1. RÍOS DE ASIA
Alumnado de 1º de ESO, Adela Leiro, Chus García
IES Francisco Asorey, xuño 2013
Os principais ríos de Asia teñen as súas fontes nas grandes alturas do centro do continente (Himalia, Meseta do
Tíbet, Altai…) e lévanas aos océanos Ártico, Pacífico e Índico.
En xeral teñen cursos altos con grandes desniveis e cursos medios e baixos de discorrer maino, con grandes
tramos navegables. Os das áreas cálidas teñen grandes enchentes na época dos monzóns e os do norte no
desxeo.
O máis longo é o Iangtsé, con 6.300 km (o terceiro do mundo) e os máis caudalosos o Iangtsé e o Mekong.
RÍOS DE MÁIS DE 1.000 KM DE LONXITUDE:
OCÉANO ÁRTICO: Obi, Taz, Ienisei, Piasina, Jatanga-Kotui, Oleniok, Lena, Jana-Sartang, Indigirka, Alazeia, Kolima...
OCÉANO PACÍFICO: Anadir, Amur, Lioao, Hai, Amarelo (Huan He), Azul (Iangtsé), Perla-Xi, Vermello (Sôg- Hông),
Mekong, Kapuas (Borneo)...
OCÉANO ÍNDICO: Salween (Nu Jiang), Irawaddi (Ayeyanwady), Ganxes, Godavari, Krishna, Narmada, Indo, ShattalArab-Éufrates-Murat...
MAR NEGRO: Kizil Irmak
CUNCAS ENDORREICAS
Mar Caspio: Kura e Ural
Mar de Aral: Sir Daria, Amu-Daria-Piandj
Lago Nor: Tarim-Iarkand
Lago Hulun: Kerulen
Lago Hamún: Helmand
Deserto Karakorum: Hari Rud
Depresión Asikal: Chu
2. RÍO:
OBI-IRTISH
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
NACEMENTO: Macizo de Altai. Fórmase pola confluencia do Katun (cunhas augas que
proceden da fusión das neves dos altos cumios), polo oeste, e o Biya (emisario do lago
Teletskoye). Chámase Obi augas abaixo de Biisk.
Só o Obi, 3.650 km
Obi-Irtysh, 5.410 km (6.210 co esteiro)
A conca esténdese polo territorio de catro Estados: Rusia (73,77%) e Casaquistán (24,71%)
que comparten case a totalidade da súa superficie, China (1,51%) e Mongolia (0,01%)
CIDADES:
Sobre o Obi: Biisk, Barnaul, Novosibirsk, Nijnevartovsk, Sourgout, Salekhard.
Sobre o Tom: Tomsk, Séversk.
Sobre o Tioura: Tiumén.
Sobre o Isset: Ekaterimburgo.
Sobre o Irtysh: Omsk.
Sobre o Tobol: Kourgan.
Golfo de Obi. Forma un amplo esteiro no mar de Kara (Océano Glaciar Ártico)
Superficie: 2.972.497 km²
A conca hidrográfica posúe máis de 1.900 cursos de auga cunha lonxitude de 180.000 km. O
principal tributario do Obi, o Irtysh, posúe, aínda que aporta pouca auga ao río, unha extensa
conca de 1.593.000 km², o que representa preto do 54% da superficie total.
SUR: Montes Altai
OESTE: Montes Urais
Tchanlyn, Tym, Taz
Irtysh, Sosva do Norte
O Sistema Obi-Irtich e os seus afluentes teñen uns cursos altos encaixados con vales estreitos,
canóns, fervenzas e rápidos e uns cursos medio e baixo onde se perden polas amplas chairas
dividíndose en múltiples brazos.
Gran chaira de inundación: os sedimentos acumuláronse en máis de 6.000 metros de grosor
sobre capas de terreos da era secundaria. Estes extensos horizontes levan a marca das
grandes glaciacións, coa presenza de numerosos rastros morénicos e terrazas fluvioglaciares.
Ao sur da liña Omsk-Tomsk (polos 55° de latitude setentrional) prevalece o clima siberiano
meridional de verán cálido (máis de 25 °C en xullo) e inverno duro (-15 °C en xaneiro), con
temperaturas inferiores a 0 °C de 120 a 180 días ao ano na cunca do Irtysh, de 180 a 210 días
na do Obi (as temperaturas extremas poden elevarse a máis de 40 °C e descender a -60 °C).
Ao norte desta zona ata o esteiro hai clima siberiano de verán fresco (+15 °C en xullo) e
inverno severo (-10 °C en xaneiro), mentres que o esteiro ten un clima ártico, onde as
temperaturas máis baixas acadan -32 °C en decembro e as máis altas elévanse a +11 °C en
xullo. Estas baixas temperaturas que dominan o conxunto da cunca fan que as augas do río se
xeen durante varios meses ao ano. No curso superior, o Obi conxélase de principios de
novembro a finais de abril en Barnaoul; mentres que en Salekhard, as súas augas xéanse de
finais de outubro a principios de xuño.
3. TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
Nival, con augas altas en maio e en xuño, e baixas de marzo a abril.
Ao ter réxime nival, prodúcense enormes enchentes co desxeo que deixan sen camiños
enormes extensións; é o que chaman “rasputitza” ou ausencia de camiños.
12.500 m³/s (medio)
O Obi é o menos caudaloso dos ríos siberianos cun caudal medio de 12.760 m³/s en
Salekhard. (O valor máximo rexistrado é de 42.800 m³/s, a cifra mínima de 2.000 m³/s).
FLORA
Na cunca aparecen formacións vexetais variadas. Ao sur, na zona correspondente ao clima
siberiano meridional, atópanse prados siberianos, estepas de herbas, accidentadas
con depresións salinas ou solonetz, de áreas húmidas, con bosques de bidueiros, de álamos e
de piñeiros.
A conca do Irtysh, sobre as súas marxes sur-occidentais e nos vales do Tobol e do Ichim,
sitúase no límite do clima desértico de Casaquistán e é o ámbito da estepa sen árbores.
Máis ao norte, a taiga dáse no clima siberiano de verán fresco e está salferida de marismas
chamadas ourmany, precedendo esta á tundra, que ocupa a parte máis baixa do río.
FAUNA
MAMÍFEROS: visón, marta, castor, alce...
AVES: máis de 170 especies de aves: gansos, patos, garzas, bicotortos petos, pita do monte...
PEIXES: máis de cincuenta especies: esturións (Stenodus leucichthyse), (Coregonus
nasuse), perca, carpa, lucio, alburno...
APROVEITAMENTO Subministro de auga, enerxía eléctrica, navegación, deportes, pesca, lecer...
ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
CURIOSIDADES
PROBLEMAS
O Obi é unha vía de comunicación esencial para a Siberia occidental, aínda que só sexa
navegable 190 días ao ano por termo medio no seu curso superior e arredor de 150 días no
seu curso inferior. Unha boa parte das mercadorías transportadas polo río seguen logo pola
ruta marítima do norte a través do Ártico. O transporte fluvial actúa complementariamente
co Transiberiano, que garante as conexións Leste-Oeste entre as grandes cuncas siberianas: a
cunca agrícola de Omsk sobre o Irtysh e a cunca carbonífera de Kouzbass sobre orío Tom.
Aproveitamento hidroeléctrico: encoros de Novossibirsk sobre o Obi e en
Bukhtarma e Öskemen sobre o Irtysh.
Esteiro (RAMSAR)
Oktyabr'skiy
Elizarovsky
Nizhne-Tomskiy
Shavlinskiy
Montañas douradas do Altair
A cidade de NOVOSIBIRSK, á beira do río, é a terceira máis importante de Rusia (1.500 000
habitantes). É o centro industrial, financeiro, científico e, sobre todo, de transporte de Siberia.
Ao río débelle a cidade a súa orixe: foi un asentamento de traballadores para a construción
dunha ponte na ruta do Ferrocarril Transiberiano. Hoxe, é a máis importante estación da ruta
transiberiana e destacado porto fluvial.
Desde a súa orixe (1893) ata 1925 era coñecida como Novonikoláyevsk, na honra do tsar
Nicolás II.
Na parte setentrional viven os pobos nénètse, nganasan, énètse e selkup, algúns practicantes
aínda do nomadismo.
Contaminación por explotacións petrolíferas e de carbón
Presas no curso alto.
5. RÍO
YENISEI
NACEMENTO E
FONTES
Montes Sajan e Meseta de Mongolia
Fórmase pola conxunción do Bolshói Ieniséi (Gran Ieniséi) e o Malij Ieniséi (Pequeno
Ieniséi).
Malij Ienisei: nace no lago Dood-Nuur, non montes Sajan.
Bolshói Ieniséi: nace no lago Kara Balyk, nos montes Sajan.
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
4.093 km, 5.539 km nas fontes máis lonxanas.
Mongolia e Rusia
CUNCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
Superficie: 2.580.000 km²
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
FAUNA
Cidades: Kyizyl, Abakan, Krasnojarsk, Satrelka, Turuhansk, Karavl, Nosok
Mar de Kara. Océano Ártico.
SUR: Meseta de Mongolia
LESTE: MesetaS de Siberia Central e Tunguska.
OESTE: Chaira de Siberia Occidental
Hanisara, Kazyr, Kan, Angará,Podkamennaja Tunguska, Niznjaja Tunguska, Kurejka,
Abakan, Sym, Eloguj, Turuhan, Bolsaja Heta,
En xeral o curso do río salva pouco desnivel.
Na desembocadura forma un amplo esteiro de 400 km no golfo de Ienisei.
Lago Baikal nas cabeceiras do afluente Angara.
Continental frío. Entre novembro e maio permanece xeado.
Pluvio-nival
19.600 m3/s , con augas altas no verán, polo desxeo.
Bosques de coníferas (piñeiro siberiano, alerce siberiano), bidueiros...
Abondan as aves (corvo encapuchado, garzas...) e os peixes (Esturión siberiano, Hucho
taimen, salmón...).
APROVEITAMENTO Subministro de auga, enerxía hidroeléctrica, pesca, navegación. No curso superior hai
centrais hidroeléctricas.
Terpej-Tumus, Popigay, Alakit, Chono Vilyui, Lago Baikal...
ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
PROBLEMAS
A cunca do Ienisei está poboada desde tempos moi antigos. No curso alto atopáronse restos
de mamut lanudo de hai 300.000-40.000 anos asociados a asentamentos humáns. Na Idade
de Pedra (ca. 3200 a 2400 aC) aparece a cultura Glaskowo e na Idade de Bronce a
Andronovo (ca. 2300-1000 AC) e a Okinew. Na Idade de ferrro vivía a cultura Tagar (ca. 900300 aC).
Os rusos chegaron á parte superior do Ienisei en 1605.
Diferentes pobos nómadas habitaron no Ienisei: Kotts, Assans, Arins, Baikots, yugh e
Pumpokols. Na actalidade só quedan os Ket.
Conxelación, contaminación...
7. RÍO LENA
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
Montes Baikal a 1640 m de altitude.
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
Rusia
CUNCA
Superficie: 2.500.000 km2
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
SUR: Montes Baikal, Montes Stanovoi, Olekminskij
LESTE: montes Verjoyansk, Sette-Daban, Dzugdzur
OESTE: Meseta de Siberia central
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Kirenga, Vitim, Olekma, Aldan,
CLIMA
Frío
TIPO DE RÉXIME
Pluvio nival
CAUDAL
16.400 m3/s
FLORA
Bosques de coníferas e bidueiros e plantas típicas da taiga e tundra.
FAUNA
Salmóns, esturións de siberia, taimén...
4.313 km
Cidades: Kirensk, Vitim, Olekminsk, Jakustk, Siktjah, Tit Ary, Sokol
Mar de Láptev. Océano Ártico, formando un delta de 10.800 km2 de superficie.
Njuja, Sinjaja, Viljuj, Linde, Muna,
No curso do Lena atópanse zonas rochosas estreitas con canóns e cantís (Camiño do
Demo, Peares do Lena) e amplas chairas de inundación con illas e meandros onde o río
discorre mainamente.
Na desembocadura forma un gran delta, de 400 km de ancho e que se extende 100 km no
mar e con numerosos brazos.
Parque Natural dos Peares do Lena. Situado no centro da república da Saja (Iakutia). O
máis destacado son as espectaculares columnas rochosas de case cen m de altura
formadas pola acción combinada da auga e os cambios bruscos de temperaturas que
oscilan dos -60º no inverno ata os 40º no verán. Nas zona atopáronse fósiles do cámbrico
de gran interese.
APROVEITAMENTO Subministro de auga, navegación, pesca, enerxía eléctrica...
Nas beiras de varios afluentes (Vitim e Olyokma) extráese ouro.
8. ESPAZOS
PROTEXIDOS
Patrimonio da Humanidade: Peares do Lena
Delta do Lena, Kharyalaokh, Charnoda, Tukulan, Vitimsky
DATOS
HISTÓRICOS
Nos anos 1620 a 1623 un grupo de cazadores de peles rusos dirixidos por Demid Pyranda
chegou ao Lena e explorou uns 2.400 km de río, desde a zona rochosa superior ata a
Iacutia.
CURIOSIDADES
O Lena ten máis de 2.000 afluentes.
Deste río tomóu o sobrenome Vladimir Illich Uliánov, Lenin, que significa «o que pertence
ao río Lena».
PROBLEMAS
Contaminación, conxelación…
9. RÍO
KOLIMÁ
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CUNCA
Macizo de Kolymá
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
OESTE: Montes Chersky e de Koliá
SUR: Montes de Siberia Oriental
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
Sujoj, Korkodon, Berezovka, Omolon, Bolshoi Anjuj
FAUNA
No río viven lucios, percas, salmóns, tímalo americano (Thymallus arcticus)... e nas
proximidades: alces, osos, renos, grous blancos e grises e paxaros.
2.513 km
Rusia
Cidades: Spornoe, Balygytcan, Seymchan, Zyrjanta, Srednekolymsk, Chersky, Kolimskaja,
Pohodsk.
Golfo del Kolymá, na parte central do mar de Siberia Oriental.
Superficie: 679.934 km²
Yasachnaya, Zyrjanka, Ozogina, Sededema
No curso alto percorre terreos montañosos con grandes desniveis e logo atravesa as
chairas de Siberia. Da lugar a un delta de 150 km de ancho e 100 km de longo
Continental frío e polar
Nival, con augas altas no verán polo desxeo.
4.060 m3/s
Taiga e tundra. O chan xeado e as baixas temperaturas impiden o desenvolvemento das
árbores. O que máis abonda son os brións, liques, fentos e mato de escasa altura.
APROVEITAMENTO Subministro de auga, enerxía eléctrica, navegación, pesca.
É navegable durante 2.000 km no verán e emprégase como estrada de outubro a xuño,
cando está conxelado.
Na zona hai minas de ouro e de carbón.
ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
Kolyma-Koren, Chargurjino, Kresty, Omolonskiy, Yasachnaya, Sugoi, Magadanski...
CURIOSIDADES
A cunca do Kolymá é coñecida polos campos de traballos frozados (gulag) que estiveron
activos ata 1956.
PROBLEMAS
Contaminación por minería, conxelación...
En 1892-94, o barón Eduard Toll dirixeu unha expedición xeolóxica pola zona e percorreu
4.200 km polos ríos. En 1909 a desembocadura foi estudade en profuncidade por unha
expedición dirixida por Georgy Sedov.
11. RÍO
AMUR
NACEMENTO E
FONTES
Está formado pola unión do Chilka (Onon: Montes Khentii e Ingoda: Montes Hentei
e do Argun (Montes Khingan)
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
4.449 km
China, Rusia (Siberia)
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
Superficie: 1.850.000 km².
Norte: Montes Sayan, Yablonovy, Stanovoy, Bureinsky Hrebet
Suroeste: Montes Hangayn Nuruu, Gran Xingán
Surleste: Montes Sihote-Alin
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Zeya, Amgún
CLIMA
Continental
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
Pluvio-nival, con enchentes en abril-maio polo desxeo. Sen embargo, a súa máxima
enchente é en xullo-agosto, polos monzóns. As augas baixas son en inverno.
Na desembocadura o caudal medio é de 11.000 m³
Ten os máximos de caudal no verán, entre fins de xullo e comezos de agosto, por efecto
do monzón, mentres a estiaxe é invernal.
FLORA
Taiga, dominada por coníferas, alerces, abetos e piñeiros.
China: Mohe, Huma, Heihe, Jiayin, Tongjiang, Fuyuan,
Rusia: Blagovesjtsjensk, Chabarovsk, Komsomolsk, Amursk, Nikolajevsk
Estreito de Tartaria, no mar de Okhotsk, fronte da illa de Saxalín (Océano Pacífico)
Shoghua, Ussuri
Ao longo do curso do Amur e os seus afluentes atopamos zonas chairas con meandros e
illas e zonas con canóns e fervenzas.
Catarata de Jingbohu. Na unión do lago Jingbohu e o río Mudanjiang (afluente do Amur) ,
na provincia de Heilongjiang. O volcán entrou en erupción hai miles de anos e o magma,
ao solidificarse, bloqueou o paso do río formando un lago. A fervenza mide 300 m de
ancho e 20 m de caída en período de augas altas.
lago Torreyskie, Lago Kanka
Máis de 1000 especies de peixes: esturión do río Amur (Acipenser schrenckii), esturión de
Kaluga (Huso dauricus), salmón...
APROVEITAMENTO Subministro urbán e agrícola, pesca, navegación, enerxía eléctrica...
No seu curso inferior, logo da confluencia do Chilka e o Argoun, é nevegable en territorio
ruso completamente, mais por causa dos xeos está pechado para a navegación durante
uns seis meses.
Ten 14 encoros para a xeración de exerxía eléctrica.
Algunhas dragas traballaron extraendo ouro das súas areas.
FAUNA
12. ESPAZOS
PROTEXIDOS
-Priozernyi Zakaznik
-Komsomolsky Zapovednik
-Bobrovy Zakaznik
-Blagoveschenskiy Zakaznik
-Reservas Naturais: Sanjiang, Humahe
-Humidal RAMSAR: Khingano-Arkharinskaya Lowland Wetland
DATOS
HISTÓRICOS
Durante moitos séculos o val do Amur estivo poboado polos tungus (evenki, solón,
duches, nanai, ulch) e mongois (Daur), e, preto da desembocadura, poos nivkhes. O seu
principal sustento era a pesca e case eran descoñecidos fora desa zona. Os chinos
chamábanlles a algúns «Dazi Yupi» («tártaros de pel de peixe») debido as súas roupas
tradicionais feitas con peles de peixe.
Numerosos vapores serviron no río Amur a finais do século XIX.
TRADICIÓNSLENDAS
Os manchúees e a dinastía Quing sempre consideraron este río como sagrado e
chamábanlle Sahalyan ula en manchú "río negro"
CURIOSIDADES
O nome Amur: "río do dragón negro" en chinés, pronunciado Heilongjiang, ou Sahalyan
ula en manchú "río negro"
O río Amur, fai a linde natural entre Rusia e China sobre perto de 1.600 km
A rede hidrográfica do Amur inclúe 10.610 ríos
A primeira ponte permanente no río foi a de Jabárovsk que foi completado en 1916 para
lograr que os trens da liña do Transiberiano cruzasen o río durante todo o ano sen
necesidade de utilizar os transbordadores ou de dispoñer vías férreas directamente sobre
a capa superior de xeo do río.
PROBLEMAS
Contaminación, alteración do cauce e dos ecosistemas polos encoros...
14. RÍO
AMARELO
(HUAN HE)
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Montañas de Bayan Har, na cordilleira de Kunlun (Quinghai), a 4.500 m de altitude. As
principais fontes drenan nos lagos Gvaring e Ngoring.
Lonxitude: 5.464 km
China
CIDADES: Lanzhou, Yinchuan, Wuhai, Baotou, Luoyang, Zhengzhou, Kaifeng, Jinan.
Mar de Bohai (mar Amarelo) en Dongying e Shandong.
Superficie: 752.000 km².
Norte: Qilian Shan, deserto de Gobi
Sur: montañas de Bayan Har Shan, Amne Machin, Helan, Quin Ling
Oeste: Macizo do Tibet, Montes Kuenlun
Tao, Wei
Datong, Fen
Nos 5.464 km de percorrido o río Amarelo salva máis de 4.500 m de desnivel e no seu
camiño podemos atopar variedade de fenómenos xeolóxicos: chairas de inundación, lagos,
canóns,
Fervenzas...
CANÓNS: Nun tramo de 200-300 km a través das prefecturas
de Huangn, Hainan e Haidong, con escarpados e altos cantís o cauce é estreito e hai 20
canóns (os máis famosos son os de Longyang, Jishi, Liujia, Bapan e Qingtong)
FERVENZA HUKOU (en chino significa boca de teteira): situada no linde entre as provincias
de Shanxi e Shaanxi, na meseta de loess. Cando o Río Amarelo flúe pola gorxa de Jinshang,
a súa superficie redúcese de 400 a 50 metros, polo que a auga colle gran presión e cae
coma se fose un chorro de te. As fervenzas de Hukou atraen a miles de turistas cada ano,
xa que son uno dos puntos máis espectaculares do Amarelo.
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
FAUNA
Continental (húmido)
Nival-pluvial
É un río moi propenso ás enchentes e cambios de cauce debido á acumulación de
sedimentos (loes) que van enchendo as amplas chairas e creando atrancos que ao romper
rebordan bruscamente. Este vese acrecentado por bruscos desxeos que se producen por
acumulación de auga con diques de xeo na zona do Inner Mongolia.
2.571 m³/s (medio)
Cun máximo de 25.000 m³/s e un mínimo de 245 m³/s. Desde 1972, por veces sécase
antes de chegar ao mar. O maior volume prodúcese durante a época de chuvias, de xullo a
outubro, cando flúe o 60% del volume anual do río.
Bosque mixto de coníferas e frondosas, mesturado con grandes extensións herbáceas cara
ao interior. A acción antrópica fai que o bosque se atope bastante reducido.
aligátor chino, crocodilo, pato mandarín, golfiño lacustre chino, cervo acuático chino,
musgaño tibetano, salamántiga china gigante (Andrias davidianus)
15. APROVEITAMENTO É de grande importancia para a economía chinesa pois o seu val ten terras fértiles, bos
ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
pastos e importantes xacementos minerais.
Presas para o aproveitamento hidroeléctrico, regadío e controlar as
enchentes: Longyangxia , Lijiaxia, Gonboxia, Jishixia, Liujiaxia, Qingtongxia, Wanjia,
Sanmexia, Xiaolangdi
Fonte dos Tres Ríos Reserva Natural Nacional Sanjiangyuan
Parque nacional Catarata de Hukou.
Históricamente é o río máis importante da China, nel xurdiu a civilización Han, o principal
grupo étnico do país.
TRADICIÓNSLENDAS
Nos tempos antigos críase que o río Amarelo fluía desde o ceo como unha continuación da
Vía Láctea.
Nunha lenda china cóntase que Zhang Qian foi o encargado de atopar a fonte do río
Amarelo. Despois de navegar río arriba durante moitos días, veu un rabaño de vacas e
unha nena fiando. Ao preguntarlle á nena onde estaba, ela entregoulle unhas indicacións
para que llas amosara ao astrólogo Yen Chun-p'ing. Cando volveu o astrólogo recoñeceuno
como o servizo de transporte da Fiandeira (Vega) e dixo que vira unha estrela errante
interpoñerse entre a nena e o rabaño (Altaii).
CURIOSIDADES
O nome Río Amarelo foi dado por causa da cantidade de materiais en suspensión que
arrastran as súas augas.
É o río que transporta máis sedimentos do mundo, 1,6 millóns de toneladas ao ano no
punto que descende da meseta de Loes
É costume: dicir “Cando o río Amarelo flúa claro”... ou sexa, nunca
As peores inundacións foron as de 1931 (estímase que matou de 1.000.000 a 4.000.000 de
persoas), o peor desastre natural rexistrado na historia, salvo grandes fames e epidemias;
e a de 1887 que matou entre 900.000 e 2.000.000 personas.
PROBLEMAS
A inundación de 1853 provocou un cambio do curso do río, ata o punto de que na
actualidade desemboca na baía de Bo Hai, cando antes o facía no mar Amarelo, cerca de
Shandong, 800 km máis ao sur.
O río por veces seca antes de chegar ao mar. O baixo volume débese ao aumento do rego
agrícola.
É un dos ríos máis contaminados do mundo pola gran cantidade de industrias, poboacións
e actividades agrícolas.
17. RÍO
IANGTSÉ,
AZUL
(CHANG
JIANG)
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Meseta Tibetana (5.042 m de altitude), ao sur das montañas Kunlun e na vertente norte das
montañas Taggula. Fórmase coa unión do Tuotou e o Donqu (Tongtian); máis abaixo
chámase Jinsha e a partir da confluencia co Min Iagtsé ou Chang-Jian.
6.300 km. É o río máis longo de China e de Asia e o terceiro do mundo.
China
Panzhihua, Yibin, Chongqing, Yichang, Jingzhou, Yueyang, Xianning, Wuhan, Ezhou, Huangsi,
Huanggang, Chaohu, Chizhou, Jiujiang, Anqing, Tongling, Wuhu, Hefei, Chuzhou, Maanshan,
Taizhou, Yangzhou, Zhenjiang, Nanjing, Nantong, Shanghái.
Está dividido en tres tramos:
CURSO SUPERIOR: desde Yibin a Yichang;
CURSO MEDIO: Yichang e Hukou, onde o sío se atopa co lago Poyang
CURSO INFERIOR: desde Hukou a Shanghái, na desembocadura.
Mar da China Oriental
Superficie: 1.800.000 km2
Norte: Monte Kunlun, Qulian Sha e Qin Lin
Leste: Meseta do Tíbet
Sur: Yun Gui- Gaoyuan
ChangninG, Chishui-Gaodong, Shangxi, Qiljiang,Jiantan, Wujiang, Qingjiang, Songzi, Li, Xiang,
Yuan
Yalong , Nanguang, Jiaju, Tuo, Shenshui-Shangpo, Meijiang-Binan, Jialing,Nanbin, Dongjin,
Huangsi
Nos 6.300 km de percorrido o río Iangtsé salva 5.042 m de altitude, desde as montañas do
Tibet ata as chairas costeiras. No seu curso forma grandes e profundos canóns, rápidos,
fervenzas, lagos, meandros, praias e illas.
Gorxa do Salto do Tigre: un tramo duns 16 km situado entre dúas altas montañas —
o Yulong Xue Shan de 5.596 m e o Haba Xue Shan de 5.396 m —, no que o río forma unha
serie de rápidos rodeado de empinados escarpes de máis de 2.000 m de desnivel. É o canón
de río máis profundo do mundo.
Gorxas do Iangtsé (entre Chongqing e Yichang).
Catarata de Liusha, situada ao oeste da provincia de Hunan, nun afluente do Yuán. Ten unha
caída de 216 m.
Catarata de Huangguoshu. No suroeste da cidade de Anshun, na provincia meridional de
Guizhou. A máis grande de China. Ten 77,8 m de altura e 101 m de ancho. Formada por oito
cataratas. A súas augas precipítanse sobre un estanque chamado Xiniu, producindo un
estrondo que pode escoitarse a 5 km de distancia.
Cataratas do val de Jiuzhaigou (Nuorilang). Nun afluente do Yangtsé. Na cabeceira do
mesmo río está as Xiaolongtan.
Cataratas do monte Lushan na provincia suroriental de Jiangxi. Nun afluente do Gan. Con
22 cataratas, 18 rápidos, 14 lagos e estanques. A “Catarata do Manancial das Tres Gradas” é
a máis coñecida.
Lagos Poyang, Dongting
18. Continental na primeira parte do río
No resto húmido con veráns calurosos
Nivo-pluvial. No curso alto é nival, con desxeo ao final da primavera. No resto, é pluvial co
TIPO DE RÉXIME
problema de que as chuvias son, na marxe dereita, entre maio e xuño e, na parte esquerda
(máis ao norte) en xullo e agosto. Así, o río recibe durante unha longa temporada abundante
auga, o que provoca grandes e graves inundacións.
31.900 m³/s
CAUDAL
Nas terras altas, de clima continental, abundan os bosques mixtos (carballos, tilleiras,
FLORA
pradairos, piñeiros). A continuación, bosques subtropicais (especies das familias das
cameliáceas, magnoliáceas e lauráceas) e, no curso baixo, bosques tropicais de tipo
monzónico (perennifolias, no que abundan as lianas, os epifitos, as palmeiras colgantes e os
fentos).
Aligátor chino, peixe espátula do Iangtze, marsopa sen aleta, baiji (Lipotes vexillifer o golfiño
FAUNA
do río Iangtsé ou golfiño de China), extinguido desde 2008; pato mandarín, cervo acuático
chino, musgaño tibetano, píntega china gigante (Andrias davidianus)
APROVEITAMENTO O Iangtsé alimenta de auga ao 40% do territorio chino e o 70% da produción de arroz.
Aproveitamento hidroeléctrico: presa das tres Gorxas, a máis grande do mundo, e a maior
central hidroeléctrica; presa de Gezhouba,
É navegable nunha gran parte. Os grandes buques poden chegar ata Wuhan e os menores
ata Yichang. É unha das vías navegables máis concurridas do mundo.
CLIMA
ESPAZOS
PROTEXIDOS
Canóns de Yunán “Tres Ríos Paralelos de Yunán”, declarada pola UNESCO PatrImonio da
Humanidade.
Nacemento do río Tuotuo (Reserva Estatal)
Sanjiangyuan (“Fuente dos tres ríos") Reserva Natural en Qinghai
DATOS
HISTÓRICOS
TRADICIÓNSLENDAS
CURIOSIDADES
Hai vestixios de actividade humana na zona de hai máis de dous millóns de anos.
Ao longo de todo o río consérvase un rico prtrimonio histórico e cultural.
A Gorxa do Salto do Tigre ten ese nome por unha lenda que conta como para escapar dun
cazador, un tigre saltou o canón no seu punto máis estreito (de 25 a 30 m).
O seu nome en Chino significa río longo.
Ao longo do seu percorrido ten varios nomes: Dangqu (do tibetano "río dos pantanos"); máis
abaixo río Tuotuo e logo Tongtian («río que pasa polo ceo»); cuando corre a través de
profundos canóns río Jinsha («río de areas de ouro»).
O ferrocarril Qinghai-Tíbet atravesa o val do río Tuotuo, despois do paso Tanggula, a 5.231
m, o paso ferroviario máis alto do mundo.
Ponte Xiling (ponte colgante de 900 m de vano central)
PROBLEMAS
Inundacións periódicas, algunhas con numerosas víctimas.
Construción de presas: alteran o curso do río e os ecosistemas
Contaminación, especialmente en Hubei (distrito de Shashi).
Redución de especies acuáticas: pasou de 126 a mediados de 1980 a tan só 52 en 2002.
20. RÍO DAS
PÉROLAS
珠江
(Zhū Jiāng)
NACEMENTO E
FONTES
Fonte de Nyang, a 5000 m de altitude. Fórmase pola converxencia do río Xi (Xi Jiang ou
río do oeste) e o río Bei (Jiang Bei ou río do norte).
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO LINEAL
2.200 km
China
DESEMBOCADURA
Mar da China Meridional (Océano Pacífico)
CUNCA
Superficie: 409.480 km2
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
NORTE: montes de Nan Ling, Yun-Gui-Gaoyuan
SUR: Bac-Phan
OESTE: Yun-Gui-Gaoyuan
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Yu
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
FAUNA
APROVEITAMENTO
Temperado húmido
Pluvio nival
9.500 m3/s
Bosques de ribeira, o resto do terreo está intensamente cultivado.
Golfiño rosa da China, carpas, bagre...
Subministro de auga para usos urbáns, agrícolas e industriais, enerxía eléctrica,
acuicultura, navegación, pesca, lecer...
O delta do río das Pérolas é unha das zonas máis prósperas da China. A ambas beiras do
mesmo atópanse Hong Kong e Macao.
O esteiro Bocca Tigris ten que ser dragado regularmente para mantelo aberto para os
barcos oceánicos.
ESPAZOS PROTEXIDOS
Reserva natural Zhujiangkouzhonghuabaijitun (na desembocadura)
Esteiro do Zhujianag, Lantau Sur.
DATOS HISTÓRICOS
É unha área poboada desde tempos moi antigos. É unha área poboada desde tempos
moi antigos.
Ata hai poucos anos as principais cidades do delta do río das Pérolas foron colonias
portuguesa (Macao) e inglesa (Hong Kong).
Nas súas beiras consérvase un rico patrimonio histórico e etnográfico.
Cidades: Wuzhov, Zhaoqing, Guangzhou, Hong Kong, Macao
Bei, Dong
O río salva un un gran desnivel desde o seu nacemento, especialmente na primeira
parte do seu curso, ao baixar das montañas do Iunán, desde 5.000 m de altitude. Nos
cursos altos río e os seus afluentes altos abondan os canóns.
Delta da desembocadura, formado por numerosos brazos e illas.
Canón do Beipan nas proximidades de Liupanshui.
21. TRADICIÓNS-LENDAS
Existe una lenda moi antiga na China que conta como catro dragóns, entre os que se
atopaba o Dragón Perlado (珠 龙, Zhulong) axudaron a uns campesinos regando con
auga do mar do Leste os seus campos para que medraran os cultivos. O Emperador de
Xade, ao velo aplastounos poñendo unha montaña enriba de cada un. Os dragóns
convertéronse nos ríos máis grandes da China: As Pérolas, o Yangtsé, o Amarelo e o
Heilongjiang.
CURIOSIDADES
O río das Pérolas ten ese nome por unha illa chamada “Perola de Mar” (海 珠) que
estaba no medio do río e actualmente quedou en seco ao cambiar o curso do mesmo.
PROBLEMAS
Contaminación (é un dos ríos máis contaminados do mundo), enchentes, obras na
canle...
22. RÍO
VERMELLO
(Sông Hồng)
(Yuan)
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
FAUNA
APROVEITAMENTO
ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
Nu Shan
1.149 km
China, Vietnam
Honghe-Nansha-Hekou (China)-Hanoi-Hưng Yên-Hai Phong-Nam Dinh-Thái Bình (Vietnam)
Golfo de Tonkin (mar da China Meridional)
Superficie: 143 700 km²
Norte: Nu Shan
Oeste: Ail Shan
Nordeste:Yun-Gun-Gaoyuan
Negro
Lo, Cou
Unha gran parte do curso do río discorre por terreos achairados onde forma depósitos de
sedimentos que se aproveitan para a agricultura. No curso alto do río e os seus afluentes
abondan os canóns os rápidos e as fervenzas.
Delta
Tropical de tipo monzónico
Pluvial, moi irregular, derivado das chuvias monzónicas: augas baixas de novembro a abril e
altas, de maio a outubro.
700 a 30.000 m³/s (medio)
Sofre frecuentes inundacións
Bosque tropical de tipo monzónico de perennifolias, denso, no que abondan as lianas, os
epÍfitos, as palmeiras colgantes e os fentos. Sen embargo, esta vexetación natural foi moi
degradada por acción antrópica, e as especies máis comúns son as moreiras, litchis, cítricos,
hevea, cacaotales, cafetais e especies madeirables como los eucaliptos e os chopos.
Crocodilo poroso e siamés, numerosas especies de peixes de auga dóce...
Regadío (especialmente cultivo de arroz), navegación, subministro de auga ás cidades,
turismo, lecer, deportes...
Reserva da Biosfera Delta do Río Vermello
Reserva Natural Yunnandaweishan
A apertura deste río ao comercio europeo con China levou ás guerras entre Francia e Vietnan
(1883-86), que rematou coa conquista de Vietnam.
CURIOSIDADES
Fai de fronteira entre China e Vietnam.
O nome é pola auga de cor marrón-vermella cargada de sedimentos
PROBLEMAS
Inundacións, contaminación, caza e pesca furtivas...
24. RÍO
MEKONG
NACEMENTO E
FONTES
Segundo informe da China Science Exploration Association, a fonte está en Lasagongma, a
unha altura de 5.224 msnm.
A Academia Chinesa das Ciencias recoñece a fonte no monte Guozongmucha e o río Zayaqu,
na provincia Qinghai, en territorio tibetano, como nacemento do Mekong.
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
4.900 km
(Tibet), China, Laos, Myanmar (antiga Birmania), Cambodia, Tailandia, Vietnam
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
Luang Prabang, Vientiane, Phonm Penh
No sur do Vietnam no Mar da China Meridional. Forma un gran delta de 40.000 km², cuns
3.200 km de canles navegables.
Desauga por nove brazos, o que explica o nome que lle dan os vietnamitas ao río Sông Cửu
Long ou "río de nove dragóns".
Superficie: 810.000 km2
NORTE: meseta do Tíbet
LESTE: Ningjing, Yun Ling, Wuliang, Cordilleira Annamita (Trung Phan)
OESTE: Taniantaweng, Nu Shan
Ing, Ruak, Mun, Tonle Sap,
Nam On, Nam Ngum, Nam Kading, Se Kon, Srepok
O río Mekong ten un percorrido moi variado: na primeira parte do curso alto discorre polas
chairas da Meseta do Tíbet, logo descende un gran desnivel encaixándose en profundos
canóns e no curso medio-baixo discorre mainament formando meandros, illas e chairas de
inundación. Na desembocadura forma un gran delta no que se bifurca en numerosos brazos.
Rexión de Si Phan Don ("Catro Mil Illas") Laos. O río desfaise en numerosos brazos. E cae en
varias fervenzas de gran anchura e caudal.
Fervenzas de Khone, en Laos (ata a fronteira con Camboia).
Cataratas Tad Fane no río Banglian (nun barranco de máis de 100 m de altura), no Parque
Nacional Don Hua Sao, na Meseta da Bolaven, situada entre a Cordilleira Annamita e o río
Mekong no Parque Nacional de Dong Hua Sao.
Cataratas no río Banglian, unha serie de tres caídas: Tad Suong, Tad Lo e Tad Hang.
Continental e tropical
Nival no curso alto e pluvial no resto.
16.000 m3/s (medio)
O caudal do Mekong oscila entre 15.000 m3/s no período seco e os 60.000 m³/s da estación
das chuvias.
Nas zonas altas vexetación de montaña. Na parte baixa vexetación de selva tropical (teca,
bambú, hevea, palmeira…) e no delta carrizos, xuncos, mangles…
Recentemente descubriuse a planta chamada Palma do río Mekong; é anana con ponlas que
se agarran ás rochas e cun pé flexible, o que fai que resista perfectamente á forte corrente
da auga.
25. MAMÍFEROS: lontra lisa (Lutrogale perspicillata), golfiño de auga dóce, golfiño beluga do río
Irrawaddy (Orcaella brevirostris), manatí do Mekong, gato pescador (Felis viverrina).
RÉPTILES: crocodilo siamés (Crocodylus siamensis), crocodilo mariño (Crocodylus porosus)
tartaruga de Cantor (Pelochelys cantorii).
PEIXES: 1.200 especies: siluros, carpa siamesa do barro (Henicorhynchus siamensis), panga
(Pangasianodon hypophthalmus), peixe gato do Mekong (Pangasianodon gigas), carpa
xigante, de ata 70 kg (Probarbus jullieni), raia xigante, de ata 4,3 m de lonxitude (Himantura
chaophraya), panga xigante (Pangasius sanitwongsei), carpa siamesa xigante, (Catlocarpio
siamensis)...
APROVEITAMENTO Arredor de 90 millóns de persoas dependen do río, vivindo na súa cunca. O principal medio
de vida da zona é o cultivo do arroz, do que se obteñen tres colleitas anuais grazas os limos
deixados polo río. Plántanse un elevado número de variedades. Das 100.000 variedades
catalogadas, unhas 40.000 proveñen deste territorio.
O río, en xeral, é usado para irrigación, como receptáculo dos sistemas de drenaxe e de
augas residuais, para actividades pesqueiras e de piscicultura, como vía de transporte, e
como fonte de subministración de auga para industrias e particulares.
Encoros: Pak Mun en Tailandia, Manwan (China) e moitos máis en proxecto ou construción.
FAUNA
ESPAZOS
PROTEXIDOS
HUMIDAIS RAMSAR: Middle Stretchesof the Mekong River north of Stoeng Treng Wetland
-Áreas Nacionais de Conservación da Biodiversidade: Phou Dene,
Phou Xiengthong, Thanh Phu (delta)
-Reserva Natural Muons
-PARQUES NACIONAIS: Pha Tam, Kaeng Tana, Dong Hua Sao.
- En Yunnan (China) prodúcese o fenómeno natural dos "Tres Ríos Paralelos". É o sector do
curso superior de tres grandes ríos de Asia: Yangtsé, Mekong e Salween que corren de norte
a sur fluindo paralelamente sen cruzarse e pasando por vales de gorxas de máis de 3.000 m
de profundidade e montañas nevadas de 6.000 m sobre o nivel do mar. A zona está
declarada Reserva da Biosfera pola UNESCO.
DATOS
HISTÓRICOS
As marxes do Mekóng estiveron poboadas desde tempos moi antigos e nelas
desenvolvéronse distintas civilizacións que deixaron numeroso monumentos.
No século XIX os franceses tentaron buscar unha ruta navegable río arriba cara a China e
atoparon os rápidos de Kratié.
Vientián (capital de Laos) é famosa polas súas canles, vivendas construídas sobre pilotes e
pagodas.
Luang Prabang, foi capital do estado Tai-laosiano e máis tarde do reino de Laos, ata a época
colonial francesa.
É denominado polos Vietnamitas Cửu Long, en tibetano Dza-chu, en chinés Lan-ts'ang
Chiang , e en tai Mae Nam Khong
Case a metade do curso total do Mekong transcorre dentro da China, onde é chamado o "río
turbulento" por mor das gorxas e precipicios que atravesa. Cando deixa China, as augas
corren a 500 m de altura.
Cada ano captúranse no Mekong 1.300.000 toneladas de peixe.Recentemente os
investigadores descubriron máis de mil novas especies no río Mekong: 519 plantas, 279
peixes, 88 ras e 15 mamíferos.
CURIOSIDADES
PROBLEMAS
Contaminación, deforestación, eutrofización das augas, construción de encoros.
Nos últimos anos o exceso de presas está causando a extinción de numerosas especies,
especialmente grandes peixes.
27. RÍO
SALWEEN
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
Montes Tanggula (Meseta do Tíbet) a 5.450 m de altitude.
CUNCA
Superficie: 320.000 km2
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
NORTE: Meseta do Tibet
LESTE: Taniantaweng, Nu, Dawna
OESTE: Meseta Shan
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Teng
CLIMA
Tropical e frío-continental nas cabeceiras.
TIPO DE RÉXIME
Pluvio-nival. O fluxo de base está proporcionado polos glaciares tibetanos, aínda que
aumenta de forma considerrable polos monzóns ao chegar ás terras baixas.
CAUDAL
10.000 m3/s
FLORA
Na cunca do Salween atopamos gran variedade de ecosistemas e especies vexetais.
Na parte alta do río aparece bosque de montaña (coníferas, rododendros…). No curso
medio bosques tropicais e no delta abondan os manglares. Téñense catalogado máis de
6.000 especies de plantas entre as que se atopan moitos endemismos.
FAUNA
Hai unha gran diversidade de especies animais e moitos endemismos: 140 especies de
peixes, 15 especies de tartarugas…
2.400 km
China, Nyanmar (Birmania) e Tailandia
Cidades: Sog Xian, Kunlong, Hsuphang. Pha-an, Malwlamyne
Golfo de Martaban, no mar de Andamán ( Océano Índico).
O río percorre profundos vales entre montañas. Gran parte da cunca componse dun canón,
xeralmente paralelo á converxencia da placa da India e o subcontinente asiático
continental.
Entre o Tibet e as mesetas de Yunan-Guizhou cae polo Gran Canón do Leste ou Gran Canón
da China.
Na desembocadura forma un delta.
APROVEITAMENTO Subministro de auga para poboacións, agricultura e industrias; pesca, enerxía…
Na cunca viven arredor de 10 millóns de persoas, unha gran parte adicada á agricultura
(destaca o cultivo do arroz).
Só é navegable en pequenos tramos xa que abondan as zonas de rápidos.
28. ESPAZOS
PROTEXIDOS
Parques Nacionais: Tres ríos Paralelos de Yunnan (tamén Patrimonio da Humanidade),
Salawin, Lum nan Kong...
DATOS
HISTÓRICOS
A zona está habitada desde tempos moi antigos. No río vivían numerosas poboacións
indíxenas: Karen Nu, Lisu, Shan, Karenni, Wa, Tai, Mon e Yintailai.
O canón do río foi o esceario dunha importante batalla entre China e Xapón na 2º Guerra
Mundial, a Campaña Salween.
PROBLEMAS
Contaminación, erosión das beiras e diminución do caudal por deforestación (explotación
de teca).
Hai numerosos proxectos para construír grandes encoros que afectarían en gran maneira a
vída no río e as actividades tradicionais.
29. RÍO
IRAWADI
AYEYARWADI
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CUNCA
Confluencia dos ríos Mali Hka e N’Mai Hka.
A fonte mais lonxana atópase, preto do Hkakabo Razi, no glaciar Languela (Surleste do
Himalaia).
2.170 km
Nyanmar (Birmania)
Cidades: Mytkyna, Katha, Mandalay, Chank, Allanmyo, Prome, Henzada, Pathein, Rangún.
Mar de Andamán. Océano Índico.
Superficie: 411.000 km2
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
NORTE: montes Gaolingong
OESTE: Patkai Bum, Naga, Chin, Arakan Yoma.
LESTE: Nu Shan
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Chindwinn
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
FAUNA
Shwell, Taping
Glaciares nas fontes do río.
Entre Mytkyna e Mandalay o Irrawaddy flúe a través de tres canóns.
Campo volcánico da meseta de Singu (Létha Taung).
Delta: de gran tamaño (290 km) con nove brazos. A gran cantidade de sedimentos fai que
avance 50 m por ano.
Tropical, máis frío nas cabeceiras (de montaña).
Nival e pluvial.
13.000 m3/s
O caudal varía moito ao longo do ano. As chuvias monzónicas fan aumentar o caudal de
maio a mediados de outubro e o desxeo das neves faino aumentar no verán.
A gran diversidade da ecorrexión vai asociada a unha gran variedade de ecosistemas e
especies vexetais.
Na parte alta do río aparecen bosque de coníferas, rododendros… Na parte baixa bosques
tropicais e suptropicais e nas zonas máis seca abondan os bosques de teca (Tectona
hamiltoniana), espiño (Terminalia oliveri), Dipterocarpus tuberculatus…
No delta abondan os manglares.
O río Irrawaddy e os bosques da súa cunca acollen unha gran diversidade de animais:
MAMÍFEROS: golfiño do Irrawaddy (Orcaella brevirostris) en grave perigo de extinción,
sambar (Cervus unicolor equino), Cervus porcinus , elefantes asiáticos, tigres de Bengala,
macaco cangrexeiro, lontra…
AVES: pelícanos (Pelecanus philippensis), gaivotas, (Larus brunnicephalus), corvos mariños,
galiñolas, avesol (Heliopais personata), patos (Cairina scutulata), Charadrius mongolus,
Chlidonias hibrida, Hydroprogne caspia, Tringa glareola…
PEIXES: unhas 43 especies
30. APROVEITAMENTO
ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS HISTÓRICOS
CURIOSIDADES
PROBLEMAS
RÉPTILES: pitón birmana, crocodilo mariño (Crocodylus porosus), Tartaruga cuberta
india (Pangshura tecta), tartarugas mariñas (Lepidochelys olivacea, Caretta caretta,
Chelonia mydas, Eretmochelys imbricata, Dermochelys coriacea.
Subministro de auga para agricultura, consumo e industria; navegación, pesca, enerxía
eléctrica...
É navegable en máis de 1.600 km. Na actualidade é a vía comercial máis importante de
Birmania para o transporte de persoas e todo tipo de produtos: petróleo, madeira,
algodón, froitas...
Hai numerosas presas para aproveitamento hidroeléctrico.
Reservas Meinmahla, Minwuntaung.
Parque Nacional Alaungdaw Kathpa.
O río Irrawaddi era utilizado como vía comercial de navegación no século VI. En tempos
coloniais era coñecido co nome de “camiño a Mandalay”.
No século XII había construída unha extensa rede de canles para regar os campos de arroz.
Creese que o nome "Irawadi" é unha derivación do termo sánscrito "airavati", que
significa río elefante. O actual goberno de Birmania cambiou o nome polo de Ayeyarwady.
Contaminación, erosión das beiras e diminución do caudal por deforestación e obras,
extinción de especies...
31. RÍO
GANXES
(GANGA)
NACEMENTO E
FONTES
Glaciar Gangotri a máis de 7.000 m de altitude no Himalaia Central, onde se chama Bhâgiratî
(no estado indio de Uttaranchal).
LONXITUDE
2,510 km
Considerando o sistema Ganxes-Brahmaputra, o de maior lonxitude é o Brahmaputra, con
2.896 km.
India, Bangladés, Nepal
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CONCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Chandigrh-Saharanpur-Kampur-Benarés-Patna-Calcuta
Golfo de Bengala, formando un vasto delta no Sundarbans, onde se xunta ao Río
Brahmaputra e Meghna para formar o maior delta fluvial do mundo. No delta divídese en
moitos ríos menores, un é o río Hoogli preto de Calcuta; outro o Padma, que penetra en
Bangladés.
Superficie: 907.000 km²
NORTE E LESTE: Himalaia
SUROESTE: Winddhya, Satpura
Chambal, Betwa, Son
Ghaghan, Kosi, Yarlung-Zangbo, Padna
O río Brahmaputra nace no glaciar Kubigangri, preto do monte Kailāsh, no Himalaia e,
despois dun percorrido de 2.896 km desauga no Golfo de Bengala formando parte do delta
do Ganxes. No seu percorrido pola Meseta do Tibet (1.200 km) é navegable.
O río Ganxes salva máis de 7.000 m de desnivel desde os cumes do Himalaia ata o delta.
Na parte alta atopamos glaciares, vales profundos, canóns e mesetas achairadas. No curso
medio e baixo discorre maino formando meandros, illas e araeais. Preto da desembocadura
forma un enorme delta xunto co Brahamaputra.
O Delta do Ganxes é o maior do mundo con 105.000 km² de superficie. É unha zona moi
fértil e nela cultívase sobre todo té, iute e arroz. Está habitada por máis de 143 millóns de
persoas.
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
FLORA
De alta montaña (curso alto) e tropical
Nival no curso superior (enchentes na primavera serodia) e pluvial (enchentes no verán
polos monzóns)
14 270 m³/s (medio)
Ao xuntarse as augas do Ganxes e o Brahmaputra forman un río cun caudal de 35.000 m³/s
(no principal brazo do delta), ocupando o terceiro lugar do mundo.
De alta montaña e tropical.
Mangles na desembocadura e bosque de tipo monzónico de perennifolias, no que abondan
as lianas, os epífitos, as palmeiras colgantes e os fentos. Esta vexetación natural foi moi
degradada pola acción antrópica, e as especies máis comúns son as moreiras, litchis, cítricos,
hevea, cacaotales, cafetais e especies madeirables como los eucaliptos e os chopos.
32. FAUNA
MAMÍFEROS: golfiño do río Ganxes (Platanista gangetica gangetica), golfiño de Irrawaddy
lontra ( Lutrogale perspicillata)...
AVES: avetarda india ( Ardeotis nigriceps ), patos, agachadizas, sisón de penacho
(Sypheotides indicus), ganso asiático (Anser indicus)...
RÉPTILES: crocodilo das marismas (Crocodylus palustris), gavial (Gavialis gangeticus)...
PEIXES: familia Notopteridae, ciprínidos, bagre (Clarias batrachus ), gouramis (Anabantidae),
chano (Chanos chanos ), tiburón do Ganxes (Glyphis gangeticus )...
APROVEITAMENTO Regadío, subministro ás cidades, navegación, pesca, acuicultura, deportes, lecer...
O río ten dúas presas principais. A primeira preto de Haridwâr, desvía unha grande parte das
augas, procedentes do Himalaia, para o canal superior do Ganxes, construído polos
británicos en 1854, a fin de regar as terras dos arredores. Ese desvío de augas é a causa
principal do deterioro da navegabilidade do seu curso. O outro encoro é unha central
hidroeléctrica en Farakka, preto do punto da entrada principal do río en Bangladesh e que
desvía parte das augas do Hûglî. Esta presa é unha fonte de conflitos entre a India
e Bangladesh, desde a súa construción en 1975.
ESPAZOS
PROTEXIDOS
Zona do Himalaia: Rajaji Parque Nacional , Parque Nacional de Jim Corbett, Parque Nacional
de Dudhwa
A rexión do delta (Parque Nacional de Sundarbans, «fermosos bosques»); é unha área de
espesos bosques de manglares e un dos principais hábitats do tigre de Bengala foi declarada
como Patrimonio da Humanidade pola Unesco en 1997 (395 km²).
DATOS
HISTÓRICOS
O val do Ganxes está habitado desde tempos moi antigos e as súas beiras acollen un
importante patrimonio histórico e cultural.
TRADICIÓNSLENDAS
O Ganga ou Ganxes está considerado como sagrado polo hinduísmo. A immersión no Ganxes
permite que o crente lave os seus pecados e a dispersión das cinzas no río, logo da
cremación do cadáver, pode beneficiar unha mellor vida futura.
Os devotos hindús peregrinan para se bañar nas súas augas e practicar a meditación nas
súas beiras. Ao longo do percorrido do Ganxes hai varios sitios sagrados hindús, como
Haridwâr (ou Hardwâr) e Vârânasî (ás veces chamado Kâshî ou Bénarès).
CURIOSIDADES
O nome «Ganxes» ven da palabra sánscrita «gáṅgā», que significa «vai, vai» (que se move
rápidamente).
PROBLEMAS
É un dos ríos máis contaminados do mundo pola gran cantidade de poboación da súa cunca
(unha das máis densas do mundo), as industrias, as prácticas de tirar cinzas e cadáveres ao
río...
34. RÍO INDO
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
CUNCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Fórmase pola confluencia dos ríos Sengge Zangbo e Gar que drenan as cordilleiras de
Nganglong Kangri e Gangdise Shan e discorren por algúns dos principais vales da
cordillera do Himalaia.
A fonte máis lonxana está preto do lago Mana Sarovar, na Meseta do Tibet, a 5.500 m de
altitude.
3.200 km
China, India, Afganistán e Pakistán.
Cidades: Skardu, Chilas, Dera, Sukkur, Sehwan, Hyderabad
Sapta Sindhu. Mar Arábigo (Océano Índico)
Superficie: 1.165.000 km²
NORTE: Karakorum, Hindukush
LESTE: Deserto Indio, Meseta do Tibet
OESTE: Khirtar, Brahui, Toba Kakar
Shiok, Gilgit, Kabul e Gumal
Zanskar e Panjnad
No curso alto ten un percorrido con moito desnivel desde os 5.500 m de altitude do Tibet.
Abeira polo norte o Nanga Parbat e discorre entre canóns de 4.500-5.200 m de
profundidade.
No curso medio atravesa as chairas de Panyab onde é intensamente desviado para
regadío.
Na desembocadura alimenta o abano submariño do Indo, que é o segundo corpo
sedimentario da Terra, cuns 5 millóns de km³ de material erosionado das montañas do
Karakorum e Himalaia.
Frío de montaña no curso alto e tropical seco nos cursos medio e baixo.
CLIMA
Pluvio-nival . Está alimentado polas neves e glaciares das cordilleiras do Himalaia,
TIPO DE RÉXIME
Karakorum e Hindu Kush e polas chuvias monzónicas. Ten augas altas de xullo a setembro
e sofre frecuentes enchentes.
6.600 m³/s
CAUDAL
En xeral as rexións do val do Indo son áridas e con escasa vegetación. No delta hai
FLORA
manglares.
No Indo atópase unha especie única, o golfiño do río Indo (Platanista minor). No censo de
FAUNA
2001 contaron 1.100 exemplares.
Peixe coitelo (Chitala chtala), peixe gato xigante, hilsa; camarón (Macrobrachium);
gavial...
APROVEITAMENTO Abastecemento de auga (para o consumo, a agricultura e a industria), pesca, acuicultura e
produción de enerxía.
No Indo existe unha das máis complexas redes de canles de rego do mundo. Foron
inicialmente construídas pola xente da civilización do val do Indo, e posteriormente por
enxeñeiros do Imperio Cuxano e do Imperio Mogol. A moderna irrigación foi introducida
35. ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
TRADICIÓNS
CURIOSIDADES
PROBLEMAS
pola British East India Company en 1850
Os amplos proxectos de rego e presas proporcionan as bases para a gran produción de
cultivos en Paquistán, como algodón, cana de azucre e trigo. As presas tamén xeran
enerxía eléctrica para as industrias pesadas e os centros urbanos.
Parque Nacional Hemit, Parque Nacional Río Indo, Keti Bunder Norte, Lago Kinjhar, Thal,
Lago Chashma, Tangir...
A zona do delta del Indo está considerada como unha das rexións ecolóxicas máis
importantes do planeta.
Descubríronse xacementos paleolíticos no val do Indo en Pothohar, preto de Islamabad e
en Mardar evidencias de covas habitadas desde hai 15.000 anos.
Entre 7000 a 1750 desenvolveuse a Cultura do Val do Indo. Alí formáronse algunhas das
cidades máis grandes do mundo desa época: Harappa e Mohenjo-Daro.
Os primeiros europeos en chegar a esta zona foron os exércitos de Alejandro Magno.
Os poboadores do Indo son diversos en culturas e nacións. Nas beiras do río atópanse
importantes monumentos como os mosteiros de Stakna, Mashro, Thikse e Shey.
No río hai varios lugares sagrados de peregrinación para os hindús.
O Delta do Indo mencíonase no Rig-Veda (o texto máis antigo da India, de mediados do II
milenio a.C. como Sapta Sindhu (Sete Ríos).
No Indo prodúcese o fenómeno do macareo, unha gran onda que se forma ao subir a
marea e que penetra río arriba moitos quilómetros.
En setembro de 2010, houbo grandes enchentes que causaron a morte de 2.000 persoas
e a destrución de máis de un millón de fogares.
Enchentes, contaminación, sobreexplotación, extinción de especies...
36. RÍO SHATT
AL-ARAB
Tigris -Éufrates
NACEMENTO E
FONTES
Fórmase pola confluencia dos río Tigris (nace nos monte Tauro, en Turquía) e Éufrates
(que se forma da confluencia dos ríos Murat Si e KaraSu, ao noroeste do lago Van e nas
montañas Kargaparazi no Cáucaso).
LONXITUDE
Sahtt al-Arab: 200 km. Ata a fonte máis lonxana (Éufrates co Kara) 2.780 km. Tigris 1.900
km.
Irán, Iraq, Siria e Turquía
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
Cidades: No Tigris: Diyarbakir, Mossul, Samarra, Bagdag, No Éufrates: Abu Kamal, Hit, Ar
Ramada, Ah-Nasiriyah. No Shatt al Arab Basora e Abadan.
DESEMBOCADURA
Golfo Pérsico (Océano Índico)
CUNCA
Superficie: Éufrates 765 831 km2. Tigris 258.000 km2
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
OESTE: deserto de Siria, Al-Hajarah
LESTE: montes Zagros
NORTE: montes Tauro e Cáucaso
AFLUENTES
DEREITA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
Karoun
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
Continental de montaña nos cursos altos e árido nos cursos medios e baixos.
Nival. Ten augas altas no mes de abril.
1.750 m3/s
FLORA
Cursos altos: carballos,árbores de pistacho, roseiras, cereais silvestres...
Cursos medios: vexetación esteparia: artemixas, quenopodios... e desértica con bosques
de palmeiras datileiras
Curso baixo: carrizos, xuncos...
FAUNA
Peixes (ciprínidos, salmón do Tigris… ), réptiles (tartaruga de caparazón brando-Rafetus
eufraticus), aves (cegoñas, ibis calvo do norte, garzas, parrulos, corvos mariños…)
Os cursos altos dos ríos Tigris e Éufrates discorren vor vales estreitos e de montaña onde
abondan os canóns e rápidos. Os cursos medio e baixo teñen pouco desnivel e discorren
por áreas desérticas.
APROVEITAMENTO Subministro de auga para usos urbáns, agricultura, industria; pesca, navegación, enerxía
eléctrica.
O Tigris é navegable ata Bagdag ,por botes de pouco caladao e, con balsas, ata Mosul.
O Éufrates é navegable só por embarcacións de pouco calado que poden chegar ata Hir,
1.930 km augas arriba.
Unha canle de 885 km une o Tigris co Éufrates e serve como ruta para barcazas.Nos ríos
hai numerosas represas para regadío e produción de enerxía eléctrica.
37. ESPAZOS
PROTEXIDOS
Parque Nacional das Marismas de Mesopotamia (Éufrates)
Humidais Ramsar: Marismas de Shadegan e Marismas de Hawized.
DATOS
HISTÓRICOS
En Mesopotamia, entre os ríos Tigris e Éufrates desenvolveuse unha civilización moi
antiga e importante. Sumeria data do 4.000 a.C e importantes cidades atopábanse nas
beiras do río Éufrates: Mar, Sippar, Nippur, Shuruppak, Uruk... Máis tarde os imperios de
Babilonia, Asiria e Persia.
O río foi desde hai moitos séculos fonte de conflictos fronteirizos entre os países das
beiras.
CURIOSIDADES
O Tigris aparece citado na Biblia como un dos catro ríos do paraíso.
Na mitoloxía sumeria o Tigris foi creado polo deus Enki.
PROBLEMAS
Secas, deforestación, sobreexplotación, contaminación…
38. RÍO
URAL
NACEMENTO E
FONTES
LONXITUDE
Ao sur dos montes Urais
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
Rusia e Kazajistán
CUNCA
Superficie: 231.000 km²
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
Norte: Montes Urais.
Leste: Meseta Turgai e montes Mugodz.
Oeste: Montes Urais.
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
TIPO DE RÉXIME
CAUDAL
Sakmará
FLORA
FAUNA
2.428 km
Cidades:Magnitogorsk, Orsk, Oremburg, Uralsk, Kalmikovo, Atyran
mar Caspio.
Or e Ilek
Ten un importante tramo que discorre entre montañas e logo cruza a estepa semiárida e
zonas chairas onde forma numerosos meandros. Desemboca formando un delta.
Continental e semiárido
Nival
400 m³/s de media, con grandes oscilacións, pódense acadar nun mesmo punto un máximo
de 14.000 m³/s e un mínimo de 13,3 m³/s.
Ten augas baixas ao final do inverno e augas altas na primavera.
No curso alto bosques e no medio e baixo plantas esteparias.
Os humedais e zonas próximas ao delta son importantes para as AVES migratorias na ruta
de Asia. Acollen moitas especies endémicas e en perigro de extinción, como o gran pélícano
branco, pelícano dálmata, corvo mariño pigmeo, garzotas, flamingos, garzas, cullereiros,
malvasía cabecinegra, porrón, hubara, gaivotas, grous (común e damisela), ciños…
PEIXES: no curso inferior hai 47 especies: ciprínidos (kutum -Rutilus frisii kutum-) percas,
salmóns (do Caspio, branco e común), esturións (Acipenser baerii, Acipenser
gueldenstaedti, Acipenser persicus) , bagres…
MAMÍFEROS: varios endemismos: serotino de Bobrinski (Eptesicus bobrinskoi ) e furón
búlgaro ou xaspeado (Vormela peregusna), foca do Caspio (no delta).
RÉPTILES: tartarugas de pantano ou galápago de Muhlenberg (Glyptemys muhlenbergii),
serpes de auga, serpe do Caspio (Coluber caspius) …
ANFIFIOS: ra verde e de lago.
39. APROVEITAMENTO Subministro de auga urbán, para agricultura e as industrias, navegación, enerxías
hidroeléctrica, pesca.
Presas: Verjneurálskoye, Iriklínskoye...
O río é navegable ata Uralsk. Hai un porto en Atyrau, na desembocadura.
ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
Mar Caspio, Akhaiykskiy, Budarinskiy, Kirsanavskiy, Bashkiria, Yuzhno-Uralsky
CURIOSIDADES
Tradicionalmente considérase límite entre Europa e Asia.
PROBLEMAS
Contaminación sobreexplotación, extinción de especies...
No mapa de Ptolomeo (século II a, de C) o río Ural aparece como Jajykon. Ete nome é de
orixe turca e é actualmente oficial en Kazajstán e na lingua Bashkira. Nos textos europeos
posteriores aparece a veces como Rhymnus fluvius e na crónica rusa de 1140 como Yaik. En
1775 Catalina II de Rusia cambioulle o nome en ruso.
Nos séculos X ao XVI a cidade de Saray-juk (Saraichik), actualmente na provincia de Atyrau
de Kazajstán, foi un importante centro de comercio na Ruta da Seda.
40. RÍO AMU
DARIA
NACEMENTO E
FONTES
Fórmase pola unión dos ríos Vakhsh e Pjandz.
Río Vakhsh (786 km), nace na serra Alajskij (val de Alai).
Río Pjandz (1.125 km) nace na meseta do Pamir.
LONXITUDE
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
2.540 km
Afganistán, Tayikistán, Turkmenistán, Uzbequistán.
DESEMBOCADURA
CUNCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
Mar de Aral
Superficie: 534.739 km².
AFLUENTES
DEREITA
AFLUENTES
ESQUERDA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
Vakhsh, Zeravshan
TIPO DE RÉXIME
Nival e pluvial. Verte no Mar de Aral arredor de 55 m3 de auga que ven das montañas do sur,
onde a precipitación anual é duns 1.000 milímetros. O exceso de evaporación e a derivación
de auga para o rego impide que gran parte da agua chegue ao mar.
CAUDAL
1.400 m3/s
FLORA
Plantas de montaña no curso alto e de estepa e deserto nos cursos medio e baixo.
FAUNA
Carpa, bagre, esturión (Psudoscaphirhynchus kaufmann), gaivotas, pelícanos...
Cidades: Sajman, Murgab, Niznij P,andz, Termez, Cardzev, Dojnav, Urgenc, Nukos
No Zeravshan: Samarkanda.
NORTE: Alajskij, Turkestankij
SUR: Pamir, Hindukush
LESTE: Pamir
Konduz
No curso alto hai glaciares e salva un gran desnivel. Logo o curso faise máis tranquilo.
Frío de montaña no curso alto e estepario e seco no resto.
APROVEITAMENTO Subministro de auga para as cidades, a agricultura e a industria; aproveitamento
ESPAZOS
PROTEXIDOS
hidroeléctrico, pesca, navegación.
É navegable durante 1.450 km.
Reservas Naturais: Baday-Turgai, Tigrovaya Balka
Reservas Naturais Estatais: Amu-Darya, Shurkhanskiy
Reservas de vida silvestre: Iman Sahib (Kunduz), Darkad (Takhar)
Refuxio natural: Dashlidzunsky
41. Hai evidencias de que os glaciares de Pamir proporcionaron moita auga ao río durante os
séculos XIV e XII a.C.
Os escritos históricos indican que en diversas épocas o río desembocaba no mar de Aral ou
no mar Caspio, ou en ambolosdous. O último cambio de desembocadura está documentado
no século XIII, cando se produce a conquista de Kunya-Urgench polos mongois despois de
desviar o Amu-Daria para anegar a cidade. Antes o río discurría atravesando a cunca do lago
Sariqamish, formando rápidos e fervenzas polo cauce, actualmente seco, do Uzboy e
desembocaba nunha gran badía ao leste do Caspio.
CURIOSIDADES
PROBLEMAS
A poboación local chámalle ao río Jayhoun ( . )ج يحونTamén se coñecía así nos escritos
islámicos medievais.
Sobreexplotación por exceso de regos, destrución de ecosistemas, extinción de especies.
42. RÍO
SIR DARIA
NACEMENTO E
FONTES
Fórmase pola unión dos ríos Naryn e Kara Darya.
Río Naryn (807 km), nace nas nontañas Tian Shan no Kirguistán.
Río Kara Darya (177 km) nace no leste de Uzbekistán.
LONXITUDE
2.212 km (coas fontes no río Narym, acada os 3.078 km)
PERCORRIDO:
PAÍSES
PERCORRIDO
LINEAL
DESEMBOCADURA
Kazajistán, Uzbekistán, Tayikistán, Kyrgizstán.
CUNCA
SERRAS MÁIS
IMPORTANTES
AFLUENTES
DEREITA
FENÓMENOS
XEOLÓXICOS
DESTACADOS
CLIMA
Superficie: 782.669 km², aínda que actualmente apenas 200 000 km² contribúen realmente
coas súa augas á corrente principal
TIPO DE RÉXIME
Nival
CAUDAL
37 km³, moi irregular
FLORA
A típica das estepas asiáticas, plantas de ribeira nas beiras do río e de montaña nos cursos
altos.
Cidades: Namangan, Hudzand, Cardara, Terenozek, Kazalynsk
Mar de Aral
Chirchig, Arys
O curso alto discorre por profundos vales das cordilleiras de Asia Central. O resto do curso
atravesa a estepa onde forma amplas chairas de inundación.
Continental, frío e seco.
Carpa, bagre, esturión (Pseudoscaphirhychus fedtschenkoi), gaivotas, pelícanos...
FAUNA
APROVEITAMENTO Subministro de auga para as cidades, a agricultura e a industria, pesca, navegación, lecer...
Un extenso sistema de canles, algúns construídos no século XVIII, derivan do río,
especialmente para regar o algodón.
O maior encoro é o Kairakkunm, cunha superficie de 520 km ² e 4,16 mil millóns de metros
cúbicos de capacidad de almacenamento de auga.
ESPAZOS
PROTEXIDOS
DATOS
HISTÓRICOS
Parque Natural Ugam Chatkal
Os antigos Gregos coñecíano cos nomes de Jaxartes ὁ Ιαξάρτης e Orexartes. Foi o límite
norte dos territorios conquistados por Alejandro Magno.
O nome actual ven do idioma persa ( , س يردري اYakhsha Arta, que significa o «Gran
nacarado», unha referencia á cor da auga do río).
En escritos islámicos medievais era coñecido como Sayhoun ( ,) س يحونun dos catro ríos do
Paraíso.
43. CURIOSIDADES
O exceso de explotación do río (xunto co Amu-Daria) para regadío causou a diminución do
volume de agua no Mar de Aral, considerado un dos maiores desastres ambientais e
humanos da historia. O caudal do río Sir Daria diminui nun 90%.
No 1960, o mar de Aral, alimentado polos ríos Amu Daria e Sir Daria, tiña unha superficie de
68 mil km2,un volume de 1.100 km3, unha profundidade media de 16 m e unha salinidade
de 10 g/l (1/3 mais baixa que a dos oceanos). Producía cada ano 40 mil toneladas de pesca e
mantiña a rica variedade biolóxica da rexión. Nesa mesma década, as autoridades soviéticas
intensificaron a política de regadíos, utilizando a agua dos rios, para poder cultivar 7 millóns
de hectáreas de algodón en Asia Central. En pouco tempo o Usbequistán convertiuse no
cuarto produtor mundial, e no segundo exportador de “ouro branco”. Tal éxito económico
provocou, pola contra, enormes danos ao medio ambiente e ás poboacións da rexión,
principalmente a mais de 1 millón de persoas da Karakalpakia, república autónoma do
Usbequistán.
Na actualidade o Mar de Aral perdeu o 60% da súa superficie, o 80 % do volume, ten unha
salinidade de 45 g/l (por enriba da media dos océanos) e o litoral recuou mais de 80 km. En
1990 mais do 90% das terras húmidas de arredor do mar secaron.
O Ecosistema do Mar de Aral e os deltas dos ríos están practicamente destruídos, pola seca,
a altísima salinidade e a cantidade de produtos tóxicos acumulados nos sedimentos.
PROBLEMAS
Contaminación, sobrexplotación, destrución de ecosistemas e extinción de especies.