1. CLASIFICACIÓN DOS SERES VIVOS
A diversidade biolóxica, ou variedade de seres vivos, resultante da evolución biolóxica
é posible grazas a capacidade de adaptación dos organismos ós diferentes ambientes. Ditas
adaptacións resultantes das mutacións adquírense ó longo de moitas xeracións podendo ser
estruturais, fisiolóxicas ou de comportamento.
Os centos de millóns de organismos actuais representan menos do 1% dos que existiron
algunha vez no noso planeta, e destes centos so coñecemos unha mínima parte; por iso é
preciso agrupalos. Disto encargase a taxonomía, unha ciencia encargada da nomenclatura
e clasificación dos organismos. O primeiro taxonomista foi Linneo (s. XVIII), que creou a
nomenclatura binomial, empregada universalmente, formada por dous nomes latinos: Nome
xénero+nome específico. Existe un enorme número de especies biolóxicas, conxuntos de
individuos con características semellantes capaces de cruzarse entre si producindo descendencia
fértil, para ordenalas fórmanse subconxuntos ou taxons establecendo unha orde xerárquica.
ESPECIE < XÉNERO < FAMILIA < ORDE < CLASE < TIPO < REINO
Linneo realizou unha clasificación artificial baseada nas características físicas, pero
a taxonomía sistemática clasifica os organismos baseándose na evolución segundo unha
clasificación natural mediante árbores filoxenéticas / filoxeniais. As semellanzas morfolóxicas
e funcionais de dous organismos reflicten a súa proximidade filoxenética. Na actualidade, a
filoxenia basease nas secuencias de nucleótidos do ADN.
Actualmente existen cinco reinos: Monera, Protista, Funxi, Vexetal e Animal:
I. MONERAS
As moneras son organismos unicelulares procariotas cunha gran diversidade metabólica e
velocidade de reprodución. Clasifícanse en:
Bacterias: posúen parede celular e, ás veces, unha vaina mucilaginosa. Segundo
a.
criterios bioquímicos clasifícanse en:
● EUBACTERIAS
Clasificámolas segundo a súa forma en:
● Cocos (esféricas)
● Bacilos (alargadas)
● Espirilos (heliocoidales)
● Vibróns (con forma de coma)
Clasificámolas segundo a súa nutrición en:
● Heterótrofas: saprófitas, simbiontes, comensais e parasitas.
● Autótrofas: quimiosintéticas (oxidan compostos inorgánicos) e
fotosintéticas (pigmentos que captan a luz ≠ á clorofila)
● ARQUEOBACTERIAS: capaces de vivir en condicións extremas. Poden
ser:
● Halófilas (ambientes saturados de sal)
● Metanóxenas (anaeróbias - pantanos e aparellos dixestivos)
● Termoacidóticas (ambientes moi quentes e ácidos)
As bacterias reprodúcense asexualmente por división binaria aínda que presentan
mecanismos de reprodución sexual que orixinan a variabilidade xenética. As bacterias
poden doar e recibir xens sen necesidade de que haxa descendentes.
b. Algas Cianofíceas: viven en colonias filamentosas, teñen parede celular e vaina
xelatinosa. Móvense por reptación e a reprodución asexual realizase formando
tabiques. Son fotosintéticas con clorofila e liberan osíxeno e as reservas enerxéticas
son en forma de almidón.
II. PROCTISTAS
Os protistas fórmanos células eucariotas e neles non se diferencian tecidos.

2. Clasifícanse en:
a. Protozoos: protistas heterótrofos que se alimentan de bacterias, protistas e restos
orgánicos; tamén poden ser protozoos parasitos. Distinguimos:
● Amebas (unicelulares e amorfos)
● Foraminíferos (producen cunchas calcáreas)
● Actinópodos (con prolongacións que saen a través da cuncha)
● Zooflaxelados (núcleo central e flaxelo)
● Ciliados (células con gran número de cilios e vacúolo contráctil)
● Esporozoos (parasitos)
b. Algas: protistas autótrofos fotosintéticos. Poden posuír rizoides cauloides e filoides
e o seu ciclo biolóxico pode ser hapoide, diploide ou diaploide.
● UNUCELULARES
● Euglenoides (a maioría son flaxelados)
● Dinoflaxelados
● Diatomeas (importantes produtores nos ecosistemas acuáticos)
● Crisofíceas (forman parte do nanoplacton)
● PLURICELULARES
● Feofíceas / Pardas: son de gran tamaño - Clorofila+Fucoxatina
● Clorofíceas / Verdes: parécense ós vexetais - Clorofila+Outros
● Rodofíceas / Vermellas: a maioría pluricelulares -
Ficoritrina+Ficocianina+Clorofila
c. Fungos mucilaxinosos: teñen centriolos e parede de celulosa.
III. FUNGOS
Os fungos son seres heterótrofos formados por células eucariotas con parede celular
formada por quitina e neles non se diferencian tecidos. Habitúan ser parasitos ou saprófitos,
pero tamén os hai vivindo en simbiose. Están formados por hifas de varios tipos, algunhas das
que forman o micelio son:
a. Cenocíticas (sen dividir ou tabicar)
b. Tabicadas (separadas en células mediante septos)
c. Haustorios (especializadas na absorción de nutrintes)
Distingumos tres tipos de fungos:
a. Cigomicetos : reproducense por esporas (a maioría son saprófitos)
b. Basidomicetos: as esporas fórmanse nos basidios dos cogomelos (saprófitos)
c. Ascomicetos: as esporas fórmanse na asca (hifas tabicadas / fermentos,
penicilina…)
A maioría dos fungos reprodúcense por esporas. As súas células son hapoides, As
esporas fórmanse nos esporanxios (asexual) ou nos gametanxios (sexua). As hifas poden ser
dicarótidas ou monocarótidas.
As asociación simbióticas dos fungos máis destacadas son os liques (alga+fungo) e as
microrrizas (fungo / bacteria + raiz dun vexetal).
IV. VEXETAIS
Os vexetais son autótrofos, as súas células eucariotas teñen parede celular de celulosa e
coroplástos (orgánulos con pigmentos fotosintéticos onde se realiza a fotosíntese). Os vexetais
e as actuais algas verdes teñen un antepasado común: unha antiga alga verde denominada
carofícea, polo que teñen semellanzas como:
● Pigmentos fotosintéticos como as clorofilas a e b, as xantofilas e os carotenoides.
● Almacenaxe de glícidos como almidón.
● Sacarosa como glícido máis abundante no zume elaborado.
Os vexetais clasifícanse en:

3. TIPOS DE TECIDOS VEXETAIS
● TECIDOS MERISTEMÁTICOS:son capaces de dividirse indefinidamente e
encárganse do crecemento da planta, durante o cal as células meristemáticas sofren
varios procesos: división, elongación e diferenciación celular. Diferéncianse dous tipos
de meristemas:
● Primarios / apicais: responsables do crecemento en lonxitude da planta.
● Secundarios / laterais: responsables do crecemento en grosor da planta (so se
atopa nas ximnospermas e nas dicotiledóneas leñosas). Existen dúas capas:
● CAMBIUM VASCULAR: diferénciase en xilema secundario cara o
interior (madeira) e en floema secundario cara o exterior.
● CAMBIUM SUBERÓXENO: diferénciase en parénquima cortical cara
o interior e en tecido suberoso cara o exterior.
● TECIDOS DEFINITIVOS / ADULTOS: non se poden dividir polo que se orixinan
a partir dos meristemas. Agrúpanse en sistemas con unidade estrutural e funcional.
Existen tres sistemas:
● Sistema Epidérmico: formado por tecidos tegumentarios que proporcionan
protección.
● EPIDERME: fórmaa unha capa ce células que segregan ceras que
forman a cutícula. Ten estomas para o intercambio gasoso e a
transpiración. (poden diferenciarse en tricomas, pelos como os da raíz).
● PERIDERME: fórmana varias capas de células. Ten lenticelas para a
respiración e a transpiración.
* Tecido suberoso=células mortas que serven de protección.
● Sistema Fundamental: fórmano tecidos con células que posúen dúas paredes
celulares: unha externa ou primaria formada por celulosa e unha interna ou
secundaria formada por lignina.
● PARÉNQUIMA: tecido vexetal presente en todos os órganos que
se encarga da produción e almacenaxe (tamén da fotosíntese, da
secreción…). Ten capacidade de diferenciarse noutro tipo de células.
● Clorofílico (palizado - xuntas; esponxos - con ocos)
● de Reserva (sen cloroplastos)

4. ● Aerífero (células con meatos que almacenan aire)
● Acuífero (acumula auga)
● Glandular (segrega)
● COLENQUIMA: tecido formado por células pouco diferenciadas que
dá consistencia e forma o esqueleto da planta.
● ECLERÉNQUIMA: tecido que proporciona consistencia e forma o
esqueleto da planta. Está formado por dous tipos de células poliédricas
mortas:
● Esclereidas (curtas e cúbicas)
● Fibras esclerenquimáticas (longas e afiadas)
● Sistema Vascular: fórmano tecidos condutores que transportan substancias a
vez que serven de soporte. Diferenciamos:
● XILEMA: vasos leñosos / traqueas formados por células mortas que
transportan zume bruto.
● FLOEMA: vasos liberianos formados por células vivas con paredes
cribosas que transportan o zume elaborado.
FASES DA NUTRICIÓN AUTÓTROFA VEXETAL
● FOTOSÍNTESE: síntese de materia orgánica mediante a cal a enerxía lumínica
se almacena en enlaces químicos realizada nos cloroplastos onde hai pigmentos
fotosintetizadores como a clorofila. Presenta dúas fases:
● Fase Lumínica: realízase na membrana tilacoidal e é imprescindible a presenza
de luz para a fotólise da molécula de auga e a formación do ATP e do NADPH.
● Fase Escura: realízanse no estroma unha serie de reaccións químicas para as
quen non é precisa a presenza de luz, é o Ciclo de Calvin.
*Cloroplastos: membrana externa, membrana intermembranosa, membrana interna,
tilacoides, grana, estromas, AND, ribosomas, almidón, clorofila…
● RESPIRACIÓN CELULAR: degradación de molécular orgánicas para obter enerxía
(realízase porque é precisa a enerxía en forma de ATP) As moléculas de almacenaxe
máis abundantes son a glicosa e o almidón que a planta transforma segundo lle conveña.
Tamén almacena graxas e sintetiza todas as biomoléculas que precisa a partir de sales
minerais e auga a través destes procesos.
RAÍZ
A raíz é unha estrutura que fixa a planta ó solo e permite a absorción de auga e sales
minerais disoltas, tamén pode almacenar substancias de reserva. Ten tres partes:
● Zona de crecemento: formada por tecido meristemático e cunha cofia
protectora de células mortas.
● Zona elongación: o tecido meristemático da lugar a varios tipos de tecidos
adultos ou definitivos.
● Zona pilífera: nela atópanse os pelos absorbentes (é a máis próxima ó talo).
Diferéncianse dous tipos de meristemos:
● Estrutura Primaria: só medra en lonxitude. As células meristemáticas
orixinan:
a. Cilindro Cortical con:
● EPIDERME (protexe - as células a miúdo forman pelos
absorbentes)
● PARÉNQUIMA CORTICAL (almacenaxe moléculas orgánicas)
● ENDODERMA (capa de unha soa célula onde se atopa a Banda de
Caspary formada por unha substancia impermeable que rodea os
vasos leñosos e regula a entrada de nutrientes ó xilema)
b. Cilindro Vascular: composto polo floéma e o xilema rodeados por

5. células meristemáticas (PERICICLO) que orixinan raices secundarias.
● Estrutura Secundaria: non a teñen todas as plantas. Componse de:
● CAMBIUM VASCULAR
● CAMBIUM SUBERÓXENO (crecemento en grosor)