1. Muslim ang tunay na Tagasunod ni
Jesu-Cristo
Sino si Jesu-Cristo?
“Ano ang sinasabi ng karamihan kung sino ako” wika ni Jesus -Anak ni Maria1 Ang mga tao
A
sa panahon ni Jesus -Anak ni Maria ay maraming sinasabi kung sino siya katulad ng : si Juan Bautista,
si Elias, si Jeremias,at datihang propeta na nagbangon, Sa evangelio ayon kay Marcos ay winika ni
Pedro : ‘ikaw ang Cristo’, kay Mateo idinagdag ang “ ang anak ng Dios na buhay 2 ” at sa Lucas
naman ay “ Ang Cristo ng Dios3.” Sa aklat ni Mateo, ay sumang-ayon si Jesus -Anak ni Maria sa
ipinahayag ni Pedro na anya ito’y ipinahayag sa kanya ng Ama na nasa langit, at huwag sabihin kanino
mang tao na siya ang Cristo4. Ngunit kailaman ay hindi nagbigay patotoo si Jesus -Anak ni Maria na
siya ay ang Tunay na Dios na nagkatawang tao, manapa’y Cristo o anak ng tao5. Nang si Jesus -Anak
ni Maria ay dinala sa dakilang saserdote na si Caifas at pinasumpa kung siya ang Cristo na anak ng
Dios. Datapwat tinanggihan ni Jesus -Anak ni Maria at sinabi niyang siya’y “ ang anak ng tao.”6 Bakit
naniniwala ang karamihan na si Jesus -Anak ni Maria ang Tunay na Dios ? Ano ba talaga ang sinabi ni
Jesus -Anak ni Maria sa kanyang sarili at ang mga taong nasa paligid niya ? Maraming kataga ang
iniukol ng mga tao kay Jesus -Anak ni Maria, katulad ng Jesus na taga Nazareth , Ang Hari ng mga
Judio7, anak ni Maria, anak ng Aluwagi, ang Aluwagi, taga Gallilea, taga Nazareth, isang Nazareno,
Ang Cristo ng Dios, Ang Mesias, Ang Propeta ng Nazareno, isang Propeta, Tagapagligtas ng Israel,
Rabboni, isang Prinsepe, Samaritano at marami pang iba.
Ang isa sa lubos na pinagtatalunan ng mga tao sa panahon ni Jesus -Anak ni Maria ay kung
siya ang Propeta o Messias na darating. Sa isang tagpo sa kasaysayan ni Jesus -Anak ni Maria ay ganito
ang sinabi : “ … tunay na ito ang Propeta. Sinasabi ng mga iba, Ito nga ang Cristo. Datapwat
sinasabi ng ilan, Ano, sa Gallilea baga manggagaling ang Cristo ? Hindi baga sinabi ng
Kasulatan na ang Cristo ay mangagaling sa lahi ni David, at mula sa Beth-lehem,
ang nayong kinaroonan ni David ? Kaya nangyaring nagkaroon ng pagkakabahabahagi sa
karamihan dahil sa kaniya.”8 Ngunit ang ilang mga taga Jerusalem ay nagsabi : “ Napagkikilala
kayang tunay ng mga pinuno na ito ang Cristo? Gayon man ay nakikilala namin ang
taong ito kung taga saan siya: datapwa’t pagparito ng Cristo, sinoma’y walang
nakakaalam kung taga saan siya.” 9 Kung hahanapin natin ang ugat ng kanyang lahi,
tanyag na kaalaman na si Jesus -Anak ni Maria ay mula sa lahi ni David, ngunit kailan man ay hindi
natin maikakapit na si Jose (mula sa angkan ni David), ang ama-amahan ni Jesus -Anak ni Maria ay
tunay na Ama ni Jesus.10 Sa pagbagtas na lahi ni Jesus -Anak ni Maria, si Mateo ay inugat siya bilang
1 Lucas 9:18-20 ihambing sa Marcos 8:27-29;Mateo16:13-16
2 sa ibang manuskrito nakalagay ang “ βαρ Ιωνα” ( Bar Jona / Anak ni Jona). Novum Testamentum Greece by Nestle
& Aland, American, 1927; ikaw ang Cristo, na anak ni Jona ( Juan). Kaugalian ng mga Judio na ikapait ang pangaln ng
ninuno, kaya maaaring ang Jona (Juan) ay isa sa angkan ni Jesu Cristo-anak ni Maria. Kaugalian din ng mga Judio na
ikapit ang pangalan ng sinomang tao na namuno sa gawaing seremonya katulad ng Bautismo ni Juan kay Jesus. Si Juan
ay naging Ama ni Jesus sa isang natatanging seremonya ng pag-anib sa pamamagitan ng pagbubuhos ng tubig o
bautismo sa kapulungan ng Nazareno. Ang ama at anak ay pangkaraniwan nang ginagamit sa sinomang
makapanghihikayat sa kapulungan ng iglesia. ( 1 Juan 2:1,13; 3:7 ; 2 Timoteo 1:2 ;2:1 ).
3 tignan ang Bakit tinawag na Cristo si Jesus?
4 Sa Evangelio ni Bernabe o kaya’y Barnabas ay sinawata si Pedro ni Jesus dahil sa sinabi nyang siya’y anak ng Dios at
huwag sasabihin ang mga bagay na ito kaninoman. ( Tignan ang Si Jesus sa Evagelio ni Barnabas sa pahina 13.)
5 anak ng tao ay titulong ikinakapit sa lingkod ng Dios na binigyan karapatan o kapangyarihan. Ang titulo ni Jesus
bilang anak ng Dios ay pawang isiningit lamang sa kasulatan. Tignan ang halimbawa sa Juan 9:35 “ anak ng tao” ngunit
sa ibang manuskrito ay “ anak ng Dios” ; Sa Novum Testamentum ni Nestle at Aland at ipinapakita na ang anak ng
Dios ay pawang isiningit lamang, idinagdag, pinalitan at marami pang iba ang katulad nito.
6 Mateo 26:63-64; Ito’y isang kataga na ang ibinibintang sa kanya ay hindi n’ya kailanman kinikilala at tinatanggap. Ang
tugon ni Jesus kay Caifas ay “ Ikaw ang nagsabi niyan,” na kung ating ilalagay sa ibang paraan ay : “ O! hindi ako
nagsabi niyan, sa iyo lamang nanggaling ang salitang iyan.”
7 Juan 19:19
8 Juan 7:40-43
9 Juan 7:26-27
10 Lucas 4:22 ihambing sa Lucas 3:23
1

2. mula sa angkan ng Judio sa pamamagitan ni Jose,11 ngunit si Lucas ay iniwasan niyang ikapit si Jose
bilang pinagmulan ng angkan ni Jesus -Anak ni Maria, sapagkat siya’y kanyang ama-amahan. 12 Si
Maria lamang ang tanging dahilan upang lubos nating maalaman kung ano at saang lahi ang
pinanggalingan ni Jesus -Anak ni Maria. Ayon sa tala ng Bagong Tipan Si Maria ay pinsan ni
Elisabeth 13 mula sa angkan ni Aaron, 14 na isang Levita at saserdote. Kung si Elisabeth at Maria ay
magpinsan, ang kanilang angkan ay mula kay Aaron, kung gayon si Jesus na Anak ni Maria ay mula sa
lahi ng mga Levita, hindi siya matatawag na Judio. Ang pagiging Judio ni Jesus -Anak ni Maria, ay
dahilan sa siya’y naging anak-anakan ni Jose. Ngayon , nakita na ba ninyo kung bakit nagtatalo-talo
ang mga Judio sa panahon ni Jesus -Anak ni Maria.
Jesus, Ang Tanyag na Pangalan sa mga Bansang Kanluran
Ang Qur’an ay tinatawag siyang “ Eisa υ” ( Arabic), ay gayon din sa wikang Hebreo ay “
Yeheshua υ ”. Ang Bagong Tipan na nakasulat sa salitang Griego siya ay “ Iesous / Yesous υ ” at
maraming bansa ngayon ang gumagamit ng latinized na Jesus. Sa mga Judio, ay pangkaraniwan na sa
kanila ang panglalang “ Yeshua” o “ Yeshuah” ( Tagapagligtas ). Si Josephus15 ay umaabot ng 25
Yeshua ( Jesus ) ang kanyang binangit sa kanyang “ Aklat ng Matandang Panahon16 at gayon din sa
Bagong Tipan ay maraming pinangalanang Jesus17 Sila ay iba kaysa sa Jesusυ na anak ni Maria18
Sa panahon natin ngayon ay maraming pala-palagay at nagpanukala na si Jesus -Anak ni
Maria υ ay hindi anya umiral. Ang iba ay nagsasabi na si Jesus -Anak ni Maria ay kinatha lamang ng
mga sumulat ng evangelio dahil walang reperensiya sa kanyang buhay maliban sa Bagong Tipan.
Bagaman si Jesus -Anak ni Maria υ ay binanggit ng Romanong mananalaysay katulad ni Tacitus, ang
paglalahad ay hindi maliwanag at tiyak. Gayon din naman sa mga kasulatan ni Josephus, ay binanggit
si Jesus -Anak ni Maria bilang Messias, datapwat marami sa mga dalubhasa ay ipinagkakaila ang
awtentisidad ( pagiging totoo), at ibinibilang na ang bahagi ukol kay Jesus -Anak ni Maria υ ay
idinagdag ng ilang Cristiano sa pagkopya nito, o kaya’y sa hindi malaman na pangyayari ay isiningit
ito sa aklat ni Josephus para sa maka-Cristianong pananampalataya.
Bakit Tinawag na Cristo si Jesus -Anak ni Maria ?
Ang salitang “ Cristo ” at “ Messias 19 ” ay nangangahulugan ng “ Ang Pinahiran ng
Langis.” Ang salitang “ Cristo” ay nagmula sa Griegong salita na “ Christos”. Ang salitang ito
ay hindi personal na pangalan ng tao, ngunit isang opisyal na titulo, na ang katumbas nito sa Hebreo ay
Mashiach o Messiah. Ang Messias o Cristo ay napakarami, sa Septuagent20 ay binangit ang mahigit na
40 ulit na Cristo at ikinapit para sa mga Saserdote (pari), mga hari, at mga propeta. Ikinapit ang
titulong ito sa sinomang pinuputungan ng katungkulan na may kasamang pagpapahid ng langis21. Ang
mga propeta ay tinatawag ding Cristo o Messsias katulad ng ginawa ni Elias22, at gayon din ito’y
ikinapit sa hindi Israelitang hari (Pagano) na si Ciro, ang Hari ng Persia23.
11 Mateo 1:1-17 ihambing sa talata 12,mula kay Shealtiel ay inilipat ang lahi mula kay Jecomiah hanggang kay
Zerubbabel ( Ezra 3:2; Hagga.2:2; Lucas 3:27 ngunit ang iba ay inugat ito kay Pedaiah ( I Cronico 3:16-19); Ang lahi
mula kay Abiud hanggang Jacob ay hindi kilala at pinag-aalinlangan sapagkat hindi sila kabilanmg sa mga talaan. Gayon
din si Lucas 3:23-27 o mula kay Heli hanggang Zurubbabel ay hindi kilala ( Genesis 5:3-32; 11:10-26; Ruth 4:18-22; I
Cronica 1:1-4, 24-28; 2:1-15 ), at ang dalawang talaang ito ay kapuwa magkasalungat.
12 ginamit ni Lucas ang salitang “ ayon sa sinasapantaha ( as supposed )
13 Lucas 1:36
14 Ang bagtas ng lahi ni Elisabeth ay mula kay Aaron ang panganay na kapatid ni Moises mula sa lahi ng mga Levita.
Sila ay natatangi para maging mga saserdote ( I Hari 8:4; Ezra 2:70)
15Isang mananalaysay na Judio
16 Book of Antiquities
17 i.e.Bar-Jesus ( Mga Gawa 13:6); Jesus-Justus ( Colosas 4:11); Josue (Iesous/ Mga Gawa 7:45;Hebreo 4:8)
18 Marcos 6:3 ( ihambing sa Qur’an 3:45 “Thus the angel said: “ Mary, Allah announces word to you about someone whose name
will be Jesus the Christ, the son of Mary, [ who is] well regarded in this world and the Hereafter, and one of those drawn near [ to God] ).”
19 Cristo mula sa salitang Griego na Christos at Messiah sa Hebreo.
20 Mula sa salitang Latin na Septuaginta , “ 70”, ang salin sa Griego ng Lumang Tipan mula sa Hebreo. Tinawag na 70
sapagkat ito ang bilang na nagsalin. Ito ay ginawa sa panahon ni Haring Ptolemy Philadelphus, na naghari at Alexandria
mula noong 285 hanggang 247 B.C.
21 i.e., si David ( I Samuel 16:12,13), Aaron bilang Mataas na Pari ( I Samuel 2:35)
22 I Hari 19:14-17
23 Isaias 45:1-3
2

3. Marami ang nag-aakala na si Jesus -Anak ni Maria υ lamang ang tunay na Messias o Cristo,
kung susuriin, pagpapahid ng langis lamang ang kahulugan nito. Ang lahat ng Hari sa Israel ay
tinatawag na Cristo o Messias at ikinapit din kay David at sa lahat ng kanyang mga sinundan kabilang
si Jesus -Anak ni Maria at ang mga Matataas na Saserdote.24
Kailan man sa kaugalian ng mga Judio o Hebreo ay hindi ikinakapit ang salitang Cristo o
Messias sa Tunay na Dios25. Ang tumpak at tanyag na pang-unawa ng mga Hebreo ukol sa Cristo ay
isang Haring Magpapalaya sa Pagka-alipin ng mga mananakop at isang titulong pangpolitika. Ang
diwa ng salitang Cristo ay titulong ikinakapit sa mga politiko na sa kasalukuyan ay salungat na kosepto
na ang Cristo ay Tagapagligtas ng personal na Kasalanan ng mga tao o ng buong sanlibutan.26
Si Jesus -Anak ni Mariaυ ay tinawag na Cristo o Jesu-Cristo υ sapagkat ito ay isang titulong
tungkulin ngunit nabaligtad at naging personal nang pangalan. Sa katunayan, bago at pagkatapos ni
Jesus -Anak ni Maria υ ang paganong relihiyon na lumaganap sa Gitnang Silangan at Europa ay may
pagkakahawig27 sa Cristianismo. Sila ay may pinagpipitagan at sinasambang katauhan bilang kilala sa
tawag na “ Cristo28”, ito ay sina Adonis, Mithra, Amon-Ra, Bacchus, Tammuz at marami pang iba.
Kung gayon si Jesus -Anak ni Maria υ bilang Cristo ay pangkaraniwan nang taguri sa bawat bansa
noon na sa kasalukuyan ay katumbas ito ng Presidente ( Pangulo ), o Punong Ministro.
Jesus -Anak ni Maria- Sa Makabagong Pananaw
Sa ngayon ang talambuhay ni Jesus -Anak ni Maria υ ay ibinabatay lamang sa mga nakasulat
sa Bagong Tipan lalong higit sa kasaysayang isinulat ni Mateo, Marcos, Lucas at Juan. Ang mga ito ay
pinaniniwalaang may kasi ng Dios o salita ng Dios 29 . Datapwat sa ika-20th siglong ito ng ating
panahon dahil sa pagtaas ng kaalaman at paglitaw ng mga sinasabing makabagong pamamaraan at
kasangkapan ay nabuo ang bagong pananaw mula sa loob mismo ng simbahan at mga sekta ng
Cristiano30. Sinabi sa isang mananaliksik31 na ang Biblia anya ay isang tinipong aklat ng kasaysayan32
at mga pamahiin o kaya’y haka-haka33. Sila ang mga makabagong Orthodox ( Neo-Orthodoxy). Sa
kanilang pagsusuri ay natuklasan na ang pagka-Dios ni Jesu-Cristo34 υ at pagkabuhay na maguli sa
24 Levitico 4:3,5,16; 6:22
25 Si Edward Schillebeeckx, isang Dutch Theologian ay sumulat ng isang aklat, Jesus: Experimental Christology, ay
ginamit ang makabagong pagpuna sa Biblia upang pabulaan ang Pag-Dios ni Cristo.
( NewsWeek / December 24, 1979)
26 Jose P. Miranda, Communismo en la Biblia ( isinalin sa English ni Robert R. Barr mula sa wikang Kastila; Ian
Wilson , Jesus The Evidnece, 1985 )
27 Tignan at Sanguniin ang mga aklat na ito ukol sa magkaparehong pananampalataya ng Cristianismo at Paganismo:
Two Babylon ni Alexander Hislop; Babylonian Mystery Religion Ralph Woodrow; Messianinc Legacy ni
Baigent, Leigh at Lincoln; Western Civilization ni Edward Mc. Nalls Burns; Deception and Myths of the
Bible ni Graham; Funk and Wagnalls New Encyclopedia; The Meaning of the Dead Sea Scrolls ni A.Powell
Davies
28 Ang Cristo ng Paganismo ay pinaniniwalaang : ipinako sa Krus; may Banal na Hapunan; Nagdiriwang ng Eastern
Sunday ( Linggo ng Pagkabuhay); Pagdiriwang ng Pasko; Araw ng Linggo ang pagsamba; Nagpapalamuti ng puno (
Christmass tree); Sila’y anak ng Dios at Dios na nagkatwang tao; naniniwala sa orihinal na kasalanan at kabayaran nito
sa pamamagitan ng pagpapako sa krus ng Cristong pagano; Trinidad.
29 Sa 2 Timoteo 3:16 ang salitang ang lahat ng kasulatan na kinasihan ay “ pasa graphi theopneustos” (πασα γραφή
θεόπνευστος ) sa wikang Griego. Ang literal na kahulugan ay ang bawat kasulatan na hininga ng Dios” Ang pasa
graphi ay nagangagahulugan ng bawat, mali ang pagsasalin ng salitang lahat. Nangangahulugan lamang na ang diwa ng
sinulat ni Pablo ay may mga kasulatan na hindi kinasihan ng Dios. Anong aklat ang tinutukoy ? Hindi ang Bagong
Tipan, sapagkat ang 2 Timoteo ay isinulat ni Pablo bago pa siya pinatay noong 59-62 A.D. at napakaraming aklat sa
Bagong Tipan ang hindi pa naisusulat ( e.g. ang 4 na evangelio ). At gayon din bago, bago pa isinulat ito ni Pablo, ang
Lumang Tipan ay hindi pa itinakda kung alin ang kinasihan ( 90 AD sa Kunseho ng Jamia) at ang Bagon Tipan noong
397 AD sa Kunseho ng Carthage.
30 Ang bunga ng mataas pagsusuri ay salungat ngayon sa Ortodox Christianity ( Time / August 15, 1988 pp. 45-46)
31 Who says God Created, Gen. Editor: Fritz Ridenour pahina 38,47
32 Ang Mateo, Marcos Lucas at Juan ay naisulat mula sa ikalawa at ikatlong bahagi ng kuro-kuro na lumipat sa pasalin-
saling sabi ng ilang dekada bago naisulat. Sinasabi rin, na ang laman ng evangelio ay hindi masasabi na tumpak sa tunay
na pangyayari ( ibid. Time/ August 15, 1988)
33 Noong 18th siglo sa panahon ni Newton ay nagpanukala na ang kasulatan ay kinakailangan suriin ayon sa patakaran
ng Agham (science) bago paniwalaan. Gayon din si Thomas Jefferson, ay maraming bahagi ng evangelio ang itinapon
sa kanyang isinulat na kasaysayn ni Jesus dahil ibinibilang niya ito na hindi makatotohanan. ( ibid Time/ August 15,
1988 )
34 Jesus Seminar, ay may 77 kaanib na dalubhasa at nagkakatipon-tipon 2 ulit sa loob ng isang taon upang suriin ang
mga salita ni Jesus sa Biblia. Ang bunga ng kanilang mataas na pagsusuri sa pamamagitan ng color coding ( Kulay
pananda ) ang mga salita ikinapit kay Jesus ay 82% hindi totoo. Sinabi pa ni John Domic Crossan, kaanib at cochair ng
3

4. mga patay ay pagtatahi na inilagay ng mga sumulat35 sa Bagong Tipan36 dahil sa matinding paglaganap
ng misteyong religion37.
Sa pasimula ng Aklat ni Llyod Graham38 ay sinabi niya: “The Bible is not the word of God
but stolen from pagan sources … Its Messiah is derived from the Egyptian Madhi Savior, certain verses
are vervatim copied of Egyptian scriptures. Between Jesus and Egyptian Horus, …. Found 137
similarities, and those between Christ and Khrisna run into hundreds… The masses never read these
other sources and the churchmen who keep silent about them. Today these sources are few because
Bible inspired fanatics destroyed them … In 125 AD St. Ireneous said ‘There was a multitude of gospel
…Those that came down to us are but the ones the priesthood needed for its purpose, the rest it
destroyed… In spite of the christians destruction of their sources material commentary still exists that
proves beyond a doubt that christianity did not spring from the gospel Christ… The gospels do not
contain of an actual man, but only the myth of the god-man Jesus, clothed in the historical dress.”
Datapwat sina R.A. Spivey at M. Smith39 ay nagpahayag ng ganito: “ Neither they ( Mathhew, Mark,
Luke and John ) are myths, tales of gods, because Jesus of Nazareth, the central figure of the gospel,
was a historical person, yet elements of both biography40 and myth41 are present in the gospels.”
Si Jesus -Anak ni Maria sa iba pang kasulatan42
Ang Apocrypha43 ay mga aklat pa rin na maaaring sanguniin ukol sa katauhan ni Jesus -Anak
ni Maria. Ito’y tinawag na Apocrypha na ang kahulugan ay “ nakatago,44” Si Jerome ang sinasabing
unang tumawag dito na “Apocrypha”45 at ito’y isinulat sa loob ng tatlong siglo sa pagitan ng 200 BC at
100 AD. Sinabi ni Rev. George Vromant46 ang ganito: “ During the two centuries before Christ and
the nearly centuries after Christ, a number of books were composed which claimed to be divinely
inspired. These so –called Apocryphal books contained pious and almost harmless legends, supposed
saying and doing of Christ and of those who were connected with him… They were held in high esteem
Jesus seminar, isang Bible scholar sa DePaul University sa Chicago, at bilang dalubhasa sa mga parabola ay nagsabi: “
Jesus deification was akin to the worship of Augustus Ceasar- a mixture of myth, propaganda and social convention.” (
Time/ January 10, 1994 p. 34; NewsWeek / April 4, 1994 p. 46 )
35 Si Jerome Neyrey ng Weston School of Theology sa Cambridge, Mass., ay nagsabi : “ The bottom line is we really
don’t know for sure who wrote the gospel. ” At gayon din ang ilan sa dalubhasa ay nagsasabi na maraming ulit na
binago ang nangyari sa loob ng 100 taon pagkatapos ng kamatayan ni Jesus at walang sinoman ang nakakatiyak ng
ganap na kawastuan o awtentisidad ng evangelio, lalong higit sa mga salita na ikinakapit ka y Jesus. Sa karagdagan
sinabi ni Lane McGaughy, Professor ng relihiyon sa Willamette University sa Salem Oreg. : “ In over 40 years of oral
transmission, the saying of Jesus often were paraphrased” ( U.S. News & World Report, December 10, 1990 pp. 63,64)
36 Ang mga dalubhasa ng Biblia ay nagkakasundo na ang 4 na evangelio ay isinulat sa loob ng 40-70 taon pagkatapos ni
Jesus. Ang evangelio ay anonima ( di kilala) kung sino ang sumulat, (New Testament In Modern Speech by Richard
Fransis Weymouth, Introduction; Oxford Annotated Bible ,RSV Tignan ang panimula ng bawat Evagelio) at
sinasabing ito ay nagkaroon lamang ng panaglan noong ikalawang siglo bilang Mateo, Marcos, Lucas at Juan. (
Jerusalem Bible p. 5)
37 Tignan din ang pahina 58-59
38 Deceptions and Myths of the Bible,
39 Anatomy of the New testament p.61
40 a story of a particular historical person ( Spivey and Smith)
41 a tale of divine action ( Spivey and Smith)
42 Hindi lamang sa Apocrypha natin makikita ang mga bagay ukol kay Jesus, bagkus mayroon pang tinatawag na Extra
Canonical books ( 15 aklat), Pseudopigraphal books ( 20 aklat). Ang mga aklat na ito ay hindi ibinibilang na may kasi..
Bakit hindi ito ibinilang ? Sinabi sa Preface ng “The Lost Books of the Bible” : “ An interesting questions naturally arises as to why
these writings were cast out in the selection of the materials that has come down to us in the authorized version. The compilation of the Bible
was not an act of any definite occurrence. It was a matter complicated and abstruce. It was an evolution at the hands of church-men of
various beliefs and purposes.”
43 books included in the Septuagent and Vulgate but excluded from the Jewish and Protestant cannons of the Old
Testament … early christian writings not included in the New Testament.
44 Ang sumasang-ayon sa aklat na ito ay nagsasabi na ito’y itinago sa mga pangkaraniwang tao sapagkat ito’y
naglalaman ng mga tagong kaalaman, at nararapat lamang doon sa mga may karapatan. Ang mga hindi kumikilala sa
aklat na ito ay sinasabi nila na ito’y pawang mga huwad.
45 Mula sa salitang Griego na “ apo” ( away) at “ krypto” ( conceal). Apocrypha, canceal away o hidden. Sa Funk &
Wagnall’s Practical Standard Dictionary ay ganito ang matatagpuan : “ Fourteen books of the Septuagent and Vulgate not in the
Canonical Hebrew Scriptures, and held uncanonical by most Protestants. One of the various collections of Apocryphal writings that
abounded in the 1st and 2nd centuries, in invitations of, or proposed as, additions to the New Testament Gospel. The Christian regard the
Gospel of Barnabas as Apocrypha.” ( cited , Appendix, Missing Documents from the Gospel of Barnabas by Adam
Peerbhai, reprinted 1993 Manila Phil. IDCP )
46 Creed and Apologetics ( Roman Catholic) p. 90
4

5. by some of the early Ftahers of the church but absolutely rejected by others.” Si H. Miller47 at Fritz
Ridenour48 ay nagsabi rin : “ Whether these writing were intended to decieve or not is not certainly
known, but the writers were doubless men of piety…; Although some of the books appeared to have
value and were read in the churches ( for example, the shepherd of Hermas), they were excluded in the
course of time.”
Ang Bagong Tipan49
Sa Bagong Tipan ng Biblia ay may 27 aklat na pawang ang sentro ng laman ay nakaturo kay
Jesus -Anak ni Maria. Ang laman ng aklat na ito ng Bagong Tipan ang siya nating pagbabatayan kung
ano talaga ang kalagayan ni Jesu-Cristo. Datapwat, may mga bagay muna tayong dapat na malaman
kung ano ang buod ng kasaysayan ng 27 aklat na ito. Ang awtoridad ng simbahan ( Roman Catholic at
Protestante) ay sumasang-ayon na ang Biblia ay may mga pagtatalo at alinlangan50 ukol sa 7 aklat ng
Bagong Tipan i.e., Hebreo, Santiago, 2 Pedro, 2 at 3 Juan, Judas at Apocalipsis51. Ang pagtatalong ito
ay umabot hanggang sa ika-apat na siglo. Ang unang kabuoan ng talaan ng aklat sa Bagong Tipan ay
matatagpuan sa binanggit ni Athanasius noong 367 AD52. Sa ibang kalagayan, ang ilan sa mga aklat
katulad ng Shepherd of Hermas at Letter of Barnabbas ay kinikilala ng marami bilang kinasihang
kasulatan. Ngunit noong ika-3 siglo ay nagkaroon ng kabaligtaran, ang pitong aklat na hindi kasama sa
Caninokong aklat ( Cannonical Books53) ay ibinilang nang may kasi54 at lahat ng hindi kabilang
sa 27 aklat ay idiniklarang Apocrypha at huwad.
Si Jesus -Anak ni Maria sa Huling Kasulatan55- Al Qur’an
Ang Monotheismo ay doktrina sa Kaisahan ng Poong Maykapal, Ang Dualismo ay doktrina
na ang daigdig na ito ay pinamamahalaan ng dalawang Dios at ang lahat ng materya ay hindi mabuti at
masama. Ang Trinidad naman ay doktrina na may isang Dios, ngunit may tatlong persona at
magkakapantay na katangian. Ang Monotheismo ay salungat sa Trinidad or maramihang persona ng
47 General Introduction to the Bible, The Word Bearer Press, 1956 p. 129
48 Who says God Created, G/L Regal Book 1967 pp. 63,64
49 Ang Mataas na pagsusuri ng Biblia ay nagpanukala ng batayan upang bigyan antas kung ang Biblia ay huwad o
katotohanan. Ginamit nila ang pagpapahalaga o unawa sa kasaysayan, pamamaraan o estilo ng pagsulat, ang
doktrina, ang mga puna at kumentaryo ng mga naunang ( 4th century) kritiko, at ang petsa kung kailan
isinulat. Dahil sa batayang ito ng mga Kritiko maraming aklat sa Biblia ( .i.e., Bagong Tipan ) ay mga huwad ( Tignan
ang Philippine Free Press; Oct. 23, 1993 p. 19; Phil Free Prees. Dec. 25, 1993 at January 1, 1994 na isinulat ni Guiller
de Guzman : O Little Town of Nazareth part 1 &2; Forgery and Suppression in the Bible; New Testament Fakes )
50 Ang alinlangan na tinutukoy dito ay Katiwalian (corruption), Pagbaluktot (distortion), Pagdaragdag ( addition) at
Pagbabawas ( Omission) ng mga nilalaman ng Biblia dahil sa pagtatagpi ng doktrina.
51 Noong ika-2 siglo ang mananampalataya ay kinikilala lamang ang 4 na evangelio, Mga Gawa, 13 sulat ni Pablo !
Pedro, 1 Juan,. Datapwat ang pitong iba sa Bagong Tipan hindi kinikilala bilang Canoniko.
52 Si Martin Luther, nang isinalin niya ang Biblia ( 1534) ay isinama niya ang apocrypha at inilagay sa pagitan ng Luma
at Bagong Tipan at ganito rin ang nangyari sa iba pang mga salin sa English. Ang KJV ay may Apocrypha, datapwat sa
ngayon ay inalis na rin ng mga Protestante. .Noong lamang ika- 19 na siglo ito tuluyan tinanggal sa Biblia.
53 Ang Bagong Tipan ay pinagtibay (Canonized) noong 397 AD sa Kunseho ng Carthage at gayon din ang Lumang
Tipan noong 90 AD sa Kunseho ng Jamia ( Rabbis)
54 sa wikang English, inspired. Sinasabi ng mga dalubhasa na ang tinutukoy na may kasi lamang ay ang orihinal na
kasulatan ng Biblia. Sinabi sa Who says God Created ang ganito : “ When christians say they believe the Bible is inerrant, they
do not mean the authorized King James Version or any other translation of the Scripture is inerant. While this translation are good, there
are errors in them. As J. Gresham Machen has pointed out, believers in the inspirations of the Bible do not believe that the scribes who
made copies of the manuscripts were inspired. The writers of Biblical books were inspired and only the original autographs, that is , the
books as they came from the pens of the inspired writers, were produced with the supernatural influnces and guidance of the Holy Spirit.” (
p.47). Nasaan na ngayon ang original na isinulat mismo ng mga kinasihan Sa Scofield Reference Bible no. 4220 p. 180
ay ganito pa rin ang sinabi : “ This largely accounts for the fact that all the original manuscripts of the Bible have perished.” Sa
karagdagan pa, sinabi sa Kingdom Interlinear Translation of The Greek Scripture ( Foreword): “ The original
writings of the Christian Greek Scripture, commonly called ‘ The New Testament,’ were inspired. No
translation of these sacred writings into another language except bt the original writers, is inspired. In
copying the inspired original by hand, the elments of human frailty entered in, and so none of the thousands
of copies in existence today in the original language are perfect duplicates. The result is that no two copies
are exactly alike… no translation of them could be perfect. It could not accurately render the precise
meaning of the inspired originals. Especially so when the translation is made from an imperfect copy. “ Sa
ganitong kalagayan, kung gayon ang Biblia bilang kinasihan o inspired ay hindi na natin maikakapit sa mga akalat na
ito at kung walang kasi hindi salita ng Dios.
55 o Wakas ng Tipan na ipinangako kay Abraham sa pamamagitan ni Ismael ang ninuno ng mga Arabo
( Genesis 17:20
5

6. Dios. Ang dalawang ito kailanman ay hindi magkapareho, sapagkat may mga nagsasabi na ang
Trinidad ay paniniwala sa isang Dios lamang. Sinomang dalubhasa sa teolohiya ay tatanggihan ang
panukalang ito. Ang Monotheismo ay isang Dios lamang na walang ibat-ibang persona ito ang Allah.
Samantalang ang Trinidad ay isang Dios na may tatlong katauhan o persona, alalaon bagay Dios Ama,
Dios Anak at Dios Espiritu Santo. Ang Huling Kasulatan-Al Qur’an ay tumatalakay ng mga usaping
ito dahil sa hindi pagkakasundo. Narito ang ilang balangkas ukol sa ipinahayag ng Allah sa kanyang
huling Propeta…
Si Maria na Ina ni Jesus
“ At nang ang asawa ni Imran (ina ni Maria) ay nagsalita: ‘ Aking Panginoon, ibinibigay ko
sa Inyo ang banal kong pangako, na ihahandog ko sa inyo ang nasa loob ng aking
sinapupunan. Mangyaring tanggapin Ninyo, sapagkat Kayo lamang AngNakakarinig, Ang
Nakakaalam’. At nang siya ay nagsilang sa kanya, ( muling ) sinabi niya “’Aking
Panginoon, ako ay nagsilang ng isang babae … at pinangalanan ko siya na Maria (Maryam),
at hinihingi ko ang Inyong pangangalaga sa kanya, at sa magiging anak niya laban sa
isinumpang si Satanas. (at nang magkagayon ) Ang kanyang Panginoon ay tinanggap ang
bata (Maria) nang may malaking biyaya, at sa Kanyang pangangalaga ay lumaki sa
kabutihan, sa pagsubaybay Ni Zakarias. Sa tuwing si Zakarias ay nagpupunta sa santuwaryo
kung saan siya naroroon, ay natatagpuan niyang siyang may pagkain. Siya ay nagsabi: ‘ O
Maria, saan baga nanggagaling ang iyong pagkain?’ Si Maria ay sumagot;’ Ito ay mula sa
Poong Maykapal’. Katotohanan, ang Poong maykapal ay nagbibigay ng Kanyang biyaya sa
Kanyang maibigan ng walang pasubali.” [ Al-Qur’an 3:35-37]
Ang Evangelio ng Pagsilang ni Jesus -Anak ni Maria
Ang Banal na Espiritu Santo na si Gabriel ay nagpakita kay Maria na nasa anyong tao , ay
sinabi niya ang ganito: “ Nang ang angel 56 ay nagpahayag: ‘ O Maria! Ang Poong
Maykapal ay naghahatid sa iyo ng Mandang Balita ng Kanyang Salita, na ang
panglan ay Cristo Jesus, anak ni Maria, na may mataas na karanglan sa sanlibutang
ito at sa kabilang buhay, at isa sa mga ibinilang na malapit sa Poong Maykapal. Siya
ay mangungusap sa sangkatauhan mula sa kanyang duyan, at sa kanyang paglaki, at
siya ay lalagi na matuwid.’ Si Maria ay sumagot :’ O Panginoon ko ! Paano
mangyayaring ako’y magkakaroon ng anak gayong kahit na sino ay walang pang
nakakasiping sa akin ?’ Ngunit sumagot ang (angel) :’ Mangyari nga! Ang Poong
Maykapal ay lumilikha ng anumang Kanyang maibigan. Kung Siya ay mag-utos sa
isang bagay, Siya’y magsasabi lamang : ‘ Mangyari nga !’, at mangyayari nga.’ [ Al-
Qur’an 3:45-47]
Ang Pagsilang ni Jesus -Anak ni Maria
“ At nangyari nang ipinagdalang-tao ni Maria ( si Jesus), silay’ nagpunta sa
malayong lugar. At nang sumakit na ang tiyan (tanda) ng pagsilang ay napadako
siya sa paanan ng puno ng palmera. Si Maria ay nagsalita: ‘ Mabuti pang pumanaw
na ako bago mangyari ito at sana’y isa lamang akong bagay na nawawala at
lumilipas. Pagdaka’y may isang nagsalita sa ilalim na bahagi ng kanyang
kinalalagyan:’ Huwag kang malungkot ! ang iyong Panginoon ay naglagay ng isang
batis sa iyong paanan, at iyong yugyugin ang punong palmera sa iyong harapan at
mangahuhulog ang hinog at sariwang bunga ( dates), at ikaw ay kumain at uminom
at pagdakay magpasigla. At kung makatagpo ka ng sinoman, sabihin mo sa kanila:’
Ako’y nagpanata sa Pinakamaawain ( Allah) at hindi maaaring makipag-usap sa
sinomang tao sa araw na ito. Pagkatapos ay dinala niya ang sanggol na kilik-kilik
niya patungo sa kanyang mga kababayan. Datapwat silay nagsalita: ‘ O Maria !
56 Al-Malaikah, pangmaramihang anyo dahil sa pagbibigay galang
6

7. Nagdala ka (rito) ng nakakagilalas na bagay ( ang sanggol) ! O angkan 57ni Aaron ,
ang iyong ama ay hindi mangangalunya, at gayon din ang iyong ina ay hindi
maruming babae. Si Maria’y (hindi nagsalita ) ngunit itinuro ang sanggol; Ngunit
sila’y nagsalita : ‘ Papaano kami makikipag-usap sa isang sanggol na wala pang
malay. At ang sanggol ay nagsalita: ‘ Katotohanan, ako’y lingkod ng Allah,
Ipinagkaloob Niya sa akin ang Kasulatan at isinugo ako bilang propeta. At ang
Kaniyang biyaya ay ipinagkaloob sa akin kahit saan man ako pumaroon, at inatasan
Niya akong manalangin, magbigay ng kaloob sa nangangailangan at mahirap (Zakat)
habang sa dulo ng aking buhay. At maging masunurin sa aking ina, at iningatan
niya ako na hindi maging palalo, at tampalasan. Ang Kapayapaan ay sumaakin
nawa nang ako’y isinilang , sa aking kamatayan, at sa muling pagkabuhay ko (sa
araw ng paghuhukom) [ Al-Qur’an 19:22-33]
Si Jesus -Anak ni Maria! Anak ng Dios?
Ang mga pagano ay naniniwalang ang dios ay nagkakaroon ng anak na lalake at bababe, ang
katagang ito ay hiniram , isiningit at idinagdag ng mga kumopya at sumulat ng Biblia. Pagdaka’y
nagkaroon na ng maling kahulugan na ang Poong Maykapal , at si Jesus -Anak ni Maria, at ang Banal
na Espitu ay isang pamilyang Dios alalaon baga’y “ Ama” , “anak”, at “ Ina”. Sinabi ng Qur’an : “ Ito
ay si Jesus, anak ni Maria, ito ang salita ng katotohanan, na kanilang pinag-
aalinlanganan (kaya’t nagtatalo-talo sila ). Hindi bagay para sa Allah, ( bilang Kataas-
taasan) na Siya ay magkaroon ng anak. Ang Kapurihan ay tanging sa Kanya
lamang. Kung nais Niya ng isang bagay, Siya’y magsasabi lamang ng :
‘Mangyari ! Ito’y mangyayari nga ( at nagaganap) “
Walang Anak ang Poong Maykapal
Hindi kinikilala ng Qur’an na ang Poong Maykapal ay may anak. Bagaman sinasabi ng
Qur’an na si Jesus ay walang ama sa pisikal, ngunit hindi ito batayan na ang Poong Maykapal ay
magkaroon ng Anak o si Jesus -Anak ni Maria ay isang anak ng Dios. Ganito ang sinabi sa Qur’an :
“Katotohanan, ang katulad ni Jesus, sa sa paningin ng Poong Maykapal, ay si Adan
ang kanyang kawangis. Nilikha Niya siya mula sa alabok, at siya lamang ay nagwika
, “ Mangyari nga ! ay siya’y nalikha nga .” [ Al-Qur’an 3:59] …
“ At sinabi nila :’ Ang (Poong Maykapal) na Pinakamahabagin sa lahat ay nagkaroon
ng anak. Sa Katotohanan, kayo’y nagdadala ng salitang kasuklam-suklam. Na dahil
dito’y ang mga kalangitan ay halos mahati at ang daigdig ay magkawatak-watak, at
ang mga kabundukan ay maguguho, sapagkat silay nagsasabi na ( ang Poong
Maykapal ) na Pinakamahabagin ay may anak. Katotohanan, hindi bagay sa (Poong
Maykapal) na Pinakamahabagin na Siya ay magkaroon ng anak. Walang sinoman o
anuman sa langit at lupa na nilikha na hindi Niya alipin.” [ Al-Qur’an 19:88-93]
Si Jesus -Anak ni Maria ay Sugo at hindi kabilang sa Trinidad
Sa pasimula pa man ay itinakwil na ng Qur’an ang doktrinang Trinidad, sapagkat ito’y
nagbabadya na ang Poong Maykapal ay may pamilyang kinakapitan. Ganito ang sinabi ng Qur’an : “
O kayong mga Cristiano na binigyan ko ng Kasulatan ! Huwag kayong magdadag
ng aral sa inyong relihiyon o magsasalita ng anoman ukol sa Allah maliban kung
ito’y pawang katotohanan. Ang Messias na si Jesus, siya’y anak ni Maria na sugo ng
Allah at Kanyang ( nilikha sa pamamagitan ng ) Salita na ibinalita kay Maria, at siya’y
isang espiritu na mula sa Kanya. Kaya nga, sumampalataya sa Allah at sa Kanyang
mga sugo. Huwag kayong mangangaral ng Trinidad ! Itigil na ninyo , higit itong
mabuti. Ang kapurihan ay para sa Kanya lamang. Higit Siyang Mataas sa lahat (
at hinid bagay) na magkaroon ng anak. Siya ang nagmamay-ari ng lahat ng
kalangitan at sankalupaan. At ang Allah ay Sapat sa lahat ng bagay
57 sa Arabic okhta ( kapatid)
7

8. bilangTagapangalaga. Ang Messias ay hindi maaaring sumuway na paglingkuran
ang Allah at pati na ang mga angel na malapit sa Kanya. At ang sinomang sumuway
na sumamba sa Kanya at mapagpalalo, Katotohanan sila’y haharap sa kanya upang
magsulit. “ [ Al-Qur’an 4:171-172]
Magsusulit si Jesus -Anak ni Maria sa Araw ng Paghuhukom.
Ang araw ng Paghuhukom ay isa mga haligi ng pananampalataya ng Islam. Ang lahat ng mga
sugo at mga bansa ay pagtitiponin sa Harapan ng Hukuman ng Poong Maykapal. Ang mga sugo ay
tatanungin paaano sila tinanggap o pinaniwalaan ng kanilang mga nasasaakupan. Ang isa sa mga
tatanungin ay si Jesus -Anak ni Maria. Ganito ang inilahad ng Qur’an kung papaano si Jesus -Anak ni
Maria sisiyasatin. “ (sa Araw ng Paghuhukom) At kapag ang Allah ay magtatanong : O
Jesus anak ni Maria ! Ito ba ang itinuro mo sa mga tao : “ Sambahin ninyo ako
at ang aking ina bilang dios maliban sa Allah ? At siya’y ( Jesus) ay sasagot : “ Ang
Buong Kapurihan ay para sa iyo lamang , wala akong karapatan na magsalita ng
mga bagay na wala akong karapatan. Hindi ko sinabi ang mga bagay na ito, Alam
ninyo ang mga bagay na iyan. Batid ninyo ang nilalaman ng aking kaisipan, ngunit
hindi ko alam ko ano ang nasa inyong kalooban, Katotohan Kayo lamang ang
nakakaalam ng mga bagay na lihim. Hindi ako nangaral sa kanila maliban kung ano
ang inyong ipinag-utos sa akin na ipangaral : Tanging sasambahin lamang ang Allah,
ang aking Panginoon at ang inyong Panginoon.’ Ako ay isa sa saksi sa kanila habang
kasama-sama pa nila, at nang ako’y inyong kinuha, Kayo ang sumusubaybay sa
kanila. Kayo ang saksi sa lahat ng mga bagay.’ Kung inyo silang parusahan, silay’
Inyong tagapaglingkod, at kung Inyo silang patatawarin, Katotohanan, Ikaw,
lamang ang Makapangyarihan sa lahat, ang pinakamarunong. At ang Allah
magsasalita : ‘Ito ang araw na ang mga matatapat ay magkakaroon ng gantimpala
dahil sa pagsasabi ng katotohanan, tatanggapin nila ang Paraiso, na doon ay may
batis na sagana sa daloy ng tubig, ang mamamalagi doon magpakailanman.
Sapagkat ang Allah ay nasiyahan sa kanila at silay makakasama Niya. Ito ang
dakilang tagumpay (ng nagsasabi ng katotohanan).” [ Al-Qur’an 5:116-119]
Ang Tungkulin ni Jesus -Anak ni Maria bilang Sugo o Propeta
Ang Kanyang Aral ( Qur’an 3:48)
“ At Tuturuan Niya ( Allah ) siya ( Jesus ) ng Kasulatan at Karunungan (al-
Hikmah)58 at ang Torah ( Kautusan ni Moises ) at ang Evangelio ( Mabuting Balita )
Ang Kanyang Himala sa Bayan kung saan Siya isinugo ( Qur’an 3:49)
“ At isinugo siya (Jesus) sa ankan ni Israel at kanyang sasabihin : “
Katotohanan ako’y isinugo sa inyo na may kaagapay na tanda mula sa inyong
Panginoon, na ako’y gagawa ng hugis para sa inyo mula sa putik, isang hugis ng
ibon, at hiningahan ko ito at nangyari ‘y naging isang ibon sa pamamagitan ng
kapangyarihan ng Allah; at aking pinagaling siya na mula pa sa pagkasilang ay
bulag na, at ang may ketong, at aking isinauli ang buhay ng namatay sa
pamamagitan ng Kapangyarihan ng Allah. At itinuro ko sa inyo ang mga bagay na
inyong kinakain, at kung ano ang mga bagay na inyong inimpok sa inyong tahanan.
Katotohanan, ito’y mga tanda na ipinakita para sa inyo, kung kayo ay tunay na
sumasampalataya. At ako’y naparito sa inyo upang magbigay patotoo sa Batas (
Taurat) na unang ipinahayag sa akin, at upang ipahintulot kung ano ang nararapat
sa inyo sa mga bagay na ipinagbawal noong una. At ako’y isinugo sa inyo na may
58 Al Hikmah, ang katuruan ng mga Propeta at karunungan
8

9. dalang tanda mula sa inyong Panginoon, kaya nga, mangatakot sa Allah at
sumunod sa akin. Katotohanan, ang Allah ay aking Panginoon at inyong Panginoon,
kaya Siya lamang ang inyong sambahain. Ito ang tamang landas. “ [ Qur’an 3:4951]
Ang Susunod na Propeta Pagkatapos ni Jesus -Anak ni Maria59
“ At inyong ( alalahanin) nang si Jesus, na anak ni Maria ay nagpahayag: ‘ O
mga anak ni Israel ! Ako ay sugo ng Allah para sa inyo, na nagpapatunay sa Taurat
( Kautusan) na ipinahayag bago ako dumating, at ipinahayg ang magandang balita
ukol sa isang sugo na darating pagkatapos ng aking pag-alis, na ang kanyang
pangalan ay Ahmad ( o Muhammad). Datapwat, nang siya ay dumating at nagpakita
sa kanila ng mga matitibay na patotoo, sila’y nagwika : ‘ Ito ay maliwanag na
salamangka lamang.” [ Qur’an 61:6]
“ Ang mga sumusunod sa Sugo, ang Propeta na hindi marunong bumasa at
sumulat ( si Muhammad) na kanilang matatagpuan nakasulat ( ang hula) sa kanilang
Torah ( Kautusan ni Moises) at sa Evangelio. Kanyang ipinag-utos sa kanila ang
paggawa ng mabuti at ipinagbabawal sa kanila ang paggawa ng masama, at
kanyang ipinahintulot para sa kanila ang mga mabubting bagay at ipinagbabawal sa
kanila ang masasagwang bagay. Kanyang aalisin ang kanilang mga pasanin at ang
mga tanikalang nakasuot sa kanila. Kaya ang mga maniniwala, magpipitagan ,
tutulong at susunod sa liwanag na sa kanya’y ipinahayag: sila ang matagumpay. “ [
Qur’an 7:157]
Ang Muling Pagbabalik ni Jesus -Anak ni Maria:
Si Jesus -Anak ni Maria sa huling panahon ay magpapakita, katulad ng sinabi sa Qur’an: “ At
Siya [ Jesus] ay magiging tanda sa huling panahon. “ ( Al-Qur’an 43:61 ) Ang Propetang
si Jesus -Anak ni Maria ay muling magbabalik sa panahon na ang mga Muslims ay nakakaranas ng
malaking kahirapan o kapighatian. Siya ay darating upang kanyang tulungan at upang ipalaganap ang
relihiyon ng Allah sa buong sanlibutan. Ang mga Muslim ay makikilala siya sa kanyang anyo na
inilarawan ng huling Propeta Muhammad,. Sinabi niya : “ Ako ang ang pinakamalapit sa lahat ng
tao kay Jesus, anak ni Maria, sapagkat walang ibang Propeta sa pagitan niya at sa akin.
Siya ay muling magbabalik at kapag inyong nakita siya, makikilala ninyo siya. Siya ay may
katamtamang taas at ang kutis ay maputi na mapula-pula, siya ay may dalawang suot na
panamit at ang kanyang buhok ay tila baga basa, bagaman hindi ito nabasa ng tubig.60
Kahalagahan ni Jesu-Cristo sa mga Muslim
Ubadah Bin As-Samit τ said that the Prophet ρ said, " IF ANYONE TESTIFIES THAT NONE
HAS THE RIGHT TO BE WORSHIPPED BUT ALLAH ALONE WHO HAS NO PARTNERS, AND
THAT MUHAMMAD IS HIS SERVANT AND MESSENGER ρ, AND THAT ISA IS ALLAH'S
SERVANT AND MESSENGER AND HIS WORD WHICH HE BESTOWED ON MARYAM AND A
SPIRIT CREATED BY HIM, AND THAT PARADISE IS TRUE AND HELL IS TRUE, THEN ALLAH
WILL ADMIT HIM INTO PARADISE with the deeds which he performed. " ( Fath Al- Bari 6:547)
Sa Wikang Pilipino: Kung sinoman ay magpapatotoo na walang ibang dapat na
sambahain maliban ang Allah lamang, na wala Siyang katambal sa pagka-Dios, at si
59 Tignan at suriin ang mga sumusunod na talata sa Biblia ukol sa mga pangako at hula ng pagdating ng isang Propeta
na lilitaw sa Arabia. Pangako kay Abraham ( Genesis 12:2-3), sa pamamagitan ni Isaac at Ismael ( 17:20-21), Si Isamel
ay nanirahan sa Paran o Arabia ( Genesis 21:21, ang kahigitan ng Panganay na si Ismael ( Duet. 21; 15-17) Ismael
,dakilang bansa (Genesis21:13 ,18 Pangako sa angkan ni Ismael ( Genesis 25:13, Isaias 42:11, 12 ; Sa Paran
lumiwanag ang Dios ( Duet. 33:2); Sa Paran nagmula ang Banal ( Habakuk 3:3); Si Tema na anak ni Ismael ay
kinalugdan ng Dios (Habakuk 3:3); Si Cedar at Nabaioth ( anak ni Ismael ay kawan na wala pa sa kulungan ( Isaias 60:7;
Juan 10:16);
60 Sahih Muslim ( Salin sa Pilipino)
9

10. Muhammad ay kaniyang lingcod at Sugo, at si Jesus ay lingcod at Sugo ng Dios at
Kaniyang salita na kaniyang ipinagkaloob kay Maria at isang Espiritu na Kaniyang nilikha,
na ang Paraiso ay katotohanan at ang impierno ay katotohanan, kung magkagayo’y ang
Allah ay tatanggapin siya sa Paraiso.”
Islam at Cristiano sa Biblia
Ang Islam ba ay nasa Biblia? Bago natin sagutin ang tanong na ito, bigyan muna
natin ng pansin kung ang Cristianismo ba ay Relihiyon na ipinangaral ni Jesucristo? Wala
tayong mababasa sa Biblia na ang Cristianismo ang Relihiyon na ipinangaral ni Jesuscristo
at ng kanyang mga Apostol. Wala!
Pinagmulan ng salitang “Cristiano”
Ngayon ay dadako tayo upang tignan ang Cristiano sa Biblia. Sa pasimula ang
Biblia ay aklat ng mga taong nagsasabing sila ay Cristiano. Kung itatanong natin ang
tungkol sa pangalang Cristiano, ito ba ang opisyal na pangalang ikinapit ng Dios o ni
Jesus (AS) para sa mga mananampalataya ? Si Jesus (AS) ba ang nagbigay ng pangalang
ito o ang nagbigay na awtoridad upang ikapit ito sa mga tagasunod ni Jesu Cristo ?
Mababasa natin sa Biblia na ang Cristiano ay pinasimulaang tawagin sa Antioquia ( Mga
Gawa 11:26) maraming taon na ang nakalipas pagkaraan ni Jesus (AS) na umakyat sa
langit. Kung gayon, walang kinalaman si Jesus (AS) sa katawagang ito. Ayon mismo sa
dalubhasang Cristiano, ito ay ikinapit ng mga pagano sa kanila. Sinabi ng isang
dalubhasang si Wuest sa kanyang aklat na Treasures From The Greek Testament,
WM.B. Eerdmans Pub. Co. 1957 p. 67:
" Sa Antioquia dito unang tinawag ang mga disipulo na Cristiano (Mga
Gawa 11:26) Ang pangalan ay ikinapit ng mga pagano noong unang siglo …
"
Sa katunayan mababasa natin sa Biblia na kailanman si Jesus (AS) ay hindi
nakarating at nangaral sa dako ng Antioquia. Ang lugar na ito ay labas na sa bansang
Palestina na sa ngayon ay tinatawag na Israel. At tuwirang pa ngang sinabi ni Jesus (AS)
na siya ay isinugo lamang sa mga Israelita ( Mateo 12:24), na kung saan dito lamang niya
isinugo ang kanyang mga alagad ( Mateo 10:6)
Sa karagdagan sinabi pa rin sa aklat na Smith Bible Dictionary ni William Smith
pahina 116, ay ganito ang sinabi:
" Ang mga disipulo ay unang tinawag na mga Cristiano saAntioquia sa dako ng Orontes,
tinataya noong A.D. 43. Ang pangalang Cristiano ay ginamit bilang panlalait, hindi
kailanman ikinapit ng mga naunang disipulo ito sa kanilang sarili, ngunit ibinansag sa
kanila ng mga bansang Gentil …"
Kung gayon, ang titulong Cristiano na ikinapit sa mga mananampalataya ay
walang kinalaman ang Dios o si Jesucristo man. Alam ng mga dalubhasa ang nakapaligid
na istorya sa kasaysayan kung bakit binanggit ang salitang Cristiano sa Gawa 11:26. Ang
mga Pagano ang nagbansag sa kanila na tawagin silang Cristiano. Matatanggap mo kaya
ito? Ihalimbawa natin sa mga sekta: Matatanggap ba ng INC na sila ay tawaging Manalista
dahil si F. Manalo ang pinuno nito? Ang mga Church of Jesus Christ Latter day saints o
Mormon bilang Smithsonian, dahil ang kanilang pinuno ay si Joseph Smith, Ellenism
10

11. naman sa Seventh Day Adventist. Ang pangalang “ Cristiano” ay ibinansag lamang ng
mga kaaway sa mga disipulo ni Jesus (AS). Samakatuwid ito’y hindi Relihiyon kundi
hidwang katawagan (misnomer ) na ikinapit ng mga Pagano noong unang siglo sa
Antioquia para sa mananamapalataya.
Datapwat ang Islam ay ipinangaral ni Jesuscristo, ito’y makikita natin sa Biblia.
Makikita ba natin ang Islam sa Biblia?
Matatagpuan ba natin ang Islam sa Biblia? Sa katotohanan ang salitang " ISLAM " ay hindi
natin mababasa sa kadahilanang ito ay wikang Arabe, samantalang ang Biblia na binabasa
natin ay nasa wikang Pilipino at English na isinalin mula sa salitang Hebreo, Aramaic at
Griego. Kaya nga, kung nais nating makita ang Islam o Muslim sa Biblia ay kinakailangan
tignan natin ito ayon sa pagkakasalin o kahulugan.
Ang Islam ay nangangahulugan ng ganap na pagsunod sa kautusan ng nag-iisang
Diyos. Matatagpuan natin ang diwa ng katagang ito ng maraming ulit sa Biblia. Tulad
halimbawa sa Lumang Tipan:
" At ngayon, Israel, ano ang hinihingi sa iyo ng Panginoon mong Diyos, kundi matakot ka sa Panginoon
mong Diyos, lumakad ka sa lahat ng kaniyang mga lakad, at ibigin mo siya, at paglingkuran mo ang
Panginoon mong Diyos ng buong puso mo at ng boong kaluluwa mo, na ganapin mo ang mga utos ng
Panginoon, at ang kaniyang mga palatuntunan, na aking iniutos sa iyo sa araw na ito sa iyong ikabubuti.
(Duet. 10:12, 13)
Makikita natin sa bahaging ito ng Biblia ng Lumang Tipan na ang pinakabuod na
kahulugan ng mga talata ay walang iba kundi Islam. Hindi lamang ito, kundi nais pa rin ng
Dios na ang mga tao ay maging Muslim sa bawat bahagi ng kanyang buhay. Sa Duetronomio
6: 4-9 ay ganito ang mababasa:
“Dinggin mo, Oh Israel: ang Panginoon nating Dios ay isang Panginoon:at iyong iibigin ang Panginoon
mong Dios ng iyong boong puso,at ng iyong boong kaluluwa, at ng iyong boong lakas.at ang mga salitang ito,
na aking iniutos sa iyo sa araw na ito, ay sasa
iyong puso; At iyong ituturo ng boong sikap sa iyong mga anak, at iyong sasalitain tungkol sa kanila
pagka ikaw ay lumakad sa daan at pagka ikaw ay nahihiga at pagka ikaw ay bumabangon,pinakatali sa
iyong noo. At iyong isusulat sa itaas ng pintuan ng iyong bahay at sa iyong mga pintuan-daan."
Ang mga talata na ito mula sa Biblia ay tuwirang nagpapakita sa katapat na kahulugan
ng salitang Islam at Muslim, ang mga mensaheng ito ay tuwirang ding iniutos sa ibang
Propeta ng Diyos, katulad nina Joshua (Joshua 24:22-24), Samuel (I Samuel 12:14,24), David
(IKings 2:1-3), Solomon ( I Kings 8:60,61)
Sa Bagong Tipan ng Biblia, makikita natin na si Jesus (AS) ay nagturo ng gayon din-
ang pagsunod sa kautusan ng Diyos o pagsunod sa kalooban ng Dios:
1. Buhay na walang hanggan sa pamamagitan ng pagpapasakop sa Kautusan ng Dios
(Mateo 19:16-19)
2. Ang Kaharian ng Dios ay makakamit sa pamamagitan ng pagpapasakop sa kaloobanng
Dios (Mateo 7:21).
3. Ang misyon ni Jesus (AS) ay Islam (Juan 4:34)
4. Ang pamamaraan ni Jesus (AS) ay Islam (Juan 5:30)
5. Kinikilala ni Jesus (AS) bilang mga kapatid ay ang mga Muslim (Mateo 12:50)
6. Ang " ASLAM" sa Arabic na Biblia, na ang ibig sabihin ay" maging Muslim "ay
mababasa natin (Santiago 4:7)
Ang Qur’an ay nagbigay ng babala na ang bawat tao ay kinakailangang manumbalik
sa Poong Maykapal.
11

12. Ang Sumusunod sa Islam
ay tinatawag na Muslim
Ang Muslim ay isang mananampalataya sa Relihiyon ng Islam at sumusunod sa
alituntunin nito. Sinabi sa Banal na Qur'an ang ganito : " Sa araw na ito ay nilubos para sa inyo
ang inyong Relihiyon, atginawang ganap para sa inyo ang biyaya at ako'y nalulugod na ang Islam ang
maging Relihiyon para sa inyo … Siya ang nagpangalan sa inyo na mga Muslim, mula noong naka- raan
at sa kasalukuyang (pahayag). “(5:3; 22:78)
Sa karagdagan pa, ganito ang paliwanag sa Bhagadad Gita (Kasulatan ng Relihiyong
Hindu) sa pahina 224,225: “Tanging ang Panginoon lamang ang makakagawa ng isang sistema
T
ng relihigion … na ang pinakamataas na alituntunin ng Relihiyon ay ang pagsuko sa Kanya
lamang, wala nang iba pa. Ang pinakatanyag na alituntunin ay dapat na magtutulak sa tao
tungo sa ganap na pagsuko sa Kanya.”
Duet. 10:12-13; 6:4-9 ( Ang diwa ng Islam sa Lumang Tipan)
“ At ngayon, Israel, ano hinihingi sa iyo ng Panginoon mong Dios, kundi matakot ka sa Panginoon mong Dios, lumakad
ka sa lahat ng kaniyang mga daan, at ibigin mo siya, at paglingkuran mo ang Panginoon mong Dios ng buong pusomo at ng
buong kaluluwa mo. “ ( tignan din ang Joshua 24:22-24; I Samuel 12:14,24; I Hari 2:1-3 )
Ang Diwa ng Islam sa Bagong Tipan
“ Hindi ang bawat nagsasabi sa akin, Panginoon, Panginoon ay papasok sa kaharian ng
langit; kundi ang gumaganap ng kalooban ng aking Ama na nasa langit. “ (Mateo 7:21)
“ Sinabi sa kanila ni Jesus, Ang pagkain ko ay ang aking gawin ang kalooban ng sa akin
ay nagsugo at tapusin ang kaniyang gawa.”
( Juan 4:34)
“Hindi ako makagagawa ng anoman sa aking sarili; humahatol ako ayon sa aking narinig;
H
at ang paghatol ko ay matuwid; sapagkat hindi ko pinaghahanap ang aking sariling
kalooban, kundi ang kalooban niyaong nagsugo sa akin.” (Juan 5:30)
“Sapagkat sinomang gumaganap ng kalooban ng aking Ama na nasa langit, ay siyang
S
aking kapatid na lalake at aking kapatid na babae at ina.” (Mateo 12:50)
“Pasakop nga kayo sa Dios, datapwat magsilangsang kayo sa Diablo at tatakas siya sa
P
inyo.” (Santiago 4: 7)
Kanino nanggaling
ang Pangalang Islam ?
Sagot: Ang pangalang Islam ay ibinigay mismo ng Allah. Sinabi
niya sa Qur’an, kahulugan sa wikang Pilipino:
“ Sa araw na ito ay nilubos para sa inyo ang inyong Relihiyon, at ginawang ganap para sa inyo ang biyaya at
ako'y nalulugod na ang Islam ang maging Relihiyon para sa inyo … Siya ang nagpangalan sa inyo na mga
Muslim, mula noong naka-
raan at sa kasalukuyang ( pahayag ). " ( 5:3;22:78)
Si Muhammad ba ang nagtatag ng Islam ?
Ganito ang sinabi ng Qur’an. Kahulugan sa wikang Pilipino:
12

13. “ Sabihin ninyo ( O kayong mga Muslim) ! Naniniwala kami sa Allah, at sa ipinahayag sa amin, at
kay Abraham, at kay Ismael at Isaac , at kay Jacob ang mga iba pang mga angkan, at ang
ipinagkaloob kay Moises at kay Jesus at ang ipinagkaloob sa iba pang Propeta na mula sa kanilang
Panginoon; Kami ay hindi nagtatangi tungkol sa kanila at kami ay nagpapasakop sa Allah, ito ang
Islam.” (12:136)
“Patotoo ng isang histoyador na Filipino :
" Salungat sa popular na maling pananaw, ang mga Muslim na Pilipino ay hindi masasamang
pirata at mabangis na juramentado. Sila ay mapagkaibigan, mapagkupkop, matulungin, matapang
at makabayan katulad ng kanilang mga kapatid na Cristiano. Upang maunawaan at maintindihan
ang mga Muslim na Pilipino, kinakailangan nating malaman ang kanilang Relihiyon at mga
kaugalian. Ang kanilang Relihiyon ay tinatawag na Islam, na ang ibig sabihin ay pagpapasakop sa
kalooban ng Dios. Ang kanilang Dios ay tinatawag na Allah, at si Muhammad ay Kaniyang Sugo.
Isang kamalian na tawagin ang Islamikong Relihiyon na Mohammedanismo sapagkat si
Muhammad ay hindi nag-angkin na siya ay nagtayo ng isang bagong Relihiyon. " (pp. 124,125,
History of the Republic of the Philippines by G.F. Zaide and Zonia Pritchard )
Patotoo ng isang Protestanteng Misyonero
“ Mohammedanism is an improper term because it implies
Muslims worship Muhammad”
Sa Pilipino : “ Ang Mohammedanismo ay isang hindi angkop na katawagan , sapagkat
ito’y nagpapahiwatig na ang mga Muslim ay sinsamba si Muhammad.” (mga pahina 50-51,
Interfaith Witnessing, A Guide For Southern Baptist by Glenn Igleheart)
Ito’y katotohanan, na ang mga Muslim ay hindi matatawag na
Mohammedanismo, sapagkat kailan man ay hindi sinasamba ng mga Muslim si
Muhammad ( SAW). Tanging sa Allah lamang ang lahat ng mga bagay na ito at ang lahat
ng kapurihan, hindi maaaring ito’y iukol sa mga Propeta katulad ni Muhammad ( SAW).
Ang Islam at ang mga Muslim
1. Ano ang Islam at sino ang mga Muslim?
Ang paksang ito na ating tatalakayin ay tila baga bago sa pandinig at karamihan sa
mga kababayan natin ay hindi lubos na nalalaman at naiintindihan. Maraming bagay ang
pumapasok sa isip ng tao sa sandaling ang katagang ito ay sinasambit bilang pagtatanong.
Ang iba ay inaakala nilang ito’y bagong Relihiyon na lumitaw sa lugar ng mga Arabo, ngunit
ang iba ay isang uri lamang ng kulto. Sino naman ang mga Muslim? Marami pa ring haka-
haka ang pumapasok sa kaisipan ng tao katulad halimabawa ng: “ ang mga Muslim ay yaong
mga taong bundok, matatapang, pirata, terorista o rebelde at marami pang iba.” Noong
Septyembre 9, 1993 ay inilathala ng The New York Times at International Herald Tribune
ang ganito: Muslim fundamentalism61 is fast becoming the chief threat to global peace and
security as well as a cause of national and local disturbance through terrorism. It is akin to
the manace posed by Nazism and fascism in the 1930’s and then by communism in the 50’s.”
Salin sa Pilipino: “Ang Pundalismong Muslim ay napakabilis bilang pinaka-punong mapanganib sa
pang-daigdigang kapayapaan at gayon din sa seguridad bilang dahilan pang-nasyonal at pang-lokal na
kaguluhan sa pamamagitan ng terorismo. Ito ay katulad din sa kaguluhan na nagawa ng Nazismo at
Fascismo noong taong 1930 at pagkatapos ay ang komunismo noong taong (19) 50.” Tama ba ang mga
haka-hakang ito? Ano nga ba ang katotohanan ukol sa bagay na ito? Hindi lahat ng
61 Fundamental –ito’y nangangahulugan o tumutukoy sa batayan o saligan; Fundamentalism ay pagtutuwid sa lihis na
paniniwalang itinakda at hindi mababagong prinsipyo ng relihiyon o kaya’y pang-pilosopikal na kalikasan.
13

14. nagsasabing sila’y Muslim ay talagang Muslim nga, may Muslim na Muslim lamang sa nguso (
o bibig ) ngunit wala sa puso; Ang tunay na Muslim ay ang taong matapat na tagasunod sa
alituntunin ng Poong Maykapal. Hindi nagiging Muslim ang tao dahil ang kanyang magulang,
asawa o kamag-anak ay Muslim. Hindi nakikita ang pagiging Muslim dahil sa dugong
nananalaytay sa katawan kundi ang kanyang dalisay na pananampalataya at gawa. Ang salitang
Fundamentalism ay tradisyonal na ginagamit para sa mga Cristianong naniniwala sa Biblia
bilang literal na katotohanan bagaman ito’y sumasalungat sa makabagong tuklas ng agham
(science).
Ang Angkan na Pinagmulan ng Sugo
Ang Qur’an ay nagbibigay patotoo tungkol sa hindi mapapasubaliang katotohanan
tungkol kay Abraham, siya ang pinakapuno ng lahat ng maraming bansa (ihambing sa
Genesis 12:2; 13:14; 15:1,5). Mula sa sa patotoo ng Biblia at Qur’an, Si Abraham ay ang
tinaguriang Ama ng mga lahi ng mga Semetiko , ito ang mga lahi ng Afro-Asiatic na mga tao
at Amharic. Abrham ay hindi nainiwala sa dualismo ( dalawang Dios, ang Ama at anak) at
Trinidad ( Tatlong Persona sa paka-Dios) na pananampalataya, bagkus siya ay naniniwala sa
Tanging Nag-iisang Tunay na Dios at pinili na maging Ama ng maraming bansa. Sa Genesis
kapitulo 17, nang maipanganak si Ismael, ay muling inulit ng Poong Maykapal ang kaniyang
pangako at tipan. Dahil sa pangakong ito ang lahat ng kaniyang lahi at inapo ay tinuli bilang
tanda sa pagsunod sa Nag-iisang Tunay na Dios. Tinupad ng Dios ang pangako kay Isaac sa
pamamagitan ni Israel ( o Jacob), ang anak ni Isaac na kung saan si Jesus ang Messias ay
ipinanganak at gayon dion sa mga Arabo na ang pinagmulan ay si Ismael at dito lumitaw si
Muhammad ( o Ahmad ), ang kahuli-hulihan at katapusan ng Propeta at Sugo ( Genesis
25:12-16; Deutronomio 33:2; Habbakuk 3:3; Isaias 42:11,12). Ang dalawang anak ni
Abraham na sina Ismael at Isaac ay minana ang dalisay na pananampalatayan at gayon din
ang kanilang mga inapo ( genesis 25:12-18; I Cronica 1:28-31), hanggang kay Jesu –Cristo at
Muhammad ay ipinangaral ang Kaissahan Ng Poong Maykapal. Ang Qur’an ay nagsabi: “ At
sino nga ba ang dalisay sa relihiyon maliban sa sinoman na isinusuko ang kaniyang sarili sa
Allah; at isang matuwid na tao, at tagasunod ng relihiyon ni Abrhama sa pagsamba sa
Tanging nag-iisang Tunay na Dios. At ngayon naman sI Abrham ay ibinilang na malapait na
kaibigan ng Allah.” Qur’an 4:125). Katotohanan na pinili ng Dios si Abraham bilang Ama ng
maraming bansa, ito’y ipinaliwanag ng Qur’an na sinasabi: “Katotohanan, Abraham
gagawin kitang Imam (pinuno) para sa sangkatauhan. At winika ni Abraham, kung
maaari pati na ang aking mga anak. At sinabi ng Allah kay Abraham, ‘ito’y ang tipan ng
pagka-Propeta ngunit hindi dito kabilang ang mga sumasamba sa iba pang mga Dios at
makasalanan’… dahil dito ang relihiyon ng Islam ay ipinagkatiwala ni Abraham sa
kaniyang mga anak at kay Jacob, na sinasabi: “O mga anak ko! Pinili ng Allah para sa
Inyo ang relihiyon, kung gayo’y huwag nawang ipahintulot na kayo ay bawian ng buhay
maliban sa pananampalataya sa Islam… at katotohanan, (sinabi ng Allah), “Isinugo
Namin si Noe at Abraham, at ipinagkaloob sa kanilang mga anak ang pagka-Propeta at
Kasulatan na ipinahayag. Magkagayon pa man, mayroon sa kanila na pinatnubayan;
datapwat marami sa kanila ang suwail at hindi masunurin sa Allah.” (Qur’an 2:125, 132;
57:26). Ang katuparan ng hulang ito at pangako ay sinang-ayunan ni Giulio Basetti-Sani, isang
Romano Catolikong may tungkulin sa Simbahan at nagsabi: “ Ang Islam ay isang misteryo na
ang pinagmulan ay ang pagpapala na ipinagkaloob kay Abraham mula sa Dios para sa kaniyang
anak na si Ismael at mga anak ni Ismael. Ang diwa ng kaisipang ito, ay nagmula sa Biblia, ay isa
na dapat tangapin upang maunawaan ang pagiging kahalagahan ng islam … Ang Islam ay
maaaring ang kabutihan ng misteryo ni Abrham kay Ismael.” (The Koran In the Light of
Christ, p. 25; Nihil Obstat ni Mark Hegener OFM at Imprimatur ni Msgr Richard A.
Rosemayer).
Tungkol naman sa sa Tipan kay Isaac, Si Jesdus na anak ni Maria ang kinatuparan,
datapwat ang mga Judio at Israelita ay hindi siya kinilala at tinanggap (Juan 1:11; Lucas
19:41,42; Juan 19:12-16). Winika ni Jesus sa kanila: Pupuksaing walang awa ang mga
tampalasananag yaon, at ibibigay ang ubasan sa kanilang kapanahunan. Sinabi sa kanila ni
14

15. Jesus, Kailan man bagay hindi nabasa sa mga kasultan, Ang batong itinakwil ng nangagtayo
ng gusali, ang siya ring ginawang pangulo sa panulok; Ito’y mula sa Panginoon, at ito’y kagila-
gilalas sa harap n gating mga mata? Kaya nga sinasabi ko sa inyo, aalisin sa inyo ang kaharian
ng Dios, at ibibigay sa isang bansang magkakabunga. At ang mahulog sa batong sa ibabaw ng
batong ito ay madudurog; datapwat sinomang kaniyang malagpakan, ay pangangalating gaya
ng alabok.” (Mateo 21:42-44) Kung ihahambing natin sa ibang bahagi ng Biblia ay makikita
natin na si Ismael ay ang bansang magkakabunga (Genesis 17:20 RSV). Ganito naman ang
patotoo ni Richard Wolff : “ Batay sa Kasulatan ang mga Arabo ay nagmula kay
Abraham sa pamamagitan ni Ismael. Ipinagkaloob ng Dios ang isang
natatanging pagpapala kay Ismael dahilan kay Abraham.” (Israel Act III, pahina 81)
. Mga Kaugalian at Pananampalataya
Ng Tunay Na Relihiyon
Sinoman na may nalalaman sa nilalaman ng Biblia, ang mga kaugalian at
pananampalatya ng Muslim ay hindi maipagkakaila na ang mga Arabo at mga Muslim ang
tunay na nagmana ng mga bagay na ito. Tulad halimbawa ng mga sumusunod.
1. Shahada (Pagpapatotoo sa Kaisahan ng Poong Maykapal)
Ang Pananampalataya sa Islam ay may napakahalagang pamantayan upang ang isang
tao ay ituring na Muslim o hindi mananampalataya. Ito ang tinatawag na Shahada. Binibigkas
ang patotoong ito na may mga saksing Muslim at binibigkas o sinasabi ang : “ Asshado anla
ilaha illa Allah wa asshado anna Isa rasull Allah wa asshado anna Muhammadar Rasulallah, “
na ang kahulugan ay “ ako’y nagpapahayag na walang ibang dapat sasambahin at
paglilingkuran maliban ang Allah, at ako’y nagpapahayag na si Jesus ay sugo ng Allah at akoy
nagpapahayag na si Muhammad ay huling sugo at Mensahero ng Allah.” Ang Payak na mga
katagang ito ang nagbibigay karapatan sa isang tao na maging kaanib sa Islam. Ngunit ang
mga bagay na ito ay pamamamaraan at alituntunin ng mga naunang mananampalataya, mga
sugo at mga Propeta.
Shahada sa Luma at Bagong Tipan
Ang Luma at Bagong Tipan ng Biblia ay maliwanag ipinapakilala ang tama at payak
na pagpapahayag ( Shahada ) ng pananampalataya upang ang isang tao ay magiging katangap-
tanggap sa Poong Maykapal. Ito ang pagbigkas ng Pananampalataya sa nag-iisang Tunay na
Dios at pagkilala sa Kanyang mga Sugo at Propeta. Tulad halimbawa ng mga sumusunod:
“Dinggin ninyo ako, O Juda, at ninyong mga taga Jerusalem; sumampalataya kayo sa
Panginoong ninyong Dios, sa gayo’y matatatag kayo; sumampalataya kayo sa kaniyang
mga propeta, sa gayo’y giginhawa kayo. “ (2 Cronica 20:20)
“ At nangyari, sa oras ng paghahandog ng alay sa hapon, na si Elias, na Propeta ay lumapit ,
at nagsabi, Oh Panginoon, na Dios ni Abraham, ni Isaac, at ni Israel, napakilala ka sa
araw na ito, na ikaw ay Dios sa Israel, at ako ang iyong lingkod. At aking ginawa ang lahat
na bagay na ito sa iyong salita.” ( I Hari 18:36)
“ At ito ang buhay na walang hanggan, na ikaw ay makilala nila na iisang Dios na tunay,
at siyang iyong isinugo, samakatuwid baga’y si Jesucristo. (Juan 17:3)
2. Pagdarasal at Pananalangin
Ang pananalangin at pagsamba o salitang Arabic ay Salaah ay isa sa haligi ng Islam at ito’y
itinuturing na pinaka-pangulong panulok ng relihiyon. Narito ang halimbawa o pamamaraan
15

16. at oras na itinakda ng Dios sa pananalangin na ginaganap ng mga Muslim na nakalahad sa
Biblia ( Tignan din ang balangkas na Tungkulin ng tao sa Tunay na relihiyon)
Pagpapatirapa ( Sujud)
Sa pagsamba at pananalangin ( Salaah)
Ang isang Muslim sa kaniyang pagsamba at pananalangin ay nagpapatirapa at
inilalapat ang kaniyang nuo at ilong sa lupa. Ang mga haliombawang ito ay binanggit sa
Biblia, katulad nina:
Jesu-Crsito
“ At lumakad siya sa dako pa roon, at siya’y nagpatirapa, at nanalangin,” ( Mateo 26:9)
Si Moises at Aaron
“... Si Moises, ... itinungo ang kaniyang ulo sa lupa , at sumamba.” ( Exodus 34:8)
Si Josue
“ ... at si Josue ay nagpatirapa sa lupa at sumamba ... at sinabi ng hukbo ng Panginoon kay Josue, hubarin
mo ang ang iyong panyapak sa iyong paa; sapagkat ang dakong iyong kinatatayuan ay banal, at ginawang
gayon ni Josue.” ( Josue 5:14, 15)
Si Abram
“ At nagpatirapa si Abram; at ang Dios ay nakipag-usap sa kaniya.” ( Genesis 17:3)
Si Ezra
“ At si Ezra ay pumuri sa Panginoon, na dakilang Dios. At ang buong bayan ay sumagot: Siya nawa,
Siya nawa, na may pagtataas ng kanilang mga kamay: at kanilang iniyukod ang kanilang mga ulo, at
nagsisamba sa Panginoon na ang kanilanmg mga mukha’y nakatungo sa lupa.” ( Nehemias 8:6)
Mga Itinakdang Oras sa Panalangin at Pagsamba
Ang panalangin at pagsamba ay tungkulin ng isang matapat na Muslim. Sa loob ng
isang buong araw (24 oras) ay may 5 ulit na pagdarasal at pagsamba ang ginaganap ng mga
Muslim. Ito ay tinatawag na Fajr ( Dasal sa madaling araw), Dhuhor ( Dasal sa Tanghali),
Asr ( Dasal sa Dapit Hapon), Magreb ( Dasal bago lumubog ang Araw), at Isha ( dasal sa
Gabi). Ang Biblia ay nagbigay din ng ganitong mga panahon ukol sa pagsamba at pagdarasal.
1). Fajr (Dasal sa Umaga)
“O Panginoon, sa kinaumagaha’y didinggin mo ang aking tinig; Sa kinaumagahan ay aayusin ko
ang aking dalangin sa iyo, at magbabantay ako.” (Mga Awit 5:3; 8:3)
2). Fajr, Dhuhor at Isha
“ Sa hapon at sa umaga, sa katanghaliang tapat, ako’y dadaing, at hihibik; at kaniyang
diringggin ang aking tinig.” ( Mga Awit 55:17)
3). Asr
“ Si Pedro at si Juan nga ay nagsipanhik sa templo nang oras ng pananalangin, na ikat-tatlong
oras ng hapon.” ( Mga Gawa 3:1)
4). Fajr hanggang Magreb
“ Mula sa pagsikat ng araw hanggang sa paglubog niyaon. Ang panglan ng Panginoon ay
pupurihin.” ( Mga Awit 113:3)
Pagtaas ng kamay sa Pananalangin
Ang Muslim kung nagnanais na dumalangin at magsumamo sa Panginoon para sa
anomang kahilingin ay itinataas at nagsusumamo sa Panginoon para sa anomang kahilingan
16

17. ay itinataas ang mga kamay na ang mga palad ay nakabukas sa kalangitan. Ang
pinakamagandang halimbawa nito ay ginawa ni Ezra. Ganito ang nakasulat sa Nehemias 8:6 :
“ At si Ezra ay pumuri sa Panginoon, na dakilang Dios. At ang buong bayan ay sumagot: Siya nawa,
Siya nawa, na may pagtataas ng kanilang mga kamay: at kanilang iniyukod ang kaniyang mga ulo, at
nagsisamba sa Panginoon na ang kaanilang mga mukha’y nakatungo sa lupa.”
Paghugas Bago Manalangin at Sumamba
Ang paghuhugas o Wudu ay isa sa mga kinakailangang gawin bago ang isang Muslim
magsagawa ng pananalangin at pagsamba, at bago matulog. Ang bagay na ito ay isinalarawan
ng Biblia kung paano isinasagawa. Ganito ang paglalarawan : “ At kanilang inilagay ang hugasan
sa pagitan ng tabernakulo ng kapisanan , at ng dambana, at sisidlan ng tubig upang paghugasan. At si
Moises at si Aaron at ang kaniyang mga anak, ay nagsipaghugas doon ng kanilang kamay at paa; pagka
sila’y pumapasok sa tabernakulo ng kapisanan, at pagka sila’y lumalapit sa dambana ay nagsisipaghugas
sila; gaya ng iniutos ng panginoon kay Moises.” ( Exodo 40:30-32)
Pag-alis ng sapin sa Paa
Bago Pumasok sa Bahay sambahan
Ang kalinisan ay bahagi at kabilang sa pananampalataya ng Islam, lalo na ito’y isang
alituntunin bago manalangin. Malinis na kapaligiran, katawan, damit ang kinakailangan bago
magsagawa nito. Hindi lamang ito, pati na ang Mosque ay inilaan para sa mga sumasamba at
kinakailangan ito’y malayo sa karumihan. Sa pamamagitan ng pag- alis ng ating mga sapin sa
paa na maaaring magdala ng maruming bagay sa loob ng bahay sambahan, bilang pag-iingat
ay dapat na ipatupad ito. Ang ganitong paraan ay ipinatupad at isinasagawa rin ni Moises at
ng iba pang lingkod ng Poong Maykapal. Basahin ang mga sumusunod na halimabawa:
“ At sinabi, huwag kang lumapit dito, hubarin mo ang iyong panyapak sa iyong mga paa,
sapagkat ang dakong iyong kinatatayuan ay banal na lupa.” ( Exodo 3:5)
“... ay si Josue ay nagpatirapa sa lupa at sumamba ... at sinabi ng hukbo ng Panginoon kay
Josue, hubarin mo ang iyong panyapak sa iyong paa; sapgkat ang dakong iyong kinatatayuan
ay banal, at ginawang gayon ni Josue.” ( Josue 5:14,15)
Masjid ( Ang Bahay Panalanginan )
Ang tawag sa isang lugar na pinapanalanginan ay “Masjid sa salitang Arabic” o
“Bahay Panalanginan. Sa Inglis, ang salitang Mosque ay nagmula sa salitang kastila na
“mezquita”. Ang salitang ito ay nagmula sa Arabic na Masjid, na ang salitang ugat ay “ sajda”
na ang ibig sabihin sa Arabic ay pagpapatirapa at pagsamba. Ito ang tawag sa bahay sambahan
ng mga Muslim. Sa Biblia, tinawag ni Jesus ang templo sa Jerusalem na “Bahay
Panalanginan,” nangangahulugan ng Masjid. ( Mateo 21:13).
Ganap na Pag-aayuno
Ang pag-aayuno o kaya’y As-Siyam ay ang lubos na pag-iwas sa pagkain, inumin,
pakikipagtalik sa asawa at paninigarilyo magmula bago sumikat ang araw hanggang sa
paglubog nito sa buong buwan ng Ramadan, ang ika ika-9 na buwan sa kalendaryo ng islam.
Ganito ang pahayag ng Qur’an : “ O kayong mga Mananampalataya ( Muslim) ! Ang pag-
aayuno ay iniutos sa inyo na tulad din naman na ipinag-utos sa mga nauna sa inyo, upang
kayo ay maging masunurin62 ( sa Poong Maykapal).” (Qur’an 2:183) Inaasahan sa buwang ito
na ang mga Muslim ay dapat na umiwas din sa mga masasamang gawain, at pagsambit ng
62 Al-Muttaqun- malawak ang kahulugan ng salitang ito, alalaon baga’y ang kabutihan, mapagpigil, kabanalan,
katuwiran, matimtiman at marami pang iba.
17

18. masasamang salita. Ang Ganap na Pag-aayuno ay ang pamamaraan at kaugalian din ng mga
naunang Propeta na nabanggit sa Biblia. (Ezra 10:6; Mga Gawa 9:9). Ang Pag-aayuno ay
isang uri ng pagsamba sa Poong Maykapal, at nakapagsasanay sa atin ng pagtitimpi at
pagpipigil sa hilig ng katawan. Katulad ng mga Propeta at mga lingkod ng Dios at gayon din
si Jesu-Cristo ay ginaganap ang tungkuling ito. Ganito ang sinabi sa Biblia tungkol sa pag-
aayuno ni Jesucristo. “At nang siya’y (Jesus) makapag-ayunong apat na pung araw at apat na
pung gabi, sa wakas ay nagutom siya.” (Mateo 4:2). Gayon sina David (Mga Awit 35:13),
Daniel (Daniel 9:3), Moises (Duetronomio 9:9), Elias (I Hari 19:8) at ang mga naunang
taga-sunod ni Jesu-Cristo (Mga Gawa 13:2; 14:23) ay nagsasagawa ng tungkuling ito.
Mga Hindi ipinahihintyulot Na Kainin at Inumin
Ang Islam ay relihiyon ng pagtuturo ng kalinisan, kalusugan at kapayapaan ng ating
mga kaluluwa sa buhay na ito sa ating daigdig. Dahil sa bagay na ito, ang Poong Maykapal ay
nagbigay ng gabay sa mga tao kung ano ang di dapat at dapat na kainin at inumin upang
mapanatili ang ating kalusugan. Narito ang ilan sa nakasulat sa Biblia tungkol sa mga bagay na
i p i n a g b a b a wa .
Pagkain ng Karne o Laman ng Baboy
“At ang baboy, sapagkat may hati ang paa at baak, datapwat hindi ngumunguya, at
karumal-dumal nga sa inyo. Huwag kayong kakain ng mga laman ng mga iyan, at ang bangkay
ng mga yaon ay huwag ninyong hihipuin; mga rarumal-dumal nga sa inyo.” (Levitico 11:7-8
ihambing sa Duetronomio 14:8)
Pagkain ng mga namatay na hayop
“Huwag kayong kakain ng anomang bagay na namatay sa sarili.” (Duetronomio
14:21)
“ Dahil dito’y ang hatol ko, ay huwag nating gambalain yaong sa mga Gentil ay nangagbalik-
loob sa Dios; Kundi sumulat tayo sa kanila, na sila’y magsilayo sa mga ikahahawa sa dios-
diosan, at sa pakikiapid, at sa binigti, at sa dugo.” ( Mga Gawa 15: 19-20 ).
Pag-inom ng Nakalalasing na Inumin
“ Ang alak ay manunuya, ang matapang na lak ay mangugulo; at sinomang napaligaw
sa kaniya ay hindi pantas,... Huwag kang mapasama sa mga mapaglango;... Sapagkat ang
manlalasing at ang mayamo ay darating sa karalitaan ... Sino ang may ay ? Sinong may
kapanglawan. Sinong may pakikipagtalo. Sinong may daing. Sino ang may sugat na walang
kadahilanan? Sino ang may maningas na mata? Silang nangaghihintay sa alak; Silang
nagsisiyaon upang humanap ng pinaghalong alak. Huwag kang btitingin sa alak pagka-
mapula, pagka nagbibigay ng kaniyang kulay sa saro, sa huli ay kumakagat ito na parang ahas
at tumutukang parang ulupong. Ang iyong mga mata at titingin ng mga katuwang bagay, at
ang iyong puso ay nagbabadya sa mga mandarayang bagay.” (Mga Kawikaan 20: 1; 23:20-21,
29-32)
Pagtutuli sa Anak na lalaki
Ang pagtutuli sa mga anak na lalake ng Muslim ay isang kautusan na ipinagkaloob
kay Abraham mula sa Dios bilang palatandaan ng tipan ng Kanyang pangako (Lucas 2:21;
Genesis 17). Hindi lamang ito para sa pangkalinisang bagay kundi higit sa lahat ay
palatandaan ng pagkilala sa tipan ng Dios kay Abrham (Geneisis 17:9-14). Ang tipang ito ay
hindi maaaring mawalan ng bisa, sapgkat ito’y magpawalang hanggan tipan Sinoman na
humiwalay sa kasunduang ito, ay humiwaly din sa pangako na ipinagkaloob kay Abraham.
Pagsusuot ng Lambong ( Veil) ng mga Kababaihan
18

19. Kaugalian ng mga kababaihang Muslim na magsuot ng lambong o talukbong (veil) sa
kanilang ulo. Bilang masunuring babaeng Muslim, hindi niya kailangang magladlad ng
kaniyang kagandahan sa mga tao sa pamamagitan ng hindi paglalagay ng talukbong,
paglalagay ng make-up at iba’t-ibang abubot sa katawan upang akitin ang mga kalalakihan.
Ang magpaganda ay hindi masama ngunit ito’y para lamang sa paningin ng kaniyang asawa at
hindi para sa mata ng ibang kalalakihan.
Napatunayan sa karanasan ng lipunan na ang kaugalian sa makabagong kasuotan o
ayos ng mga kababaihan (sexy clothes) ay nagdadala sa kanila sa kapahamakan. Ang pagladlad
ng kagandahan ng kababaihan ay mahabang talakayan, ngunit isa sa dahilan kung bakit ang
isang babaeng Muslim na may takot sa Dios ay dapat niyang ingatan ang kaniyang sarili sa
masamang mata ng kalalakihan at nagdadala sa kanilang damadamin na mang-init at
makagawa ng kasalanan at maaari pa rin na hindi na igalang ang kababaihan. Sinabi sa Biblia
ang hganito: “Datapwat ang bawat babaing nananalangin o naghuhula na walang lambong
ang knaiyang ulo, niwawalan ng puri ang kaniyang ulo; sapgkat gaya rin ng kung kaniyang
inahitan. Sapagkat kung ang babae ay walang lambong, ay pagupit naman; ngunit kung
kahiya-hiya sa babae ang pagupit o paahit, ay maglambong siya.” (I Corinto 11:3-6 ihambing
sa genesis 24:65)
Pagbati ng Assalamo Alaikom
(Ang Kapayapaan ay Sumainyo)
Kilala sa buong mundo na kapag narinig mo ang isang tao na nagwika o bumati ng
Assalamo Alaikom, katiyakan o agad na masasabi na siya ay isang Muslim. Ito’y pagbati at
isang uri ng pagnanais sa kapwa na magkaroon ng kapayapaan. Ang mga propeta ( sa Biblia at
Qur’an) at mga Muslim ay naging kaugalian ang pagbati nito. Si Jesus sa kaniyang pagpasok
sa silid ay binati niya ang kaniyang mga alagad ng : “ Ang Kapayapaan ay sumainyo” ( Juan
20:19, 20). Binigyan din niya ng alintuntunin ang mga alagad na sa bawat bahay na kanilang
papasukan ay igawad ang pagbating ito. (Mateo 10:12, 13)
Ang mga sipi mula sa Biblia ay patotoo na ang mga Muslim ang tunay na tagasunod
at yumayakap sa mga aral na ipinahayag ng Propeta at Sugo ng Dios. Ito’y sa pamamagitan ng
pagsasagawa ng mga halimbawang ipinakita nila. Ganito ang sinabi ni Jesu Cristo para sa
kanyang mga tunay na tagasunod: “ Sapagkat kayo’y binigyan ko ng halimbawa, upang gawin
naman ninyo ayon sa ginawa ko sa inyo…Dinirinig ng aking mga tupa ang aking tinig, at
sila’y nagsisisunod sa akin;” ( Juan 13:15; 10:27). Lalong higit pa, ang Qur’an ay nagsabi ng
ganito: “ Katotohanan, nasa inyo ang isang magandang halimbawa na nasa Sugo ng Allah ( si
Muhammad) para kaninoman na umaasa sa Allah at Huling Araw, at lagi nang inaalala ang
Allah.” (33:21). Dahil nga rito, ang mga Propeta at si Muhammad ang ating huwaran sa
paraan ng pagkilos, gawa, salita at mga alituntunin sa buhay.
19