1. geschiedenis
Gemaakt: Eline en Roan

2. Humanisme en renaissance
• In de 15e en 16e eeuw vond in Europa een
revolutie van het denken plaats. Geleerden uit
die tijd omschreven zichzelf als: humanistae.
Voor Renaissancehumanisten was de hoogst
ontwikkelde cultuur tot dan toe, de Oudheid.
Het woord Renaissance verwijst naar het
'opnieuw geboren worden' van de Oudheid na
de 'donkere' Middeleeuwen. Pas in de 19de
eeuw omschreef men de periode als
Renaissancehumanisme.

3. Maarten Luther
• Maarten Luther was een groot voorstander van de
scheiding van kerk en staat. Johannes Calvijn was juist
tegen deze scheiding. Maarten Luther en Johannes Calvijn
hadden beiden wel kritiek op de katholieke kerk. Beiden
waren er van overtuigd dat de kerk hervormd moest
worden. Er waren teveel onheilige gebruiken de kerk
binnengeslopen. Eén van de meest onheilige gebruiken was
de zogenaamde aflaathandel. Hierbij konden volgens de
katholieke kerk gelovige mensen een plaats in de hemel
kopen. Een lucratieve zaak. Luther wilde het model van
hiërarchie van de katholieke kerk zoveel mogelijk in takt
laten, maar Calvijn was voorstander van een kerk die van
onderuit was opgebouwd. Daarbij moesten de plaatselijke
kerken veel gezag.

5. Johannes Calvijn
• Van alle theologen die zijn voortgekomen uit de reformatie
heeft niemand zo'n grote invloed gehad als Johannes
Calvijn. Het geloof, denken en leven van zowel
reformatorische christenen als van evangelischen is blijvend
beïnvloed door deze theoloog.
• Het is dan ook niet verwonderlijk dat er over Johannes
Calvijn veel geschreven is. Allereerst heeft Calvijn een
ongekend grote hoeveelheid geschriften nagelaten. Zijn
commentaar op de Bijbel, de Institutie, zijn brieven en zijn
preken hebben zich verspreid over de gehele wereld en zijn
vertaald in vele talen. Daarnaast wordt al eeuwen over hem
geschreven en is hij nog steeds het onderwerp van
academisch onderzoek.

6. Reformatie in de zestiende eeuw.
• In de 16e eeuw vond er in verschillende landen van Europa binnen
de toenmalige kerken een Reformatie plaats. Deze kerkhervorming
heeft geleid tot de nieuwe kerkvormen van het Protestantisme. Het
is een breed gedragen beweging, die uiteindelijk vooral in de landen
van Noordwest Europa is aangeslagen. De Reformatie is de meest
diepgaande beweging tot kerkvernieuwing. Maar deze beweging
stond niet op zichzelf. Gedurende de hele Middeleeuwen zijn er
protestbewegingen geweest tegen misstanden in de kerk. Ook in de
theologie zijn er diverse vernieuwingsprogramma's geweest. Verder
zijn er allerlei andere factoren geweest, die de mogelijkheid tot de
Reformatie hebben geschapen. De Reformatie is niet bedoeld om
nieuwe kerken te vormen, al heeft het daar uiteindelijk wel toe
geleid. Hiermee is een scheuring in het Westerse christendom
gekomen.

8. Columbus, Willem Barentz en Vasca de
Gama
• In het jaar 1492 ontdekte Columbus een
nieuw wereld deel : Amerika. Hij was de
eerste Europeaan die er voet aan wal zette.
Die ontdekking maakte Columbus de
beroemdste ontdekkingsreiziger aller tijden.
Columbus wie kent hem niet? Vroeger was er
zelfs een kinderliedje over hem.

9. • Het is 1595. De tijd dat Nederland, Engeland en Spanje
de wereldzeeën beheersen. De handel van spullen uit
Het Verre Oosten levert veel geld op. Maar de reis er
naar toe duurt erg lang. De bestuurders van de V.O.C.
hebben mij (Willem Barentz) gevraagd een
nieuwe, snellere vaarroute naar Indië te vinden.
Samen met twee kapiteins ben ik van plan deze tocht
over een jaar te gaan maken. Jij bent één van die twee
kapiteins . Jij bent altijd mij trouwste en beste kapitein
geweest. Zoek nog een tweede kapitein, want op deze
reis gebruiken we twee schepen . Op de reis via het
noorden naar Azië zullen we waarschijnlijk veel
problemen krijgen.

10. Vasco da Gama
• Vasco da Gama is geboren in Vines. Al jong leerde hij over astromie
en navigatie en in 1492 werd hij zeeofficier.
Hij is bekend geworden omdat die in 1497 als eerste over de zee
van Europa naar India voer. Hij had de kaart toen al goed bekeken.
• Tijdens zijn reis maakte Vasco da Gama een grote bocht door de
Atlantische Oceaan om zo de windstilte en het slecht weer langste
komen. Tijdens deze route, die hij als eerste nam, was hij eigenlijk
dichter bij Zuid-Amerika dan bij Afrika. Daarna volgde hij de
oostkust van Afrika een beetje Noordwaarts tot aan Malidi.
• In Malidi vond Vasco da Gama een slimme gids, die zijn schip naar
Calicut in India bracht. Daar lukte het hem handel te drijven. In
1502 maakte Vasco da Gama een tweede reis naar India. Hij ging
met het schip de Meri, dit schip is met 300 mensen aanboord
gezonken. Het waren mensen die op weg waren naar Mekka. Hij
had ook nog daarna een stad gebombardeerd om meer handel te
drijven.

11. koloniën
• Een kolonie is een gebied buiten het eigen land. Dat gebied is
bedoeld om in cultuur te brengen of om winst mee te maken. Het
land dat een gebied tot kolonie maakt, wordt de kolonisator
genoemd. Wanneer een land bezig is met een kolonie (of meerdere
kolonies) te stichten, wordt dat kolonisatie genoemd.
• Veel West-Europese landen als Portugal, Spanje, Engeland en
Frankrijk veroverden vanaf de 16e eeuw overzeese gebieden, die ze
vervolgens koloniën noemden.
• Ook Nederland had koloniën: Nederlands-Indië (nu
Indonesië), Suriname, Nederlandse Antillen en Nieuw-Guinea.
Daarnaast heeft Nederland nog koloniale bezittingen gehad in New
York, Brazilië, langs de kust van Guinee en in Zuid-Afrika.

12. tijdbalk
• 1000 - 1500 - tijd van steden en staten
• 1000 - 1200 Romaanse tijd
• 1200 - 1350 Vroeg gotiek
• 1350 - 1400 Gotiek
• 1400 - 1440 Internationale gotiek
• 1440 - 1500 Italiaanse renaissance
• 1550 - 1600 Spaanse heerschappij