Hasierako jarduera 3

Hasierako jarduera 3
Munduko biztanleria. 14. unitatea. Apirilak-Maiatzak 2014
Laugarren galdera: Nola aztertzen da biztanleria? ipini ahal duzu adibide
batzuk azaltzen definizio nagusienak?
EL AVE MARÍA IKASTETXEA. www.elavemaria.net
juliangonzalez@elavemaria.com
1

Biztanleri hazkundearen faktoreei buruzko eskema
ADIERAZLEAK
• Jaiotza-tasa
• Ugalkortasun-tasa
ADIERAZLEAK
• Heriotza-tasa
• Umeen heriotza-tasa
JAIOTZA-
TASA
HERIOTZA-
TASA
HAZKUNDE
NATURALA
BENETAKO
HAZKUNDEA
MIGRAZIO
MUGIMENDUAK
IMMIGRAZIOA
EMIGRAZIOA
2

Biztanleria aztertzeko formulak - KONTZEPTUAK
3

A CB
KONTZEPTUAK
Biztanleria dentsitatea : Biztanle kopurua / km2
Zeinek dauka dentsitate
handiagoa?
Durangok 28.229 biztanle ditu eta 10,91 km2ko hedadura. Zenbatekoa
da dentsitatea?
91,10
28229
Bd = 2.587,44 biztanle / km2
Durangoko dentsitatea 2.587,44koa da, hau da,
2.587,44 pertsona bizi dira km2koEL AVE MARÍA IKASTETXEA. www.elavemaria.net
4

1.- Dakizuna aplikatzen: Zein da Bilboko dentsitatea?
1.1 BILBO UDALA
Azalera, biztanleria eta dentsitatea, barrutika. 2011
Biztanleria Azalera (km2
)
Dentsitatea
(bizt./km2
)
1. Deustu 50.616 4,95
2. Uribarri 37.708 4,18
3. Otxarkoaga-
Txurdinaga 28.055 3,90
4. Begoña 42.450 1,77
5. Ibaiondo 61.950 9,65
6. Abando 52.002 2,14
7. Errekalde 47.500 6,96
8. Basurtu-Zorrotza 32.975 7,09
Guztira 353.256 40,64
ZERGATIK USTE DUZU EMATEN DELA DENTSITATE TASA HAU?
5

KONTZEPTUAK
Jaiotze-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako jaiotzen direnen kopurua.
Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira.
Zenbatekoa da jaiotze-tasa?
= 8,21000
28229
234
xJtg 
Durangoko jaiotze-tasa 8,2ekoa da.
Hau da, 1.000 pertsonako 8,2 jaio dira.EL AVE MARÍA IKASTETXEA. www.elavemaria.net
6

Munduko jaiotza-tasen mapa
7

Hezkuntza eta jaiotza-tasaren kontrola
8

2.- Dakizuna aplikatzen: Zein da Bilboko jaiotze tasa?
Biztanleriaren piramidea, barrutika 2.3 2011. BILBOKO UDALA
2011
Bilbao
Jaiotze kopurua 2.927
Bilboko biztanleri kopurua. 2011. urtean 353.256
BILBOKO JAIOTZE TASA:
GURE JAIOTZE TASAK ZEREN ANTZA DAUKA? HERRI GARATUENAK ALA
AZPIGARATUENAK? ZERGATIK?
9

KONTZEPTUA
Heriotza-tasa gordina : leku batean, urtebetean 1.000
pertsonako hiltzen direnen kopurua.
Durangok 28.229 biztanle ditu. Aurton 425 pertsona hil dira.
Zenbatekoa da heriotza-tasa?
1000
28229
425
xHtg  = 15,05
Durangoko heriotza-tasa 15,05koa da.
Hau da, 1.000 pertsonako 15,05 hil dira.EL AVE MARÍA IKASTETXEA. www.elavemaria.net
10

Munduko heriotza-tasaren mapa
11

 Heriotza-tasak behera
egiten du XIX. mendetik
aurrera herrialde
garatuetan elikadura eta
medikuntzaren
aurrerapenak direla eta.
Garauetan tasa
baxua: %o 10
Ez garatuetan altuak
 Haurren heriotza-tasa
ere gutxitzen doa.
Herrialde bateko
ekonomiaren garapen-
mailaren adierazlea da.
Heriotza-tasaren eboluzioa
12

3.- Dakizuna aplikatzen: Zein da Bilboko heriotze tasa?
2011
Bilbao ___Hildako guztira 3732
BILBOKO HERIOTZE TASA:
KONPARTU GURE HERIOTZE TASA MUNDUKO TASEKIN? ZEIN ONDORIO
ATERATZEN DUZU?
Bilboko biztanleri kopurua. 2011. urtean 353.256
13

KONTZEPTUAK
Haurren heriotza-tasa : (Urtebete baino gutxiagokoen heriotza-tasa)
urtebetean urtebete baino gutxiagorekin hildakoen
kopurua, bizirik jaiotako mila haurreko.
Durangon 234 ume jaio dira eta urtebete baino lehenago 8
hil dira. Zenbatekoa da haurren heriotza-tasa?
1000
223
8
xHht  = 2,05
Durangoko haurren heriotza-tasa 2,05koa da.
Hau da, urtebete barruan 1.000 umeko 2,05 hil dira.
14

Haurren heriotza-tasa
15

Haurren heriotza-tasa
16

2011
48 Bizkaia
Haurren heriotze tasa 3,18
4.- Dakizuna aplikatzen: Bizkaiko Haurren heriotze tasa
Hau da Bizkaiko heriotze tasa
AZALDU ZURE HITZEKIN ZER ESAN NAHI DUEN DATU HORREK?
ZER ONDORIO ATERTAZEN DUZU KONPARATZEN BADUZU MUNDUKO DATUEKIN?
17

KONTZEPTUAK
Berezko hazkundearen-tasa : urtebetean jaiotakoen eta
hildakoen kopuruaren arteko erlazioa 100 biztanleko
Durangok 28.229 biztanle ditu. Urte baten 234 ume jaio dira eta 625
pertsona hil dira.
Zenbatekoa da Berezko hazkundearen-tasa?
1000
229.28
625234
xBht

 = - 13,8
Durangoko Berezko hazkuntzaren-tasa, negatiboa da, -13,8 koa.
Hau da, 1.000 pertsonako 13,8 pertsonatan gutxitzen da berezko
biztanleria
18

Berezko hazkundea: jaiotzen eta hilen arteko
diferentzia da.
Munduko batez besteko hazkunde naturala
0/00 1,2koa da.
Herrialde garatuak
• Jaiotze-tasa txikia, hazkunde txikia, 0/00 0,3 .
• Biztanleria zahartua dago, % 15ak 65 urte
baino gehiago dauka eta bizi-itxaropena
handia da.
Herrialde pobre eta azpi-garatuak
• Jaiotze altuak eta hilkortasunaren gutxitzeak
hazkunde natural handia eragiten dute, % 2
edo 3 ingurukoa.
• Biztanle gehienak gazteak dira. Ia herena 15
urtetik beherakoa da. Nagusien kopurua txikia
da eta bizi-itxaropena ere.
Berezko hazkundea
19

Munduko biztanleriaren hazkunde naturala
20

5.- Dakizuna aplikatzen: Zein da Bilboko berezko
hazkunde tasa ?
Orain kalkulatuko dugu Bilboko berezko hazkundea, horretarako irakurri
formula eta daukazun datuekin, atzeko diapositibetan agertukoak, kalkulatu.
BILBOKO BEREZKO HAZKUNDEA:
KONPARATU MUNDUKO DATUEKIN? NOLAKOA DA TXIKIAGOA, HANDIAGOA?
ZEIN ONDORIOA ATERATZEN DUZU?
21

Biztanleria adinen arabera munduko hiru herrialdetan
22

KONTZEPTUAK
Ugalkortasun-tasa : ugaltzeko adinean dagoen emakume bakoitzak
(15-49 urte) batez beste duen haur kopurua.
23

Ugalkortasuna - Emakumeko seme-alaben kopurua
24

Ugalkortasunean eragina duten faktoreak
SOZIOEKONOMIKOAK
- Herrialde pobreetan seme-
alabak lan egiten dute,
gurasoak, nagusiak zaintzen
dituzte, horregatik gurasoak
seme-alaba asko izatea nahi
dute.
- Herrialde garatuetan, seme-
alabak zama ekonomikoa dira,
ezin dute 16 urtera arte lan
egin eta hasteko kostuak
handiak dira.
25

Ugalkortasunean eragina duten faktoreak
KULTURALAK
- Emakumeen kultura maila
handitu ahala seme-alaba
kopurua murriztu:
antisorgailuak.
- Erlijioak seme-alaba ugari
izatearen aldekoak. Eragina
duen lekuetan kopurua
handiagoa da eta alderantziz.
DEMOGRAFIKOAK
- Herrialde azpigaratu askotan
familia-plangintzarako politikak
joera geldotzeko.
- Garatuetan alderantziz,
laguntzak umeak izatearren.
26

15 urtetik beherakoen biztanleria
27

Biztanleriaren piramidea, barrutika 2.3 2011
ADINA
BILBAO
Gizonak Emakum. Guztira
15 a 19 7.049 6.584 13.633
20 a 24 8.328 7.942 16.270
25 a 29 10.792 10.591 21.383
30 a 34 13.421 12.970 26.391
35 a 39 14.055 13.926 27.981
40 a 44 13.836 14.137 27.973
45 a 49 14.198 14.885 29.083
6.- Dakizuna aplikatzen: Zein da Bilboko Ugalkortasuna tasa ?
Goian daukazun datuekin asmatu behar duzu Bilboko Ugalkortasuna tasa.
UGALKORTASUNA TASA:
Konparatu 23. orrialdeko diapositibarekin. Nolako desberdintasun daude?
Zein ondorio ateratzen duzu?
28

Bizi-itxaropena - Jaiotzean eskualdeka (2005)
29

Bizi-itxaropena
30

Bizi-itxaropena - Mundu mailako bilakaeraren grafikoa
31

Herrialde garatu eta azpigaratu baten datu demografikoen konparazioa
32

7.- Dakizuna aplikatzen: Bizkaiko eta Euskadiko bizi itxaropen tasa.
BIZI ITXAROPEN TASA EMAKUMEAK GIZONAK
2006. BIZKAIA 85,02 77,99
2011. CAV 85,4 78,9
DATU HAUEK IKUSITA, GURE BIZI ITXAROPEN TASA KONPARATU AHAL DA HERRIALDE
GARATUEKIN? ZERGATIK? NON DAUDE ALDEAK?
NOLAKOA DA HERIOTZA TASA ETA BIZI ITXROPEN TASA HERRIALDE GARATUETAN? ETA
AZPIGARATUETAN? ZERGATIK USTE DUZU?
NORTZU BIZI DIRA GEHIEN, GIZNOEZKOAK ALA EMAKUMEZKOAK? NOLA AZALDUKO ZENUKE?
33

Herrialde garatuak
 Politika pronatalistak, hau da, haur gutxi
jaiotzen direnez, jaiotza-tasak handitzeko
politikak:
 Haurtzaindegiak
 Familia ugariei laguntzak
 Aitatasun-amatasun baimenak
 Gurasoen lanaldia murriztu
 Nagusien kopurua handia izateak gastuak
handitzea dakar:
- osasun-zerbitzuetan,
- erretiro-pentsioetan,
- nagusiak zaintzeko pentsioetan,
- nagusientzat egoitzetan...
Biztanleria-politikak
Herrialde azpigaratuak
Politika antinatalistak jaiotza kopurua
murrizteko:
- familia-plangintzarako kanpainak
- haur bat baino gehiago izateari
izuna jartzea
34

Natalismoaren aldeko eta kontrako jarrerak
35

Erregimen demografiko desberdinen abantailak eta desabantailak
36

Munduko biztanleriaren kontinenteetako bilakaeraren grafikoa
37

8.- TXOSTEN FINALA
1.Jaso Word edo ppt dokumentu batean hurrengo
definizioak eta osatu Bilboko adibideekin eta
grafikoekin
 Biztanleria dentsitatea.
 Jaiotze-tasa gordina.
 Heriotza-tasa gordina.
 Haurren heriotza-tasa.
 Berezko hazkundearen-tasa.
 Ugalkortasun-tasa.
38

Hasierako jarduera 3

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Destaque

Destaque (20)

Semelhante a Hasierako jarduera 3

Semelhante a Hasierako jarduera 3 (9)

Hasierako jarduera 3