ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΙΑΠΟΥΤΖΗΣ

1. Γεννάδιοσ ΢χολάριοσ
Λ΢ΣΟΡΛΑ -ΕΝΟΣΘΣΑ 2 -ΚΕΦ 3 –
Θ ΚΡΘ΢ΚΕΤΣΛΚΘ ΚΑΛ ΠΟΛΛΣΛΚΘ
ΟΡΓΑΝΩ΢Θ ΣΩΝ ΕΛΛΘΝΩΝ
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
1

2. • Ο Γεννάδιος Σχολάριος
• (κατά κόςμον Γεϊργιοσ ΢χολάριοσ) θταν ο
πρϊτοσ Πατριάρχθσ Κωνςταντινουπόλεωσ μετά
τθν Άλωςθ τθσ Κωνςταντινοφπολθσ.
• Γεννικθκε ςτθν Κωνςταντινοφπολθ γφρω
ςτο 1398[1] με 1405 και ανικε ςε οικογζνεια
ευκατάςτατθ με κεςςαλικι καταγωγι.
• Σο όνομα ΢χολάριοσ κεωρείται ότι προζρχεται
από αξίωμα μζλουσ τθσ οικογενείασ του ςτο
ςτρατό ι ςτα ανάκτορα.
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
2

3. Σο γεγονόσ ότι θ οικογζνειά του ιταν
εφπορθ, του ζδωςε τθ δυνατότθτα να
αποκτιςει ςπουδαία μόρφωςθ.
Δεν ζχουμε μαρτυρίεσ για το εάν ςποφδαςε
ςε κάποια ςχολι. ΢ε επιςτολι του ο ίδιοσ
αναφζρει ότι υπιρξε αυτοδίδακτοσ.
Παρά ταφτα, πρζπει να μακιτευςε κοντά ςε
κάποιον δάςκαλο τθσ εποχισ του, όπωσ
τον Γεϊργιο Πλικωνα Γεμιςτό.
Αςχολικθκε ιδιαίτερα με τθ ρθτορικι, τθν
τακτικι, τθ φιλοςοφία, τθ κεολογία και τθ
νομικι και εντρφφθςε ιδιαίτερα ςτο ζργο
του Αριςτοτζλθ.
Ιταν επίςθσ γνϊςτθσ τθσ λατινικισ
γλϊςςασ.
΢ε νεαρι θλικία, άνοιξε ςχολι, ζγραψε
ελλθνικι γραμματικι και μετζφραςε
φιλοςοφικά ζργα τθσ Δφςθσ
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
3

4. Είχε ιδιαίτερο δεςμό με το
Μθτροπολίτθ Εφζςου Μάρκο τον Ευγενικό,
του οποίο ζγινε πνευματικό τζκνο και τον
διαδζχτθκε ςτον αγϊνα που εκείνοσ είχε
ξεκινιςει κατά τθσ Ζνωςθσ των Εκκλθςιϊν.
Γριγορα απζκτθςε φιμθ, και διορίςτθκε
από τον Αυτοκράτορα Λωάννθ Θ'
Παλαιολόγο «Κακολικόσ Κριτισ των
Ρωμαίων» (δικαςτικό αξίωμα) και
«Κακολικόσ ΢εκρετάριοσ του Βαςιλζωσ».
Με τα αξιϊματα αυτό ςυνόδευςε τον
Αυτοκράτορα ςτθ ΢φνοδο ΦερράρασΦλωρεντίασ, ωσ ςυνεργάτθσ του
Μθτροπολίτου Νικαίασ Βθςςαρίονοσ, όπου
ςυηθτικθκε θ Ζνωςθ των Εκκλθςιϊν.
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
4

5. • Σο 1444 πζκανε ο Μάρκοσ ο
Ευγενικόσ και ο Γεϊργιοσ ΢χολάριοσ
τζκθκε επικεφαλισ του αγϊνα κατά
τθσ Ζνωςθσ, όπωσ του είχε
υποςχεκεί. Φαίνεται ότι μετά το
κάνατο του Λωάννθ Θϋ και τθν άνοδο
ςτο Κρόνο του Κωνςταντίνου του
Παλαιολόγου, ο ΢χολάριοσ
απογοθτεφτθκε, κακϊσ ο νζοσ
Αυτοκράτορασ αμφιταλαντευόταν
για το κζμα τθσ Ζνωςθσ.
• Ζτςι το 1449[2] ι
το 1450 αποφαςίηει να μονάςει,
γνωςτοποιεί τθν απόφαςι του ςτον
Αυτοκράτορα (ςϊηεται ςχετικι
επιςτολι του) και κείρεται μοναχόσ
ςτθ Μονι Χαρςιανείτου, παίρνοντασ
το όνομα Γεννάδιοσ.
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
5

6. Κατά τθν Άλωςθ τθσ
Κωνςταντινοφπολθσ ςυνελιφκθ από τουσ
Σοφρκουσ και μεταφζρκθκε ωσ ςκλάβοσ
ςτθν Αδριανοφπολθ. Ο Μωάμεκ Βϋ ο
Πορκθτισ "διζδωςεν εντζχνωσ" τθν απόφαςθ
του να "επιτρζψη την εκλογήν και χειροτονίαν
πατριάρχου, εισ τον οποίον θα παρεχϊρει
ςημαντικάσ προνομίασ"[3]. ΢φμφωνα με
τθν Πολιτική Ιςτορία Κωνςταντινουπόλεωσ, ο
ςουλτάνοσ "θζλημα τουσ ζδωκε *ςτουσ
Χριςτιανοφσ+, και τουσ είπε, όποιον θζλουν να
κάμουν *Πατριάρχθ+ κατά την πίςτιν τουσ [...] και
ςυνόδου γενομζνησ ζκλεξαν όλοι ομοφϊνωσ τον
ςοφϊτατον κφριν Γεϊργιον τον ςχολάριον"[4].
Μετά από τθν ςυνοδικι αυτι απόφαςθ[5],
ζδωςε ο ΢ουλτάνοσ εντολι να ελευκερωκεί "ο
Σχολάριοσ μετά των ςυγγενϊν του"
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
6

7. ΢ΤΝΕΧΕΛΑ
• Ωσ Οικουμενικόσ Πατριάρχθσ, ο ΢χολάριοσ υπζγραφε ωσ
«Γεννάδιοσ μοναχόσ και Πατριάρχησ των του Χριςτοφ
πενήτων».
• Ο ΢ουλτάνοσ τοφ παραχϊρθςε το Ναό των Αγίων
Αποςτόλων, προκειμζνου να εγκαταςτακεί εκεί το
Πατριαρχείο, ςτο οποίο παραχϊρθςε και προνόμια, ωσ
κεςμοφ που εκπροςωποφςε πλζον τουσ υπόδουλουσ
Χριςτιανοφσ.
• Σθν άνοιξθ του 1456 παραιτικθκε για λόγουσ υγείασ και
υπό το βάροσ των προβλθμάτων. Αποςφρκθκε ςτθ Μονι
Βατοπεδίου του Αγίου Όρουσ και κατόπιν ςτθ Μονι του
Σιμίου Προδρόμου κοντά ςτισ ΢ζρρεσ.
• Εκλικθ δφο ακόμθ φορζσ ςτον Οικουμενικό Κρόνο,
το 1462 και το 1464, χωρίσ όμωσ να αποδειχκεί με
βεβαιότθτα ότι ξαναάςκθςε τα κακικοντα του
Οικουμενικοφ Πατριάρχθ.
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
7

8. • Πζκανε ςτθ Μονι Σιμίου Προδρόμου ΢ερρϊν, όπου είχε
αποςυρκεί, περί το 1472.
• Θ Πατριαρχία του, αν και ςφντομθ, κεωρείται ςπουδαιότατθ,
κακϊσ ζκεςε τα κεμζλια για τθ ςυνζχιςθ τθσ φπαρξθσ του
Οικουμενικοφ Πατριαρχείου ςτο πλαίςιο πλζον
τθσ Οκωμανικισ Αυτοκρατορίασ.
• Θ μνιμθ του τιμάται από τθν Ορκόδοξθ Εκκλθςία ςτισ ςτισ 25
Αυγοφςτου[7]. ΢τισ 7 Μαΐου 1854, ο Πατριάρχθσ Άνκιμοσ
΢Σϋ ηιτθςε να γίνει ανακομιδι των οςτϊν του και να ταφοφν
ςτο νάρκθκα τθσ Μονισ[8].
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
8

9. • EYXΑΡΛ΢ΣΩ ΓΛΑ ΣΟ ΕΝΔΛΑΦΕΡΟΝ ΢Α΢ !!
• ΢τζλιοσ Γιαπουτηισ.
ΠΘΓΕ΢ WIKEPIDIΑ KΑI GOOGLE
17/11/2013
΢ΣΕΛΛΟ΢ ΓΛΠΟΤΣΗΘ΢
9