1. Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο τμήμα:
Α4
Ζωσιμαίας Σχολής
Ιωαννίνων
Σχολικό Έτος 2011-2012
Ομαδική εργασία
στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής
Θέμα : «Τα Πύθια»
Εργασία των μαθητριών:
Νάκου Περσεφόνη
Παργανά Βάγια
Παργανά Ελένη
Χριστοδούλου Αντωνίνα
1
2. Περιεχόμενα
1 ) Εισαγωγή σελ. 2
2)Ο μύθος των Πυθίων σελ.
3 ) Εναρκτήριες ιεροτελεστίες σελ.
4) Το πρόγραμμα των Πυθίων σελ.
5) Το Γυμνάσιο σελ.
6) Το Στάδιο σελ.
7) Το Θέατρο σελ.
8) Βιβλιογραφία σελ.
2
3. 1)Εισαγωγή
Οι Δελφοί ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην οποία λειτούργησε το
σημαντικότερο μαντείο του αρχαιοελληνικού κόσμου. Η πόλη
αναφέρεται από τους ομηρικούς χρόνους με την ονομασία Πυθώ. Στην
αρχή των ιστορικών χρόνων ήταν μία από τις πόλεις της αρχαίας
Φωκίδας, αλλά σταδιακά ο ρόλος της πόλης ενισχύθηκε και εξελίχθηκε
σε πανελλήνιο κέντρο και ιερή πόλη των αρχαίων Ελλήνων. Αποτέλεσε
επίσης κέντρο της Δελφικής Αμφικτυονίας. Οι Δελφοί διατήρησαν τη
σημαντική τους θέση μέχρι τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., οπότε δόθηκε
οριστικό τέλος στη λειτουργία του μαντείου με διάταγμα του
αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α΄. Τους επόμενους αιώνες η πόλη
παρήκμασε και εγκαταλείφθηκε οριστικά την περίοδο των σλαβικών
επιδρομών. Η μεγαλύτερη εορτή των Δελφών ήταν τα Πύθια, που
γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια σε ανάμνηση της νίκης του Απόλλωνα
επί του Πύθωνα και την αναχώρηση του θεού στα Τέμπη. Διαρκούσαν
6-8 ημέρες και εκτός από τις ιεροτελεστίες και τις θυσίες, γίνονταν κατά
τη διάρκειά τους και αθλητικοί και μουσικοί αγώνες. Οι μουσικοί
αγώνες γίνονταν στο θέατρο, οι αθλητικοί στο στάδιο και οι
ιπποδρομίες στο ιππόδρομο, που βρισκόταν κάπου στο Κρισσαίο πεδίο.
Για τις τελετές των Πυθίων, όπως και των άλλων πανελληνίων αγώνων
(Ολύμπια, Νέμεα, Ίσθμια), επιβάλλονταν σε όλη την Ελλάδα τρίμηνη
εκεχειρία, στοιχεί που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της
αρχαίας Ελλάδας. Βραβείο για τον νικητή ήταν μόνο ένα στεφάνι από το
ιερό φυτό του Απόλλωνα, τη δάφνη, αλλά η τιμή ήταν μεγάλη και
αιώνια.
3
4. 2)Ο μύθος των Πυθίων
Εκείνα τα χρόνια ο τόπος λεγόταν "Πυθώ". Μέσα στα σπήλαια, κάτω
από το έδαφος που βρίσκεται μέχρι σήμερα το Μαντείο, φώλιαζε ο
φύλακας του ιερού χώρου, ο τρομερός δράκοντας Πύθων και η
σύντροφός του Δελφύνη.
Ο Απόλλων, κατέλαβε τον χώρο και το Μαντείο, όταν τόξευσε και
σκότωσε τον Δράκοντα Πύθωνα και την σύντροφό του Δελφύνη.
Θεωρείται ο αιώνιος αγώνας του Καλού εναντίον του Κακού, του Φωτός
εναντίον του Σκότους. Στο σημείο που έγινε η σφαγή του Πύθωνα,
τοποθετήθηκε ο ομφαλός βράχο. Ο Απόλλωνας Θεός της χάρης, της
μουσικής, του φωτός και της καλλιτεχνίας με την σφαγή του Πύθωνα
έδωσε στους Έλληνες τον θρίαμβο της κατατρόπωσης του πρωτόγονου
ενστίκτου, δίνοντας ταυτόχρονα ώθηση στην άνθηση και στην
πραγματοποίηση καλλιτεχνημάτων σε όλους τους τομείς της μουσικής,
γλυπτικής, συγγραφής και του τραγουδιού. Μετά τη δοξασμένη του
νίκη, ο Απόλλων ονομάστηκε Πύθιος και ίδρυσε αγώνες για τον
αθλητισμό και το πνεύμα, που τους ονόμασε "Πύθια".
Τα Πύθια γιορτάζονταν από την 7η ως την 11η του μηνός Ηρακλείου στο
ιερό που λεγόταν «Πυθώς», στους Δελφούς ανά πενταετία.
4
5. 3)Εναρκτήριες ιεροτελεστίες
Η εκτέλεση των Πυθικών αγώνων άρχιζε και έληγε με διάφορες
ιεροπραξίες. Αυτή της ενάρξεως ήταν επιβλητική και περιελάμβανε
επίσημη πομπή που αποτελείτο από την Αμφικτυονία με τις ιερές
θεωρίες της, από αντιπροσώπους των διαφόρων πόλεων και
θρησκευτές και τέλος, από τα σφάγια που οδηγούντο για τη μεγάλη
θυσία. Η πομπή μετέβαινε σε παράταξη, μέσω της Ιεράς Οδού, στον
ναό του Απόλλωνος, στο βωμό του οποίου αναπέμπονταν δεήσεις και
προσφέρονταν θυσίες.
Στα Πύθια έπαιρναν μέρος θρησκευτικές και διπλωματικές
αντιπροσωπείες από όλα τα ελληνικά κράτη και θεατές από όληκληρη
την Ελλάδα.
Στον ελεύθερο χώρο δεξιά της ιεράς οδού ήταν η άλως, όπου γινόταν
μία πολύ σημαντική λειτουργία της δελφικής θρησκείας, το Σεπτήριον.
Κατά τη διάρκεια της τελετής γινόταν η αναπαράσταση του φόνου του
Πύθωνα από τον Απόλλωνα, τον οποίο υποδυόταν ένα παιδί. Το παιδί
ανέβαινε από μία πολύ καλά διατηρημένη σκάλα, τη Δολώνεια, και
έβαζε φωτιά σε ομοίωμα της φωλιάς του Πύθωνα. Μετά την τελετή,
που είχε καθαρτικό χαρακτήρα, οι συντελεστές έφευγαν στα Τέμπη σε
ανάμνηση της αναχώρησης του Απόλλωνα, και επέστρεφαν καθαροί και
φορτωμένοι με κλαδιά δάφνης για τα στεφάνια των Πυθίων.
5
6. 4)Το πρόγραμμα των Πυθίων
Το πρόγραμμα των Πυθικών αγώνων διεξαγόταν ως εξής: την πρώτη
μέρα ο μουσικός αγώνας, την δεύτερη, τρίτη και τέταρτη οι γυμνικοί και
την πέμπτη οι ιππικοί αγώνες.
ΠΡΩΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ
ΜΕΡΑ ΜΕΡΑ ΜΕΡΑ ΜΕΡΑ ΜΕΡΑ
ΜΟΥΣΙΚΟ
Ι ΑΓΩΝΕΣ
√
ΓΥΜΝΙΚΟ
Ι ΑΓΩΝΕΣ
√ √ √
ΙΠΠΙΚΟΙ
ΑΓΩΝΕΣ
√
6
7. 5)Το Γυμνάσιο
Το μονοπάτι της Προναίας προς τα Δυτικά μας οδηγεί στο γυμνάσιο,
οπού γινόταν η προετοιμασία των αθλητών. Το Γυμνάσιο ήταν ένα
συγκρότημα οικοδομημάτων απαραίτητο για τη σωματική και
πνευματική παιδεία σε όλες τις ελληνικές πόλεις και τα ιερά. Οι
εγκαταστάσεις του (κυρίως από τον 4ο π.Χ. αιώνα) έχουν διευθετηθεί σε
δύο επίπεδα, τα χώματα των οποίων στηρίζουν αναλημματικοί τοίχοι.
Στο χαμηλότερο επίπεδο, το πρώτο κτήριο που συναντάμε είναι η
παλαίστρα (1), αποτελούμενη από τετράγωνη αυλή, στις πλευρές της
οποίας υπήρχαν στοές και δωμάτια αναγκαία για τους αθλητές
(αποδυτήρια), αλλά και χώροι διδασκαλίας και διαλέξεων, αφού τα
γυμνάσια ήταν και πνευματικά κέντρα στην αρχαιότητα.
Δυτικά της παλαίστρας υπάρχει η δεξαμενή (2) διαμέτρου 10m και
βάθους 1,80 m, όπου πλενόταν οι αθλητές. Τον ίδιο ρόλο έπαιζαν και οι
δέκα λίθινες λεκάνες πλάι στο βόρειο αναλημματικό τοίχο (3). Ακόμα
δυτικότερα ανακαλύφθηκαν ερείπια λουτρών της ρωμαϊκής περιόδου
(4), όπου χρησιμοποιούσαν ζεστό νερό για τις ανάγκες των αθλητών.
Στο υψηλότερο επίπεδο βρισκόταν οι εγκαταστάσεις του δρόμου
ταχύτητος. Υπήρχαν μια ιωνική στοά μήκους 180m, που λεγόταν ξυστός
δρόμος (5) και χρησιμοποιούταν σε περιπτώσεις κακοκαιρίας και,
7
8. παράλληλα μ’ αυτήν, ένας όμοιος υπαίθριος χώρος, η παραδρομίς (6),
όταν ο καιρός ήταν καλός.
8
9. 6) Το Στάδιο
Όλοι οι γυμνικοί αγώνες διεξάγονταν στο στάδιο και προ της ενάρξεως
των αγώνων, οι αθλητές πρόσφεραν θυσία στον ήρωα Εύδρομο, στο
Ιερό κοντά στο στάδιο. Το έπαθλο των αγώνων ήταν στεφάνι από κλάδο
δάφνης, τον οποίο έκοβε από την Ιερά Δάφνη της κοιλάδας των Τεμπών
«αμφιθαλής παις». Ο Πυθιονίκης είχε το δικαίωμα να εγείρει στους
Δελφούς το άγαλμά του στο ιερό περίβολο, σε ανάμνηση του θριάμβου
του.
Ένα από το τέμενος και στο υψηλότερο σημείο της πλαγιάς, κοντά στις
Φαιδριάδες, χτίστηκε το Στάδιο για τους αθλητικούς αγώνες. Ιδρύθηκε
τον 5ο αιώνα π.χ., αλλά τη σημερινή του μορφή την πήρε τον 2ο αιώνα
π.χ., όταν με χρήμα τα του Ηρώδη του Αττικού έγιναν οι λίθινες
κερκίδες και οι τρεις αψίδες στην είσοδό του. Στις δώδεκα σειρές
καθισμάτων της Βόρειας πλευράς και στις έξι της Νότιας χωρούσαν
7000 περίπου θεατές. Το μήκος του στίβου ήταν ένα στάδιο, δηλαδή
180 περίπου μέτρα, όσο ήταν το μήκος του δρόμου ταχύτητας στους
αρχαίους αθλητικούς αγώνες.
Το Στάδιο
9
10. 7)Το Θέατρο
Το θέατρο, στο οποίο γινόταν οι θεατρικοί, ποιητικοί και μουσικοί
αγώνες των Πυθίων, χτίστηκε τον 4ο π.Χ. αιώνα, αλλά επισκευάστηκε
τον 2ο π.Χ. αιώνα και στα ρωμαϊκά χρόνια. Στις 35 σειρές των
καθισμάτων του χωρούσαν 5.000 περίπου θεατές. Στους τοίχους των
παρόδων του (εισόδων) έχουν χαραχτεί πολλές επιγραφές. Η
πλακόστρωτη ορχήστρα περιβάλλεται από αγωγό, που αποχέτευε τα
νερά του κοίλου. Η σκηνή, της οποίας σώζονται μόνο τα θεμέλια,
χωριζόταν σε τρία μέρη, ενώ η πρόσοψή της είχε διακοσμηθεί στα
ρωμαϊκά χρόνια με ανάγλυφες πλάκες που παριστάνουν τους άθλους
του Ηρακλή.
Το πρόγραμμα των Πυθίων, περιελάμβανε μουσικό αγώνα κιθαρωδίας,
ο οποίος ήταν επικολυρική ραψωδία που συνοδευόταν με κιθάρα. Το
θέμα του ήταν η νίκη του Απόλλωνος κατά του Πύθωνος και ο
υψίφωνος κιθαρωδός ήταν ντυμένος με μεγαλοπρέπεια. Ο μουσικός
αγών περιελάμβανε ακόμη τον «αυλητικό», μουσική σύνθεση που
εκτελείτο μόνο από αυλητή και την «αυλωδία», άσμα με τη συνοδεία
αυλού.
10
11. Στην αυλωδία, μετείχαν ο τραγουδιστής (αυλωδός) και ο αυλητής, ενώ
το θέμα ήταν πάλι η εξύμνηση της πάλης του Απόλλωνος με τον
Πύθωνα. Η μουσική του ήταν περιγραφική και μιμητική, ενώ διαιρείτο
σε πέντε μέρη. Το πρώτο μέρος λεγόταν «πείρα» και περιέγραφε την
προετοιμασία του Θεού προς πάλη. Το δεύτερο λεγόταν
«κατακελευσμός» και περιέγραφε την πρόκληση του Θεού προς τον
Πύθωνα. Το τρίτο μέρος λεγόταν «ιαμβικό» και περιέγραφε τον αγώνα
και την αγωνία του Πύθωνος. Το τέταρτο λεγόταν «σπονδείον» και
εξυμνούσε τη νίκη του Απόλλωνος. Το πέμπτο λεγόταν «καταχόρευσις»
και ήταν ο νικητήριος παιάν, το θριαμβευτικό άσμα του Θεού.
Το Θέατρο
11
