1. Η Χρηματοπιστωτική Κρίση στη Ναυτιλία
και τις Μεταφορές
• Ο τομέας των μεταφορών αλληλοεπηρεάζεται από ένα ευρύ
φάσμα δραστηριοτήτων μίας κοινωνίας, αποτελώντας τομέα
παραγώγου ζήτησης και αντιδρά έντονα στις αλλαγές που
πραγματοποιούνται στην παγκόσμια οικονομία και μάλιστα με
μεγαλύτερο ρυθμό από αυτόν του ΑΕΠ
• Οι επιπτώσεις του είναι είτε άμεσες, φέρνοντας σε επαφή δύο
απομακρυσμένες αγορές είτε έμμεσες αφού η διεξαγωγή εμπορίου
οδηγεί στην μείωση των τιμών των αγαθών. Παράλληλα, έχουν
επιπτώσεις τόσο σε μακροοικονομικό επίπεδο, αφού συμβάλλουν
στην απασχόληση, στην αύξηση των επενδύσεων, στην
οικονομική μεγέθυνση και στην δημιουργία πλούτου, αλλά και σε
μικροοικονομικό επίπεδο, αφού συνδέουν την ζήτηση με την
προσφορά, τον καταναλωτή με τον παραγωγό
• Με αποτέλεσμα ο ρόλος των μεταφορών να αποδεικνύεται
ιδιαίτερα κρίσιμος για την επίτευξη ευημερίας και
ανταγωνιστικότητας σε ένα διεθνές οικονομικό περιβάλλον

2. Η Χρηματοπιστωτική Κρίση στη Ναυτιλία
και τις Μεταφορές
• Η πρόσφατη χρηματοοικονομική κρίση που ξέσπασε το
2008, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της αιτιώδους
σχέσης που υπάρχει μεταξύ του τομέα των μεταφορών και
της πορείας της παγκόσμιας οικονομίας. Ο τομέας, δε, της
ναυτιλίας αποτελεί το πλέον πρόσφορο πεδίο έρευνας
αυτής της στενής σχέσης, καθώς σχεδόν το 90% του
παγκόσμιου εμπορίου διεξάγεται δια θαλάσσης και
επηρεάστηκε άμεσα από την πιο έντονη οικονομική κρίση
που έχει βιώσει ο μεταπολεμικός μας κόσμος.
• Την διετία 2008-2009 καταγράφεται η μεγαλύτερη πτώση
στο διεθνές εμπόριο εδώ και 70 χρόνια. Σύμφωνα με
εκτιμήσεις της UNCTAD ο όγκος των εξαγωγών
εμπορευμάτων μειώθηκε επτά φορές περισσότερο
ταχύτερα από το παγκόσμιο ΑΕΠ καθώς η αύξηση στις
τιμές πετρελαίου μείωσαν τόσο την ζήτηση όσο και την
παραγωγή.

3. Η Χρηματοπιστωτική Κρίση στη Ναυτιλία
και τις Μεταφορές

4. Η Χρηματοπιστωτική Κρίση στη Ναυτιλία
και τις Μεταφορές
• Από τα παραπάνω Διαγράμματα γίνεται φανερό ότι το
Διεθνές Εμπόριο επηρεάστηκε άμεσα και με την ίδια
τάση από την Οικονομική Κρίση που ξέσπασε το 2008.
Η ανάκαμψη που ακολούθησε στα μέσα του 2009 και
κυρίως το 2010, τόσο στο Παγκόσμιο ΑΕΠ όσο και στο
Παγκόσμιο Εμπόριο οφείλεται κατά μεγάλο ποσοστό
στους φρενήρεις ρυθμούς ανάπτυξης της Κίνας και
άλλων αναπτυσσόμενων οικονομιών (Βραζιλία, Ρωσία,
Ινδία-BRIC), σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς
Νομισματικού Ταμείου και του UNCTAD.

5. Οικονομική Κρίση 2008-2011 και Ναυτιλιακές
Αγορές
• Η Οικονομική Κρίση και η κατ’ επέκταση δραματική
μείωση που σημειώθηκε στο Διεθνές Εμπόριο κατά την
διετία 2008-2009 είχαν άμεση επίπτωση στον τομέα
της Ναυτιλίας, ο οποίος βίωσε μία μεγάλη μείωση σε
ναύλους, αξίες πλοίων, διαθέσιμη χρηματοδότηση,
αγοραπωλησίες πλοίων και γενικά μείωση της
οικονομικής δραστηριότητας σχεδόν σε όλους τους
τομείς που σχετίζονται με τη Ναυτιλία, με εξαίρεση τα
διαλυτήρια τα οποία παρουσιάζουν αντικυκλική
συμπεριφορά. Ενώ στα μέσα Μαϊου του 2008 ο
ναυλοδείκτης Bulk Dry Index (BDI) είχε φτάσει κοντά
στις 11.800 μονάδες, τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους
είχε κατακρεμνιστεί κάτω από τις 800 μονάδες.

6. Οικονομική Κρίση 2008-2011 και Ναυτιλιακές
Αγορές
• Οι τάσεις που καταγράφηκαν στο διεθνές εμπόριο
χύδην ξηρού φορτίου κατά την περίοδο 2007-2010
αντικατοπτρίστηκαν πλήρως στην πορεία του δείκτη
BDI. Τόσο το 2009 όσο και το 2010 οι αυξητικές
τάσεις στην αγορά ξηρού φορτίου συνεχίστηκαν με
αποτέλεσμα ο δείκτης BDI να ανακάμψει σε σχέση με
τα τέλη του 2008 –σε χαμηλά όμως πάντα επίπεδα-
αλλά με πολλές διακυμάνσεις. Από την πορεία του
δείκτη BDI γίνεται φανερό ότι η αγορά ξηρού φορτίου
είχε φτάσει στην κορύφωσή της τον Μάιο του 2008,
φτάνοντας όμως πάρα πολύ γρήγορα σε πολύ
χαμηλά επίπεδα -μέσα σε επτά μήνες- λόγω της
οικονομικής κρίσης που ξέσπασε την ίδια περίοδο.

7. Οικονομική Κρίση 2008-2011 και Ναυτιλιακές
Αγορές

8. Domino Effect στην αξία των πλοίων
• Η υπερπροσφορά χωρητικότητας οδήγησε σε απότομη
πτώση των ναύλων όλων των ναυτιλιακών αγορών με
αποτέλεσμα οι πλοιοκτήτες να σταματήσουν την
τοποθέτηση νέων παραγγελιών, να ακυρώσουν
υφιστάμενες παραγγελίες καθώς και να καθυστερήσουν την
παλαβή πλοίων (πολιτική ολίσθησης). Κατ’ επέκταση, τα
ναυπηγεία μείωσαν τις τιμές τους για να προσελκύσουν νέες
παραγγελίες. Έτσι, οι πολύ μειωμένοι ναύλοι οδήγησαν σε
μεγάλη μείωση των τιμών των πλοίων, γεγονός που είχε
επιπλοκές τόσο στην χρηματοδότηση των ναυτιλιακών
επιχειρήσεων όσο και στην αγορά νέων και
μεταχειρισμένων πλοίων. Το μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης
στις τιμών πλοίων αφορούσε τα πλοία μεταφοράς
εμπορευματοκιβωτίων, ενώ ανάλογα μειωτική είναι η τάση
για όλες τις αγορές πλοίων.

9. Ολοκληρωμένες Μεταφορές &Εφοδιαστική
Αλυσίδα (Logistics & Supply Chains) (Ι)
• Μπορεί η παγκόσμια ναυτιλία να διεξάγει το 90% και
πλέον του παγκόσμιου εμπορίου, ωστόσο οι σύγχρονες
τάσεις της αγοράς υποδεικνύουν ότι ο ρόλος της
ναυτιλίας στο απώτερο μέλλον θα εντάσσεται σε ένα
ευρύτερο πλαίσιο μεταφορών το οποίο θα συνδυάζει
την θαλάσσια μεταφορά, τις αποτελεσματικές λιμενικές
υπηρεσίες και την ενδοχώρια μεταφορά αγαθών.
Μάλιστα, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, κάθε μία από
αυτές τις αγορές ξεχωριστά χαρακτηρίζεται από
οριζόντια συγκέντρωση, μέσω εξαγορών και
συγχωνεύσεων των εταιρειών (ναυτιλιακών, λιμενικών,
logistics)

10. Ολοκληρωμένες Μεταφορές &Εφοδιαστική
Αλυσίδα (Logistics & Supply Chains) (ΙΙ)
• Σε γενικές γραμμές, μια ναυτική εφοδιαστική αλυσίδα
αποτελείται από τρεις μεγάλες ενότητες: τις αμιγώς
θαλάσσιες δραστηριότητες, την διακίνηση των
εμπορευμάτων στο λιμάνι και τις ενδοχώριες
υπηρεσίες μεταφορών.
• Ο σχηματισμός των αλυσίδων εξαρτάται από τρία
σημαντικά στοιχεία: τις θαλάσσιες διασυνδέσεις, τις
υπηρεσίες διαχείρισης εμπορευμάτων (συνήθως
αφορούν μεγάλους όγκους) και τη διανομή τους προς
την ενδοχώρα.
• Οι λιμένες παίζουν σημαντικότατο ρόλο στην
εφοδιαστική αλυσίδα καθώς μέσω αυτών γίνεται η
μεταφορά εμπορευμάτων από πλοίο σε πλοίο ή από
πλοίο σε χερσαία συστήματα μεταφοράς.

11. Ναυτική Εφοδιαστική Αλυσίδα

12. Κύριες Δραστηριότητες των Λιμένων

13. Ο σύνθετος ρόλος των λιμένων
• Τα παραπάνω διαγράμματα δείχνουν το πολύπλευρο
χαρακτήρα των λιμένων στις ναυτιλιακές μεταφορές.
Κατά συνέπεια η αποτελεσματικότητά των λιμένων
κρίνεται από μία σειρά κριτηρίων που σχετίζονται με την
πολιτική που ακολουθείται σε αυτούς, με την άξια που
προσθέτουν στην εφοδιαστική αλυσίδα, με τον
λειτουργικό τους σκοπό και με την αποτελεσματικότητα
των εμπορευματικών σταθμών τους
• Μέσα σε αυτό το πλαίσιο συνυπάρχουν παράλληλα με
τους δρώντες των λιμενικών δραστηριοτήτων πολλοί
περιφερειακοί δρώντες. Η αλληλεπίδραση μεταξύ τους
φανερώνει την οικονομική δυναμική που εκπροσωπεί η
ναυτιλιακή επιχειρηματική συστάδα

14. Ναυτιλιακό Cluster Πειραιά,
Ανταγωνιστικότητα και Ελληνική Ναυτιλία
• Καθώς η διεθνής τάση ναυτιλιακών αγορών υποδεικνύει
την κάθετη και οριζόντια συγκέντρωση, οι ελληνικές
επιχειρήσεις έχουν την ευκαιρία να αποφύγουν τις
δυσκαμψίες που γεννάει η καθετοποίηση δραστηριοτήτων
μέσω της αξιοποίησης δικτύων, δηλαδή της παρουσίας
τους σε επιχειρηματικές συστάδες. Η συγκέντρωση
δραστηριοτήτων και πολλών ειδών επιχειρήσεων του
ευρύτερου ναυτιλιακού τομέα στον Πειραιά, προσφέρει το
έδαφος για την ανάπτυξη μίας οργανωμένης πολιτικής που
θα ενθαρρύνει την συνεργασία τους και θα δημιουργεί ένα
ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον για την παραγωγή
υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας.

15. Ναυτιλιακό Cluster Πειραιά

16. ΟΛΠ & COSCO - Μια επιτυχημένη
συνεργασία
• Στο πλαίσιο αξιοποίησης των δυνατοτήτων που διαθέτει ο
λιμένας Πειραιώς ως διαμετακομιστικό κέντρο του
διεθνούς εμπορίου στην Ανατολική Μεσόγειο, η ελληνική
κυβέρνηση προχώρησε, ύστερα από περιπετειώδεις
διαπραγματεύσεις, στην παραχώρηση εκμετάλλευσης της
προβλήτας 2 του εμπορευματικού Λιμένος Πειραιώς στον
κινεζικό κολοσσό COSCO για 35 χρόνια έναντι αντιτίμου
100 εκατ. ευρώ
• Τους πρώτους 5 μήνες του 2012 η Cosco διακίνησε μέσω
του Πειραιά προς τις αγορές της Ευρώπης και της
Μεσογείου 130,8% περισσότερα κοντεινερ σε σχέση με το
αντίστοιχο διάστημα του 2011. Η αύξηση αυτή της
παραγωγικής δυναμικότητας του λιμανιού κατατάσσει τον
εμπορευματικό σταθμό του Πειραιά στην 2η
θέση σε σχέση
με τα υπόλοιπα λιμάνια που ελέγχει ο COSCO.