SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 11
Baixar para ler offline
Búsqueda eficiente de la Información Científica
                                                                                                                                                 Calidad de Información en Internet

                                                                                                                        Medicina basada en evidencias
                                                                                                                                             Intuición
                                                                                                                                          (olfato clínico)


  Principios Básicos                                                                                              Uso de las
                                                                                                                   mejores
                                                                                                                                                                 +
                                                                                                                                                                Experiencia
                                                                                                                  evidencias
  BUSQUEDA EFICIENTE DE                                                                                           científicas
                                                                                                                                                                profesional
                                                                                                                  disponibles
  INFORMACIÓN CIENTÍFICA
  01 de junio, 2010                                                                                                                                                  +
                        XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”
                                                          Curso Pre-Congreso                                                                             Sentido común
            Búsqueda bibliográfica en Investigación y Docencia

                                                                               Dr. José Luis Rojas
                                                                       jose.rojas@upch.pe
                                                           Unidad de Epidemiología Clínica
                                                      Facultad de Medicina Alberto Hurtado
                                                                                         1                                                                                     2
                                                                                                                JLRV             Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




                                                   Calidad de Información en Internet



          SESGO DE PUBLICACION                                                                                         Estrategia de
  º Pequeños estudios que no                                          º  Pequeños estudios o de mala
  muestran efectos beneficiosos                                       calidad metodológica
                                                                                                                       búsqueda

                                                                                                                       1.   ¿Qué buscar?
                                                                                                                       2.   ¿Dónde buscar?
                                                                                                                       3.   ¿Cómo buscar?
                                                                                                                       4.   ¿Qué hacer con lo encontrado?
                                       SESGO DE PUBLICACION           SESGO DE PUBLICACION
        AUSENCIA DE SESGO
          DE PUBLICACION               Ausencia de estudios que    Estudios pequeños o de mala
                                         no muestran efectos           calidad metodológica
                                            beneficiosos
                                                                  BMJ VOLUME 323 14 JULY 2001, 101-5
                                                                  http://www.bmj.com/cgi/reprint/323/7304/101
                                                                                                         3                                                                     4
  JLRV                            Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH                                   JLRV             Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




                                                                                                                ¿Qué buscar?
                                                                                                                 Qué
           Estrategia de                                                                                        Definir una pregunta estructurada

           búsqueda
                                                                                                                            Estrategia PICO (PICoR)
                                                                                                                            Otras estrategias
           1.     ¿Qué buscar?
           2.     ¿Dónde buscar?
           3.     ¿Cómo buscar?
           4.     ¿Qué hacer con lo encontrado?




                                                                                                         5                                                                     6
  JLRV                            Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH                                   JLRV             Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                                                                            1
Búsqueda eficiente de la Información Científica
  Definir una pregunta estructurada
  Estrategia PICO (PICoR)                                                     Paciente
                                                                       Definir el problema de salud. Sea
          Paciente o población o problema                               cuidadoso con las definiciones que
          de interés:                                                   dependen de:
            ¿Podría describir un grupo de pacientes                     Tiempo
            similar al que me interesa?                                 Lugar
          Intervención a considerar:                                    Tecnología
            ¿Cuál es la principal intervención que quiero
            llevar a cabo?                                             Ejemplo: Criterios diagnósticos
                                                                         establecidos en 1994 no podrian haber
          Comparación:                                                   sido usado antes. El elevado costo o test
            ¿Qué otras opciones existen?                                 recientes podrían no hacerlo disponible
          Outcome o resultado:                                           en algunos lugares.
                                                                  7                                                              8
  JLRV      ¿QuéUnidad de Epidemiología Clínica FMAH -paciente?
                 esperamos que le suceda al UPCH                       JLRV        Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




         Paciente                                                             Intervención
  Defina la población y sus características:                           Defina la intervención (en caso de
   Edad                                                                 fármacos):
   Sexo                                                                 Preparación del Fármaco
   Raza                                                                 Vía de administración
   Otros fatores que podrían hacer                                      Dosis
   responder diferente a la intervención.                               Duración
   Procedencia de los pacientes (hospital,                              Frecuencia
   comunidad, etc)

  Sea cuidadoso en no excluir estudio que
   podrían ser relevantes para su objetivo
                                                                  9                                                              10
  JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH           JLRV        Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




         Comparación                                                          Resultados
  Defina contra qué se comparará la                                    Considerar:
   intervención:                                                        Cómo serán medidos los resultados
   Placebo                                                              Cuándo deberían ser medidos
   Nada                                                                 Cuáles son los resultados más
   Algún otro tratamiento                                               importantes
                                                                        Tanto malos como buenos resultados

                                                                       Considere si los resultados se afectan
                                                                        cuando cambian las definiciones de
                                                                        tiempo y lugar

                                                                  11                                                             12
  JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH           JLRV        Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                               2
Búsqueda eficiente de la Información Científica
                                                                                                                                             Calidad de Información en Internet
  Definir una pregunta estructurada
  Estrategia PICO (PICoR)                                                                                    JERARQUIAS DE LA EVIDENCIA
                                                                                                                 Revisión sistemática / Meta-análisis de
               Ejemplo:                                                                                          ensayos clínicos.
                                                                                                                 Ensayos clínicos aleatorios y controlados
               ¿En pacientes hipertensos, puede el
                                                                                                                 Revisión sistemática / Meta-análisis de
                  tratamiento con amlodipino o                                                                   estudios de cohortes.
                  lisinopril comparado con diuréticos                                                            Estudios de Cohortes
                  tiazídicos reducir la                                                                          Estudios de casos y controles




                                                                                                                                                                  S
                                                                                                                                                                 O
                                                                                                                 Series de casos
                  morbimortalidad cardiovascular?




                                                                                                                                                              SG
                                                                                                                 Reporte de casos
                                                                                                                 Opinión experta




                                                                                                                                                            SE
                                                                                                     13                                                                    14
  JLRV                                               Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH          JLRV               Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




         ¿Qué tipo de pregunta trata de responder?
  Tabla 1. Tipo de pregunta y estudio a localizar


  Pregunta                                          Tipo de estudio
                                                    Estudio trasversal (con Gold standard)
                                                                                                                 Estrategia de
  Diagnóstico                                       Revisión Sistemática, Guía de Práctica Clínica
                                                    (GPC)                                                        búsqueda
                                                    Estudios de Cohortes
  Etiología,
                                                    Caso-Control
  Causalidad
                                                    Revisión Sistemática, GPC


  Pronóstico
                                                    Estudios de Cohorte-Supervivencia (longitudinal)             1.   ¿Qué buscar?
                                                    Revisión Sistemática, GPC
                                                                                                                 2.   ¿Dónde buscar?
                                                                                                                 3.   ¿Cómo buscar?
  Intervención,                                     Ensayo Clínico Aleatorizado y Controlado                     4.   ¿Qué hacer con lo encontrado?
  tratamiento                                       Revisión Sistemática, GPC

                                                    Estudios de Cohortes
  Frecuencia                                        Estudio trasversal
                                                    Revisión Sistemática, GPC
                                                                                                                                                                           16
                                                                                                          JLRV               Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




  ¿Dónde buscar?
  Fuentes de información
             informació

                            Bases de datos primarias o
                            tradicionales:
                                      Recuperaremos artículos originales
                                      relacionados con el tema que nos
                                      ocupe. La valoración crítica de dichos
                                      artículos tendremos que realizarla
                                      posteriormente.
                                      Ejemplos:
                                                MEDLINE/PubMed
                                                LILACS
                                                EMBASE
                                                                                                     17
  JLRV                                               Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                                                                         3
Búsqueda eficiente de la Información Científica

                                                                          Una fuente de información conocida…




                                                                          LILACS
                                                                          Literatura Latinoamericana y del
                                                                          Caribe en Ciencias de la Salud



                                                                                                                                22
                                                                   JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




                                                              23
  JLRV          Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                              4
Búsqueda eficiente de la Información Científica



                            Si usted necesita
                            datos sobre
                            población nacional,
                            características
                            locales, etc…
                            ¿dónde buscar?




                                                          ¿Dónde buscar?
                                                          Fuentes de información
                                                                     informació
                                                                 Bases de datos secundarias:
                                                                   Contienen información médica filtrada por los
                                                                   responsables de la base, que ya han
                                                                   analizado la validez y la relevancia clínica de
                                                                   los resultados de los estudios que incluyen.
                                                                   Ejemplos:
                                                                      Biblioteca Cochrane
                                                                      TRIP Database




                                                                                                                      30
                                                          JLRV          Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                    5
Búsqueda eficiente de la Información Científica




                                                                                                                                    32
                                                                    JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




                                                                    ¿Dónde buscar?
                                                                    Fuentes de información
                                                                               informació
                                                                                Publicaciones secundarias :
                                                                                  En Inglés
                                                                                     ACP Journal Club
                                                                                     Evidence-Based Medicine
                                                                                     Bandolier
                                                                                  En Español
                                                                                     Bandolera
                                                                                     Evidencia. Actualización en la práctica
                                                                                     ambulatoria.
                                                                                     Atención Primaria Basada en la
                                                                                     Evidencia

                                                                                                                                    34
                                                                    JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




  ¿Dónde más buscar?
          má
  Otras Fuentes de información
                   informació

         Explotación de referencias                                        Estrategia de búsqueda
            Inclusión de las referencias de los estudios
            identificados como resultado (bola de nieve)
         Búsqueda manual
            Búsqueda página a página de la literatura                      1.   ¿Qué buscar?
            para la identificación de estudios relevantes.                 2.   ¿Dónde buscar?
         Contacto a expertos                                               3.   ¿Cómo buscar?
                                                                           4.   ¿Qué hacer con lo encontrado?
            Búsqueda de ensayos consultando
            directamente a expertos o productores de
            evidencia.

                                                               35                                                                   36
  JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH        JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                                  6
Búsqueda eficiente de la Información Científica




                MEDLINE/PubMed


            http://www.ncbi.nlm.nih.gov/site
            s/entrez?db=PubMed



                                                                    37
    JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




    arrhythmia: 161.296 citas

                                                                              Operadores Lógicos: “O”(OR), “Y”(AND)



                                                                                        O                                       Y
           11
                                                                               A               B                      A                 B
                                                                                       (OR)                                    (AND)




                                                                             Se incluyen                              Se recuperan
                                                                             ambos conjuntos                          si coinciden


                                                                    39                                                                       40
    JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH            JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




Arrhythmia AND ventricular: 60.916 citas                                 Arrhythmia OR ventricular: 357.290 citas




  Por defecto, si hay más de un término el operador es AND

                                                                    41                                                                       42
    JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH            JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


 XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                                          7
Búsqueda eficiente de la Información Científica
                                                                      Arrhythmia NOT ventricular: 100.380 citas

         Limitar las búsquedas

          Operador NOT ( = NO)


                   A                 B               Diferencia


                        A NOT B
                arrhythmia NOT ventricular
     trabajos que incluyan arritmia pero no ventricular

                                                                 43                                                                       44
  JLRV             Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH            JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




                                                                                 MEDLINE: Utilización de “Límites”
         Uso de (*) y (“ ”)

          * Permite búsquedas de troncos de
          palabras
             card* encontrará cardiac,
             cardiovascular, etc.

          “” buscan frases exactas.
             Anulan el mapeo automático de
             términos



                                                                 45                                                                       46
  JLRV             Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH          JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




  Agregando “Limits”(2)
                                                                                 Medline: Thesaurus MeSH vs Free
                                                                                 Text




                                                                                           Old people                  Very old

                                                                                                      elderly
                                                                                                                                    Medline
                                                                 47                                                                       48
  JLRV             Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH            JLRV              Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                                        8
Búsqueda eficiente de la Información Científica

 Medline: Thesaurus MeSH vs Free Text                               Medline: Thesaurus MeSH vs Free Text




                     AGED como MeSH                                             AGED como MeSH


           Old people                    Very old
                        elderly                                               AGED como FREE TEXT

                                                    Medline                                                      Medline
                                                               49                                                           50
  JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH        JLRV      Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




                                  Sin escribir en la
                                  casilla de
                                  búsqueda,
                                  seleccione MeSH




                                                               53                                                           54
  JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH        JLRV      Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH


XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                          9
Búsqueda eficiente de la Información Científica




                                                                                                                                     56
                                                                        JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




                                                                                Qué hacer con lo encontrado?
         Estrategia de
         búsqueda
                                                                                  LECTURA
         1.
         2.
               ¿Qué buscar?
               ¿Dónde buscar?
                                                                                  CRÍTICA
         3.    ¿Cómo buscar?
         4.    ¿Qué hacer con lo encontrado?



                                                                   57                                                                58
  JLRV               Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH        JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




         MITOS Y LEYENDAS DE LA
         BÚSQUEDA ELECTRÓNICA                                                  Conclusiones
                                                                                Defina lo que necesita encontrar
                                                                                (pregunta, diseño que mejor la
              •Todo está en las bases de datos                                  responde, nivel de evidencia)
              •En todas las bases de datos genéricas                            Elija el lugar más adecuado para
              encontraremos la misma información                                buscar. Fuente primaria o
              •Si localizamos el descriptor ya recuperaremos                    secundaria.
              toda la información                                               Utilice conectores, términos
              •Los filtros propiciaran que recuperemos todo                     controlados, límites, filtros, etc
              y que todo lo que recuperemos sea
              pertinente.
                                                                                Lea críticamente

                                                                   59



XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                               10
Búsqueda eficiente de la Información Científica

         Recomendaciones finales                                           MANOS A LA OBRA

         No sentarse a la PC sin un plan
         Escribir la búsqueda antes de iniciar
         Ni muy amplia, ni muy acotada
         Abrir un solo frente por vez y agotarlo
         En PubMed escribir todo en inglés
         Es necesario dedicarle tiempo




                                                               61                                                         62
  JLRV           Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH        JLRV    Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH




   Gracias




XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García”                                                                    11

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

La investigacion cientifica
La investigacion cientificaLa investigacion cientifica
La investigacion cientificakhiny
 
Presentación ppt ciencias experimentales
Presentación ppt ciencias experimentalesPresentación ppt ciencias experimentales
Presentación ppt ciencias experimentalesKarina Trejo
 
metodologia de investigacion
metodologia de investigacionmetodologia de investigacion
metodologia de investigacionMartiin Palomeque
 

Mais procurados (6)

La investigacion cientifica
La investigacion cientificaLa investigacion cientifica
La investigacion cientifica
 
Capítulo iv
Capítulo ivCapítulo iv
Capítulo iv
 
Presentación ppt ciencias experimentales
Presentación ppt ciencias experimentalesPresentación ppt ciencias experimentales
Presentación ppt ciencias experimentales
 
Silabo inv. iv moises
Silabo inv. iv moisesSilabo inv. iv moises
Silabo inv. iv moises
 
Tipos de Investigación
Tipos de Investigación  Tipos de Investigación
Tipos de Investigación
 
metodologia de investigacion
metodologia de investigacionmetodologia de investigacion
metodologia de investigacion
 

Destaque

IX premio cesar_uceda_inscripcion
IX premio cesar_uceda_inscripcionIX premio cesar_uceda_inscripcion
IX premio cesar_uceda_inscripcionIone Uceda
 
Caldwell 2015 Short-Term Rental Report
Caldwell 2015 Short-Term Rental Report Caldwell 2015 Short-Term Rental Report
Caldwell 2015 Short-Term Rental Report Alexandra Caldwell
 
Smart grid - report
Smart grid - reportSmart grid - report
Smart grid - reportSwetha Kaza
 
sales promotion, costumer loyalty and staff motivation: Formula Domina service
sales promotion, costumer loyalty and staff motivation: Formula Domina service sales promotion, costumer loyalty and staff motivation: Formula Domina service
sales promotion, costumer loyalty and staff motivation: Formula Domina service formuladomina
 
Be a modern developer ! #liveCoding #cloud #docker #akka #scala #amqp - at Ch...
Be a modern developer ! #liveCoding #cloud #docker #akka #scala #amqp - at Ch...Be a modern developer ! #liveCoding #cloud #docker #akka #scala #amqp - at Ch...
Be a modern developer ! #liveCoding #cloud #docker #akka #scala #amqp - at Ch...Quentin Adam
 
Crea valore con le tecnologie sociali
Crea valore con le tecnologie socialiCrea valore con le tecnologie sociali
Crea valore con le tecnologie socialiFAIR COACH
 
La gran visión del 2 de abril de 2004 en el Trono del Cielo. David Owuor
La gran visión del 2 de abril de 2004 en el Trono del Cielo. David OwuorLa gran visión del 2 de abril de 2004 en el Trono del Cielo. David Owuor
La gran visión del 2 de abril de 2004 en el Trono del Cielo. David OwuorJuan Egidio
 
Présentation Giannini Graniti
Présentation Giannini GranitiPrésentation Giannini Graniti
Présentation Giannini Granitigianninigraniti
 
Presentacion Properati
Presentacion Properati Presentacion Properati
Presentacion Properati Properati
 
Europe Code Week at Scratch2015AMS
Europe Code Week at Scratch2015AMSEurope Code Week at Scratch2015AMS
Europe Code Week at Scratch2015AMSAlessandro Bogliolo
 
Descubra el camino hacia la transformación digital (frost & sullivan) 8.16
Descubra el camino hacia la transformación digital (frost & sullivan) 8.16Descubra el camino hacia la transformación digital (frost & sullivan) 8.16
Descubra el camino hacia la transformación digital (frost & sullivan) 8.16Pedro Zevallos
 
Riesgos y Seguridad en la Red (enhanced by VisualBee)
Riesgos y Seguridad en la Red  
(enhanced by VisualBee)Riesgos y Seguridad en la Red  
(enhanced by VisualBee)
Riesgos y Seguridad en la Red (enhanced by VisualBee)Marcelo Abdala
 
2.un libro en la carta a los reyes 2011
2.un libro en la carta a los reyes 20112.un libro en la carta a los reyes 2011
2.un libro en la carta a los reyes 2011Ana Jesús
 

Destaque (20)

Reglamento temporda 6
Reglamento temporda 6Reglamento temporda 6
Reglamento temporda 6
 
IX premio cesar_uceda_inscripcion
IX premio cesar_uceda_inscripcionIX premio cesar_uceda_inscripcion
IX premio cesar_uceda_inscripcion
 
Caldwell 2015 Short-Term Rental Report
Caldwell 2015 Short-Term Rental Report Caldwell 2015 Short-Term Rental Report
Caldwell 2015 Short-Term Rental Report
 
Smart grid - report
Smart grid - reportSmart grid - report
Smart grid - report
 
sales promotion, costumer loyalty and staff motivation: Formula Domina service
sales promotion, costumer loyalty and staff motivation: Formula Domina service sales promotion, costumer loyalty and staff motivation: Formula Domina service
sales promotion, costumer loyalty and staff motivation: Formula Domina service
 
Be a modern developer ! #liveCoding #cloud #docker #akka #scala #amqp - at Ch...
Be a modern developer ! #liveCoding #cloud #docker #akka #scala #amqp - at Ch...Be a modern developer ! #liveCoding #cloud #docker #akka #scala #amqp - at Ch...
Be a modern developer ! #liveCoding #cloud #docker #akka #scala #amqp - at Ch...
 
Genielift
GenieliftGenielift
Genielift
 
Crea valore con le tecnologie sociali
Crea valore con le tecnologie socialiCrea valore con le tecnologie sociali
Crea valore con le tecnologie sociali
 
La gran visión del 2 de abril de 2004 en el Trono del Cielo. David Owuor
La gran visión del 2 de abril de 2004 en el Trono del Cielo. David OwuorLa gran visión del 2 de abril de 2004 en el Trono del Cielo. David Owuor
La gran visión del 2 de abril de 2004 en el Trono del Cielo. David Owuor
 
14059 3-286458873556
14059 3-28645887355614059 3-286458873556
14059 3-286458873556
 
Présentation Giannini Graniti
Présentation Giannini GranitiPrésentation Giannini Graniti
Présentation Giannini Graniti
 
Presentacion Properati
Presentacion Properati Presentacion Properati
Presentacion Properati
 
Europe Code Week at Scratch2015AMS
Europe Code Week at Scratch2015AMSEurope Code Week at Scratch2015AMS
Europe Code Week at Scratch2015AMS
 
Descubra el camino hacia la transformación digital (frost & sullivan) 8.16
Descubra el camino hacia la transformación digital (frost & sullivan) 8.16Descubra el camino hacia la transformación digital (frost & sullivan) 8.16
Descubra el camino hacia la transformación digital (frost & sullivan) 8.16
 
Mp Sistemas - Pymetronica
Mp Sistemas - PymetronicaMp Sistemas - Pymetronica
Mp Sistemas - Pymetronica
 
Riesgos y Seguridad en la Red (enhanced by VisualBee)
Riesgos y Seguridad en la Red  
(enhanced by VisualBee)Riesgos y Seguridad en la Red  
(enhanced by VisualBee)
Riesgos y Seguridad en la Red (enhanced by VisualBee)
 
Els paisatges agraris xavi
Els paisatges agraris xaviEls paisatges agraris xavi
Els paisatges agraris xavi
 
2.un libro en la carta a los reyes 2011
2.un libro en la carta a los reyes 20112.un libro en la carta a los reyes 2011
2.un libro en la carta a los reyes 2011
 
NVCA yearbook 2011
NVCA yearbook 2011NVCA yearbook 2011
NVCA yearbook 2011
 
Loyalty System
Loyalty SystemLoyalty System
Loyalty System
 

Semelhante a 20100601 rojas-busqueda eficiente de informacion cientifica

Investigación científica, educación virtual 1.
Investigación científica, educación virtual 1.Investigación científica, educación virtual 1.
Investigación científica, educación virtual 1.Daniela Ardaya Dorado
 
Investigación científica, educación virtual 1.
Investigación científica, educación virtual 1.Investigación científica, educación virtual 1.
Investigación científica, educación virtual 1.Daniela Ardaya Dorado
 
Medicina basada en pruebas (gestación, parto y puerperio) alicante 2013
Medicina basada en pruebas (gestación, parto y puerperio) alicante 2013Medicina basada en pruebas (gestación, parto y puerperio) alicante 2013
Medicina basada en pruebas (gestación, parto y puerperio) alicante 2013Javier González de Dios
 
Cómo sobrevivir a la medicina basada en pruebas
Cómo sobrevivir a la medicina basada en pruebasCómo sobrevivir a la medicina basada en pruebas
Cómo sobrevivir a la medicina basada en pruebasJavier González de Dios
 
Evidencia científica
Evidencia científica Evidencia científica
Evidencia científica Yasna Moyano
 
Clase 1_Intrudución Investigación en Enfermería.pdf
Clase 1_Intrudución  Investigación en Enfermería.pdfClase 1_Intrudución  Investigación en Enfermería.pdf
Clase 1_Intrudución Investigación en Enfermería.pdfMaritzaGallegos5
 
Triptico diploma etica 2011 ambos lados
Triptico diploma etica  2011 ambos ladosTriptico diploma etica  2011 ambos lados
Triptico diploma etica 2011 ambos ladosSSMN
 
Fuentes de información para la selección de medicamentos_parte1
Fuentes de información para la selección de medicamentos_parte1Fuentes de información para la selección de medicamentos_parte1
Fuentes de información para la selección de medicamentos_parte1Cecilia Calvo Pita
 
Programa de introduçao ao estudo da medicina
Programa de introduçao ao estudo da medicinaPrograma de introduçao ao estudo da medicina
Programa de introduçao ao estudo da medicinajuliocesarbispo
 
Cómo sobrevivir a la Pediatría basada en la evidencia... y no morir en el int...
Cómo sobrevivir a la Pediatría basada en la evidencia... y no morir en el int...Cómo sobrevivir a la Pediatría basada en la evidencia... y no morir en el int...
Cómo sobrevivir a la Pediatría basada en la evidencia... y no morir en el int...Javier González de Dios
 
Guias practica-clinica
Guias practica-clinicaGuias practica-clinica
Guias practica-clinicaCarlos Arce
 
33074856 guia-de-buena-practica-en-el-tratamiento-del-autismo
33074856 guia-de-buena-practica-en-el-tratamiento-del-autismo33074856 guia-de-buena-practica-en-el-tratamiento-del-autismo
33074856 guia-de-buena-practica-en-el-tratamiento-del-autismoFATIMAMI
 

Semelhante a 20100601 rojas-busqueda eficiente de informacion cientifica (20)

Investigación científica, educación virtual 1.
Investigación científica, educación virtual 1.Investigación científica, educación virtual 1.
Investigación científica, educación virtual 1.
 
Investigación científica, educación virtual 1.
Investigación científica, educación virtual 1.Investigación científica, educación virtual 1.
Investigación científica, educación virtual 1.
 
Metodos 1, unidad 4
Metodos 1, unidad 4Metodos 1, unidad 4
Metodos 1, unidad 4
 
Medicina basada en pruebas (gestación, parto y puerperio) alicante 2013
Medicina basada en pruebas (gestación, parto y puerperio) alicante 2013Medicina basada en pruebas (gestación, parto y puerperio) alicante 2013
Medicina basada en pruebas (gestación, parto y puerperio) alicante 2013
 
Metodologiadelainvestigacin 100113192450-phpapp01
Metodologiadelainvestigacin 100113192450-phpapp01Metodologiadelainvestigacin 100113192450-phpapp01
Metodologiadelainvestigacin 100113192450-phpapp01
 
Ciencia
CienciaCiencia
Ciencia
 
Cómo sobrevivir a la medicina basada en pruebas
Cómo sobrevivir a la medicina basada en pruebasCómo sobrevivir a la medicina basada en pruebas
Cómo sobrevivir a la medicina basada en pruebas
 
Presentación enfermería basada en la evidencia
Presentación enfermería basada en la evidenciaPresentación enfermería basada en la evidencia
Presentación enfermería basada en la evidencia
 
Evidencia científica
Evidencia científica Evidencia científica
Evidencia científica
 
Investigación enfermería
Investigación enfermeríaInvestigación enfermería
Investigación enfermería
 
Estrategias para la búsqueda bibliográfica: terminos, recursos y evaluación d...
Estrategias para la búsqueda bibliográfica: terminos, recursos y evaluación d...Estrategias para la búsqueda bibliográfica: terminos, recursos y evaluación d...
Estrategias para la búsqueda bibliográfica: terminos, recursos y evaluación d...
 
Clase 1_Intrudución Investigación en Enfermería.pdf
Clase 1_Intrudución  Investigación en Enfermería.pdfClase 1_Intrudución  Investigación en Enfermería.pdf
Clase 1_Intrudución Investigación en Enfermería.pdf
 
Triptico diploma etica 2011 ambos lados
Triptico diploma etica  2011 ambos ladosTriptico diploma etica  2011 ambos lados
Triptico diploma etica 2011 ambos lados
 
Fuentes de información para la selección de medicamentos_parte1
Fuentes de información para la selección de medicamentos_parte1Fuentes de información para la selección de medicamentos_parte1
Fuentes de información para la selección de medicamentos_parte1
 
Programa de introduçao ao estudo da medicina
Programa de introduçao ao estudo da medicinaPrograma de introduçao ao estudo da medicina
Programa de introduçao ao estudo da medicina
 
LA INVESTIGACION.pptx
LA INVESTIGACION.pptxLA INVESTIGACION.pptx
LA INVESTIGACION.pptx
 
Cómo sobrevivir a la Pediatría basada en la evidencia... y no morir en el int...
Cómo sobrevivir a la Pediatría basada en la evidencia... y no morir en el int...Cómo sobrevivir a la Pediatría basada en la evidencia... y no morir en el int...
Cómo sobrevivir a la Pediatría basada en la evidencia... y no morir en el int...
 
Guias practica-clinica
Guias practica-clinicaGuias practica-clinica
Guias practica-clinica
 
Guia tratamiento tea
Guia tratamiento teaGuia tratamiento tea
Guia tratamiento tea
 
33074856 guia-de-buena-practica-en-el-tratamiento-del-autismo
33074856 guia-de-buena-practica-en-el-tratamiento-del-autismo33074856 guia-de-buena-practica-en-el-tratamiento-del-autismo
33074856 guia-de-buena-practica-en-el-tratamiento-del-autismo
 

Mais de jimmyfavian

GuíA De PráCtica ClíNica En DepresióN Ultcorreg
GuíA De PráCtica ClíNica En DepresióN UltcorregGuíA De PráCtica ClíNica En DepresióN Ultcorreg
GuíA De PráCtica ClíNica En DepresióN Ultcorregjimmyfavian
 
Hoja De Vida De Microsoft Word (4)
Hoja De Vida De Microsoft Word (4)Hoja De Vida De Microsoft Word (4)
Hoja De Vida De Microsoft Word (4)jimmyfavian
 
Hoja De Vida De Hernan Cabeza Lopez
Hoja De Vida De Hernan Cabeza LopezHoja De Vida De Hernan Cabeza Lopez
Hoja De Vida De Hernan Cabeza Lopezjimmyfavian
 
Presentación Tema 12
Presentación Tema 12Presentación Tema 12
Presentación Tema 12jimmyfavian
 
Gestión De La Formación Especializada ( I)
Gestión De La  Formación  Especializada ( I)Gestión De La  Formación  Especializada ( I)
Gestión De La Formación Especializada ( I)jimmyfavian
 
Presentación Tema 11
Presentación Tema 11Presentación Tema 11
Presentación Tema 11jimmyfavian
 
Dirección Videos Presentación 9
Dirección Videos Presentación 9Dirección Videos Presentación 9
Dirección Videos Presentación 9jimmyfavian
 
Presentación Tema 10
Presentación Tema 10Presentación Tema 10
Presentación Tema 10jimmyfavian
 
Presentación Tema 9
Presentación Tema 9Presentación Tema 9
Presentación Tema 9jimmyfavian
 
Presentación Tema 8
Presentación Tema 8Presentación Tema 8
Presentación Tema 8jimmyfavian
 
Presentación Tema 7
Presentación Tema 7Presentación Tema 7
Presentación Tema 7jimmyfavian
 
Gestión De La Formación Especializada ( I)
Gestión De La  Formación  Especializada ( I)Gestión De La  Formación  Especializada ( I)
Gestión De La Formación Especializada ( I)jimmyfavian
 
Gestión De La Formación Especializada ( I)
Gestión De La  Formación  Especializada ( I)Gestión De La  Formación  Especializada ( I)
Gestión De La Formación Especializada ( I)jimmyfavian
 
PresentacióN Tema 5 6
PresentacióN Tema 5 6PresentacióN Tema 5 6
PresentacióN Tema 5 6jimmyfavian
 
Presentación Tema 3 4
Presentación Tema 3 4Presentación Tema 3 4
Presentación Tema 3 4jimmyfavian
 
Presentación Tema 2 3 4
Presentación Tema 2 3 4Presentación Tema 2 3 4
Presentación Tema 2 3 4jimmyfavian
 
Presentación Tema 1
Presentación Tema 1Presentación Tema 1
Presentación Tema 1jimmyfavian
 
Tema 2 3 4 Documento 3 La Transición Demográfica En Perú
Tema 2 3 4  Documento 3  La Transición Demográfica En  PerúTema 2 3 4  Documento 3  La Transición Demográfica En  Perú
Tema 2 3 4 Documento 3 La Transición Demográfica En Perújimmyfavian
 

Mais de jimmyfavian (20)

Quotidiano201
Quotidiano201Quotidiano201
Quotidiano201
 
GuíA De PráCtica ClíNica En DepresióN Ultcorreg
GuíA De PráCtica ClíNica En DepresióN UltcorregGuíA De PráCtica ClíNica En DepresióN Ultcorreg
GuíA De PráCtica ClíNica En DepresióN Ultcorreg
 
Hoja De Vida De Microsoft Word (4)
Hoja De Vida De Microsoft Word (4)Hoja De Vida De Microsoft Word (4)
Hoja De Vida De Microsoft Word (4)
 
Hoja De Vida De Hernan Cabeza Lopez
Hoja De Vida De Hernan Cabeza LopezHoja De Vida De Hernan Cabeza Lopez
Hoja De Vida De Hernan Cabeza Lopez
 
Presentación Tema 12
Presentación Tema 12Presentación Tema 12
Presentación Tema 12
 
Gestión De La Formación Especializada ( I)
Gestión De La  Formación  Especializada ( I)Gestión De La  Formación  Especializada ( I)
Gestión De La Formación Especializada ( I)
 
Presentación Tema 11
Presentación Tema 11Presentación Tema 11
Presentación Tema 11
 
Dirección Videos Presentación 9
Dirección Videos Presentación 9Dirección Videos Presentación 9
Dirección Videos Presentación 9
 
Presentación Tema 10
Presentación Tema 10Presentación Tema 10
Presentación Tema 10
 
Presentación Tema 9
Presentación Tema 9Presentación Tema 9
Presentación Tema 9
 
Presentación Tema 8
Presentación Tema 8Presentación Tema 8
Presentación Tema 8
 
Presentación Tema 7
Presentación Tema 7Presentación Tema 7
Presentación Tema 7
 
Gestión De La Formación Especializada ( I)
Gestión De La  Formación  Especializada ( I)Gestión De La  Formación  Especializada ( I)
Gestión De La Formación Especializada ( I)
 
Gestión De La Formación Especializada ( I)
Gestión De La  Formación  Especializada ( I)Gestión De La  Formación  Especializada ( I)
Gestión De La Formación Especializada ( I)
 
Remuneraciones
RemuneracionesRemuneraciones
Remuneraciones
 
PresentacióN Tema 5 6
PresentacióN Tema 5 6PresentacióN Tema 5 6
PresentacióN Tema 5 6
 
Presentación Tema 3 4
Presentación Tema 3 4Presentación Tema 3 4
Presentación Tema 3 4
 
Presentación Tema 2 3 4
Presentación Tema 2 3 4Presentación Tema 2 3 4
Presentación Tema 2 3 4
 
Presentación Tema 1
Presentación Tema 1Presentación Tema 1
Presentación Tema 1
 
Tema 2 3 4 Documento 3 La Transición Demográfica En Perú
Tema 2 3 4  Documento 3  La Transición Demográfica En  PerúTema 2 3 4  Documento 3  La Transición Demográfica En  Perú
Tema 2 3 4 Documento 3 La Transición Demográfica En Perú
 

20100601 rojas-busqueda eficiente de informacion cientifica

  • 1. Búsqueda eficiente de la Información Científica Calidad de Información en Internet Medicina basada en evidencias Intuición (olfato clínico) Principios Básicos Uso de las mejores + Experiencia evidencias BUSQUEDA EFICIENTE DE científicas profesional disponibles INFORMACIÓN CIENTÍFICA 01 de junio, 2010 + XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” Curso Pre-Congreso Sentido común Búsqueda bibliográfica en Investigación y Docencia Dr. José Luis Rojas jose.rojas@upch.pe Unidad de Epidemiología Clínica Facultad de Medicina Alberto Hurtado 1 2 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH Calidad de Información en Internet SESGO DE PUBLICACION Estrategia de º Pequeños estudios que no º Pequeños estudios o de mala muestran efectos beneficiosos calidad metodológica búsqueda 1. ¿Qué buscar? 2. ¿Dónde buscar? 3. ¿Cómo buscar? 4. ¿Qué hacer con lo encontrado? SESGO DE PUBLICACION SESGO DE PUBLICACION AUSENCIA DE SESGO DE PUBLICACION Ausencia de estudios que Estudios pequeños o de mala no muestran efectos calidad metodológica beneficiosos BMJ VOLUME 323 14 JULY 2001, 101-5 http://www.bmj.com/cgi/reprint/323/7304/101 3 4 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH ¿Qué buscar? Qué Estrategia de Definir una pregunta estructurada búsqueda Estrategia PICO (PICoR) Otras estrategias 1. ¿Qué buscar? 2. ¿Dónde buscar? 3. ¿Cómo buscar? 4. ¿Qué hacer con lo encontrado? 5 6 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 1
  • 2. Búsqueda eficiente de la Información Científica Definir una pregunta estructurada Estrategia PICO (PICoR) Paciente Definir el problema de salud. Sea Paciente o población o problema cuidadoso con las definiciones que de interés: dependen de: ¿Podría describir un grupo de pacientes Tiempo similar al que me interesa? Lugar Intervención a considerar: Tecnología ¿Cuál es la principal intervención que quiero llevar a cabo? Ejemplo: Criterios diagnósticos establecidos en 1994 no podrian haber Comparación: sido usado antes. El elevado costo o test ¿Qué otras opciones existen? recientes podrían no hacerlo disponible Outcome o resultado: en algunos lugares. 7 8 JLRV ¿QuéUnidad de Epidemiología Clínica FMAH -paciente? esperamos que le suceda al UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH Paciente Intervención Defina la población y sus características: Defina la intervención (en caso de Edad fármacos): Sexo Preparación del Fármaco Raza Vía de administración Otros fatores que podrían hacer Dosis responder diferente a la intervención. Duración Procedencia de los pacientes (hospital, Frecuencia comunidad, etc) Sea cuidadoso en no excluir estudio que podrían ser relevantes para su objetivo 9 10 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH Comparación Resultados Defina contra qué se comparará la Considerar: intervención: Cómo serán medidos los resultados Placebo Cuándo deberían ser medidos Nada Cuáles son los resultados más Algún otro tratamiento importantes Tanto malos como buenos resultados Considere si los resultados se afectan cuando cambian las definiciones de tiempo y lugar 11 12 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 2
  • 3. Búsqueda eficiente de la Información Científica Calidad de Información en Internet Definir una pregunta estructurada Estrategia PICO (PICoR) JERARQUIAS DE LA EVIDENCIA Revisión sistemática / Meta-análisis de Ejemplo: ensayos clínicos. Ensayos clínicos aleatorios y controlados ¿En pacientes hipertensos, puede el Revisión sistemática / Meta-análisis de tratamiento con amlodipino o estudios de cohortes. lisinopril comparado con diuréticos Estudios de Cohortes tiazídicos reducir la Estudios de casos y controles S O Series de casos morbimortalidad cardiovascular? SG Reporte de casos Opinión experta SE 13 14 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH ¿Qué tipo de pregunta trata de responder? Tabla 1. Tipo de pregunta y estudio a localizar Pregunta Tipo de estudio Estudio trasversal (con Gold standard) Estrategia de Diagnóstico Revisión Sistemática, Guía de Práctica Clínica (GPC) búsqueda Estudios de Cohortes Etiología, Caso-Control Causalidad Revisión Sistemática, GPC Pronóstico Estudios de Cohorte-Supervivencia (longitudinal) 1. ¿Qué buscar? Revisión Sistemática, GPC 2. ¿Dónde buscar? 3. ¿Cómo buscar? Intervención, Ensayo Clínico Aleatorizado y Controlado 4. ¿Qué hacer con lo encontrado? tratamiento Revisión Sistemática, GPC Estudios de Cohortes Frecuencia Estudio trasversal Revisión Sistemática, GPC 16 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH ¿Dónde buscar? Fuentes de información informació Bases de datos primarias o tradicionales: Recuperaremos artículos originales relacionados con el tema que nos ocupe. La valoración crítica de dichos artículos tendremos que realizarla posteriormente. Ejemplos: MEDLINE/PubMed LILACS EMBASE 17 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 3
  • 4. Búsqueda eficiente de la Información Científica Una fuente de información conocida… LILACS Literatura Latinoamericana y del Caribe en Ciencias de la Salud 22 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH 23 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 4
  • 5. Búsqueda eficiente de la Información Científica Si usted necesita datos sobre población nacional, características locales, etc… ¿dónde buscar? ¿Dónde buscar? Fuentes de información informació Bases de datos secundarias: Contienen información médica filtrada por los responsables de la base, que ya han analizado la validez y la relevancia clínica de los resultados de los estudios que incluyen. Ejemplos: Biblioteca Cochrane TRIP Database 30 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 5
  • 6. Búsqueda eficiente de la Información Científica 32 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH ¿Dónde buscar? Fuentes de información informació Publicaciones secundarias : En Inglés ACP Journal Club Evidence-Based Medicine Bandolier En Español Bandolera Evidencia. Actualización en la práctica ambulatoria. Atención Primaria Basada en la Evidencia 34 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH ¿Dónde más buscar? má Otras Fuentes de información informació Explotación de referencias Estrategia de búsqueda Inclusión de las referencias de los estudios identificados como resultado (bola de nieve) Búsqueda manual Búsqueda página a página de la literatura 1. ¿Qué buscar? para la identificación de estudios relevantes. 2. ¿Dónde buscar? Contacto a expertos 3. ¿Cómo buscar? 4. ¿Qué hacer con lo encontrado? Búsqueda de ensayos consultando directamente a expertos o productores de evidencia. 35 36 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 6
  • 7. Búsqueda eficiente de la Información Científica MEDLINE/PubMed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/site s/entrez?db=PubMed 37 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH arrhythmia: 161.296 citas Operadores Lógicos: “O”(OR), “Y”(AND) O Y 11 A B A B (OR) (AND) Se incluyen Se recuperan ambos conjuntos si coinciden 39 40 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH Arrhythmia AND ventricular: 60.916 citas Arrhythmia OR ventricular: 357.290 citas Por defecto, si hay más de un término el operador es AND 41 42 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 7
  • 8. Búsqueda eficiente de la Información Científica Arrhythmia NOT ventricular: 100.380 citas Limitar las búsquedas Operador NOT ( = NO) A B Diferencia A NOT B arrhythmia NOT ventricular trabajos que incluyan arritmia pero no ventricular 43 44 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH MEDLINE: Utilización de “Límites” Uso de (*) y (“ ”) * Permite búsquedas de troncos de palabras card* encontrará cardiac, cardiovascular, etc. “” buscan frases exactas. Anulan el mapeo automático de términos 45 46 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH Agregando “Limits”(2) Medline: Thesaurus MeSH vs Free Text Old people Very old elderly Medline 47 48 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 8
  • 9. Búsqueda eficiente de la Información Científica Medline: Thesaurus MeSH vs Free Text Medline: Thesaurus MeSH vs Free Text AGED como MeSH AGED como MeSH Old people Very old elderly AGED como FREE TEXT Medline Medline 49 50 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH Sin escribir en la casilla de búsqueda, seleccione MeSH 53 54 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 9
  • 10. Búsqueda eficiente de la Información Científica 56 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH Qué hacer con lo encontrado? Estrategia de búsqueda LECTURA 1. 2. ¿Qué buscar? ¿Dónde buscar? CRÍTICA 3. ¿Cómo buscar? 4. ¿Qué hacer con lo encontrado? 57 58 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH MITOS Y LEYENDAS DE LA BÚSQUEDA ELECTRÓNICA Conclusiones Defina lo que necesita encontrar (pregunta, diseño que mejor la •Todo está en las bases de datos responde, nivel de evidencia) •En todas las bases de datos genéricas Elija el lugar más adecuado para encontraremos la misma información buscar. Fuente primaria o •Si localizamos el descriptor ya recuperaremos secundaria. toda la información Utilice conectores, términos •Los filtros propiciaran que recuperemos todo controlados, límites, filtros, etc y que todo lo que recuperemos sea pertinente. Lea críticamente 59 XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 10
  • 11. Búsqueda eficiente de la Información Científica Recomendaciones finales MANOS A LA OBRA No sentarse a la PC sin un plan Escribir la búsqueda antes de iniciar Ni muy amplia, ni muy acotada Abrir un solo frente por vez y agotarlo En PubMed escribir todo en inglés Es necesario dedicarle tiempo 61 62 JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH JLRV Unidad de Epidemiología Clínica FMAH - UPCH Gracias XXVIII Jornadas Institucionales “Eduardo Bernal García” 11