1. Madde ve Özellikleri
Halime Ruken DALKIÇ

2. Maddenin Ortak Özellikleri
Kütle
 Hacim
 Eylemsizlik
 Tanecikli ve Boşluklu Yapı


3. Kütle

Maddenin miktarı ile ilgili bir büyüklüktür.
Birimi kilogram (kg) dır.

Eşit kollu terazi ile ölçülür.

4. Hacim

Bir maddenin boşlukta kapladığı bölgenin
büyüklüğü.

Birimi metreküp (m3) dür.

5. Eylemsizlik

Maddelerin harekete
karşı gösterdiği direnç

Araba hızlanırken
geriye doğru itilmemiz
eylemsizliğe bir
örnektir.

6. Tanecikli Yapı

Bütün maddeler tanecikli ve boşluklu bir
yapıya sahiptir.

Maddeler atomlar veya moleküllerden
oluştuğu için aralarında büyük boşluklar
vardır.

7. Maddenin Ayırtedici Özellikleri

Maddeleri kendi aralarında kategorize
etmek için kullandığımız özelliklerdir.

Maddenin miktarına bağlı değil, cinsine
bağlıdır.

8. Ayırtedici Özellikler
Özkütle
 Özısı
 Genleşme katsayısı
 Özdirenç
 Erime noktası
 Kaynama noktası
 Manyetik geçirgenlik


9. Özkütle

Bir maddenin birim hacminin kütlesi

10. Demirin özkütlesi 7,8 g/cm3 dür.
=
1 cm3 demir 7,8 gram gelir.

11. Özkütle formülü
m
d=
V
3
d : özkütle ( g / cm )
m : kütle ( g )
3
V : hacim (cm )

12. Soru 1 (özkütle):
X
m (g)
V(cm3)
Y
Z
100 100 200
50
100 100
X, Y, Z maddelerinin
kütle ve hacim değerleri
tabloda verilmiştir. Bu
madelerin aynı madde
olup olmadığı hakkında
ne söylenebilir?

13. Çözüm 1
Maddelerin özkütleleri:
X
Y
Z
2
1
2
X ve Y nin özkütleleri
eşit olduğundan aynı
madde olabilirler. Ama
Y kesinlikle farklı
maddedir.

14. Soru 2 (özkütle)
K ve L sıvılarının özkütlesi 1 ve 2 g/cm3
dür. Kden 300 g L den 200 cm3 alınarak
türdeş bir karışım oluşturuluyor. Karışımın
özkütlesi kaç g/cm3 olur? (Sıvılar
karıştığında hacim korunuyor.)

15. Çözüm 2
K
Kütle
Hacim
L
300 g
200 cm3
Özkütle 1 g/cm3 2 g/cm3
K ve L için soruda verilen
kütle, hacim özkütle
değerleri tablodaki gibidir.
K nin hacmi, L nin ise
kütlesi verilmemiştir.
Verilmeyen değerler
özkütle formülünden
bulunabilir.

16. K
L
toplam
Kütle
300
400
700 g
Hacim
300
200
500 cm3
Kütle ve hacim değerleri bulunduktan sonra toplam kütle
karışımın kütlesini, toplam hacim karışımın hacmini verecektir.
Karışımın kütlesi hacmine oranlanırsa;
d= 700/500=1,4 g/cm3 bulunur.

17. Özkütle Grafikleri

Kütle–hacim grafiği
Yandaki grafik özkütlesi 2
g/cm3 olan bir maddeye aittir.
Kütle (g)
60
Sıcaklık ve Basınç sabittir.
40
20
Hacim (cm3)
0
10
20
30

18. Özkütle Grafikleri

Özkütle–hacim grafiği
Yandaki grafik özkütlesi 2
g/cm3 olan bir maddeye aittir.
özkütle
(g/cm3)
Sıcaklık ve Basınç sabittir.
2
Hacim (cm3)
0
10
20
30

19. Özkütle Grafikleri

Özkütle–kütle grafiği
Yandaki grafik özkütlesi 2
g/cm3 olan bir maddeye aittir.
özkütle
(g/cm3)
Sıcaklık ve Basınç sabittir.
2
kütle (g)
0
10
20
30

20. Özkütleyi Etkileyen Faktörler
Sıcaklık
Sıcaklık arttıkça özkütle azalır. (Su hariç)

Basınç
Basınç arttıkça özkütle artar.


21. Sıcaklığın Özkütleye Etkisi

Sıcaklık arttıkça maddeler genleşir.

Genleşen maddenin hacmi artar.

Maddenin kütlesi değişmez.

Maddenin özkütlesi azalır.

22. Basıncın Özkütleye Etkisi

Dış basınç artarsa hacim azalır.

Hacim azalırsa özkütle artar.

Basınç artarsa özkütle artar.

Basınç ile özkütle doğru orantılı.