ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอำเภอแม่ระมำด
2.ผลดาเนินการตามโครงการ
1)ขั้นให้ความรู้ความเข้าใจ
กศน.ตำบลแม่จะเรำได้จัดโครงกำรอบรมเพื่อพัฒนำประสิทธิภำพกำรบริหำรจัดกำรขยะมูลฝอยในชุมชน ณ
ศำลำประชำคมบ้ำนวังผำ ม.4 ตำบลแม่จะเรำ อำเภอแม่ระมำด ในวันที่ 5 มีนำคม 2561 เพื่อให้ผู้เข้ำอบรมมีควำมรู้
ควำมเข้ำใจในเรื่องของกำรบริหำรจัดกำรขยะมูลฝอยที่ถูกต้อง สำมำรถจัดกำรปัญหำขยะมูลฝอยในชุมชน สังคม ได้
อย่ำงมีประสิทธิภำพ ในหัวข้อดังต่อไปนี้
หัวข้อที่ 1 ปัญหำพื้นฐำนในกำรจัดกำรขยะมูลฝอย
หัวข้อที่ 2 กระบวนกำร องค์ประกอบและขั้นตอนกำรจัดกำรขยะมูลฝอยโดยชุมชน
หัวข้อที่ 3 กำรวิเครำะห์ต้นทุนผลประโยชน์กำรจัดกำรขยะมูลฝอยโดยชุมชน
หัวข้อที่ 4 กำรทำปุ๋ยหมักและขยะอินทรีย์กำรจัดกำรภำชนะรองรับขยะมูลฝอยและควำมถี่ในกำรจัดเก็บ

7. 2)ขั้นเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการดาเนินต่อเนื่อง
กศน.ตำบลแม่จะเรำได้จัดโครงกำรเพิ่มประสิทธิภำพกำรบริหำรจัดกำรขยะมูลฝอย ประจำปี 2561
ศูนย์กำรศึกษำนอกระบบและกำรศึกษำตำมอัธยำศัยอำเภอแม่ระมำด กศน.ตำบลแม่จะเรำ ณ รพ.สต.บ้ำนวังผำ
ในวันที่ 14 มีนำคม 2561 เพื่อส่งเสริมให้ผู้นำหมู่บ้ำน จัดกิจกรรมตำม Roadmap จำนวน 4 ขั้นตอน ได้แก่
ขั้นตอนที่ 1 กำรแก้ไขปัญหำขยะเก่ำ
ขั้นตอนที่ 2 ขยะมูลฝอยที่เกิดขึ้นใหม่
ขั้นตอนที่ 3 วำงระเบียบมำตรกำรรองรับกำรบริหำรจัดกำรขยะมูลฝอยและของเสียอันตรำย
ขั้นตอนที่ 4 กำรสร้ำงวินัยของคนในชำติ และกำรส่งเสริมให้เกิดกลไกกำรคัดแยกขยะ

8. 5.ประโยชน์ที่ชุมชนได้รับ
1.ประชำชนมีควำมรู้ ควำมเข้ำใจในเรื่องของกำรบริหำรจัดกำรขยะมูลฝอยที่ถูกต้อง
2.ชุมชนสำมำรถจัดกำรปัญหำขยะมูลฝอยในชุมชน สังคม ได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ
3.สร้ำงรำยได้จำกกำรบริหำรจัดกำรขยะมูลฝอยที่ถูกต้อง
6. ปัจจัยความสาเร็จ
1. ควำมตั้งใจที่จะพัฒนำชุมชนของประชำชนในชุมชน
2. กำรมีส่วนร่วมของบุคลำกรที่มีส่วนเกี่ยวข้อง
3. กำรประยุกต์ใช้ให้เหมำะสม
4. ควำมพร้อมของอุปกรณ์เทคโนโลยีสำรสนเทศ
5. ผู้ปฏิบัติงำนมีควำมพร้อมและควำมตั้งใจที่นำประสบกำรณ์กำรทำงำนมำพัฒนำปรับปรุงระบบกำรทำงำน
อย่ำงต่อเนื่อง
6. ผู้เชี่ยวชำญให้ควำมช่วยเหลือชี้แนะ
7. หลำยภำคส่วนให้ควำมร่วมมือ
7.หน่วยงานที่ร่วมจัดกิจกรรม
1.รพ.สต.บ้ำนวังผำ
2.เทศบำลตำบลทุ่งหลวง
3.อสม.บ้ำนวังผำ
4.ผู้นำชุมชน
9.เหตุผลที่เลือกกิจกรรมนี้ให้เป็น Best Practice
เมื่อ กศน.ตำบลแม่จะเรำ ได้จัดกิจกรรมนี้เสร็จสิ้นแล้วสิ่งที่ตำมมำจำกกำรสังเกตและสอบถำมได้เห็นว่ำ
ชำวบ้ำนวังผำส่วนใหญ่ให้ควำมร่วมมือและมีควำมต้องกำรที่จะให้ชุมชนของเขำมีบริหำรจัดกำรขยะมูลฝอยที่ถูกต้อง มี
ควำมตั้งใจ มีควำมร่วมมือจำกหลำยภำคส่วน เช่น ผู้นำชุมชน รพ.สต.บ้ำนวังผำ เทศบำลทุ่งหลวง อสม. มีกำรประชุม
พูดคุยเพื่อจะตั้งเป้ำหมำยว่ำ จะเป็นหมู่บ้ำนที่ปลอดขยะภำยในปีนี้ ข้ำพเจ้ำในนำมของผู้จัดกิจกรรมเห็นผลที่เกิดขึ้น
เชื่อว่ำควำมสำมัคคี ควำมมุ่งมั่นของชำวบ้ำน,เจ้ำหน้ำที่ รพ.สต. เจ้ำหน้ำที่เทศบำล,อสม.และบ้ำนวังผำ จะสำมำรถทำ
ตำมเป้ำหมำยที่ตั้งไว้ได้ในปีนี้ จึงมีควำมภูมิใจที่จะให้กิจกรรมนี้เป็น Best Practice ของ กศน.ตำบลแม่จะเรำ
(นำยหำญกล้ำ คณะใน)
ครู กศน.ตำบลแม่จะเรำ

9. บันทึกข้อความ
ส่วนราชการ กศน.ตำบลแม่จะเรำ โทร ๐ ๕๕๕๓ ๔36
ที่ ศธ 0210.3205(02)/ วันที่ เดือน มีนำคม พ.ศ. 2561
เรื่อง ส่งเอกสำรและขอควำมเห็นชอบผลกำรปฏิบัติงำนที่ดี(best Practice)
เรียน ผู้อำนวยกำร กศน.อำเภอแม่ระมำด
สำนักงำน กศน.ได้กำหนดบทบำทหน้ำที่ให้ครู กศน.ตำบล ได้ปฏิบัติงำนดำเนินงำนตำมตัวชี้วัด และ
เพื่อทำกำรประเมิน พัฒนำงำนจึงให้ ครู กศน.ตำบล มีผลกำรปฏิบัติงำนที่ดี(best Practice) นั้น
กศน.ตำบลแม่จะเรำ ได้ดำเนินกำรจัดทำผลกำรปฏิบัติงำนที่ดี(best Practice) ของ กศน.ตำบลแม่จะ
เรำ ในครั้งที่ 1 เป็นที่เรียบร้อยแล้ว
จึงเรียนมำเพื่อโปรดทรำบและเห็นชอบ
( นำยหำญกล้ำ คณะใน )
หัวหน้ำ กศน.ตำบลแม่จะเรำ