A Península Ibérica durante a Idade Media. Os reinos cristiáns
El descubrimiento de América
1. Tema 9
Os grandes descubrimentos xeográficos
Por: Jaime Irisarri Izquierdo
Yago Radziunas Salinas
Diego Neira Pena
2ºA
2. Índice
1…………………………………...Título
2…………………………………..índice
3,6,7………….…………….....As grandes viaxes marítimas
4,5……………………………....O progreso da navegación
8…………………………………..Os erros de Colón
9,10,11,12………………….....Castela descubre un novo continente
13………………………………....Como se cofirmou que a Terra era redon
14………………………………....A primeira volta ao mundo
15,16,17,18…………………...Civilizacións precolombinas
19,20,21,22,23…………...A conquista e organización do Imperio america
24,25,26,27,28…………A colonización da América Española
29………………………………….Fin
3. As grandes viaxes marítimas
1.1 Os obxectivos das grandes viaxes
Na Idade Media, o comercio
A RUTA DA SEDA
europeo con Oriente (seda,
especias) realizábase a través
da ruta da seda; que percorría
o Mediterráneo, chegaba a
Constantinopla e atravesaba
Asia central.
En 1453, os turcos
conquistaron Constantinopla e
obstaculizaron as vías
tradicionáis de comercio; polo
que os europeos víronse
obrigados a explorar novas
rutas comerciais.
4. O progreso da navegación
A cartografía desenvolveuse grazas aos portolanos (cartas
marítimas que detallaban as costas e os portos) ademáis
de:
Compás
Temón
Astrolabio
6. As grandes viaxes marítimas
1.2. As expedicións portuguesas
Os portugueses foron os primeiros en
navegar polo sur do Océano Atlántico;
abrindo novas rutas:
-A ruta africana:
Navegaban cara ao Oeste, e
atopáronse coas Illas
Madeira (1418) e as Azores
(1431). Máis tarde, chegaron
ao Golfo de Guinea (1460)
onde estableceron colonias
comerciais para obter ouro,
marfil e escravos.
Máis adiante, Bartolomeu
Dias chegou ata o cabo Boa
Esperanza ou das Tormentas
(1488).
7. As grandes viaxes marítimas
1.2. As expedicións portuguesas
-A ruta da India:
Feita por Vasco de Gama. El
alcanzou a costa
meridionalda India en 1498.
A chegada ao porto de
Calicut abriu a expedición
cara as Illas Molucas ou das
Especias.
No século XV, os
portugueses tiveron o
monopolio do comercio da
seda e das especias con
Europa.
8. Os erros de Colón
Os erros de colón
Cando Colón ideou a súa primeira viaxe, baseábase nos coñecementos
xeográficos e astrónomicos máis avanzados da época. Deste xeito Colón
baseouse en dúas grandes ideas:
1.A circunferencia da Terra: No século III a.C. Eratóstenes estableceu
un método para calcular a circunferencia da Terra. No entanto, as
medicións efectuadas en séculos posteriores demostraron que a
circunferencia da Terra era un 25% menor da que ten realmente.
2.A crenza de que había un único océano entre Europa e Asia; segundo os
informes elaborados polo matemático Florentino Toscanelli no século XV.
Ao ignorar a existencia do continente americano. Colón pensou que
navegando desde Europa cara ao Oeste se alcanzarían as Indias.
9. Castela descobre un novo continente
2.1. O proxecto de Colón
A idea de Cristovo Colón era
chegar a Asia en barco polo
Oeste para non tardar tanto
como se tardaba costeando
África.
El xa sabía que a Terra era
redonda, pero non sabía
exactamente as súas
dimensións nin que se ía
atopar con América de por
medio.
Grazas a este “fallo”,
sabemos, desde o siglo XV,
da existencia de Ámerica.
10. Castela descobre un novo continente
2.2. As catro viaxes colombianas
A primeira expedición saiu do porto de Palos o 3 de Agosto
de 1492. Estaba formada por unha nave (A Sta. María) e
dúas carabelas (a Pinta e a Niña) con 105 mariñeiros.
Despóis dunha escala nas Illas Canarias continuaron a ruta
do Atlántico, e o 12 de Outubro de 1492 avistaron, por 1ª
vez, terras americanas.
Era unha illa que os indíxenas chamaban como Guanahaní.
Colón bautizouna como San Salvador.
Nos meses seguintes exploraron Cuba, e a illa que Colón
chamou A Española (actuais Haití e República Dominicana) a
comezos de 1493, o groso da expedición regresou a España
con dúas nave, dado que a Sta. María naufragou.
11. Castela descobre un novo continente
2.2.2. As outras viaxes de Colón A segunda expedición saíu en
Setembro de 1493. Estaba
formada por 17 buques e máis de
1200 homes.
A terceira viaxe (1498), Colón
seguiu explorando o Mar das
Antillas, chegou á illa de
Trinidade e á desembocadura do
río Orinoco.
Na súa cuarta viaxe (1502)
percorreu as costas de América
Central.
Cando Colón morreu, en 1506,
seguía convencido de que as
terras que descubrira pertencían
ao continente Asiático.
12. Castela descobre un novo continente
2.3. A repartición entre Castela e Portugal
Seguindo a costume da
época, os Reis Católicos
solicitáronlle ao Papa que
lles concedese a soberanía
dos territorios
descubertos por Colón,
para exploralos e
evanxelizalos.
Para evitar conflitos con
Portugal, asinouse o
Tratado de Tordesillas
(1494), que establecía
as zonas de influencia de
cada imperio.
13. Como se confirmou que a Terra era
redonda
O descubrimento do Océano Pacífico
En 1513, o explorador estremeño Vasco
Nuñez de Balboa organizou unha expedición
que atravesou o istmo de Panamá a pé. Alí
descubriron un novo oceáno (O Pacífico) , ao
que chamaron Mar do Sur.
O navegante italiano Américo
Vespucio percorreu as costas do
Novo Mundo en diversas
expedicións a comezos do século
XVI. Foi o primeiro europeo que
defendeu que os territorios
descubertos por Colón non
formaban parte de Asia e
constituía un novo continente.
Nesa época, os planisferios e
mapas comenzaron a denominar
América ao novo continente na
súa honra.
14. A primeira volta ao mundo
A primeira volta ao mundo
•
•
•
•
En 1519 organizouse unha expedición ao servizo da Coroa Castelá, encabezada
polo portugués Fernando de Magalláns e composta por 5 naves e 250
mariñeiros. O seu obxectivo era atopar un paso marítimo que cominicase o
océano Atlántico co Pacífico e que permitise chegar ás illas das Especias
navegando sempre cara ao Oeste.
As naves levantaron áncoras da Sevilla, penetraron no Atlántico, bordearon a
costa de América de Sur e atoparon o estreito que daba paso ao Océano
Pacífico, bautizado con ese nome pola quietude das suás augas. A expedición
continuou cara ó Oeste, chegou ás Illas das Marianas e, posteriormente, ás
illas Filipinas.
Magalláns morre alí, intentando someter aos indíxenas ao cristianismo. O seu
capitán, o guipuscoano Juan Sebastian Elcano asumiu o mando da expedicióne
tomo o camiño de regreso, na nave Victoria.
Logo de tres anos de navegación , a expedición conseguiu dar a primeira volta
ao mundo e quedou demostrado que a Terra é redonda e que o diámetro era
maior co que pensara Colón.
15. As civilizacións precolombinas
Antes de que chegara
Colón, en América
habitaban varios pobos,
cunha cultura moi
desenvolta e un modo de
vida bastante avanzado.
Non coñecían a roda nin
tiñan animais de tiro,
pero, aínda así, cultivaban
moito millo; polo que eran
coñecidos tamén como as
“civilizacións do millo”.
16. As civilizacións precolombinas
3.2. Maias:
– Civilización que se espallou polo sur
da Península do Iucatán (América
Central), entre os séculos V e XV.
– Eran agricultores que vivían do
cultivo do millo.
– Posuían avanzados coñecementos de
astronomía e matemáticas.
– Construíron impresionantes
pirámides-templo e palacios.
Á chegada dos españois, esta
civilización case desaparecera, por
causas que se descoñecen.
17. As civilizacións precolombinas
3.3 Os Aztecas
– Os Aztecas dominaron o fértil val
de México, entre os anos 1200 e
1519, data da chegada dos
españois.
– Foron un pobo guerreiro e
conquistaron un grande imperio.
Con capital en Tenochtitlán.
– Os poderes político e relixioso
residían en mans dun emperador.
– As súas principais actividades
económicas eran a agricultura e o
comercio, e levantaron grandes
templos en forma de pirámide.
18. As civilizacións precolombinas
3.4. Os Incas
– Esta civilización desenvolveuse en
América do Sur entre os anos 1100 e
1532, cando foi conquistada.
– Os Incas crearon un imperio cuxo centro
estaba en Cuzco, e se extendía cara ao
Norte ata Quito e cara ao Sur ata Chile.
– Eran un pobo de agricultores, que crearon
un sistema de socalcos para poder
cultivar nas ladeiras das montañas.
– Estaban gobernados por un emperador,
considerado coma un Deus (fillo do sol).
– Construíron impresionantes fortalezas de
pedra, coma o Machu Picchu.
19. Conquista e organización do
Imperio Americano
A conquista por parte da Coroa de Castela foi unha empresa rápida
pola superioridade militar e científica dos conquistadores, polo seu
afán de riqueza e polas loitas internas entre os indíxenas.
4.1. As grandes conquistas e
expedicións
A conquista do territorio americano
iniciouse no Caribe en 1511, a conquista
de todas as grandes illas (Cuba, San
Salvador, A Española) concluíra
practicamente.
20. Conquista e organización do
Imperio Americano
4.1.2 A conquista de México.
En 1518 partiu de Cuba unha expedición dirixida
polo extremeño Hernán Cortés, que
desembarcou en territorio mexicano, habitado
polos aztecas, onde fundou a cidade de
Veracruz.Dominou aos aztecas segundo ía
avanzando cara ao interior, e estableceuse na
sú capital Tenochtitlán, e tomou como refén o
seu emperador Moctezuma.
A partir daquela, todos os territorios aztecas
quedaron incorporados ao Imperio hispano.
Desde esa zona patiron expedicións que
dominaron a península do Iucatán e as actuais
Guatemala (1523) e Honduras (1524).
21. Conquista e organización do
Imperio Americano
4.1.2. A conquista de Perú
En 1531, Francisco Pizarro, tamén
extremeño, dirixiu a conquista do imperio
inca, xunto a Diego de Almagro.
A expedición aproveitou os enfrontamentos
entre os incas para impoñerse. Unha das
batalla máis sanguentas foi a de Cajamarca
(1532), na que morreron moitos indíxenas.
Ao ano seguinte, o emperador inca
Atahualpa foi axusticiado e, seguidamente,
os conquistadores tomaron Cuzco.
22. Conquista e organización do
Imperio Americano
4.1.3. Outros territorios
Na mesma época, Nuñez Cabeza de
Vaca explorou Florida, Texas e
California, en América do Norte.
Diego de Almagro e Pedro de
Valdivia conquistaron Chile;
Francisco de Orellana percorreu o
Amazonas e Juan de Garay fundou
Santa Fe e Bos Aires (Arxentina).
No Océano Pacífico, os
guipuscoanos Miguel López de
Legazpi e Andrés de Urdaneta
conquistaron as Illas Filipinas, que
foran bautizadas en honor ao
infante Filipe fillo de Carlos I.
23. Conquista e organización do
Imperio Americano
4.2. A organización do Imperio
americano
Os territorios conquistados foron incorporados á
Coroa de Castela, que financiara o descubrimento
e propiciara a súa colonización. De maneira
inmediata, introducironse neles a lingua, a cultura
e, especialmente, a relixión e mais as leis de
Castela.
Fundáronse dous vicerreinados: Nova
España( sobre todo América Central) e Perú
( Sudámerica ata Patagonia).
Tamén se instaurou un servizo de xustiza e
creouse o Consello de Indias,que se encargaba dos
asuntos americano, asesorabao rei neles, e
redactaba as leis específicas dos territorios
conquistados.
24. A colonización da América
Española
Os novos territorios americanos
supuxeron unha importante
fonte de ingrasos para
Castela, e, especialmente,
para a Coroa; que percibía o
20% de todas as riquezas
etransaccións comerciais con
América (tributo do 5º real).
25. A colonización da América
Española
5.1. A explotación dos recursos
A Coroa repartiu terras americanas entre os colonizadores, e para
cultivalas estableceu o sistema de encomenda.
Consisitía en asignarlle a un colono un grupo de indíxenas, obrigados a
traballar para el e pagarlle tributos, a cambio de recibir instrucción
relixiosa, protección e alimentos.
A gran cantidade de ouro e prata atopada en América, fixo necesarias
unhas normas para a súa explotación e comercialización.
As minas eran propiedade real e a Coroa concedía a súa explotación a
cambio da quinta parte do mineral extraído.
A partir de 1540, cando comezaron a se extraer grandes contidades
de prata das minas de México e de Bolivia, estableceuse o sistema de
mitas(que obrigaba aos indíxinas, mediante un sorteo entre a poboación,
a desprazarse dos seu lugares de orixe para traballar nas minas).
26. A colonización da América
Española
5.1. A explotación dos recursos (cont.)
A encomenda e a mita foron as fórmulas empregadas para a explotación
da man de obra indíxena. Algunhas voces, especialmente a do frei
Bartolomé de las Casas, E denunciaron a reiterada explotación dos
indios por parte dos colonizadores.
Para evitar os abusos dos colonos, a Coroa promulgou as Leis das Indias
(1542), que prohibiron a escravización dos indíxenas e os recoñeceu
coma súbditos directos.
27. A colonización da América
Española
5.2. O comercio americano
España exportaba cara América:
-Vacas, ovellas, cabalos, aceite, vide, manufactura e armas.
America exportaba cara España:
-Ouro, Prata, millo, cacao; productos non coñecidos en Europa.
O tranporte realizabase en barcos, que partian desde Sevilla e
chegaban a Veracruz e outros portos. Cruzaman o itsmo de Panamá en
caravanas, e unha vez no pacifico, embarcaban de novo cara Perú.
Nas cidades portuarias organizabanse grandes feiras, onde os
productos valian ata 20 veces máis que en Sevilla.
28. A colonización da América
Española
5.3. A sociedade colonial
O poder político-económico atopabase en mans dos colonizadores
españois.
Os crioulos, descendentes dos colonizadores con indios, a finais do
século XVI xa eran medio millón de persoas.
A maioría da poboación eran amerindios. Tamén foron numerosos os
mestizos, fillos de indíxenas e españois. Nas zonas onde a man de obra
era escasa, introducironse escravos negros procedentes de África.
En zonas como as Antillas, a poboación indíxena case desapareceu,
debido a ausencia de defensas contra as enfermidades europeas.