2. Metal organic frameworks
Zer dira?
• Metal-Organic Frameworks-ak (MOFS) ioi-
metalikoei loturiko molekula organikoek
osaturiko egiutra kristalinoak dira.
• Egitura hauek dimentsio bat, bi edota hiru
eduki ditzakete, eta porotsuak izan daitezke.
• Erabilera anitz dituzte, hala nola, gasen
metaketa, katalisian erabili daitezke,
sentsore modura, edota molekula ostalarien
deuseztapenerako.
3. Egitura
• MOF bat en egiturak bi osagai nagusi ditu: metal-ioi bat edo talde bat eta
estekatzaile gisa jokatuko duen molekula organiko bat.
• MOF-aren ezaugarri, propietate eta egitura molekula organikoaz guztiz
baldintzatuta egongo dira,
estekatzailea
• Metal ioia + estekatzailea
Ioia
4. Sintesia
• Sintetizatzeko bi metodo:
– Teknika solbotermikoa: metal
aitzindari baten soluzio bero
batetik abiatuta sortu
kristalak. (Adib: metal nitrato
soluzioa)
– Teknika mekanokimikoak:
xehatzea erabilita. Hala ere,
porodunak izateko
isonikotinatoa (ISA) gehitu
behar, 3D-tako kristal
porodunak sortuaz.
5. Ligando motak
• HORTZ BAKARREKOAK: atomo metaliko bati
elektroi pare sinple bat (“mono”) ematen dien
Lewis baseak dira. Ioiak (normalean anioiak)
edo neutroak izan daitezke.
6. Ligando motak
• BI HORTZETAKOAK: Bi elektroi pare ematen
dizkiete atomo metalikoei.
Oxalato ioia
fenantrolina
Azetilazetonato ioia etilenodiamina
7. Ligando motak
• AZOLAK: C, H eta N-z osaturiko konposatu
heterozikliko aromatikoak dira.
1,2,3-Triazola Pirrodiazola
8. Aplikazioak
• KATALISIA eta BANAKETA: adibidez ZEOLITA,
Cracking-ean erabilia (petroleoaren
ondorengoak lortzeko).
Zeolita azidoa
10. MBioFs: Zergatik biomolekulak?
Biomolekulak “eraikuntza-bloke” onak direla
ohartu dira zientzialariak. Hori dela eta, MBioFs
delakoak garatzen hasi dira.
MBioFs-ak molekula organikotzak biomolekula
bat duten MOFS-ak dira.
11. • Eta zergatik dira aproposak biomolekulak
egitura hauek osatzeko?
- Naturan oso ugariak dira
- Egitura-aniztasuna (malguak, zurrunak, etab.
izan daitezke)
- Metalekin loturak eratzeko gune asko
dituzte egitura desberdinak era daitezke
- Ingurumen eta biologikoki bateragarriak dira
12. CIS-PLATINOA
Gaur egun
medikuntzan
erabiltzen den
konplexua da
Eragin farmakologikorik
ez duen konplexua da,
DNA-ra iritsi aurretik
desaktibatzen delako
eta gainera toxikoa da
14. Cisplatinoa zelulan sartzean
H2O batek Cl bat ordezkatzen
du
Beraz, uretan errez mugitzen da
Ondorioz, DNA molekularen
gune basikoan txertatzen da
Bi base nitrogenatuen arteko
zeharkako lotura eratzen du,
beste kloro atomoa desplazatuz
15. ZELULAREN (APOPTOSIA)
ONDORIOA MITOSIA ZELULAREN
INHIBITU HERIOTZA
16. APLIKAZIOAK
Kimioterapian
•Sarkomak
erabili •Kartzinomak
Cisplatinoak Zelulak hil
(minbiziaren •Linfomak
tratamendua) •Biriketako
minbizia
Cisplatinoa minbiziaren
aurka erabiltzen diren
farmakoetatik lehena izan
KARTZINOMA zen erabiltzen
17. KELAZIOA • Prozesu kimiko bat da KELATOTERAPIA
Beruna, • Beste
Merkurioa, substantzia
Kaltzioa, bati lotzen
zaizkie
Kobrea…
KELATOAK
izeneko
konplexuak
Maila
molekularrean Gernuaren bidez
KELATOTERAPIA toxikoak diren kanporatu
metal astunak lotu
18. Kelatoak
Metal batez eta estekatzaile polidentado batez
KELATOAK osatutako konplexuak dira, konplexu hauek
eraztun heterozikliko baten itxura hartzen
dute.
Egonkorragoak
Ondorioz, metala
kanporatzeko behar den
KELATOAK uretan denbora murritzagoa da
disolbagarriak metalak berauek bakarrik
kanporatzeko behar dena
baino.
19. Aplikazioak EDTA
Organismoan trantsizio
KELATOTERAPIA metalek, sortutako
intoxikazioak eta, pareta
arterialean kaltzioaren
metaketak sortutako
gaixotasunak tratatzeko
Funtzioa egoki
bete dezan pH Gure
optimo batean organismoan
EDTA Kelatoa (odolarena eta ondo
likido betetzen du
tisularrarean bere
funtzioa.
20. Hala ere, EDTA apur
bat toxikoa
Gernuaren bidez
kanporatu behar denez
Giltzurrunak gutxi
kaltetu (dosiak txikiak
direlako)