Kontseiluak Frantziako erregio hauteskundeen azterketa egin du hizkuntzaren ikuspegitik.

1. Herritarren postontzietan banatutako
propaganda gehiena frantsesez bakarrik
banatu da
Kontseilua
Oro har, euskara baztertua da alderdien
euskarrietan
Honako alderdi hauek aztertu ditugu:
Kontseiluak hauteskundeei Alliance écologiste indépendante, NPA, Front
begira argitaratutako de gauche, LO, Modem, UMP, FN, EH Bai,
Europe écologie, PS eta Euskadi Europan.
euskarriak aztertu ditu
Kontseiluak azken urteotan hauteskunde Euskara erabiltzen ote den, lehenesten
prozesuetan egin ohi duenez, alderdi o t e d e n , o re ka z e ra b i l t z e n o t e d e n
politikoek , oraingo honetan, Eskualde frantsesarekin batera edo euskara era
Kontseiluko hauteskundeei desorekatuan agertzen den aztertu dugu.
begira ,aurkeztutako euskarriak aztertu ditu.
Euskarrien artean herritarren
postontzietan utzitakoak dira ugarienak
(egitarauak, traktak, fede aitormenak, afitxak
etab) eta webguneak ere aztertu ditugu, izan
ere, hor hizkuntza bat baino gehiago
erabiltzea errazagoa baita.

2. Euskararen erabilera
orekatua
Euskal Herria Bai
Euskararen erabilera orekatua
koalizio honen zerrendan ikus daiteke
nahiz eta ez den gertatzen euskarri
guztietan. Hainbat euskarritan
frantsesa nabarmentzen da gehiago.
Webgunea euskaraz zein frantsesez
kontsulta daiteke.
Politika egoki horren kontrako adibide
tamalgarria da ordea, kaleratu duten
afitxa, ez baitute euskara erabili.
Europe écologie
Zerrenda horrek euskararen
presentzia bermatzen du, baina
frantsesa nabarmenagoa da eta fede
aitormena frantses hutsean da.
Webgunea ere frantses hutsean da.
Euskadi Europan
Euskadi Europan zerrendak
izenburuak eta proposamenen
laburpenak bakarrik agertzen ditu
euskaraz. Ondorioz, frantsesa da
nabarmentzen den hizkuntza.
Webgunea euskaraz zein frantsesez
kontsulta daiteke.
Aipagarria da alor positiboan bere
afitxan euskara erabiltzen duen
Norberaren hizkuntzan informazioa
eskuratzea eskubidezkoa da.
zerrenda bakarra dela
PS
Zerrenda honek fede aitormena,
egitaraua eta webgunea frantses Argazkian ageri den kartela ez da benetakoa, zoritxarrez,
hutsez ditu. Hala ere, bere bilanean Lasalle jaunak egitaraua, eskuorria eta webgunea frantses hutsean
laburpen eskaintzen du euskaraz eta
eskaini ditu. Euskarrietan euskararen presentzia bermatzea ez da
okzitanieraz.
gaur egun ez arazo teknikoa ezta kostu gehigarria ere. Begirunea
da behar den bakarra.
Forces Aquitainerekin batera honako hauek ere frantses hutsean
egin dute haien propaganda:
Alliace écologiste indépendante, NPA, Front de gauche,
LO, UMP, FN

3. Hautagaiak euskarari buruz
Euskararen Erakunde Publikoaren jarraitzeko asmoa du, proiektuaren
sorreraz pozten naiz, eraman duen osaeran parte hartu ondoren proiektua
lanaz, eta Euskal herrian bideratu dituen sostengatzen duen bezala.
ekintzak berehala jaso duten
ezagupenaz Euskal Herrian.
Interesgarria da ikustea ekintza Bestalde, Martine Faure, girondako nere
publikoak zer nolako inpultsoa ekartzen kideak, gobernuak hitzeman legea egin
dion herri mugimenduak bideratu lan dezan galdetzeko bideratu iniziatibak
handiari. sostengatzen ditut.
Emaitzak konbentzigarriak dira eta Gobernuak hitzeman legeak eskualdeko
esperantzaren iturri. Lanean jarraitu hizkuntzen ezagupen konstituzionalaren
behar da eta Eskualdeko Kontseiluak segida litzateke.
EEPren lehendakaritza tokatuko zaionez
heldu den epealdirako, EEPk definitu
Hizkuntza-Politika egitasmoaren haritik
« D’autre part, je soutiens activement les initiatives de ma collègue députée girondine Martine
FAURE qui est très active en faveur d’une loi –promise pourtant par le gouvernement, mais sans
résultat à ce jour- qui prolongerait la reconnaissance constitutionnelle des langues régionales »
Euskal Herriko kazeta 2010/03/10

4. Hautagaiak euskarari buruz
Neretzako, hizkuntzaren gaia
ezinbestekoa da. Alor intimoari lotzen Argiki esaten dut, estatus legala behar
zaio. Nortasuna. Azkarra dena. Denek da euskararentzat okzitanierentzat
dakite, ez baitut deus ezkutatzen, zer bezala, biarnesarentzat bezala.
nolako harremana dudan gure
hizkuntzekin.
François BAYROUk , Hezkuntza ministroa
zenean, ikastolak salbatu zituen,
Nere ama eta anaiarekin biarnesez hitz Seaskako irakasleak eta Estatuaren
egiten dut. Nire hurbileko batzuek semea arteko hitzarmenaren bitartez. Ez dut
edo aitarekin euskaraz hitz egiten duten ahanzten. Nire aldetik, EEPri
bezala. Lotura ordezkaezina da. beharrezkoak dituen baliabide guziak
Orduan, bai, hizkuntzak Eskualdeko eskainiko dizkiogu. Dosier honekin irmo
Kontseiluan eramanen dugun politikaren geldituko naiz. Engaiamendu osoa da.
bihotzean dira.
Et je le dis très clairement, il faut un statut légal pour le basque comme pour l'occitan, le béarnais.
Jean Lassalle

5. Hautagaiak euskarari buruz
Funtsean UMP-ri esker Estatuak Eurokarta berretsiz edota lege bat
eskualdeko hizkuntzen sustapenaren eginez.
ardura Pirinio Atkantikoetako
departamenduari eskaini dio eta ez
eskualdeari.
Berrikitan, 2009an Seaskarekin izenpetu
hitzarmena 3 urterako beharrezkoak
ziren lanpostuen sorreran lagundu du.
Gaur egungo parlamentuaren
gehiengoak bozkatu Konstituzioaren
erreformak eskualdeko hizkuntzen
ezagupen ofiziala baimentzen du,
La réforme constitutionnelle adoptée par l’actuelle majorité parlementaire rend désormais
possible la reconnaissance officielle des langues régionales, soit par la ratification de la Charte
européenne des langues régionales, soit par une loi ad hoc. Alain Lamassoure

6. Hautagaiak euskarari buruz
Legearen bidezko of izialtasuna Ondotik, esperimentazio hori
hizkuntzaren garapenerako dagoen arrakastatsua bada orokortu daiteke
berme hoberena litzateke. Baina, beste leku batzuetan. Minimoetan
administrazioak, irakasleen sindikatuak geldituz, Akitaniako eskualdeak, Euskal
eta frantses alderdi politikoak aurka dira. Herriko Lurralde Kolektibitatea sortu
bitartean, euskara eta okzitaniera/
gaskoierarentzako esperimentazio hori
Berrikuntzak ekarri behar ditugu eta exijitu egin behar dugu.
esperimentazioari eutsi behar diogu
euskararentzako eskualde mailako
estatusa negoziatuz eta bizi publikoan
erabiltzeko eskubidea lor tuz.
Baliabideak Estatua eta tokiko
kolektibitateekin negoziatu behar ditugu.
“L'officialisation par la loi est la meilleure garantie pour son développement. (…) Nous devons
innover et miser sur l'expérimentation en négociant un statut régional de l'euskara et bénéficier
du droit de l'utiliser dans la vie publique..” Jean Tellechea

7. Hautagaiak euskarari buruz
Gure tzako, of izialt asuna euskara
salbatzeko ezinbesteko neurria da. Gure hizkuntzak pairatzen duen
mespretxuak protesta bozkarako beste
2 0 0 8 k o Ko n s t i t u z i o a l d a k e t a r e n argudio bat eskaintzen digu, euskararen
ondoren, uste izan dugu lege batek babesleen ahotsa Parisen
euskarari eta beste “hizkuntza entzunarazteko gisan.
gutxiagotuei” ezagupen ofizial zerbait
eskainiko ziola. Baina, berritz ere, 200
urte duten printzipio jakobinoek irabazi
dute.
Milaka pertsonek mobilizatzen segitu
behar izan dute, berrikitan Deiadar
manifestaldian ikusi ahal izan dugun
bezala… Berritz ere, gain honen
inguruko mespretxatua jasan behar izan
dugu.
Pour nous l’officialiation est une mesure indispensable pour sauver l’euskara. Xabi Larralde

8. Hautagaiak euskarari buruz
Okzitanoa naiz eta badakit zer nolako frantsesaren koofizialtasuna
indarrak egin behar diren gure aurrerapausoak egiteko medio bat
hizkuntzek jasan kalteak konpontzeko. baldin bada, Euskal herriko biztanleen
nahia bada, zergaitik ukatu?
Euskal Herrian bideratu lanarekin segitu
behar da. Eskualdeak, EEPren bitartez Munduak gure hizkuntzen beharra du
hizkuntza politika horren norabideak munduko hizkuntza guziak bizi daitezen.
definitu daitezke. Euskararen lekua
indartu behar da eskolan, bizi publikoan,
sozialean, hedabideetan.
Eskualdeek Estatuari presioa egin behar
diote gure hizkuntzen estatusa
bestelakoa bilaka dadin. Lege argi bat
behar da, ausarta. Eta euskara eta
Les régions doivent faire pression ensemble sur l’Etat pour faire évoluer le statut de nos langues.
Il faut une loi très claire, très volontariste. Et si la coofficialité de l’euskara et du français est un
moyen de progresser, si les habitants du pays Basque la souhaitent, au nom de quoi la refuserait-
on ? Le monde a besoin de nos langues, et que toutes les langues du monde vivent. David
Grosclaude

9. Hautagaiak euskarari buruz
Eskualdeak ez du inongo gaitasunik Deus ez egitearekin haien ezabaketa,
eskola programei doakionez. Eskola desagerpenaren aldeko hautua egitea
publikoak bere papera bete dezan litzateke. Alderdi Komunistak, Front de
aldekoak gira. Gauc he zer rendako kideak; lege
proposamen bat egin zuen Frantziak
Eurokarta berresteko gisan.
Gure eskualdeetako hizkuntzak eta
Parlamentuak egitasmoa bozkatu zuen
kulturak gure ondare komunaren parte
baina Konsteilu Konstituzionalak atzera
dira, gizakiaren ondarea. Gaur egun,
bota zuen eskuinak galdeginik.
Errepublikak bere printzipio propioak ez
lituzke errespetatuko hizkuntza eta Eskualdearen laguntzak: Euskararen
kultura hauen eskaerei, muzin egingo irakaskuntza euskarriak ( liburuak etb.)
balie. Gure herria lurralde hauen Euskara eta okzitanoa zabaltzen duen
h i z k u n t z e n b i z i r a u p e n a r e n ko n t u elkarte eta egiturei laguntza.
hartzailea da.
Nos langues et nos cultures régionales sont aussi notre patrimoine commun, une partie du
patrimoine de l’humanité. Aujourd’hui, la République ne respecterait pas ses propres principes si
elle n’était pas attentive aux demandes, aux attentes, à la vie de ces langues et cultures. Notre pays
est comptable de la vie de ces langues sur son territoire. Ne rien faire serait choisir leur
effacement, voire leur disparition. Daniel Romestant

10. Hautagaiak euskarari buruz
Hizkuntza gutxituak gure ondarearen Hizkuntzen koofizialtasunaren aldekoak
parte dira eta aberastasun kulturala gira. Hizkuntza gutxitu bat mantendu eta
osatzen dute. Euskararen irakaskuntza garatzeko babes legala beharrezkoa da,
e m e n dat u z j o an bada, e l kar t e e n koofizialtasun horrek ekartzen diona,
militantismoari esker da botere publikoen alegia.
lanari esker baino.
Frantziak Eurokarta berretsi dezan
borrokatzen gira, inoiz izenpetu nahi
izan ez duena. Aldarrikatzen dugu,
beste aukeren ar tean, sistema
publikoaren baitan, hizkuntzen
irakaskuntza murgiltze pedagogiaren
bitartez, Ikastolek egiten duten bezala.
Izan ere, pedagogía hau eraginkorrena
da hizkuntza baten ikasteko.
Nous nous battons pour que la France adopte la charte europééenne des langues régionales
qu’elle n’a jamais voulu signer. Nous défendons, entre autres, dans le cadre du système public
d’enseignement, l’apprentissage des langues par « une pédagogie d’immersion » semblable à celle
des Ikastolas (…).Nous sommes également pour reconnaître la coofficialisation des langues
régionales comme la langue basque. Pour se maintenir et se développer, une langue minoritaire
doit avoir une protection légale apportée par cette cooficialité. Philippe Poutou

11. Informazioa euskaraz jasotzea eskubidezkoa da.
Oro har, 11 zerrenden artean, 7k frantses hutsean banatu dituzte beraien
komunikazio euskarriak, bakar batek orekaz erabiltzen du euskara
( euskararen tokia lehenetsiz), beste batek euskara orekaz erabiltzen du
nahiz eta frantsesa da lehenesten den hizkuntza, baina ez euskarri guzietan,
hirugarren batek, frantsesa nabarmenago du eta azkenak, zertxobait egin
du, baina ezer gutxi.
Lau zerrendek argiki aipatzen dituzte hizkuntzen estatusaren beharra eta legea:
EHbai koalizioak ofizialtasuna eta legea aldarrikatzen ditu.
Europe écologique zerrendak eskualdeak koofizialtasuna eskainiko diela hizkuntza gutxiagotuei
adierazten du.
Forces Aquitaine (Modem) zerrendak aldiz, Frantziak hizkuntzak ezagutu ditzan aldarria
sustengatuko duela dio eta estatus legalaren beharra aipatzen du.
NPAk aldiz, Eskualdeak Euroituna izenpetuko duela dio.
•
Ondoko zerrendek euskara/riez diote inungo aipamenik egiten:
FN, Front de gauche, LO, PS, UMP
•
Oro har 11 zerrenden artean, 8k euskara/okzitaniera aipagai dituzte, normalizazioa dela edota
estatus legala dela. Haatik, modu oso lauxoan aipatzen dituzte gehienek, eta neurri konkretu
bakarrak 2 zerrendek eskaintzen dituzte, Europe Ecologiek eta PSek. Haatik, neurri horiek
okzitanierarendako dira nagusiki. Bestalde, kuriosoa da ikustea, Europe écologie eta NPA salbu,
hizkuntzaren estatusaz ari direnak eta hizkuntzen aipua egiten dutenek ez direla baitezpada
berdinak. Bestalde, hizkuntzen inguruko propsamenak direlarik, gehienetan, irakaskuntzara
mugatzen dira.