Algunhas reflexións e preguntas sobre o tema elaboradas polo equipo da biblioteca do IES Sánchez Cantón

1. MULLERES E ARTE Guía didáctica SEMINARIO PERMANENTE DEL IES SÁNCHEZ CANTÓN 2004-2005 PRESENTACIÓN

3. Para dar respostas máis fundamentadas ás cuestións do apartado anterior PARA FACER BOCA extrae de entre os materiais que che subministramos fragmentos de texto que ti podes completar se o consideras oportuno, selecciona tamén as imaxes con que ilustrarías cada contestación. TRABALLANDO Unha vez feito este traballo podes comparalo coas seleccións que se propoñen no apartado RESPONDENDO

4. RESPONDENDO á ¿Estás de acordo? O mundo que nos rodea está cheo de imaxes que nos modelan, nos preveñen, nos constrúen e mesmo nos fan “desaparecer”. historia nega “ A da arte ás mulleres e afirma muller” 1

5. RESPONDENDO ¿Pódese facer arte con outra misión que a de dar pracer ó home? 2 Fai clic

6. 2 ¿Pódese facer arte con outra misión que a de dar pracer ó home? 2 Fai clic Ata fai pouco as mulleres reais, cos seus desexos e preocupacións non aparecían nas plasmacións artísticas, entre outras cousas porque as mulleres concretas e individuais tiñan grandemente restrinxido o seu acceso á producción artística e non dominaban o ámbito que a sociedade patriarcal di que é verdadeira arte. A imaxe que se ofrece dunha muller no anuncio, no filme, na revista,... están a cada paso construíndo, segundo as pautas dominantes na sociedade, o ideal de muller co que tenderemos a identificarnos, copiando modas, formas, xestos, actitudes, miradas, funcións, aínda que non sexamos conscientes diso, os nosos desexos non son exactamente nosos, son froito do que desexan os que teñen o poder na sociedade, así os que detentan o poder económico, relixioso, etc, xeralmente varóns, amósannos a todas o que debemos ser e o que debemos querer: belas, delgadas, seductoras, amorosas nais....

7. RESPONDENDO A muller vai ser representada en dúas versións: unha como nai abnegada e submisa, doce e virxinal, da que podemos citar como exemplo supremo a María e a versión negativa, terrorífica, a causante de todos os males, perigosa ó tempo que seductora do que o paradigma será Eva. 3 ¿María ou Eva?

8. RESPONDENDO 4 o mesmo ¿É feminista arte que arte por mulleres? feita Fai clic

9. RESPONDENDO o mesmo ¿É feminista arte que arte por mulleres? feita 4 Fai clic “ A crítica feminista vén sendo un instrumento eficaz de de-construcción e de denuncia dos mecanismos represivos do sistema cultural dominante. A arte feminista -que non é o mesmo que arte feita por mulleres senón unha arte que manifesta un compromiso cunha busca da identidade plástica en feminino- constitúese finalmente coma unha tradición no século xx.” Amparo Serrano de Hoyo. Trama e temas da muller artista do século XX .

10. RESPONDENDO 5 ¿De cantas pintoras tes lido nos teus estudios sobre arte? Probablemente de ningunha, ¿non é raro? Fai clic Obra de Camille Claudel, amante, modelo e discípula de Rodin

11. RESPONDENDO 5 5 ¿De cantas pintoras tes lido nos teus estudios sobre arte? Probablemente de ningunha, ¿non é raro? Fai clic ¿Que razóns poden xustificar a ausencia da muller na historia da arte? Infravalorada intelectualmente e relegada a un espacio moi concreto e restrinxido no que as posibilidades de formación eran escasas, a muller atopou na Europa Occidental dos séculos X a XVIII barreiras insalvables para a súa inclusión como suxeito no mundo da arte (agás no cultivo destas actividades como un pasatempo intranscendente). A ordenación xerárquica das artes establecida no Renacemento, que condena estas manifestacións, xunto a outras similares (tapices, cerámica...) tradicionalmente desenvolvidas por mulleres, á categoría de «artes menores», fomentou a súa escasa valoración, contribuíndo ó esquecemento ou desaparición da maior parte destas obras e á perda conseguinte de toda a información sobre as súas creadoras. Obra de Camille Claudel, amante, modelo e discípula de Rodin

12. RESPONDENDO 6 ¿Mamá tamén é non boa? ¿Mamá tamén é terrible? Fai clic

13. RESPONDENDO 6 6 ¿Mamá tamén é non boa? ¿Mamá tamén é terrible? Fai clic Amorosa e auxiliadora, durante moitos séculos ofrecéronnos da Virxe co Neno belas e tenras imaxes. Pero entón chegou Max Ernst e pintou nunha grande tea: “A Virxe María propina uns azoutes ó Fillo do Home, ante dúas testemuñas.” Foi un shock: Naquela xigantesca figura feminina entronizada no cadro, en vermello vivo sobre azul podía facilmente recoñecerse a María. (...) Xa desde que convivimos cos enfoques da Psicanálise, nos temos habituado a pensar que o Claro e o Escuro, o Benefactor e o Temible, non se deixan separar nin distinguir tan limpamente. Sempre hai a outra cara. Extracto da homilía dominical predicada na catedral evanxélica de Kurfusterdamm (Berlín) pola párroco Angelika Obert

14. RESPONDENDO 7 ¿O persoal e o doméstico tamén son do ámbito político? Fai clic

15. RESPONDENDO 7 ¿O persoal e o doméstico tamén son do ámbito político? Fai clic Os artistas reflectían nas súas obras a visión do mundo que se consideraba aceptable para a arte despreciando así outras que socialmente non tiñan prestixio, do mesmo xeito os críticos e historiadores de arte salientan só algunhas produccións como arte mentras que as obras de bordado, encaixe, etc. de moitas mulleres xamais satisfacían os seus criterios. Outras temáticas que fan refencia o mundo persoal das mulleres quedaron a cotío esquecidas. Moitas artistas feministas defenden que a arte debe asumir estes temas dando así, a través da arte, ó persoal e doméstico unha dimensión política e polo tanto obxecto de reflexión e reivindicacións públicas.

16. RESPONDENDO 8 ¿O corpo como soporte? Algunhas artistas utilizan o seu corpo como vehículo da súa obra, outras moitas mulleres utilizan o seu corpo para modelar a imaxe que a sociedade desexa. Orlan Ana Mendieta

17. RESPONDENDO 9 A realidade é unha invención que se pode cuestionar. O imaxinario e o simbólico inflúen no real, así o real pode considerarse coma un marco baleiro que se constrúe mediante o simbólico e o imaxinario. Algunhas prácticas artísticas amósannos a non-inocencia da mirada, que toda identidade é unha construcción social, e para iso reconsideran o corpo desde a súa propia experiencia. ¿As imaxes reflicten a realidade tal cal é?

18. RESPONDENDO ¿Quen determina como “deberían ser” as mulleres? 10 Fai clic

19. RESPONDENDO 10 ¿Quen determina como “deberían ser” as mulleres? 10 Fai clic A imaxe que se ofrece dunha muller no anuncio, no filme, na revista,... están a cada paso construíndo, segundo as pautas dominantes na sociedade, o ideal de muller co que tenderemos a identificarnos, copiando modas, formas, xestos, actitudes, miradas, funcións, aínda que non sexamos conscientes diso, os nosos desexos non son exactamente nosos, son froito do que desexan os que teñen o poder na sociedade, así os que detentan o poder económico, relixioso, etc, xeralmente varóns, amósannos a todas o que debemos ser e o que debemos querer: belas, delgadas, seductoras, amorosas nais....

20. RESPONDENDO ¿Ten algunha relación a arte coa política? 11 Fai clic

21. RESPONDENDO 11 ¿Ten algunha relación a arte coa política? 11 Fai clic A arte trata de intervir nos procesos de construcción da suxeitividade, que seguramente ninguén de nós desexa deixar en máns dos que dirixen os medios de comunicación, dos enxeñeiros xenéticos ou das multinacionais. Aquí entra a arte que se encara coa cuestión da identidade, do suxeito ¿quen somos? e sobre todo ¿como nos queremos facer?; alén dos espacios que se nos asignaron ¿cal é o noso espacio? Esta é a dimensión política e reivindicativa da arte.

22. RESPONDENDO ¿O/a artista é neutral cando produce a súa obra? 12 A arte, a cotío, non reflicte a realidade tal como é, non hai unha representación neutral, obxectiva; necesariamente a representación leva consigo unha interpretación por parte do suxeito que a produce, de xeito que sendo a meirande parte dos artistas homes, é o imaxinario colectivo destes o que se plasma nas súas obras.

23. Busca nunha Historia de Arte cantos personaxes femininos aparecen reseñados como productoras de arte. ¿A que se debe? Podes obter información en As mulleres como productoras de arte . Busca na rede, ¿obtés os mesmos resultados? OUTRAS ACTIVIDADES

24. OUTRAS ACTIVIDADES Localiza as palabras que non entendas na sección Mulleres e arte, e se non están clarexadas no vocabulario consegue explicación do seu significado.

25. OUTRAS ACTIVIDADES Analiza segundo os criterios elexidos algunha obra –cadros, fotografías, etc.– que teñas na túa casa ou na dos teus amigos. Podes facer o mesmo con algunha das representacións que existen nas igrexas ou outros lugares públicos.

26. OUTRAS ACTIVIDADES Deseña un anuncio de dous productos, por exemplo dun perfume e dun alimento infantil, no que non estean presentes os estereotipos de xénero habituais na publicidade estándar. Tes algunha análise desta publicidade en As mulleres na publicidade

27. OUTRAS ACTIVIDADES ¿Na arte vale todo? ¿Hai determinados contidos que deben ser censurados? ¿A arte debe ter unha función decorativa? ¿Que funcións atribúes as artes?

28. OUTRAS ACTIVIDADES ¿Coñeces algunha artista –pintora, fotógrafa, escultora, etc.– que che impresione a súa obra? Busca información sobre ela e elabora un pequeno texto (do tipo dos que aparecen na Galería de Imaxes). Aporta algunha fotografía da súa obra, enlace en internet, e colabora así a ampliar a sección Galería de imaxes de Mulleres e arte .

29. OUTRAS ACTIVIDADES Elabora a partir dos materiais propostos unha ficha cunha lista de criterios que te permitan analizar unha obra artística de tipo visual desde a perspectiva de xénero.

30. OUTRAS ACTIVIDADES Escribe as respostas ás preguntas formuladas na páxina inicial de Mulleres e arte. Despois de ler as distintas seccións ¿que cuestións engadirías?

31. ¿Que é arte, desde o teu punto de vista? ¿Que funcións debe ter a arte, ó teu xuizo? ¿É posible avaliar unha obra de arte con criterios non só suxeitivos? PARA NON ACABAR acerca opinións casa ¿Que teñen disto? na túa